Proverbs 21
1 As a rush of water, so is the king's heart in God's hand: he turns it wherever he may desire to point out.
Serce króla [jest] w ręku PANA [jak] potoki wód; kieruje je, dokąd chce.
2 Every man seems to himself righteous; but the Lord directs the hearts.
Wszelka droga człowieka jest słuszna w jego oczach, ale PAN waży serca.
3 To do justly and to speak truth, are more pleasing to God than the blood of sacrifices.
Czynienie sprawiedliwości i sądu bardziej się podobają PANU niż ofiara.
4 A high-minded man is stout-hearted in [his] pride; and the lamp of the wicked is sin.
Wyniosłe oczy, pyszne serce [i] praca niegodziwych są grzechem.
Myśli pracowitego [przynoszą] pewny dostatek, a [myśli] każdego spieszącego się – niedostatek.
6 He that gathers treasures with a lying tongue pursues vanity [on] to the snares of death.
Gromadzenie skarbów kłamliwym językiem jest przemijającą marnością tych, którzy szukają śmierci.
7 Destruction shall lodge with the ungodly; for they refuse to do justly.
Grabież niegodziwych zniszczy ich, bo nie chcą czynić tego, co sprawiedliwe.
8 To the froward God sends froward ways; for his works are pure and right.
Droga człowieka jest przewrotna i obca, ale dzieło czystego jest prawe.
9 [It is] better to dwell in a corner on the house-top, than in plastered [rooms] with unrighteousness, and in an open house.
Lepiej mieszkać w kącie dachu niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.
10 The soul of the ungodly shall not be pitied by any man.
Dusza niegodziwego pragnie zła, a jego bliźni nie znajduje łaski w jego oczach.
11 When an intemperate man is punished the simple becomes wiser: and a wise man understanding will receive knowledge.
Gdy się karze szydercę, prosty mądrzeje, a gdy uczą mądrego, przyjmuje wiedzę.
12 A righteous man understands the hearts of the ungodly: and despises the ungodly for their wickedness.
Sprawiedliwy zważa na dom niegodziwego, ale [Bóg] powala niegodziwych za [ich] nieprawość.
13 He that stops his ears from hearing the poor, himself also shall cry, and there shall be none to hear [him].
Kto zatyka swe ucho na wołanie ubogiego, ten sam będzie wołał, a nie zostanie wysłuchany.
14 A secret gift calms anger: but he that forbears to give stirs up strong wrath.
[Potajemny] dar łagodzi zapalczywość i upominek w zanadrzu uspokaja wielki gniew.
15 [It is] the joy of the righteous to do judgement: but a holy [man] is abominable with evil-doers.
Radością jest dla sprawiedliwego czynić sąd, a na czyniących nieprawość przyjdzie zniszczenie.
16 A man that wanders out of the way of righteousness, shall rest in the congregation of giants.
Człowiek, który zbacza z drogi mądrości, odpocznie w zgromadzeniu umarłych.
17 A poor man loves mirth, loving wine and oil in abundance;
Kto kocha zabawę, zubożeje, a kto kocha wino i olejek, nie wzbogaci się.
18 and a transgressor is the abomination of a righteous man.
Niegodziwy [będzie] okupem za sprawiedliwego, a przewrotny – za prawych.
19 [It is] better to dwell in a wilderness than with a quarrelsome and talkative and passionate woman.
Lepiej mieszkać na pustyni niż z kłótliwą i gniewliwą żoną.
20 A desirable treasure will rest on the mouth of the wise; but foolish men will swallow it up.
Pożądany skarb i olej [są] w mieszkaniu mądrego, ale głupiec je trwoni.
21 The way of righteousness and mercy will find life and glory.
Kto podąża za sprawiedliwością i miłosierdziem, znajduje życie, sprawiedliwość i chwałę.
22 A wise man assaults strong cities, and demolishes the fortress in which the ungodly trusted.
Mądry wdziera się do miasta mocarzy i burzy potęgę ich ufności.
23 He that keeps his mouth and his tongue keeps his soul from trouble.
Kto strzeże swoich ust i języka, strzeże swojej duszy przed utrapieniem.
24 A bold and self-willed and insolent [man] is called a pest: and he that remembers injuries is a transgressor.
Hardy i pyszny szyderca – oto imię tego, kto działa w pysznym gniewie.
25 Desires kill the sluggard; for his hands do not choose to do anything.
Pragnienie leniwego zabija [go], bo jego ręce nie chcą pracować.
26 An ungodly man entertains evil desires all the day: but the righteous is unsparingly merciful and compassionate.
Przez cały dzień pożąda on zachłannie, a sprawiedliwy daje i nie szczędzi.
27 The sacrifices of the ungodly are abomination to the Lord, for they offer them wickedly.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę, a cóż dopiero, gdy ją w niegodziwości ofiarują.
28 A false witness shall perish; but an obedient man will speak cautiously.
Fałszywy świadek zginie, lecz kto słucha, będzie mówił nieustannie.
29 An ungodly man impudently withstands with his face; but the upright man himself understands his ways.
Niegodziwy ma upór na twarzy, ale prawy wytycza swoją drogę.
30 There is no wisdom, there is no courage, there is no counsel against the ungodly.
Nie ma mądrości ani rozumu, ani rady przeciwko PANU.
31 A horse is prepared for the day of battle; but help is of the Lord.
Konia przygotowują na dzień bitwy, ale wybawienie zależy od PANA.
