Proverbs 10

1 The Proverbs of Solomon. A wise son maketh a glad father; but a foolish son is the grief of his mother.

Dagiti proverbio ni Solomon. Paragsaken ti maysa a nasirib nga anak ti amana ngem ti maag nga anak ket mangted iti ladingit iti inana.

2 Treasures of wickedness profit nothing; but righteousness delivereth from death.

Awan pateg dagiti gameng a naurnong babaen iti kinadangkes, ngem ti panagaramid iti nalinteg ket iyadayonaka iti patay.

3 Jehovah suffereth not the soul of the righteous [man] to famish; but he repelleth the craving of the wicked.

Saan nga ipalubos ni Yahweh a mabisinan dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem paayenna dagiti kalikagum dagiti nadangkes.

4 He cometh to want that dealeth with a slack hand; but the hand of the diligent maketh rich.

Ti nasadut nga ima ti mangpapanglaw iti maysa a tao, ngem ti ima ti nagaget a tao ket makagun-od kadagiti kinabaknang.

5 He that gathereth in summer is a wise son; he that sleepeth in harvest is a son that causeth shame.

Ti nasirib nga anak ket agur-urnong iti apit iti kalgaw, ngem nakababain para kenkuana ti maturog kabayatan ti panagapit.

6 Blessings are upon the head of a righteous [man]; but the mouth of the wicked covereth violence.

Dagiti sagut manipud iti Dios ket maited kadagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket kalkalubanna ti kinaranggas.

7 The memory of the righteous [man] shall be blessed; but the name of the wicked shall rot.

Parparagsakennatayo ti tao nga agar-aramid iti nalinteg tunggal malagiptayo isuna, ngem madadael ti nagan ti nadangkes.

8 The wise in heart receiveth commandments; but a prating fool shall fall.

Awaten dagiti nanakem dagiti bilbilin, ngem madadael ti naariwawa a maag.

9 He that walketh in integrity walketh securely; but he that perverteth his ways shall be known.

Ti agbibiag iti kinapudno ket agbibiag iti kinatalged, ngem ti tao a pagbalbalinenna a killo dagiti wagasna ket masukalanto.

10 He that winketh with the eye causeth grief, and a prating fool shall fall.

Mangpataud iti ladingit ti tao nga kumanidday, ngem madadael ti naariwawa a maag.

11 The mouth of a righteous [man] is a fountain of life; but the mouth of the wicked covereth violence.

Ti ngiwat ti agar-aramid iti nalinteg ket burayok ti biag, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket ilemlemmengna ti kinaranggas.

12 Hatred stirreth up strifes; but love covereth all transgressions.

Ti gura ket mangpataud kadagiti riri, ngem abbongan ti ayat ti amin a nagkurangan ti dadduma.

13 In the lips of an intelligent [man] wisdom is found; but a rod is for the back of him that is void of understanding.

Ti kinasirib ket masarakan kadagiti bibig ti mannakaawat a tao, ngem ti pagbaut ket para iti tao nga awanan pannakaawat.

14 The wise lay up knowledge; but the mouth of the fool is near destruction.

Dagiti nasirib a tattao ket agiduldulin iti pannakaammo, ngem ti ngiwat ti maag ket mangiyas-asideg iti pannakadadael.

15 The rich man's wealth is his strong city; the destruction of the poor is their poverty.

Ti kinabaknang ti nabaknang a tao ket isu ti maiyarig a siudadna a nasarikedkedan; ti kinapanglaw dagiti nakurapay ti mismo a pakadadaelanda.

16 The labour of a righteous [man] [tendeth] to life; the revenue of a wicked [man], to sin.

Ti tangdan dagiti agar-aramid iti nalinteg ket agturong iti biag; ti magun-od dagiti nadangkes ti mangiturong kadakuada iti pagbasolan.

17 Keeping instruction is the path to life; but he that forsaketh reproof goeth astray.

Adda dalan nga agturong iti biag para iti mangsursurot iti panangdisiplina, ngem maiyaw-awan ti manglaksid iti panangtubngar.

18 He that covereth hatred hath lying lips, and he that sendeth forth a slander is a fool.

Ti siasinoman a mangilimed iti gurana ket addaan iti ulbod a bibig, ken ti siasinoman a mangiwarwaras iti pammadakes ket maag.

19 In the multitude of words there wanteth not transgression; but he that restraineth his lips doeth wisely.

No adda adu a sasao, saan a maawan ti panagsalungasing, ngem masirib ti siasinoman a naannad kadagiti ibagbagana.

20 The tongue of the righteous [man] is [as] choice silver; the heart of the wicked is little worth.

Ti agar-aramid iti nalinteg ket maiyarig iti puro a pirak ti dilana; bassit laeng ti pategna iti puso ti nadangkes.

21 The lips of a righteous [man] feed many; but fools die for want of understanding.

Dagiti bibig ti agar-aramid iti nalinteg ket adu ti mataraonanna, ngem dagiti maag ket matay gapu iti kinakurang ti ammoda.

22 The blessing of Jehovah, it maketh rich, and he addeth no sorrow to it.

Dagiti nasayaat a sagut ni Yahweh ket mangmangted iti kinabaknang ken saanna dagitoy a nayunan iti rigat.

23 It is as sport to a foolish [man] to do wickedness; but a man of understanding hath wisdom.

Ti kinadangkes ket ay-ayam nga ay-ayamen dagiti maag, ngem ti kinasirib ket pakaragsakan ti tao a mannakaawat.

24 The fear of a wicked [man], it shall come upon him; but the desire of the righteous shall be granted.

Ti pagbutbutngan ti nadangkes ket dumtengto kenkuana, ngem ti tarigagay ti nalinteg ket maitedto kenkuana.

25 As a whirlwind passeth, so is the wicked no [more]; but the righteous is an everlasting foundation.

Dagiti nadangkes ket maiyarig iti lumablabas a bagio, ket agpukawen, ngem dagiti agar-aramid iti nalinteg ket pundasion nga agpaut iti agnanayon.

26 As vinegar to the teeth, and as smoke to the eyes, so is the sluggard to them that send him.

Kas iti suka kadagiti ngipen ken asuk kadagiti mata, kasta ti sadut kadagiti mangibabaon kenkuana.

27 The fear of Jehovah prolongeth days; but the years of the wicked shall be shortened.

Ti panagbuteng kenni Yahweh ket mangpaatiddog iti biag, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.

28 The hope of the righteous is joy; but the expectation of the wicked shall perish.

Ti namnama dagiti agar-aramid iti nalinteg ket isu ti rag-oda, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.

29 The way of Jehovah is strength to the perfect [man], but destruction to the workers of iniquity.

Salsalakniban ti wagas ni Yahweh dagiti napudno, ngem pakadadaelan daytoy para kadagiti nadangkes.

30 The righteous [man] shall never be moved; but the wicked shall not inhabit the land.

Saan a pulos a mapukaw dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem dagiti nadangkes ket saan nga agtalinaed iti daga.

31 The mouth of a righteous [man] putteth forth wisdom; but the froward tongue shall be cut out.

Ti bunga ti kinasirib ket agtaud iti ngiwat dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem maputedto ti ballikog a dila.

32 The lips of a righteous [man] know what is acceptable; but the mouth of the wicked is frowardness.

Ammo dagiti bibig dagiti agar-aramid iti nalinteg no ania ti makaay-ayo, ngem ti ngiwat dagiti nadangkes, ammoda no ania ti ballikog.