Luke 12
1 Then, as great crowds were standing so close that they were stepping on one another, he began to say to his disciples: “Beware of the leaven of the Pharisees, which is hypocrisy.
| لەو کاتەدا کە هەزاران کەس کۆببوونەوە، بە جۆرێک یەکتریان پێشێل دەکرد، لە سەرەتادا عیسا ڕووی کردە قوتابییەکانی و فەرمووی: «ئاگاداری هەویرترشی فەریسییەکان بن، کە دووڕووییە. |
2 For there is nothing covered, which will not be revealed, nor anything hidden, which will not be known.
| هیچ شتێکی شاردراوە نییە ئاشکرا نەبێت و نهێنی نییە دەرنەکەوێت. |
3 For the things that you have spoken in darkness will be declared in the light. And what you have said in the ear in bedrooms will be proclaimed from the housetops.
| لەبەر ئەوە هەرچی لە تاریکیدا گوتووتانە، لە ڕووناکیدا دەبیسترێت، ئەوەش کە لە ژوورەوە بە چرپە گوتووتانە، بە دەنگی بەرز لە سەربانان ڕادەگەیەنرێت. |
4 So I say to you, my friends: Do not be fearful of those who kill the body, and afterwards have no more that they can do.
| «دۆستانم پێتان دەڵێم، لەوانە مەترسن کە جەستە دەکوژن و پاش ئەوە هیچی دیکەیان پێ ناکرێت. |
5 But I will reveal to you whom you should fear. Fear him who, after he will have killed, has the power to cast into Hell. So I say to you: Fear him. (Geenna g1067)
| بەڵام ئەوەتان پیشان دەدەم کە دەبێ لێی بترسن، لەوە بترسن کە دەسەڵاتی هەیە پاش کوشتن فڕێتانبداتە ناو دۆزەخ. بەڵێ پێتان دەڵێم، لەمە بترسن. (Geenna g1067) |
6 Are not five sparrows sold for two small coins? And yet not one of these is forgotten in the sight of God.
| ئایا پێنج چۆلەکە بە دوو فلس نافرۆشرێت؟ خودا هیچ یەکێک لەوانی لەبیر ناچێت. |
7 But even the very hairs of your head have all been numbered. Therefore, do not be afraid. You are worth more than many sparrows.
| تەنانەت مووی سەریشتان هەمووی ژمێردراوە. کەواتە مەترسن ئێوە زۆر لە چۆلەکە بەنرخترن. |
8 But I say to you: Everyone who will have confessed me before men, the Son of man will also confess him before the Angels of God.
| «پێشتان دەڵێم: ئەوەی لەبەردەم خەڵک دانم پێدا بنێت، کوڕی مرۆڤیش لەبەردەم فریشتەکانی خودا دانی پێدا دەنێت. |
9 But everyone who will have denied me before men, he will be denied before the Angels of God.
| بەڵام ئەوەی لەلای خەڵک نکۆڵی لە ناسینی من بکات، لەبەردەم فریشتەکانی خودا نکۆڵی لێ دەکرێت. |
10 And everyone who speaks a word against the Son of man, it will be forgiven of him. But of him who will have blasphemed against the Holy Spirit, it will not be forgiven.
| ئەوەی قسە بە کوڕی مرۆڤ بڵێت، دەبەخشرێت. بەڵام ئەوەی سەبارەت بە ڕۆحی پیرۆز کفر بکات، نابەخشرێت. |
11 And when they will lead you to the synagogues, and to magistrates and authorities, do not choose to be worried about how or what you will answer, or about what you might say.
| «کاتێک دەتانهێننە بەردەم کەنیشت و فەرمانڕەوا و دەسەڵاتداران، نیگەران مەبن لەوەی کە چۆن بەرگری لە خۆتان بکەن و چی بڵێن، |
12 For the Holy Spirit will teach you, in the same hour, what you must say.”
| چونکە ڕۆحی پیرۆز هەر لەو کاتەدا فێرتان دەکات پێویستە چی بڵێن.» |
13 And someone from the crowd said to him, “Teacher, tell my brother to share the inheritance with me.”
| یەکێکی ناو خەڵکەکە پێی گوت: «مامۆستا، بە براکەم بفەرموو میراتم لەگەڵ بەش بکات.» |
14 But he said to him, “Man, who has appointed me as judge or arbitrator over you?”
| بەڵام ئەو پێی فەرموو: «کابرا، کێ منی کردووە بە دادوەر یان بەشکەر بەسەرتانەوە؟» |
15 So he said to them: “Be cautious and wary of all avarice. For a person’s life is not found in the abundance of the things that he possesses.”
| بە خەڵکەکەی فەرموو: «ئاگاداربن و خۆتان لە هەموو جۆرە چاوچنۆکییەک بپارێزن، چونکە ژیانی مرۆڤ بە زۆری سامانەکەی نییە.» |
16 Then he spoke to them using a comparison, saying: “The fertile land of a certain wealthy man produced crops.
| ئینجا نموونەیەکی بۆ هێنانەوە: «مرۆڤێکی دەوڵەمەند، زەوییەکەی بەرهەمێکی زۆری دا. |
17 And he thought within himself, saying: ‘What should I do? For I have nowhere to gather together my crops.’
| لە دڵی خۆیدا گوتی:”چی بکەم کە شوێنم نەبێ بەرهەمەکەمی لێ کۆبکەمەوە؟“ |
18 And he said: ‘This is what I will do. I will tear down my barns and build larger ones. And into these, I will gather all the things that have been grown for me, as well as my goods.
| «جا گوتی:”وا دەکەم، ئەمبارەکانم تێکدەدەم و گەورەتری دەکەم، لەوێدا هەموو دانەوێڵە و ماڵەکەم کۆدەکەمەوە. |
19 And I will say to my soul: Soul, you have many goods, stored up for many years. Relax, eat, drink, and be cheerful.’
| بە خۆشم دەڵێم:’ئەی گیانم، ئەوەتا ماڵێکی زۆرت هەڵگرتووە کە بەشی چەندین ساڵ دەکات. بحەسێوە و بخۆ و بخۆوە و دڵشادبە.‘“ |
20 But God said to him: ‘Foolish one, this very night they require your soul of you. To whom, then, will those things belong, which you have prepared?’
| «بەڵام خودا پێی فەرموو:”ئەی گێلە، هەر ئەمشەو گیانت دەردەچێت. باشە ئەوەی کۆت کردووەتەوە، بۆ کێ دەبێت؟“ |
21 So it is with him who stores up for himself, and is not wealthy with God.”
| «بە هەمان شێوە دەبێ ئەو کەسەی گەنجینە بۆ خۆی کۆدەکاتەوە بەڵام لەلای خودا دەوڵەمەند نییە.» |
22 And he said to his disciples: “And so I say to you: Do not choose to be anxious about your life, as to what you may eat, nor about your body, as to what you will wear.
| بە قوتابییەکانی فەرموو: «خەم بۆ ژیانتان مەخۆن کە چی بخۆن، هەروەها بۆ جەستەتان کە چی بپۆشن. |
23 Life is more than food, and the body is more than clothing.
| ژیان لە خواردن گرنگترە و جەستەش لە جلوبەرگ. |
24 Consider the ravens. For they neither sow nor reap; there is no storehouse or barn for them. And yet God pastures them. How much more are you, compared to them?
| سەیری قەلەڕەش بکەن کە نە تۆو دەکات و نە دروێنە، نە ئەمباری هەیە و نە کۆگا، بەڵام خودا بەخێوی دەکات. باشە ئێوە چەند لە باڵندە بەنرخترن! |
25 But which of you, by thinking, is able to add one cubit to his stature?
| کێ لە ئێوە ئەگەر خەم بخوات، دەتوانێت یەک کاتژمێر لە تەمەنی خۆی زیاد بکات؟ |
26 Therefore, if you are not capable, in what is so little, why be anxious about the rest?
| ئەگەر ئەو شتە بچووکانە لە توانای ئێوەدا نەبێت، بۆچی بۆ شتەکانی دیکە خەم دەخۆن؟ |
27 Consider the lilies, how they grow. They neither work nor weave. But I say to you, not even Solomon, in all his glory, was clothed like one of these.
| «سەیری گوڵی سەوسەن بکەن چۆن گەشە دەکات، نە خۆی ماندوو دەکات و نە دەڕێسێت. بەڵام پێتان دەڵێم: تەنانەت سلێمانیش لەوپەڕی شکۆمەندیدا وەک یەکێک لەوانەی نەپۆشیوە. |
28 Therefore, if God so clothes the grass, which is in the field today and thrown into the furnace tomorrow, how much more you, O little in faith?
| ئەی کەم باوەڕینە، ئەگەر خودا ئەو گیایەی کە ئەمڕۆ لە کێڵگەیە و بەیانی دەخرێتە تەنوورەوە بەو شێوەیە بپۆشێت، ئیتر چەند زیاتر ئێوە پۆشتە دەکات؟ |
29 And so, do not choose to inquire as to what you will eat, or what you will drink. And do not choose to be lifted up on high.
| جا گرنگی بەوە مەدەن کە چی بخۆن و چی بخۆنەوە، خەم مەخۆن. |
30 For all these things are sought by the Gentiles of the world. And your Father knows that you have need of these things.
| هەموو ئەمانە بێباوەڕانی جیهان هەوڵی بۆ دەدەن، باوکیشتان دەزانێت پێویستتان بەمانە هەیە. |
31 Yet truly, seek first the kingdom of God, and his justice, and all these things shall be added to you.
| بەڵکو داوای پاشایەتی ئەو بکەن، هەموو ئەمانەتان بۆ دابین دەکرێت. |
32 Do not be afraid, little flock; for it has pleased your Father to give you the kingdom.
| «مەترسە ئەی مێگەلی بچووک، چونکە باوکتان خۆشحاڵە شانشینەکەتان بداتێ. |
33 Sell what you possess, and give alms. Make for yourselves purses that will not wear out, a treasure that will not fall short, in heaven, where no thief approaches, and no moth corrupts.
| ئەوەی هەتانە بیفرۆشن و بە خێر بیبەخشن. بۆ خۆتان جزدانێک دابین بکەن کە نەفەوتێت، سامانێک لە ئاسمان کە لەبن نایەت. لەوێ نە دز لێی نزیک دەبێتەوە و نە مۆرانە لێی دەدات، |
34 For where your treasure is, there will your heart be also.
| چونکە سامانت لەکوێ بێت، دڵیشت لەوێ دەبێت. |
35 Let your waists be girded, and let lamps be burning in your hands.
| «با پشتێنتان بەستراو و چراتان هەڵکراو بێت، |
36 And let you yourselves be like men awaiting their lord, when he will return from the wedding; so that, when he arrives and knocks, they may open to him promptly.
| وەک ئەوانە بن کە چاوەڕێی گەورەکەیان دەکەن تاکو لە شایی بگەڕێتەوە، کە هاتەوە و لە دەرگای دا، دەستبەجێ لێی بکەنەوە. |
37 Blessed are those servants whom the Lord, when he returns, will find being vigilant. Amen I say to you, that he will gird himself and have them sit down to eat, while he, continuing on, will minister to them.
| خۆزگە بەو کۆیلانە دەخوازرێت کە گەورە دێتەوە دەبینێت ئێشکیان گرتووە. ڕاستیتان پێ دەڵێم، گەورەکە ناوقەدی خۆی دەبەستێت و کۆیلەکان دادەنیشێنێت، دێت و خزمەتیان دەکات. |
38 And if he will return in the second watch, or if in the third watch, and if he will find them to be so: then blessed are those servants.
| جا ئەگەر لە نیوەی شەودا یان نزیکی بەرەبەیان بێتەوە و ئەوان بەو شێوەیە ببینێت، خۆزگە بەو کۆیلانە دەخوازرێت. |
39 But know this: that if the father of the family knew at what hour the thief would arrive, he would certainly stand watch, and he would not permit his house to be broken into.
| بەڵام ئەوەش بزانن: ئەگەر گەورەی ماڵ بزانێت لە چ کاتژمێرێک دز دێتە سەری، نایەڵێت ماڵەکەی ببڕدرێت. |
40 You also must be prepared. For the Son of man will return at an hour that you will not realize.”
| ئێوەش ئامادەبن، چونکە کوڕی مرۆڤ لە کاتێکدا دێتەوە کە بیری لێ ناکەنەوە.» |
41 Then Peter said to him, “Lord, are you telling this parable to us, or also to everyone?”
| پەترۆس گوتی: «گەورەم، ئەم نموونەیە بە ئێمە دەڵێی یان بە هەمووان؟» |
42 So the Lord said: “Who do you think is the faithful and prudent steward, whom his Lord has appointed over his family, in order to give them their measure of wheat in due time?
| مەسیح فەرمووی: «ئەو سەرکارە دڵسۆز و ژیرە کێیە کە گەورەکەی دەیکاتە چاودێری کۆیلەکانی تاکو لە کاتی خۆیدا بەشە خۆراکیان بداتێ؟ |
43 Blessed is that servant if, when his Lord will return, he will find him acting in this manner.
| خۆزگە دەخوازرێت بەو کۆیلەیە، ئەوەی کاتێک گەورەکەی دێتەوە دەبینێت ئاوا دەکات. |
44 Truly I say to you, that he will appoint him over all that he possesses.
| ڕاستیتان پێ دەڵێم: بەسەر هەموو ماڵەکەیەوە دایدەنێت. |
45 But if that servant will have said in his heart, ‘My Lord has made a delay in his return,’ and if he has begun to strike the men and women servants, and to eat and drink, and to be inebriated,
| بەڵام وای دابنێ کە ئەو کۆیلەیە لە دڵی خۆیدا دەڵێ:”گەورەکەم دوادەکەوێت،“ئیتر دەست دەکات بە لێدانی کۆیلە و کارەکەرەکانی دیکە، هەروەها دەخوات و دەخواتەوە و سەرخۆش دەبێت. |
46 then the Lord of that servant will return on a day which he hoped not, and at an hour which he knew not. And he will separate him, and he will place his portion with that of the unfaithful.
| ئیتر گەورەی ئەو کۆیلەیە لە ڕۆژێکدا دێتەوە کە چاوەڕێی ناکات و لە کاتژمێرێک کە نایزانێت، ئەوسا پارچەپارچەی دەکات و بەشی لەگەڵ بێباوەڕان دەبێت. |
47 And that servant, who knew the will of his Lord, and who did not prepare and did not act according to his will, will be beaten many times over.
| «ئەو کۆیلەیەش کە خواستی گەورەکەی دەزانێت، ئامادە نابێت و بە خواستی ئەو ناکات، زۆری لێ دەدرێت. |
48 Yet he who did not know, and who acted in a way that deserves a beating, will be beaten fewer times. So then, of all to whom much has been given, much will be required. And of those to whom much has been entrusted, even more will be asked.
| بەڵام ئەوەی نازانێت و کردەوەکەی شایانی لێدانە، ئەوا کەمی لێ دەدرێ. ئەوەی زۆری دراوەتێ داوای زۆری لێ دەکرێت، ئەوەش زۆری لەلا دانراوە داوای زیاتری لێ دەکرێت. |
49 I have come to cast a fire upon the earth. And what should I desire, except that it may be kindled?
| «هاتووم تاکو ئاگر هەڵدەمە سەر زەوی، چەندە خوازیارم پێشوەخت گڕی گرتبێت! |
50 And I have a baptism, with which I am to be baptized. And how I am constrained, even until it may be accomplished!
| بەڵام ئازارێکم لە ڕێگایە و دەبێت پێیدا تێبپەڕم، چەند ناڕەحەتم هەتا تەواو دەبێت. |
51 Do you think that I have come to give peace to the earth? No, I tell you, but division.
| وا دەزانن من هاتووم ئاشتی بهێنمە سەر زەوی؟ پێتان دەڵێم: نەخێر، بەڵکو دووبەرەکی. |
52 For from this time on, there will be five in one house: divided as three against two, and as two against three.
| لەمەودوا لە ماڵێکدا پێنجی تێدا دەبێت جیا دەبنەوە، سێ لە دوو و دوو لە سێ. |
53 A father will be divided against a son, and a son against his father; a mother against a daughter and a daughter against a mother; a mother-in-law against her daughter-in-law, and a daughter-in-law against her mother-in-law.”
| باوک لە کوڕ و کوڕ لە باوک، دایک لە کچ و کچ لە دایک، خەسوو لە بووک و بووک لە خەسوو جیا دەبنەوە.» |
54 And he also said to the crowds: “When you see a cloud rising from the setting of the sun, immediately you say, ‘A rain cloud is coming.’ And so it does.
| دیسان بە خەڵکەکەی فەرموو: «کاتێک هەورێک دەبینن لە ڕۆژئاواوە بەدەردەکەوێت، خێرا دەڵێن:”بارانی بەدەمەوەیە،“هەر بەو شێوەیەش دەبێت. |
55 And when a south wind is blowing, you say, ‘It will be hot.’ And so it is.
| کاتێکیش بای باشوور هەڵدەکات، دەڵێن:”گەرم دەبێت،“ئاواش دەبێت. |
56 You hypocrites! You discern the face of the heavens, and of the earth, yet how is it that you do not discern this time?
| ئەی دووڕووان، دەزانن ڕووی زەوی و ئاسمان بخوێننەوە، چۆن نازانن ئەم سەردەمە بخوێننەوە؟ |
57 And why do you not, even among yourselves, judge what is just?
| «هەروەها بۆچی بۆ خۆتان بە ڕاستی حوکم نادەن؟ |
58 So, when you are going with your adversary to the ruler, while you are on the way, make an effort to be freed from him, lest perhaps he may lead you to the judge, and the judge may deliver you to the officer, and the officer may cast you into prison.
| کاتێک لەگەڵ ڕکابەرەکەت بە ڕێگاوەی بۆ لای دادوەر، لە ڕێگا هەوڵ بدە کێشەکەت لەگەڵی ببڕێنیتەوە، ئەگینا ڕاتدەکێشێتە لای دادوەر و دادوەریش دەتداتە دەست پۆلیس، پۆلیسیش فڕێتدەداتە بەندیخانە. |
59 I tell you, you will not depart from there, until you have paid the very last coin.”
| پێت دەڵێم: لەوێ دەرناچی هەتا دوایین فلس نەدەیتەوە.» |
