Mark 6
1 And he went away from there, and came into his country; and his disciples went with him.
I wyszedłszy stamtąd, przyszedł w swoje rodzinne strony, a szli za nim jego uczniowie.
2 And when the Sabbath day had come, he was teaching in the Synagogue; and a number of people hearing him were surprised, saying, From where did this man get these things? and, What is the wisdom given to this man, and what are these works of power done by his hands?
A gdy nadszedł szabat, zaczął nauczać w synagodze. Wielu zaś, słuchając [go], zdumiewało się i pytało: Skąd on ma to wszystko? I co to za mądrość, która jest mu dana, że nawet takie cuda dzieją się przez jego ręce?
3 Is not this the woodworker, the son of Mary, and brother of James and Joses and Judas and Simon? and are not his sisters here with us? And they were bitter against him.
Czy to nie jest cieśla, syn Marii, a brat Jakuba, Józefa, Judy i Szymona? Czyż nie ma tu wśród nas także jego sióstr? I gorszyli się z jego powodu.
4 And Jesus said to them, A prophet is nowhere without honour, but in his country, and among his relations, and in his family.
Ale Jezus powiedział do nich: [Nigdzie] nie jest prorok bez czci, tylko w swojej ojczyźnie, wśród [swoich] krewnych i w swoim domu.
5 And he was unable to do any work of power there, but only to put his hands on one or two persons who were ill, and make them well.
I nie mógł tam uczynić żadnego cudu oprócz [tego], że uzdrowił niektórych chorych, kładąc na nich ręce.
6 And he was greatly surprised because they had no faith. And he went about the country places teaching.
I dziwił się ich niedowiarstwu. Potem obchodził okoliczne wioski, nauczając.
7 And he gave orders to the twelve, and sent them out two by two; and he gave them authority over the unclean spirits;
Wtedy, przywoławszy do siebie dwunastu, zaczął ich rozsyłać po dwóch. Dał im też moc nad duchami nieczystymi.
8 And he said that they were to take nothing for their journey, but a stick only; no bread, no bag, no money in their pockets;
I nakazał im, aby oprócz laski nie brali na drogę niczego: ani torby, ani chleba, ani pieniędzy w trzosie;
9 They were to go with common shoes on their feet, and not to take two coats.
Lecz żeby założyli sandały i nie wkładali dwóch szat.
10 And he said to them, Wherever you go into a house, make that your resting-place till you go away.
Potem mówił do nich: Gdziekolwiek wejdziecie do [jakiegoś] domu, zostańcie tam, dopóki stamtąd nie odejdziecie.
11 And whatever place will not take you in and will not give ear to you, when you go away, put off the dust from your feet as a witness against them.
A jeśli was ktoś nie przyjmie i nie usłucha, wyszedłszy stamtąd, strząśnijcie pył z waszych nóg na świadectwo [przeciwko] nim. Zaprawdę powiadam wam: Lżej będzie Sodomie i Gomorze w dzień sądu niż temu miastu.
12 And they went out, preaching the need for a change of heart in men.
Wtedy wyszli i głosili, że [ludzie powinni] pokutować.
13 And they sent out a number of evil spirits, and put oil on a great number who were ill, and made them well.
I wypędzali wiele demonów, i wielu chorych namaszczali olejkiem, i uzdrawiali.
14 And king Herod had news of him, because his name was on the lips of all; and he said, John the Baptist has come back from the dead, and for this reason these powers are working in him.
I usłyszał o nim król Herod (bo jego imię się rozsławiło), i powiedział: Jan Chrzciciel zmartwychwstał, dlatego cuda dokonują się przez niego.
15 But others said, It is Elijah. And others said, It is a prophet, even like one of the prophets.
[A] inni mówili: To Eliasz; jeszcze inni mówili: To prorok albo [ktoś] jak jeden z proroków.
16 But Herod, when he had news of it, said, John, whom I put to death, has come back from the dead.
Gdy Herod o tym usłyszał, powiedział: To Jan, którego ściąłem. On zmartwychwstał.
17 For Herod himself had sent men out to take John and put him in prison, because of Herodias, his brother Philip's wife, whom he had taken for himself.
Sam Herod bowiem kazał schwytać Jana i wtrącić go do więzienia z powodu Herodiady, żony swego brata Filipa, gdyż pojął ją za żonę.
18 For John said to Herod, It is wrong for you to have your brother's wife.
Bo Jan mówił Herodowi: Nie wolno ci mieć żony swego brata.
19 And Herodias was bitter against him, desiring to put him to death; but she was not able;
A Herodiada zawzięła się na niego i chciała go zabić, ale nie mogła.
20 For Herod was in fear of John, being conscious that he was an upright and holy man, and kept him safe. And hearing him, he was much troubled; and he gave ear to him gladly.
Herod bowiem obawiał się Jana, wiedząc, że jest człowiekiem sprawiedliwym i świętym, i miał wzgląd na niego, a słuchając go, wiele czynił; i chętnie go słuchał.
21 And the chance came when Herod on his birthday gave a feast to his lords, and the high captains, and the chief men of Galilee;
A gdy nadeszła odpowiednia chwila, Herod, obchodząc dzień swoich urodzin, wyprawił ucztę dla swoich dostojników, dowódców wojskowych i znakomitości z Galilei.
22 And when the daughter of Herodias herself came in and did a dance, Herod and those who were at table with him were pleased with her; and the king said to the girl, Make a request for anything and I will give it you.
Kiedy córka tej Herodiady weszła i tańczyła, spodobała się Herodowi i współbiesiadnikom. [Wtedy] król powiedział do dziewczyny: Proś mnie, o co chcesz, a dam ci.
23 And he took an oath, saying to her, Whatever is your desire I will give it to you, even half of my kingdom.
I przysiągł jej: O cokolwiek mnie poprosisz, dam ci, aż do połowy mego królestwa.
24 And she went out and said to her mother, What is my request to be? And she said, The head of John the Baptist.
Ona więc wyszła i zapytała swoją matkę: O co mam prosić? A ta odpowiedziała: O głowę Jana Chrzciciela.
25 And she came in quickly to the king, and said, My desire is that you give me straight away on a plate the head of John the Baptist.
Natychmiast też weszła z pośpiechem do króla i prosiła: Chcę, żebyś mi zaraz dał na misie głowę Jana Chrzciciela.
26 And the king was very sad; but because of his oaths, and those who were with him at table, he would not say 'No' to her.
I zasmucił się król bardzo, jednak ze względu na przysięgę i współbiesiadników nie chciał jej odmówić.
27 And straight away the king sent out one of his armed men, and gave him an order to come back with the head: and he went and took off John's head in prison,
Król natychmiast posłał kata i rozkazał przynieść jego głowę. A ten, poszedłszy, ściął go w więzieniu.
28 And came back with the head on a plate, and gave it to the girl; and the girl gave it to her mother.
Potem przyniósł na misie jego głowę i dał ją dziewczynie, a dziewczyna dała ją swojej matce.
29 And when his disciples had news of it, they came and took up his body, and put it in its last resting-place.
Gdy usłyszeli o tym jego uczniowie, przyszli, zabrali jego ciało i złożyli w grobie.
30 And the twelve came together to Jesus; and they gave him an account of all the things they had done, and all they had been teaching.
A apostołowie zebrali się u Jezusa i opowiedzieli mu wszystko, co czynili i czego nauczali.
31 And he said to them, Come away by yourselves to a quiet place, and take a rest for a time. Because there were a great number coming and going, and they had no time even for food.
I powiedział do nich: Pójdźcie wy na odludne miejsce i odpocznijcie trochę. Wielu bowiem przychodziło i odchodziło, tak że nie mieli wolnego czasu, żeby zjeść.
32 And they went away in the boat to a waste place by themselves.
I odpłynęli w łodzi na odludne miejsce, [żeby być] na osobności.
33 And the people saw them going, and a number of them, having knowledge who they were, went running there together on foot from all the towns, and got there before them.
A ludzie widzieli, że odpływają. Wielu go poznało i zbiegli się tam pieszo ze wszystkich miast, wyprzedzili ich i zgromadzili się przy nim.
34 And he got out, and saw a great mass of people, and he had pity on them, because they were like sheep without a keeper: and he gave them teaching about a number of things.
Kiedy Jezus wyszedł, zobaczył mnóstwo ludzi i ulitował się nad nimi, bo byli jak owce niemające pasterza. I zaczął nauczać ich wielu rzeczy.
35 And at the end of the day, his disciples came to him and said, This place is waste land, and it is late:
A gdy było już późno, jego uczniowie podeszli do niego i powiedzieli: Miejsce to jest puste, a pora już późna.
36 Send them away, so that they may go into the country and small towns round about, and get some food for themselves.
Odpraw ich, aby poszli do okolicznych osad i wsi i kupili sobie chleba, bo nie mają co jeść.
37 But he said to them in answer, Give them food yourselves. And they said to him, Are we to go and get bread for two hundred pence, and give it to them?
Lecz on im odpowiedział: Wy dajcie im jeść. Zapytali go więc: Czy mamy pójść i za dwieście groszy kupić chleba, i dać im jeść?
38 And he said to them, How much bread have you? go and see. And when they had seen, they said, Five cakes of bread and two fishes.
A on im powiedział: Ile macie chleba? Idźcie i zobaczcie. A oni, dowiedziawszy się, powiedzieli: Pięć i dwie ryby.
39 And he made them all be seated in groups on the green grass.
Wtedy kazał im posadzić wszystkich w grupach na zielonej trawie.
40 And they were placed in groups, by hundreds and by fifties.
I usiedli w grupach, po stu i po pięćdziesięciu.
41 And he took the five cakes of bread and the two fishes and, looking up to heaven, he said words of blessing over them; and when the cakes were broken, he gave them to the disciples to put before the people; and he made division of the two fishes among them all.
A wziąwszy te pięć chlebów i dwie ryby, spojrzał w niebo i pobłogosławił. I połamał te chleby i dawał swoim uczniom, aby kładli przed nimi. Także te dwie ryby rozdzielił między wszystkich.
42 And they all took of the food and had enough.
I jedli wszyscy do syta.
43 And they took up twelve baskets full of the broken bits and of the fishes.
I zebrali dwanaście pełnych koszy kawałków i [resztek] z ryb.
44 And those who took of the bread were five thousand men.
A tych, którzy jedli chleby, było około pięciu tysięcy mężczyzn.
45 And straight away he made his disciples get into the boat, and go before him to the other side to Beth-saida, while he himself sent the people away.
I zaraz przymusił swoich uczniów, aby wsiedli do łodzi i popłynęli przed nim na drugi brzeg w kierunku Betsaidy, a on tymczasem odprawi ludzi.
46 And after he had sent them away, he went up into a mountain for prayer.
A gdy ich odprawił, odszedł na górę, aby się modlić.
47 And by evening, the boat was in the middle of the sea, and he by himself on the land.
Kiedy nastał wieczór, łódź znajdowała się na środku morza, a on [był] sam na lądzie.
48 And seeing that they had trouble in getting their boat through the water, because the wind was against them, about the fourth watch of the night he came to them, walking on the sea; and he would have gone past them;
I widział, że są zmęczeni wiosłowaniem, bo wiatr mieli przeciwny. I tak około czwartej straży nocnej przyszedł do nich, idąc po morzu, i chciał ich wyminąć.
49 But they, when they saw him walking on the sea, took him for a spirit, and gave a loud cry:
Ale oni, ujrzawszy go chodzącego po morzu, myśleli, że to zjawa, i krzyknęli.
50 For they all saw him, and were troubled. But straight away he said to them, Take heart, it is I, have no fear.
Wszyscy bowiem go widzieli i przestraszyli się. Ale on zaraz przemówił do nich tymi słowami: Ufajcie, to ja jestem! Nie bójcie się!
51 And he went to them into the boat, and the wind went down, and they were full of wonder in themselves;
I wszedł do nich do łodzi, i uciszył się wiatr. A oni się bardzo zdumiewali i dziwili.
52 For it was not clear to them about the bread; but their hearts were hard.
Nie zrozumieli bowiem [cudu] z chlebami, gdyż ich serce było odrętwiałe.
53 And when they had gone across, they came to Gennesaret, and got their boat to land.
A przeprawiwszy się, przypłynęli do ziemi Genezaret i przybili [do brzegu].
54 And when they had got out of the boat, the people quickly had news of him,
A gdy wyszli z łodzi, [ludzie] zaraz go poznali;
55 And went running through all the country round about, and took on their beds those who were ill, to where it was said that he was.
Rozbiegli się po całej tej okolicy i zaczęli przynosić na posłaniach chorych tam, gdzie, jak słyszeli, przebywa.
56 And wherever he went, into small towns, or great towns, or into the country, they took those who were ill into the market-places, requesting him that they might put their hands even on the edge of his robe: and all those who did so were made well.
A gdziekolwiek wszedł, do wsi, miast czy osad, kładli chorych na ulicach i prosili go, aby [mogli] dotknąć choćby brzegu jego szaty. A wszyscy, którzy go dotknęli, zostali uzdrowieni.
