1 Corinthians 15
1 But I make known to you, brethren, the gospel that I preached to you, which also you received, in which also you stand,
A oznajmiam wam, bracia, ewangelię, którą wam głosiłem, a którą przyjęliście i w której trwacie;
2 by which also you are saved, if you hold fast the word which I preached to you, unless you believed in vain.
Przez którą też dostępujecie zbawienia, jeśli pamiętacie to, co wam głosiłem, chyba że uwierzyliście na próżno.
3 For I delivered to you among the first things, that which I also received: That Christ died for our sins, according to the scriptures;
Najpierw bowiem przekazałem wam to, co i ja otrzymałem, że Chrystus umarł za nasze grzechy, zgodnie z Pismem;
4 and that he was buried; and that he rose again the third day, according to the scriptures;
Że został pogrzebany, że zmartwychwstał trzeciego dnia, zgodnie z Pismem;
5 and that he was seen by Cephas, then by the twelve;
I że ukazał się Kefasowi, a potem tym dwunastu.
6 after that, he was seen by more than five hundred brethren at once, of whom the greater part remain till this day; but some have fallen asleep.
Potem ukazał się więcej niż pięciuset braciom naraz, z których większość żyje aż dotąd, a niektórzy zasnęli.
7 After that, he was seen by James, then by all the apostles.
Potem ukazał się Jakubowi, potem wszystkim apostołom.
8 Last of all, he was seen by me also, as one untimely born.
A ostatniemu ze wszystkich ukazał się i mnie, jak poronionemu płodowi.
9 For I am the least of the apostles, and I am not worthy to be called an apostle, because I persecuted the church of God.
Ja bowiem jestem najmniejszym z apostołów i nie jestem godny nazywać się apostołem, bo prześladowałem kościół Boży.
10 But, by the grace of God, I am what I am; and his grace, which was bestowed on me, has not been bestowed in vain: but I have labored more abundantly than they all; not I, however, but the grace of God which was with me.
Lecz z łaski Boga jestem tym, czym jestem, a jego łaska względem mnie nie okazała się daremna, ale pracowałem więcej od nich wszystkich, jednak nie ja, lecz łaska Boga, która [jest] ze mną.
11 Whether, therefore, I or they, so we preached, and so you believed.
Czy więc ja, czy oni, tak głosimy i tak uwierzyliście.
12 But if Christ is preached that he rose from the dead, how say some among you, that a resurrection of the dead is impossible?
A jeśli się o Chrystusie głosi, że został wskrzeszony z martwych, jak [mogą] niektórzy pośród was mówić, że nie ma zmartwychwstania?
13 But if a resurrection of the dead is impossible, Christ has not been raised.
Jeśli bowiem nie ma zmartwychwstania, to i Chrystus nie został wskrzeszony.
14 And if Christ has not been raised, then vain is our preaching, and vain also your faith.
A jeśli Chrystus nie został wskrzeszony, to daremne [jest] nasze głoszenie, daremna też wasza wiara.
15 We are, indeed, also found false witnesses of God; for we have testified against God, that he raised the Christ, whom he did not raise, if, indeed, the dead are not raised.
I okazuje się, że jesteśmy fałszywymi świadkami Boga, bo świadczyliśmy o Bogu, że wskrzesił Chrystusa, którego nie wskrzesił, jeśli umarli nie są wskrzeszani.
16 For if the dead are not raised, Christ has not been raised;
Jeśli bowiem umarli nie są wskrzeszani, to i Chrystus nie został wskrzeszony.
17 and if Christ has not been raised, your faith is vain; you are yet in your sins.
A jeśli Chrystus nie został wskrzeszony, daremna [jest] wasza wiara i nadal jesteście w swoich grzechach.
18 Then, also, those who have fallen asleep in Christ have perished.
Tak więc i ci, którzy zasnęli w Chrystusie, poginęli.
19 If in this life only we have hope in Christ, we are of all men the most miserable.
Jeśli tylko w tym życiu mamy nadzieję w Chrystusie, jesteśmy ze wszystkich ludzi najbardziej nieszczęśliwi.
20 But now, Christ has risen from the dead, the first-fruits of those who slept.
Tymczasem jednak Chrystus został wskrzeszony z martwych i stał się pierwszym plonem tych, którzy zasnęli.
21 For, since through man came death, through man comes also the resurrection of the dead.
Skoro bowiem śmierć [przyszła] przez człowieka, przez człowieka [przyszło] też zmartwychwstanie umarłych.
22 For, as in Adam all die, so, also, in Christ shall all be made alive:
Jak bowiem w Adamie wszyscy umierają, tak też w Chrystusie wszyscy zostaną ożywieni.
23 but each in his own order; Christ the first-fruit, afterward, those who are Christ’s at his coming.
Ale każdy w swojej kolejności, Chrystus jako pierwszy plon, potem ci, którzy należą do Chrystusa, w [czasie] jego przyjścia.
24 Then comes the end, when he shall have delivered up the kingdom to God, even the Father; when he shall have put down every principality and authority and power:
A potem będzie koniec, gdy przekaże królestwo Bogu i Ojcu, gdy zniszczy wszelką zwierzchność oraz wszelką władzę i moc.
25 for he must reign till he has put all enemies under his feet.
Bo on musi królować, aż położy wszystkich wrogów pod swoje stopy.
26 The last enemy, Death, shall be destroyed.
A ostatni wróg, który zostanie zniszczony, to śmierć.
27 For he has put all things under his feet. But when the scripture says, that all things are put under him, it is evident that he is excepted, who did put all things under him.
Wszystko bowiem poddał pod jego stopy. A gdy mówi, że wszystko jest [mu] poddane, [jest] jasne, że oprócz tego, który mu wszystko poddał.
28 And when all things shall have been put under him, then, also, shall the Son himself be subjected to him that did put all things under him, that God may be the all in all.
Gdy zaś wszystko zostanie mu poddane, wtedy i sam Syn będzie poddany temu, który mu poddał wszystko, aby Bóg był wszystkim we wszystkich.
29 For else, what shall those do, who are immersed for the dead, if the dead rise not at all? Why, then, are they immersed for the dead?
Bo inaczej co zrobią ci, którzy przyjmują chrzest za zmarłych, jeśli umarli w ogóle nie są wskrzeszani? Po co przyjmują chrzest za zmarłych?
30 And why are we in danger every hour?
Po co i my każdej godziny narażamy się na niebezpieczeństwo?
31 I protest, by the joy which I have over you in Christ Jesus our Lord, I die daily.
[Zapewniam was] przez chlubę, którą mam z was w Jezusie Chrystusie, naszym Panu, że każdego dnia umieram.
32 If, to speak as a man, I have fought with wild beasts at Ephesus, what advantage is it to me, if the dead rise not? Let us eat and drink, for to-morrow we die.
Jeśli na sposób ludzki walczyłem z bestiami w Efezie, jaki z tego mam pożytek, jeśli umarli nie są wskrzeszani? Jedzmy i pijmy, bo jutro pomrzemy.
33 Be not deceived: Evil communications corrupt good manners.
Nie łudźcie się. Złe rozmowy psują dobre obyczaje.
34 Awake, as you should, to soberness, and sin not; for some have not the knowledge of God. I speak this to your shame.
Ocknijcie się ku sprawiedliwości i nie grzeszcie; niektórzy bowiem nie mają poznania Boga. Mówię to ku waszemu zawstydzeniu.
35 But some one will say: How are the dead raised up? and with what body do they come?
Lecz powie ktoś: Jak umarli są wskrzeszani i w jakim ciele przychodzą?
36 Thoughtless man! That which you sow is not made alive, unless it die;
Głupcze! To, co siejesz, nie ożyje, jeśli nie obumrze.
37 and as to that which you sow, you sow not the body that shall be produced, but the naked grain, it may be of wheat, or of some other grain:
I to, co siejesz, to nie ciało, które ma powstać, ale gołe ziarno, na przykład pszeniczne lub jakieś inne.
38 but God gives it a body, as it pleases him; and to every seed, its proper body.
Bóg zaś daje mu ciało, jakie chce, a każdemu z ziaren właściwe jemu ciało.
39 All flesh is not the same flesh; but there is one flesh of men, another of beasts, another of fishes, and another of birds.
Nie każde ciało jest jednakowe, ale inne jest ciało ludzi, a inne ciało zwierząt, inne ryb, a inne ptaków.
40 There are also bodies celestial, and bodies terrestrial: but the glory of the celestial is one, and that of the terrestrial is another.
Są też ciała niebieskie i ciała ziemskie, lecz inna jest chwała [ciał] niebieskich, a inna ziemskich.
41 There is one glory of the sun, and another glory of the moon, and another glory of the stars; for star differs from star in glory.
Inna chwała słońca, inna chwała księżyca, a inna chwała gwiazd. Gwiazda bowiem od gwiazdy różni się jasnością.
42 So, also, is the resurrection of the dead. It is sown in corruption, it is raised in incorruption:
Tak też jest ze zmartwychwstaniem umarłych. Sieje się [ciało] w zniszczalności, a jest wskrzeszane w niezniszczalności;
43 it is sown in dishonor, it is raised in glory: it is sown in weakness, it is raised in power:
Sieje się w niesławie, a jest wskrzeszane w chwale, sieje się w słabości, a jest wskrzeszane w mocy;
44 it is sown an animal body, it is raised a spiritual body. There is an animal body, and there is a spiritual body.
Sieje się ciało cielesne, a jest wskrzeszane ciało duchowe. Jest ciało cielesne, jest też ciało duchowe.
45 So, also, it is written: The first man Adam became a living soul, the last Adam a life-giving spirit.
Tak też jest napisane: Stał się pierwszy człowiek, Adam, duszą żyjącą, [a] ostatni Adam duchem ożywiającym.
46 But that was not first which is spiritual, but that which is animal; and afterward that which is spiritual.
Jednak pierwsze nie jest to, co duchowe, ale to, co cielesne, potem duchowe.
47 The first man is of the earth, earthy; the second man, the Lord from heaven.
Pierwszy człowiek z ziemi – ziemski, drugi człowiek – [sam] Pan z nieba.
48 As the earthy man was, such also are the earthy; and as the heavenly man is, such also shall the heavenly be.
Jaki jest ten ziemski, tacy i ziemscy; a jaki jest niebieski, tacy i niebiescy.
49 And as we have borne the image of the earthy, we shall also bear the image of the heavenly.
A jak nosiliśmy obraz ziemskiego, tak będziemy nosili obraz niebieskiego.
50 But this I say, brethren, that flesh and blood can not inherit the kingdom of God, nor does corruption inherit incorruption.
To zaś mówię, bracia, że ciało i krew nie mogą odziedziczyć królestwa Bożego ani to, co zniszczalne, nie odziedziczy tego, co niezniszczalne.
51 Behold, I declare to you a mystery. We shall not all sleep, but we shall all be changed
Oto oznajmiam wam tajemnicę: Nie wszyscy zaśniemy, ale wszyscy będziemy przemienieni;
52 in a moment, in the twinkling of an eye, at the last trumpet: For the trumpet shall sound, and the dead shall be raised incorruptible, and we shall be changed.
W jednej chwili, w mgnieniu oka, na ostatnią trąbę. Zabrzmi bowiem [trąba], a umarli zostaną wskrzeszeni niezniszczalni, a my zostaniemy przemienieni.
53 For this corruptible body must put on incorruptibility; and this mortal body must put on immortality.
To bowiem, co zniszczalne, musi przyodziać się w to, co niezniszczalne, a to, co śmiertelne, przyoblec się w nieśmiertelność.
54 And when this corruptible body shall have put on incorruptibility, and this mortal body shall have put on immortality, then shall come to pass the word that is written: Death is swallowed up in victory.
A gdy to, co zniszczalne, przyoblecze się w niezniszczalność, a to, co śmiertelne, przyoblecze się w nieśmiertelność, wtedy wypełni się to słowo, które [jest] napisane: Połknięta jest śmierć w zwycięstwie.
Gdzież [jest], o śmierci, twoje żądło? Gdzież jest, o piekło, twoje zwycięstwo? (Hadēs g86)
56 The sting of death is sin; and the strength of sin is the law.
Żądłem zaś śmierci [jest] grzech, a siłą grzechu prawo.
57 But thanks be to God, who gives us the victory through our Lord Jesus Christ.
Lecz dzięki [niech będą] Bogu, który nam dał zwycięstwo przez naszego Pana Jezusa Chrystusa.
58 Therefore, my beloved brethren, be firm, immovable, always abounding in the work of the Lord; for you know that your labor is not in vain in the Lord.
A tak, moi mili bracia, bądźcie stali, niezachwiani, zawsze obfitujący w dziele Pana, wiedząc, że wasza praca nie jest daremna w Panu.
