Proverbs 18
1 A man who wishes to separate from friends seeks excuses; but at all times he will be liable to reproach.
Samolub szuka tego, co mu się podoba, i wtrąca się w każdą sprawę.
2 A senseless man feels no need of wisdom, for he is rather led by folly.
Głupi nie ma upodobania w rozumie, lecz w tym, co serce mu objawia.
3 When an ungodly man comes into a depth of evils, he despises [them]; but dishonour and reproach come upon him.
Gdy przychodzi niegodziwy, przychodzi też pogarda, a z hańbą urąganie.
4 A word in the heart of a man is a deep water, and a river and fountain of life spring forth.
Słowa ust człowieka są jak głębokie wody, a źródło mądrości jak płynący potok.
5 [It is] not good to accept the person of the ungodly, nor [is it] holy to pervert justice in judgement.
Niedobrze przez wzgląd na osobę niegodziwą krzywdzić sprawiedliwego w sądzie.
6 The lips of a fool bring [him] into troubles, and his bold mouth calls for death.
Wargi głupiego wchodzą w spór, a jego usta wołają o razy.
7 A fool's mouth is ruin to him, and his lips are a snare to his soul.
Usta głupiego [są] jego zgubą, a jego wargi sidłem jego duszy.
8 Fear casts down the slothful; and the souls of the effeminate shall hunger.
Słowa plotkarza są jak rany i przenikają do głębi wnętrzności.
9 A man who helps not himself by his labour is brother of him that ruins himself.
Kto jest niedbały w pracy, jest bratem marnotrawcy.
10 The name of the Lord is of great strength; and the righteous running to it are exalted.
Imię PANA [jest] potężną wieżą, sprawiedliwy ucieka do niej i jest bezpieczny.
11 The wealth of a rich man is a strong city; and its glory casts a broad shadow.
Zamożność bogacza [jest] jego warownym miastem i jak wysoki mur w jego wyobrażeniu.
12 Before ruin a man's heart is exalted, and before honour it is humble.
Przed upadkiem serce człowieka jest wyniosłe, a chwałę poprzedza pokora.
13 Whoso answers a word before he hears [a cause], it is folly and reproach to him.
Kto odpowiada, zanim wysłucha, [ujawnia] głupotę i [ściąga na] siebie hańbę.
14 A wise servant calms a man's anger; but who can endure a faint-hearted man?
Duch człowieka zniesie jego chorobę, ale któż zniesie strapionego ducha?
15 The heart of the sensible [man] purchases discretion; and the ears of the wise seek understanding.
Serce rozumnego zdobywa wiedzę, a ucho mądrych szuka wiedzy.
16 A man's gift enlarges him, and seats him amongst princes.
Dar człowieka toruje mu drogę i prowadzi go przed wielkich.
17 A righteous man accuses himself at the beginning of his speech, but when he has entered upon the attack, the adversary is reproved.
Ten, który jest pierwszy w swojej sprawie, [zdaje się] sprawiedliwy, ale przychodzi jego bliźni i sprawdza go.
18 A silent [man] quells strifes, and determines between great powers.
Los kładzie kres sporom i rozstrzyga między możnymi.
19 A brother helped by a brother is as a strong and high city; and is [as] strong as a [well]-founded palace.
Brat obrażony [trudniejszy do zdobycia] niż warowne miasto, a spory są jak rygle w zamku.
20 A man fills his belly with the fruits of his mouth; and he shall be satisfied with the fruits of his lips.
Owocem swoich ust nasyci człowiek swoje wnętrze, nasyci się plonem swych warg.
21 Life and death are in the power of the tongue; and they that rule it shall eat the fruits thereof.
Śmierć i życie są w mocy języka, a kto go miłuje, spożyje jego owoc.
22 He that has found a good wife has found favours, and has received gladness from God. [He that puts away a good wife, puts away a good thing, and he that keeps an adulteress is foolish and ungodly.]
Kto znalazł żonę, znalazł coś dobrego i dostąpił łaski od PANA.
Ubogi prosi pokornie, ale bogaty odpowiada surowo.
Człowiek, który ma przyjaciół, musi obchodzić się z nimi po przyjacielsku, a jest przyjaciel, który przylgnie bardziej niż brat.
