Ecclesiastes 7
1 A good name is better than precious ointments: and the day of death than the day of one’s birth.
Lepsze jest [dobre] imię niż wyborny olejek, a dzień śmierci niż dzień urodzenia.
2 It is better to go to the house of mourning, than to the house of feasting: for in that we are put in mind of the end of all, and the living thinketh what is to come.
Lepiej iść do domu żałoby niż do domu wesela, gdyż w tamtym [widzimy] koniec każdego człowieka, a człowiek żyjący weźmie to sobie do serca.
3 Anger is better than laughter: because by the sadness of the countenance the mind of the offender is corrected.
Lepszy jest smutek niż śmiech, bo przez smutek twarzy serce szlachetnieje.
4 The heart of the wise is where there is mourning, and the heart of fools where there is mirth.
Serce mądrych jest w domu żałoby, ale serce głupich w domu wesela.
5 It is better to be rebuked by a wise man, than to be deceived by the flattery of fools.
Lepiej [jest] słuchać upomnień mądrego niż pieśni głupców.
6 For as the crackling of thorns burning under a pot, so is the laughter of a fool: now this also is vanity.
Czym bowiem jest trzaskanie cierni pod kotłem, tym jest śmiech głupca. Także i to jest marnością.
7 Oppression troubleth the wise, and shall destroy the strength of his heart.
Doprawdy, ucisk doprowadza mądrego do szaleństwa, a dar psuje serce.
8 Better is the end of a speech than the beginning. Better is the patient man than the presumptuous.
Lepsze jest dokończenie sprawy niż jej początek. Lepszy jest człowiek cierpliwego ducha niż [człowiek] wyniosłego ducha.
9 Be not quickly angry: for anger resteth in the bosom of a fool.
Nie bądź w duchu skory do gniewu, gdyż gniew spoczywa w piersi głupich.
10 Say not: What thinkest thou is the cause that former times were better than they are now? for this manner of question is foolish.
Nie mów: Jak to jest, że dawne dni były lepsze niż te obecne? Bo niemądrze byś o to pytał.
11 Wisdom with riches is more profitable, and bringeth more advantage to them that see the sun.
Dobra jest mądrość przy dziedzictwie i jest pożyteczna dla tych, którzy widzą słońce.
12 For as wisdom is a defence, so money is a defence: but learning and wisdom excel in this, that they give life to him that possesseth them.
Mądrość bowiem jest osłoną, osłoną [są] też pieniądze; lecz korzyść z poznania jest taka: mądrość daje życie tym, którzy ją mają.
13 Consider the works of God, that no man can correct whom he hath despised.
Przypatrz się dziełu Boga. Kto bowiem może wyprostować to, co on krzywym uczynił?
14 In the good day enjoy good things, and beware beforehand of the evil day: for God hath made both the one and the other, that man may not find against him any just complaint.
W dniu powodzenia raduj się, a w dniu nieszczęścia rozważaj: Bóg uczynił zarówno jedno, jak i drugie po to, aby człowiek nie dociekł tego, co po nim nastanie.
15 These things also I saw in the days of my vanity: A just man perisheth in his justice, and a wicked man liveth a long time in his wickedness.
Wszystko widziałem za swych marnych dni: niejeden sprawiedliwy ginie w swojej sprawiedliwości, a niejeden niegodziwiec żyje długo w swojej niegodziwości.
16 Be not over just: and be not more wise than is necessary, lest thou become stupid.
Nie bądź przesadnie sprawiedliwy ani przesadnie mądry. Czemu miałbyś się sam do zguby prowadzić?
17 Be not overmuch wicked: and be not foolish, lest thou die before thy time.
Nie bądź zbyt niegodziwy i nie bądź głupi. Czemu miałbyś umrzeć przed swoim czasem?
18 It is good that thou shouldst hold up the just, yea and from him withdraw not thy hand: for he that feareth God, neglecteth nothing.
Dobrze będzie, jeśli będziesz się tego trzymał, ale i tamtego z rąk nie wypuszczaj. Kto bowiem boi się Boga, uniknie tego wszystkiego.
19 Wisdom hath strengthened the wise more than ten princes of the city.
Mądrość daje mądremu [więcej] siły, niż [posiada ją] dziesięciu mocarzy, którzy są w mieście.
20 For there is no just man upon earth, that doth good, and sinneth not.
Doprawdy, nie ma człowieka sprawiedliwego na ziemi, który czyniłby dobrze i nie grzeszył.
21 But do not apply thy heart to all words that are spoken: lest perhaps thou hear thy servant reviling thee.
Nie zwracaj też uwagi na wszystkie słowa, które wypowiadają [ludzie], byś nie usłyszał, jak ci złorzeczy twój sługa.
22 For thy conscience knoweth that thou also hast often spoken evil of others.
Wie bowiem twoje serce, że i ty wielokroć złorzeczyłeś innym.
23 I have tried all things in wisdom. I have said: I will be wise: and it departed farther from me,
Tego wszystkiego doświadczyłem mądrością [i] powiedziałem: Będę mądry. Ale mądrość oddaliła się ode mnie.
24 Much more than it was: it is a great depth, who shall find it out?
To, co jest dalekie, i to, co jest bardzo głębokie – któż to może zgłębić?
25 I have surveyed all things with my mind, to know, and consider, and seek out wisdom and reason: and to know the wickedness of the fool, and the error of the imprudent:
Zwróciłem swoje serce ku poznaniu, badaniu i szukaniu mądrości oraz rozeznaniu rzeczy, by poznać niegodziwość głupstwa, głupoty i szaleństwa.
26 And I have found a woman more bitter than death, who is the hunter’s snare, and her heart is a net, and her hands are bands. He that pleaseth God shall escape from her: but he that is a sinner, shall be caught by her.
I odkryłem, że bardziej gorzka niż śmierć jest kobieta, której serce jest jak sieć i sidło, a jej ręce jak pęta. Kto się Bogu podoba, uwolni się od niej, ale grzesznik będzie przez nią usidlony.
27 Lo this have I found, said Ecclesiastes, weighing one thing after another, that I might find out the account,
Oto co odkryłem – mówi Kaznodzieja – [badając] jedną po drugiej, aby dojść do istoty rzeczy;
28 Which yet my soul seeketh, and I have not found it. One man among a thousand I have found, a woman among them all I have not found.
Czego jeszcze szuka moja dusza, lecz nie znajduje: Jednego mężczyznę spośród tysiąca znalazłem, ale kobiety spośród wszystkich nie znalazłem.
29 Only this I have found, that God made man right, and he hath entangled himself with an infinity of questions. Who is as the wise man? and who hath known the resolution of the word?
Oto to tylko odkryłem: Bóg stworzył człowieka prawego, ale oni szukali rozlicznych wymysłów.
