Luke 1
1 Since, indeed, many have attempted to set in order a narrative of the things that have been completed among us,
Sayın Teofilos, Birçok kişi aramızda olup bitenlerin tarihçesini yazmaya girişti. Nitekim başlangıçtan beri bu olayların görgü tanığı ve Tanrı sözünün hizmetkârı olanlar bunları bize ilettiler. Ben de bütün bu olayları ta başından özenle araştırmış biri olarak bunları sana sırasıyla yazmayı uygun gördüm.
2 just as they have been handed on to those of us who from the beginning saw the same and were ministers of the word,
3 so it seemed good to me also, having diligently followed everything from the beginning, to write to you, in an orderly manner, most excellent Theophilus,
4 so that you might know the truthfulness of those words by which you have been instructed.
Öyle ki, sana verilen bilgilerin doğruluğunu bilesin.
5 There was, in the days of Herod, king of Judea, a certain priest named Zechariah, of the section of Abijah, and his wife was of the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.
Yahudiye Kralı Hirodes zamanında, Aviya bölüğünden Zekeriya adında bir kâhin vardı. Harun soyundan gelen karısının adı ise Elizabet'ti.
6 Now they were both just before God, progressing in all of the commandments and the justifications of the Lord without blame.
Her ikisi de Tanrı'nın gözünde doğru kişilerdi, Rab'bin bütün buyruk ve kurallarına eksiksizce uyarlardı.
7 And they had no child, because Elizabeth was barren, and they both had become advanced in years.
Elizabet kısır olduğu için çocukları olmuyordu. İkisinin de yaşı ilerlemişti.
8 Then it happened that, when he was exercising the priesthood before God, in the order of his section,
Zekeriya, hizmet sırasının kendi bölüğünde olduğu bir gün, Tanrı'nın önünde kâhinlik görevini yerine getiriyordu.
9 according to the custom of the priesthood, the lot fell so that he would offer incense, entering into the temple of the Lord.
Kâhinlik geleneği uyarınca Rab'bin Tapınağı'na girip buhur yakma görevi kurayla ona verilmişti.
10 And the entire multitude of the people was praying outside, at the hour of incense.
Buhur yakma saatinde bütün halk topluluğu dışarıda dua ediyordu.
11 Then there appeared to him an Angel of the Lord, standing at the right of the altar of incense.
Bu sırada, Rab'bin bir meleği buhur sunağının sağında durup Zekeriya'ya göründü.
12 And upon seeing him, Zechariah was disturbed, and fear fell over him.
Zekeriya onu görünce şaşırdı, korkuya kapıldı.
13 But the Angel said to him: “Do not be afraid, Zechariah, for your prayer has been heard, and your wife Elizabeth shall bear a son to you. And you shall call his name John.
Melek, “Korkma, Zekeriya” dedi, “Duan kabul edildi. Karın Elizabet sana bir oğul doğuracak, adını Yahya koyacaksın.
14 And there will be joy and exultation for you, and many will rejoice in his nativity.
Sevinip coşacaksın. Birçokları da onun doğumuna sevinecek.
15 For he will be great in the sight of the Lord, and he will not drink wine or strong drink, and he will be filled with the Holy Spirit, even from his mother’s womb.
O, Rab'bin gözünde büyük olacak. Hiç şarap ve içki içmeyecek; daha annesinin rahmindeyken Kutsal Ruh'la dolacak.
16 And he will convert many of the sons of Israel to the Lord their God.
İsrailoğulları'ndan birçoğunu, Tanrıları Rab'be döndürecek.
17 And he will go before him with the spirit and power of Elijah, so that he may turn the hearts of the fathers to the sons, and the incredulous to the prudence of the just, so as to prepare for the Lord a completed people.”
Babaların yüreklerini çocuklarına döndürmek, söz dinlemeyenleri doğru kişilerin anlayışına yöneltmek ve Rab için hazırlanmış bir halk yetiştirmek üzere, İlyas'ın ruhu ve gücüyle Rab'bin önünden gidecektir.”
18 And Zechariah said to the Angel: “How may I know this? For I am elderly, and my wife is advanced in years.”
Zekeriya meleğe, “Bundan nasıl emin olabilirim?” dedi. “Çünkü ben yaşlandım, karımın da yaşı ilerledi.”
19 And in response, the Angel said to him: “I am Gabriel, who stands before God, and I have been sent to speak to you, and to proclaim these things to you.
Melek ona şöyle karşılık verdi: “Ben Tanrı'nın huzurunda duran Cebrail'im. Seninle konuşmak ve bu müjdeyi sana bildirmek için gönderildim.
20 And behold, you will be silent and unable to speak, until the day on which these things shall be, because you have not believed my words, which will be fulfilled in their time.”
İşte, belirlenen zamanda yerine gelecek olan sözlerime inanmadığın için dilin tutulacak, bunların gerçekleşeceği güne dek konuşamayacaksın.”
21 And the people were waiting for Zechariah. And they wondered why he was being delayed in the temple.
Zekeriya'yı bekleyen halk, onun tapınakta bu kadar uzun süre kalmasına şaştı.
22 Then, when he came out, he was unable to speak to them. And they realized that he had seen a vision in the temple. And he was making signs to them, but he remained mute.
Zekeriya ise dışarı çıktığında onlarla konuşamadı. O zaman tapınakta bir görüm gördüğünü anladılar. Kendisi onlara işaretler yapıyor, ama konuşamıyordu.
23 And it happened that, after the days of his office were completed, he went away to his house.
Görev süresi bitince Zekeriya evine döndü.
24 Then, after those days, his wife Elizabeth conceived, and she hid herself for five months, saying:
Bir süre sonra karısı Elizabet gebe kaldı ve beş ay evine kapandı.
25 “For the Lord did this for me, at the time when he decided to take away my reproach among men.”
“Bunu benim için yapan Rab'dir” dedi. “Bu günlerde benimle ilgilenerek insanlar arasında utancımı giderdi.”
26 Then, in the sixth month, the Angel Gabriel was sent by God, to a city of Galilee named Nazareth,
Elizabet'in hamileliğinin altıncı ayında Tanrı, Melek Cebrail'i Celile'de bulunan Nasıra adlı kente, Davut'un soyundan Yusuf adındaki adamla nişanlı kıza gönderdi. Kızın adı Meryem'di.
27 to a virgin betrothed to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the name of the virgin was Mary.
28 And upon entering, the Angel said to her: “Hail, full of grace. The Lord is with you. Blessed are you among women.”
Onun yanına giren melek, “Selam, ey Tanrı'nın lütfuna erişen kız! Rab seninledir” dedi.
29 And when she had heard this, she was disturbed by his words, and she considered what kind of greeting this might be.
Söylenenlere çok şaşıran Meryem, bu selamın ne anlama gelebileceğini düşünmeye başladı.
30 And the Angel said to her: “Do not be afraid, Mary, for you have found grace with God.
Ama melek ona, “Korkma Meryem” dedi, “Sen Tanrı'nın lütfuna eriştin.
31 Behold, you shall conceive in your womb, and you shall bear a son, and you shall call his name: JESUS.
Bak, gebe kalıp bir oğul doğuracak, adını İsa koyacaksın.
32 He will be great, and he will be called the Son of the Most High, and the Lord God will give him the throne of David his father.
O büyük olacak, kendisine ‘Yüceler Yücesi'nin Oğlu’ denecek. Rab Tanrı O'na, atası Davut'un tahtını verecek.
33 And he will reign in the house of Jacob for eternity. And his kingdom shall have no end.” (aiōn g165)
O da sonsuza dek Yakup'un soyu üzerinde egemenlik sürecek, egemenliğinin sonu gelmeyecektir.” (aiōn g165)
34 Then Mary said to the Angel, “How shall this be done, since I do not know man?”
Meryem meleğe, “Bu nasıl olur? Ben erkeğe varmadım ki” dedi.
35 And in response, the Angel said to her: “The Holy Spirit will pass over you, and the power of the Most High will overshadow you. And because of this also, the Holy One who will be born of you shall be called the Son of God.
Melek ona şöyle yanıt verdi: “Kutsal Ruh senin üzerine gelecek, Yüceler Yücesi'nin gücü sana gölge salacak. Bunun için doğacak olana kutsal, Tanrı Oğlu denecek.
36 And behold, your cousin Elizabeth has herself also conceived a son, in her old age. And this is the sixth month for her who is called barren.
Bak, senin akrabalarından Elizabet de yaşlılığında bir oğula gebe kaldı. Kısır bilinen bu kadın şimdi altıncı ayındadır.
37 For no word will be impossible with God.”
Tanrı'nın yapamayacağı hiçbir şey yoktur.”
38 Then Mary said: “Behold, I am the handmaid of the Lord. Let it be done to me according to your word.” And the Angel departed from her.
“Ben Rab'bin kuluyum” dedi Meryem, “Bana dediğin gibi olsun.” Bundan sonra melek onun yanından ayrıldı.
39 And in those days, Mary, rising up, traveled quickly into the hill country, to a city of Judah.
O günlerde Meryem kalkıp aceleyle Yahuda'nın dağlık bölgesindeki bir kente gitti.
40 And she entered into the house of Zechariah, and she greeted Elizabeth.
Zekeriya'nın evine girip Elizabet'i selamladı.
41 And it happened that, as Elizabeth heard the greeting of Mary, the infant leaped in her womb, and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.
Elizabet Meryem'in selamını duyunca rahmindeki çocuk hopladı. Kutsal Ruh'la dolan Elizabet yüksek sesle şöyle dedi: “Kadınlar arasında kutsanmış bulunuyorsun, rahminin ürünü de kutsanmıştır!
42 And she cried out with a loud voice and said: “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb.
43 And how does this concern me, so that the mother of my Lord would come to me?
Nasıl oldu da Rabbim'in annesi yanıma geldi?
44 For behold, as the voice of your greeting came to my ears, the infant in my womb leaped for joy.
Bak, selamın kulaklarıma eriştiği an, çocuk rahmimde sevinçle hopladı.
45 And blessed are you who believed, for the things that were spoken to you by the Lord shall be accomplished.”
İman eden kadına ne mutlu! Çünkü Rab'bin ona söylediği sözler gerçekleşecektir.”
46 And Mary said: “My soul magnifies the Lord.
Meryem de şöyle dedi: “Canım Rab'bi yüceltir; Ruhum, Kurtarıcım Tanrı sayesinde sevinçle coşar.
47 And my spirit leaps for joy in God my Savior.
48 For he has looked with favor on the humility of his handmaid. For behold, from this time, all generations shall call me blessed.
Çünkü O, sıradan biri olan kuluyla ilgilendi. İşte, bundan böyle bütün kuşaklar beni mutlu sayacak.
49 For he who is great has done great things for me, and holy is his name.
Çünkü Güçlü Olan, benim için büyük işler yaptı. O'nun adı kutsaldır.
50 And his mercy is from generation to generations for those who fear him.
Kuşaklar boyunca kendisinden korkanlara merhamet eder.
51 He has accomplished powerful deeds with his arm. He has scattered the arrogant in the intentions of their heart.
Bileğiyle büyük işler yaptı; Gururluları yüreklerindeki kuruntularla darmadağın etti.
52 He has deposed the powerful from their seat, and he has exalted the humble.
Hükümdarları tahtlarından indirdi, Sıradan insanları yükseltti.
53 He has filled the hungry with good things, and the rich he has sent away empty.
Aç olanları iyiliklerle doyurdu, Zenginleri ise elleri boş çevirdi.
54 He has taken up his servant Israel, mindful of his mercy,
Atalarımıza söz verdiği gibi, İbrahim'e ve onun soyuna sonsuza dek Merhamet etmeyi unutmayarak Kulu İsrail'in yardımına yetişti.” (aiōn g165)
56 Then Mary stayed with her for about three months. And she returned to her own house.
Meryem, üç ay kadar Elizabet'in yanında kaldı, sonra kendi evine döndü.
57 Now the time for Elizabeth to give birth arrived, and she brought forth a son.
Elizabet'in doğurma vakti geldi ve bir oğul doğurdu.
58 And her neighbors and relatives heard that the Lord had magnified his mercy with her, and so they congratulated her.
Komşularıyla akrabaları, Rab'bin ona ne büyük merhamet gösterdiğini duyunca, onun sevincine katıldılar.
59 And it happened that, on the eighth day, they arrived to circumcise the boy, and they called him by his father’s name, Zechariah.
Sekizinci gün çocuğun sünnetine geldiler. Ona babası Zekeriya'nın adını vereceklerdi.
60 And in response, his mother said: “Not so. Instead, he shall be called John.”
Ama annesi, “Hayır, adı Yahya olacak” dedi.
61 And they said to her, “But there is no one among your relatives who is called by that name.”
Ona, “Akrabaların arasında bu adı taşıyan kimse yok ki” dediler.
62 Then they made signs to his father, as to what he wanted him to be called.
Bunun üzerine babasına işaretle çocuğun adını ne koymak istediğini sordular.
63 And requesting a writing tablet, he wrote, saying: “His name is John.” And they all wondered.
Zekeriya bir yazı levhası istedi ve, “Adı Yahya'dır” diye yazdı. Herkes şaşakaldı.
64 Then, at once, his mouth was opened, and his tongue loosened, and he spoke, blessing God.
O anda Zekeriya'nın ağzı açıldı, dili çözüldü. Tanrı'yı överek konuşmaya başladı.
65 And fear fell upon all of their neighbors. And all these words were made known throughout all the hill country of Judea.
Çevrede oturanların hepsi korkuya kapıldı. Bütün bu olaylar, Yahudiye'nin dağlık bölgesinin her yanında konuşulur oldu.
66 And all those who heard it stored it up in their heart, saying: “What do you think this boy will be?” And indeed, the hand of the Lord was with him.
Duyan herkes derin derin düşünüyor, “Acaba bu çocuk ne olacak?” diyordu. Çünkü Rab onunla birlikteydi.
67 And his father Zechariah was filled with the Holy Spirit. And he prophesied, saying:
Çocuğun babası Zekeriya, Kutsal Ruh'la dolarak şu peygamberlikte bulundu:
68 “Blessed is the Lord God of Israel. For he has visited and has wrought the redemption of his people.
“İsrail'in Tanrısı Rab'be övgüler olsun! Çünkü halkının yardımına gelip onları fidyeyle kurtardı.
69 And he has raised up a horn of salvation for us, in the house of David his servant,
Eski çağlardan beri Kutsal peygamberlerinin ağzından bildirdiği gibi, Kulu Davut'un soyundan Bizim için güçlü bir kurtarıcı çıkardı; (aiōn g165)
71 salvation from our enemies, and from the hand of all those who hate us,
Düşmanlarımızdan, Bizden nefret edenlerin hepsinin elinden Kurtuluşumuzu sağladı.
72 to accomplish mercy with our fathers, and to call to mind his holy testament,
Böylece atalarımıza merhamet ederek Kutsal antlaşmasını anmış oldu.
73 the oath, which he swore to Abraham, our father, that he would grant to us,
Nitekim bizi düşmanlarımızın elinden kurtaracağına Ve ömrümüz boyunca Kendi önünde kutsallık ve doğruluk içinde, Korkusuzca kendisine tapınmamızı sağlayacağına dair Atamız İbrahim'e ant içerek söz vermişti.
74 so that, having been freed from the hand of our enemies, we may serve him without fear,
75 in holiness and in justice before him, throughout all our days.
76 And you, child, shall be called the prophet of the Most High. For you will go before the face of the Lord: to prepare his ways,
Sen de, ey çocuk, Yüceler Yücesi'nin peygamberi diye anılacaksın. Rab'bin yollarını hazırlamak üzere önünden gidecek Ve O'nun halkına, Günahlarının bağışlanmasıyla kurtulacaklarını bildireceksin.
77 to give knowledge of salvation to his people for the remission of their sins,
78 through the heart of the mercy of our God, by which, descending from on high, he has visited us,
Çünkü Tanrımız'ın yüreği merhamet doludur. O'nun merhameti sayesinde, Yücelerden doğan Güneş, Karanlıkta ve ölümün gölgesinde yaşayanlara ışık saçmak Ve ayaklarımızı esenlik yoluna yöneltmek üzere Yardımımıza gelecektir.”
79 to illuminate those who sit in darkness and in the shadow of death, and to direct our feet in the way of peace.”
80 And the child grew, and he was strengthened in spirit. And he was in the wilderness, until the day of his manifestation to Israel.
Çocuk büyüyor, ruhsal yönden güçleniyordu. İsrail halkına görüneceği güne dek ıssız yerlerde yaşadı.
