Proverbs 3
1 My son, do not forget my law, but let your heart guard my precepts.
Synu mój! nie zapominaj zakonu mego, a przykazań moich niech strzeże serce twoje.
2 For they shall set before you length of days, and years of life, and peace.
Boć długości dni i lat żywota, i pokoju przyczynią.
3 Let not mercy and truth abandon you: encircle them around your throat, and inscribe them on the tablets of your heart.
Miłosierdzie i prawda niech cię nie opuszczają; uwiąż je u szyi twojej, napisz je na tablicy serca twojego.
4 And so shall you discover grace and good discipline, in the sight of God and men.
Tedy znajdziesz łaskę i rozum dobry przed oczyma Bożemi i ludzkiemi.
5 Have confidence in the Lord with all your heart, and do not depend upon your own prudence.
Ufaj w Panu ze wszystkiego serca twego, a na rozumie twoim nie spolegaj.
6 In all your ways, consider him, and he himself will direct your steps.
We wszystkich drogach twoich znaj go, a on prostować będzie ścieszki twoje.
7 Do not seem wise to yourself. Fear God, and withdraw from evil.
Nie bądź mądrym sam u siebie; ale się bój Pana, a odstąp od złego.
8 Certainly, it shall be health to your navel, and refreshment to your bones.
To będzie zdrowiem żywotowi twemu, a odwilżeniem kościom twoim.
9 Honor the Lord with your substance, and give to him from the first of all your fruits,
Czcij Pana z majętności twojej, i z pierwiastek wszystkich dochodów twoich.
10 and then your storehouses will be filled with abundance, and your presses shall overflow with wine.
A gumna twoje napełnione będą obfitością, i od wina nowego prasy twoje rozpadać się będą.
11 My son, do not discard the discipline of the Lord, and do not fall away when you are corrected by him.
Synu mój! karania Pańskiego nie odrzucaj, i nie uprzykrzaj sobie ćwiczenia jego.
12 For whomever the Lord loves, he corrects, and just as a father does with a son, he wins him over.
Bo kogo Pan miłuje, tego karze, a to jako ojciec, który się w synu kocha.
13 Blessed is the man who finds wisdom and who advances to prudence.
Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który dostanie roztropności.
14 Her acquisition is better than trading in silver, and her fruit is better than the first and purest gold.
Bo lepiej nią kupczyć, niżeli kupczyć srebrem: owszem pożyteczniejszy nad złoto dochód jej.
15 She is more precious than all riches, and all that can be desired cannot prevail in comparison to her.
Droższa jest nad perły, a wszystkie najmilsze rzeczy twoje nie zrównają się z nią.
16 Length of days is at her right hand, and at her left hand is wealth and glory.
Przedłużenie dni w prawicy jej, a w lewicy jej bogactwa i zacność.
17 Her ways are beautiful ways, and all her paths are peaceful.
Drogi jej rozkoszne, i wszystkie ścieszki jej spokojne.
18 She is a tree of life to those who overtake her, and he who shall take hold of her is blessed.
Drzewem żywota jest tym, którzyby się jej chwycili; a którzy się jej trzymają, są błogosławionymi.
19 The Lord founded the earth on wisdom. He secured the heavens with prudence.
Pan mądrością ugruntował ziemię, a roztropnością umocnił niebiosa.
20 By his wisdom, the abyss erupted and the clouds increased with dew.
Umiejętnością jego rozstąpiły się przepaści, a obłoki rosą kropią.
21 My son, let not these things move away from your eyes. Preserve law as well as counsel.
Synu mój! niech to nie odstępuje od oczów twych: strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
22 And so shall there be life in your soul and grace in your voice.
I będą żywotem duszy twojej, a ozdobą szyi twojej.
23 Then you shall walk confidently in your way, and your feet will not stumble.
Tedy będziesz chodził bezpiecznie droga twoją, a noga twoja nie potknie się.
24 When you slumber, you shall not fear. When you rest, your sleep also will be sweet.
Jeźli się układziesz, nie będziesz się lękał; a gdy się uspokoisz, wdzięczny będzie sen twój.
25 Do not fear unexpected terror, nor the power of the impious falling upon you.
Nie ulękniesz się strachu nagłego, ani spustoszenia bezbożników, gdy przyjdzie.
26 For the Lord will be at your side, and he will guard your feet, so that you may not be seized.
Albowiem Pan będzie ufaniem twojem, a nogi twojej będzie strzegł od samołówki.
27 Do not prevent him who is able from doing good. When you are able, do good yourself too.
Nie zbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy cię na to stanie, abyś dobrze czynił.
28 Do not say to your friend: “Go away, and then return. Tomorrow I will give to you.” When you are able to do so, give in the present.
Nie mów bliźniemu twemu: Idź, a wróć się, a jutroć dam; gdyż to masz u siebie.
29 Do not undertake evil against your friend, even though he has trust in you.
Nie knuj złego przeciwko bliźniemu twemu, gdyż on z tobą dowiernie mieszka.
30 Do not contend against a man without cause, even though he has done no evil to you.
Nie wadź się z człowiekiem bez przyczyny, jeźliżeć nic złego nie wyrządził.
31 Do not rival an unjust man, and do not imitate his ways.
Nie zajrzyj mężowi gwałt czyniącemu, a nie obieraj żadnej drogi jego.
32 For everyone who ridicules is an abomination to the Lord, and his communication is for the simple.
Albowiem przewrotny jest obrzydliwością przed Panem; ale z szczerymi tajemnica jego;
33 Destitution in the house of the impious is from the Lord. But the habitations of the just shall be blessed.
Przeklęstwo Pańskie jest w domu niezbożnika; ale przybytkowi sprawiedliwych błogosławi,
34 He will ridicule those who ridicule, but he will bestow grace upon the mild.
Ponieważ on szydzi z pośmiewców, ale pokornym łaskę daje.
35 The wise will possess glory. The exaltation of the foolish is disgraceful.
Mądrzy dziedzicznie sławę osiędą, ale głupi odniosą zelżywość.
