Proverbs 18
1 Whoever has a will to withdraw from a friend, seeks occasions; he shall be reproached at all times.
Көпчиликтин айрилип ялғуз жүргән киши һаман өз нәпсигә чоғ тартар; Һәр қандақ чин һекмәткә һаман җан-җәһли билән қарши чиқар.
2 The foolish do not accept words of prudence, unless you say what is already turning in his heart.
Ахмақ йорутулушқа қизиқмас; Қизиқидиғини пәқәт өз ойлиғанлирини көрситишла, халас.
3 The impious, when he has arrived within the depths of sin, thinks little of it. But ill repute and disgrace follow him.
Яман киши кәлсә, нәпрәтму пәйда болар; Номуссиз иш иза-аһанәттин айрилмас.
4 Words from the mouth of a man are deep waters. And the fountain of wisdom is a torrent overflowing.
Адәмниң сөзлири чоңқур суларға охшар; Даналиқ булиқи ериқ сүйидәк өркәшләп ақар.
5 It is not good to accept the character of the impious, so as to turn away from true judgment.
Яманға ян бесишқа, Сорақта һәққанийға увал қилишқа қәтъий болмас.
6 The lips of the foolish meddle in disputes. And his mouth provokes conflicts.
Ахмақниң ләвлири уни җедәлгә башлар; Униң ағзи «Мени думбала» дәп тәклип қилар.
7 The mouth of the foolish is his destruction, and his own lips are the ruin of his soul.
Ахмақниң ағзи өз бешиға һалакәттур; Униң ләвлири өз җениға қапқандур.
8 The words of the double-tongued seem simple. And they reach even to the interior of the gut. Fear casts down the lazy, but the souls of the effeminate shall go hungry.
Ғәйвәтхорниң сөзлири һәр хил назу-немәтләрдәк, Кишиниң қәлбигә чоңқур сиңдүрүләр.
9 Whoever is dissolute and slack in his work is the brother of him who wastes his own works.
Ишида һорун болған кишиму, Бузғунчи билән үлпәтдаш болиду.
10 The name of the Lord is a very strong tower. The just one rushes to it, and he shall be exalted.
Пәрвәрдигарниң нами мәзмут мунардур; Һәққанийлар униң ичигә жүгүрүп кирип жуқурида аман болар.
11 The substance of the wealthy is the city of his strength, and it is like a strong wall encircling him.
Бай адәм мал-дуниясини «мустәһкәм шәһирим» дәп биләр; Нәзиридә өзини сақлайдиған егиз сепилдәк турар.
12 The heart of a man is exalted before it is crushed and humbled before it is glorified.
Битчит болуштин авал, көңүлгә тәкәббурлуқ келәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.
13 Whoever responds before he listens, demonstrates himself to be foolish and deserving of confusion.
Сөзни аңлимай туруп, алдирап җавап бәргән, Ахмақлиғини көрситип өзини хиҗаләттә қалдурур.
14 The spirit of a man sustains his weakness. Yet who can sustain a spirit that is easily angered?
Тәндики ағриқ азавиға адәмниң өз роһи бәрдашлиқ бәргүзәр; Бирақ роһи сунған болса уни ким көтирәр?
15 A prudent heart shall possess knowledge. And the ear of the wise seeks doctrine.
Йорутулғанниң қәлби билимгә еришмәктә, Ақиланиниң қулақлири билимни издимәктә.
16 A man’s gift expands his way and makes space for him before leaders.
Соғат өз егисигә ишикни дағдам ечип берәр; Уни чоң әрбаблар алдиға йәткүзәр.
17 The just is the first accuser of himself; his friend arrives and shall investigate him.
Дәва қилғанда, авал сөзлигүчиниң сөзлири орунлуқ көрүнәр; Лекин қарши тәрәп соал қоюп ишни сүрүштүрәр.
18 Casting a lot suppresses contentions and passes judgment, even among the powerful.
Чәк ташлаш җедәлләрни түгитәр; Ғоҗиларниң арисидики ишниму һәл қилар.
19 A brother who is helped by a brother is like a reinforced city, and judgments are like the bars of cities.
Рәнҗигән қериндашниң көңлини елиш мустәһкәм шәһәрни елиштинму тәс; Җедәл-маҗира қорғанниң тақақ-балдақлириға охшаштур.
20 From the fruit of a man’s mouth shall his belly be filled. And the harvest of his own lips shall satisfy him.
Адәм [дурус] сөзлигәнлигидин қосиғи тоқ болар; Өз көңлидин чиққан сөзлиридин мол һосул алар.
21 Death and life are in the power of the tongue. Whoever values it shall eat from its fruits.
Һаят-мамат тилниң илкидидур; Кимки униң тәсирини әтиварлиса униң мевисидин йәр.
22 He who has found a good wife has found goodness, and he shall draw contentment from the Lord. He who expels a good wife expels goodness. But he who holds on to an adulteress is foolish and impious.
Хотунни таллап алған киши яхшилиқ тапиду, У Пәрвәрдигарниң мәрһимитигә еришкән болиду.
23 The poor will speak with supplications. And the rich will express themselves roughly.
Мискинләр пәс авазда йелинип сөзләр; Бай болса қопаллиқ билән җавап берәр.
24 A man amiable to society shall be more friendly than a brother.
Достни көп тутқан киши харап болар; Лекин қериндаштинму йеқин бағланған бир дост бардур.
