Proverbs 16
1 The designs of the heart are man's, but the answer of the tongue comes from the Lord.
W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
2 All a man's ways are clean to himself; but the Lord puts men's spirits into his scales.
Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
3 Put your works into the hands of the Lord, and your purposes will be made certain.
Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
4 The Lord has made everything for his purpose, even the sinner for the day of evil.
PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
5 Everyone who has pride in his heart is disgusting to the Lord: he will certainly not go free from punishment.
Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
6 By mercy and good faith evil-doing is taken away: and by the fear of the Lord men are turned away from evil.
Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
7 When a man's ways are pleasing to the Lord, he makes even his haters be at peace with him.
Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
8 Better is a little with righteousness, than great wealth with wrongdoing.
Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
9 A man may make designs for his way, but the Lord is the guide of his steps.
Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
10 Decision is in the lips of the king: his mouth will not go wrong in judging.
Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
11 True measures and scales are the Lord's: all the weights of the bag are his work.
Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
12 Evil-doing is disgusting to kings: for the seat of the ruler is based on righteousness.
Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
13 Lips of righteousness are the delight of kings; and he who says what is upright is dear to him.
Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
14 The wrath of the king is like those who give news of death, but a wise man will put peace in place of it.
Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
15 In the light of the king's face there is life; and his approval is like a cloud of spring rain.
W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
16 How much better it is to get wisdom than gold! and to get knowledge is more to be desired than silver.
O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
17 The highway of the upright is to be turned away from evil: he who takes care of his way will keep his soul.
Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
18 Pride goes before destruction, and a stiff spirit before a fall.
Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
19 Better it is to have a gentle spirit with the poor, than to take part in the rewards of war with men of pride.
Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
20 He who gives attention to the law of right will get good; and whoever puts his faith in the Lord is happy.
Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
21 The wise-hearted will be named men of good sense: and by pleasing words learning is increased.
Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
22 Wisdom is a fountain of life to him who has it; but the punishment of the foolish is their foolish behaviour.
Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
23 The heart of the wise man is the teacher of his mouth, and gives increased learning to his lips.
Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
24 Pleasing words are like honey, sweet to the soul and new life to the bones.
Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
25 There is a way which seems straight before a man, but its end is the ways of death.
Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
26 The desire of the working man is working for him, for his need of food is driving him on.
Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
27 A good-for-nothing man is a designer of evil, and in his lips there is a burning fire.
Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
28 A man of twisted purposes is a cause of fighting everywhere: and he who says evil secretly makes trouble between friends.
Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
29 A violent man puts desire of evil into his neighbour's mind, and makes him go in a way which is not good.
Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
30 He whose eyes are shut is a man of twisted purposes, and he who keeps his lips shut tight makes evil come about.
Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
31 The grey head is a crown of glory, if it is seen in the way of righteousness.
Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
32 He who is slow to be angry is better than a man of war, and he who has control over his spirit than he who takes a town.
Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
33 A thing may be put to the decision of chance, but it comes about through the Lord.
Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
