Proverbs 15
1 A soft answer turneth away fury; but a grievous word stirreth up anger.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 The tongue of the wise useth knowledge aright; but the mouth of the foolish poureth out folly.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 The eyes of Jehovah are in every place, beholding the evil and the good.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 Gentleness of tongue is a tree of life; but crookedness therein is a breaking of the spirit.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 A fool despiseth his father's instruction; but he that regardeth reproof becometh prudent.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 In the house of a righteous [man] is much treasure; but in the revenue of a wicked [man] is disturbance.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 The lips of the wise disperse knowledge, but not so the heart of the foolish.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 The sacrifice of the wicked is an abomination to Jehovah; but the prayer of the upright is his delight.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 The way of a wicked [man] is an abomination to Jehovah; but him that pursueth righteousness he loveth.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Grievous correction is for him that forsaketh the path; he that hateth reproof shall die.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
11 Sheol and destruction are before Jehovah; how much more then the hearts of the children of men! (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 A scorner loveth not one that reproveth him; he will not go unto the wise.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 A joyful heart maketh a cheerful countenance; but by sorrow of heart the spirit is broken.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 The heart of an intelligent [man] seeketh knowledge; but the mouth of the foolish feedeth on folly.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 All the days of the afflicted are evil; but a cheerful heart is a continual feast.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Better is little with the fear of Jehovah than great store and disquietude therewith.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Better is a meal of herbs where love is, than a fatted ox and hatred therewith.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 A furious man stirreth up contention; but he that is slow to anger appeaseth strife.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 The way of the sluggard is as a hedge of thorns; but the path of the upright is made plain.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 A wise son maketh a glad father; but a foolish man despiseth his mother.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 Folly is joy to him that is void of sense; but a man of understanding regulateth his walk.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Without counsel purposes are disappointed; but in the multitude of counsellors they are established.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 A man hath joy by the answer of his mouth; and a word in its season, how good is it!
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 Jehovah plucketh up the house of the proud; but he establisheth the boundary of the widow.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 The thoughts of the evil [man] are an abomination to Jehovah; but pure words are pleasant.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 He that is greedy of gain troubleth his own house; but he that hateth gifts shall live.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 The heart of a righteous [man] studieth to answer; but the mouth of the wicked poureth out evil things.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 Jehovah is far from the wicked; but he heareth the prayer of the righteous.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 That which enlighteneth the eyes rejoiceth the heart; good tidings make the bones fat.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 The ear that heareth the reproof of life shall abide among the wise.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 He that refuseth instruction despiseth his own soul; but he that heareth reproof getteth sense.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 The fear of Jehovah is the discipline of wisdom, and before honour [goeth] humility.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
