Proverbs 3
1 My son, do not forget my law, but let your heart guard my precepts.
И оғлум, тәлимимни унтума, Дегәнлиримни һемишә көңлүңдә чиң тут.
2 For they shall set before you length of days, and years of life, and peace.
Чүнки у саңа бәрикәтлик күнләр, узун өмүр вә хатирҗәмлик қошуп бериду.
3 Let not mercy and truth abandon you: encircle them around your throat, and inscribe them on the tablets of your heart.
Меһриван вә һәқ-сәмимий болуштин ваз кәчмә, Буларни бойнуңға есивал, Қәлбиңгә пүтивал.
4 And so shall you discover grace and good discipline, in the sight of God and men.
Шундақ қилғанда Худа вә бәндиләрниң нәзиридә илтипатқа лайиқ болисән, данишмән һесаплинисән.
5 Have confidence in the Lord with all your heart, and do not depend upon your own prudence.
Өз әқлиңгә таянмай, Пәрвәрдигарға чин қәлбиң билән таянғин;
6 In all your ways, consider him, and he himself will direct your steps.
Қандақла иш қилсаң, Пәрвәрдигарни тонушқа интил; У саңа тоғра йолларни көрситиду.
7 Do not seem wise to yourself. Fear God, and withdraw from evil.
Өзүңни әқиллиқ санима; Пәрвәрдигардин әйминип, яманлиқтин жирақ бол.
8 Certainly, it shall be health to your navel, and refreshment to your bones.
Шундақ қилғиниңда, бу ишлар дәрдиңгә дәрман, Устиханлириңға илик болиду.
9 Honor the Lord with your substance, and give to him from the first of all your fruits,
Пәрвәрдигарниң һөрмитини қилип мал-дунияйиңдин һәдийәләрни сунғин, Етизиңдин тунҗа чиққан мәһсулатлириңдин Униңға атиғин;
10 and then your storehouses will be filled with abundance, and your presses shall overflow with wine.
Шундақ қилғиниңда, амбарлириң ашлиққа толуп ташиду, Шарап көлчәклириңдә йеңи шарап ешип-тешип туриду.
11 My son, do not discard the discipline of the Lord, and do not fall away when you are corrected by him.
И оғлум, Пәрвәрдигарниң тәрбийисигә бепәрвалиқ қилма, Униң тәнбиһидин бәзмә.
12 For whomever the Lord loves, he corrects, and just as a father does with a son, he wins him over.
Чүнки, ата әзиз көргән оғлиға тәнбиһ-тәрбийә бәргәндәк, Пәрвәрдигар кимни сөйгән болса униңға тәнбиһ-тәрбийә бериду.
13 Blessed is the man who finds wisdom and who advances to prudence.
Даналиққа муйәссәр болған киши, Йоруқлуққа егә болған киши немидегән бәхитлик-һә!
14 Her acquisition is better than trading in silver, and her fruit is better than the first and purest gold.
Чүнки даналиқниң пайдиси күмүчниң пайдисидин көптур, Қиммити сап алтунниңкидинму зиядидур.
15 She is more precious than all riches, and all that can be desired cannot prevail in comparison to her.
У ләәл-яқутлардин қиммәтликтур, Интизар болған һәр қандақ нәрсәңдин һеч бириму униңға тәң кәлмәстур.
16 Length of days is at her right hand, and at her left hand is wealth and glory.
Даналиқниң оң қолида узун өмүр, Сол қолида байлиқ вә шөһрәт бардур.
17 Her ways are beautiful ways, and all her paths are peaceful.
Униң йоллири саңа хуш пурақ туюлур, Униң барлиқ тәриқилири сени арам тапқузур.
18 She is a tree of life to those who overtake her, and he who shall take hold of her is blessed.
У өзини тапқан адәмгә «һаятлиқ дәриғи»дур, Уни чиң тутқан киши немидегән бәхитлик!
19 The Lord founded the earth on wisdom. He secured the heavens with prudence.
Пәрвәрдигар даналиқ билән йәр-зиминни бәрпа қилди, Һекмәт билән асманни орнатти.
20 By his wisdom, the abyss erupted and the clouds increased with dew.
Униң билими билән йәрниң чоңқур қатламлири йерилди, Һәмдә булутлардин шәбнәм чүшти.
21 My son, let not these things move away from your eyes. Preserve law as well as counsel.
И оғлум! [Даналиқ билән билимни] көзүңдин чиқарма, Пишқан һекмәт вә пәм-парасәтни чиң тут.
22 And so shall there be life in your soul and grace in your voice.
Шуниң билән улар җениңға җан қошиду, Бойнуңға есилған есил марҗандәк саңа гөзәллик қошиду.
23 Then you shall walk confidently in your way, and your feet will not stumble.
Шу чағда йолуңда аман-есән маңалайсән, Йолда путлашмайсән.
24 When you slumber, you shall not fear. When you rest, your sleep also will be sweet.
Ятқанда һеч немидин қорқмайсән, Йетишиң биләнла татлиқ ухлайсән.
25 Do not fear unexpected terror, nor the power of the impious falling upon you.
Бешиңға дәһшәтлик вәһимә чүшкәндә қорқмиғин, Рәзилләрниң вәйранчилиғидин ғәм қилмиғин!
26 For the Lord will be at your side, and he will guard your feet, so that you may not be seized.
Чүнки Пәрвәрдигар сениң таянчиңдур, У путуңни қапқанлардин нери қилиду.
27 Do not prevent him who is able from doing good. When you are able, do good yourself too.
Пәқәт қолуңдин кәлсила, һаҗәтмәнләрдин яхшилиқни айимиғин.
28 Do not say to your friend: “Go away, and then return. Tomorrow I will give to you.” When you are able to do so, give in the present.
Қолум-хошнилириң сениңдин өтнә сорап кирсә, «Қайтип кетип, әтә кәлгин, әтә берәй» — демигин.
29 Do not undertake evil against your friend, even though he has trust in you.
Хошнаңға зиянкәшлик нийитидә болма, Чүнки у саңа ишинип йениңда хатирҗәм яшайду.
30 Do not contend against a man without cause, even though he has done no evil to you.
Бириси саңа зиян йәткүзмигән болса, Униң билән сәвәпсиз маҗиралашма.
31 Do not rival an unjust man, and do not imitate his ways.
Зулумхор кишигә һәсәт қилма, Униң йол-тәдбирлиридин һеч немини таллима.
32 For everyone who ridicules is an abomination to the Lord, and his communication is for the simple.
Чүнки қиңғир йолларни маңидиғанлар Пәрвәрдигарниң нәзиридә жиркиничликтур, Лекин Униң сирдаш достлуғи дурус яшаватқан адәмгә тәәллуқтур.
33 Destitution in the house of the impious is from the Lord. But the habitations of the just shall be blessed.
Пәрвәрдигарниң ләнити рәзиллик қилғучиниң өйидидур, Лекин У һәққаний адәмниң өйигә бәхит ата қилур.
34 He will ridicule those who ridicule, but he will bestow grace upon the mild.
Бәрһәқ, мәсқирә қилғучиларни У мәсқирә қилиду, Лекин кичик пеил кишиләргә шәпқәт көрситиду.
35 The wise will possess glory. The exaltation of the foolish is disgraceful.
Даналар шөһрәткә варислиқ қилиду, Лекин һамақәтләр рәсва қилиниду.
