1 Corinthians 15
1 Now I make known unto you brethren, the gospel which I preached unto you, which also ye received, wherein also ye stand,
A oznajmiam wam, bracia, ewangelię, którą wam głosiłem, a którą przyjęliście i w której trwacie;
2 by which also ye are saved, if ye hold fast the word which I preached unto you, except ye believed in vain.
Przez którą też dostępujecie zbawienia, jeśli pamiętacie to, co wam głosiłem, chyba że uwierzyliście na próżno.
3 For I delivered unto you first of all that which also I received: that Christ died for our sins according to the scriptures;
Najpierw bowiem przekazałem wam to, co i ja otrzymałem, że Chrystus umarł za nasze grzechy, zgodnie z Pismem;
4 and that he was buried; and that he hath been raised on the third day according to the scriptures;
Że został pogrzebany, że zmartwychwstał trzeciego dnia, zgodnie z Pismem;
5 and that he appeared to Cephas; then to the twelve;
I że ukazał się Kefasowi, a potem tym dwunastu.
6 then he appeared to above five hundred brethren at once, of whom the greater part remain until now, but some are fallen asleep;
Potem ukazał się więcej niż pięciuset braciom naraz, z których większość żyje aż dotąd, a niektórzy zasnęli.
7 then he appeared to James; then to all the apostles;
Potem ukazał się Jakubowi, potem wszystkim apostołom.
8 and last of all, as to the [child] untimely born, he appeared to me also.
A ostatniemu ze wszystkich ukazał się i mnie, jak poronionemu płodowi.
9 For I am the least of the apostles, that am not meet to be called an apostle, because I persecuted the church of God.
Ja bowiem jestem najmniejszym z apostołów i nie jestem godny nazywać się apostołem, bo prześladowałem kościół Boży.
10 But by the grace of God I am what I am: and his grace which was bestowed upon me was not found vain; but I labored more abundantly than they all: yet not I, but the grace of God which was with me.
Lecz z łaski Boga jestem tym, czym jestem, a jego łaska względem mnie nie okazała się daremna, ale pracowałem więcej od nich wszystkich, jednak nie ja, lecz łaska Boga, która [jest] ze mną.
11 Whether then [it be] I or they, so we preach, and so ye believed.
Czy więc ja, czy oni, tak głosimy i tak uwierzyliście.
12 Now if Christ is preached that he hath been raised from the dead, how say some among you that there is no resurrection of the dead?
A jeśli się o Chrystusie głosi, że został wskrzeszony z martwych, jak [mogą] niektórzy pośród was mówić, że nie ma zmartwychwstania?
13 But if there is no resurrection of the dead, neither hath Christ been raised:
Jeśli bowiem nie ma zmartwychwstania, to i Chrystus nie został wskrzeszony.
14 and if Christ hath not been raised, then is our preaching vain, your faith also is vain.
A jeśli Chrystus nie został wskrzeszony, to daremne [jest] nasze głoszenie, daremna też wasza wiara.
15 Yea, and we are found false witnesses of God; because we witnessed of God that he raised up Christ: whom he raised not up, if so be that the dead are not raised.
I okazuje się, że jesteśmy fałszywymi świadkami Boga, bo świadczyliśmy o Bogu, że wskrzesił Chrystusa, którego nie wskrzesił, jeśli umarli nie są wskrzeszani.
16 For if the dead are not raised, neither hath Christ been raised:
Jeśli bowiem umarli nie są wskrzeszani, to i Chrystus nie został wskrzeszony.
17 and if Christ hath not been raised, your faith is vain; ye are yet in your sins.
A jeśli Chrystus nie został wskrzeszony, daremna [jest] wasza wiara i nadal jesteście w swoich grzechach.
18 Then they also that are fallen asleep in Christ have perished.
Tak więc i ci, którzy zasnęli w Chrystusie, poginęli.
19 If we have only hoped in Christ in this life, we are of all men most pitiable.
Jeśli tylko w tym życiu mamy nadzieję w Chrystusie, jesteśmy ze wszystkich ludzi najbardziej nieszczęśliwi.
20 But now hath Christ been raised from the dead, the firstfruits of them that are asleep.
Tymczasem jednak Chrystus został wskrzeszony z martwych i stał się pierwszym plonem tych, którzy zasnęli.
21 For since by man [came] death, by man [came] also the resurrection of the dead.
Skoro bowiem śmierć [przyszła] przez człowieka, przez człowieka [przyszło] też zmartwychwstanie umarłych.
22 For as in Adam all die, so also in Christ shall all be made alive.
Jak bowiem w Adamie wszyscy umierają, tak też w Chrystusie wszyscy zostaną ożywieni.
23 But each in his own order: Christ the firstfruits; then they that are Christ’s, at his coming.
Ale każdy w swojej kolejności, Chrystus jako pierwszy plon, potem ci, którzy należą do Chrystusa, w [czasie] jego przyjścia.
24 Then [cometh] the end, when he shall deliver up the kingdom to God, even the Father; when he shall have abolished all rule and all authority and power.
A potem będzie koniec, gdy przekaże królestwo Bogu i Ojcu, gdy zniszczy wszelką zwierzchność oraz wszelką władzę i moc.
25 For he must reign, till he hath put all his enemies under his feet.
Bo on musi królować, aż położy wszystkich wrogów pod swoje stopy.
26 The last enemy that shall be abolished is death.
A ostatni wróg, który zostanie zniszczony, to śmierć.
27 For, He put all things in subjection under his feet. But when he saith, All things are put in subjection, it is evident that he is excepted who did subject all things unto him.
Wszystko bowiem poddał pod jego stopy. A gdy mówi, że wszystko jest [mu] poddane, [jest] jasne, że oprócz tego, który mu wszystko poddał.
28 And when all things have been subjected unto him, then shall the Son also himself be subjected to him that did subject all things unto him, that God may be all in all.
Gdy zaś wszystko zostanie mu poddane, wtedy i sam Syn będzie poddany temu, który mu poddał wszystko, aby Bóg był wszystkim we wszystkich.
29 Else what shall they do that are baptized for the dead? If the dead are not raised at all, why then are they baptized for them?
Bo inaczej co zrobią ci, którzy przyjmują chrzest za zmarłych, jeśli umarli w ogóle nie są wskrzeszani? Po co przyjmują chrzest za zmarłych?
30 why do we also stand in jeopardy every hour?
Po co i my każdej godziny narażamy się na niebezpieczeństwo?
31 I protest by that glorying in you, brethren, which I have in Christ Jesus our Lord, I die daily.
[Zapewniam was] przez chlubę, którą mam z was w Jezusie Chrystusie, naszym Panu, że każdego dnia umieram.
32 If after the manner of men I fought with beasts at Ephesus, what doth it profit me? If the dead are not raised, let us eat and drink, for to-morrow we die.
Jeśli na sposób ludzki walczyłem z bestiami w Efezie, jaki z tego mam pożytek, jeśli umarli nie są wskrzeszani? Jedzmy i pijmy, bo jutro pomrzemy.
33 Be not deceived: Evil companionships corrupt good morals.
Nie łudźcie się. Złe rozmowy psują dobre obyczaje.
34 Awake to soberness righteously, and sin not; for some have no knowledge of God: I speak [this] to move you to shame.
Ocknijcie się ku sprawiedliwości i nie grzeszcie; niektórzy bowiem nie mają poznania Boga. Mówię to ku waszemu zawstydzeniu.
35 But some one will say, How are the dead raised? and with what manner of body do they come?
Lecz powie ktoś: Jak umarli są wskrzeszani i w jakim ciele przychodzą?
36 Thou foolish one, that which thou thyself sowest is not quickened except it die:
Głupcze! To, co siejesz, nie ożyje, jeśli nie obumrze.
37 and that which thou sowest, thou sowest not the body that shall be, but a bare grain, it may chance of wheat, or of some other kind;
I to, co siejesz, to nie ciało, które ma powstać, ale gołe ziarno, na przykład pszeniczne lub jakieś inne.
38 but God giveth it a body even as it pleased him, and to each seed a body of its own.
Bóg zaś daje mu ciało, jakie chce, a każdemu z ziaren właściwe jemu ciało.
39 All flesh is not the same flesh: but there is one [flesh] of men, and another flesh of beasts, and another flesh of birds, and another of fishes.
Nie każde ciało jest jednakowe, ale inne jest ciało ludzi, a inne ciało zwierząt, inne ryb, a inne ptaków.
40 There are also celestial bodies, and bodies terrestrial: but the glory of the celestial is one, and the [glory] of the terrestrial is another.
Są też ciała niebieskie i ciała ziemskie, lecz inna jest chwała [ciał] niebieskich, a inna ziemskich.
41 There is one glory of the sun, and another glory of the moon, and another glory of the stars; for one star differeth from another star in glory.
Inna chwała słońca, inna chwała księżyca, a inna chwała gwiazd. Gwiazda bowiem od gwiazdy różni się jasnością.
42 So also is the resurrection of the dead. It is sown in corruption; it is raised in incorruption:
Tak też jest ze zmartwychwstaniem umarłych. Sieje się [ciało] w zniszczalności, a jest wskrzeszane w niezniszczalności;
43 it is sown in dishonor; it is raised in glory: it is sown in weakness; it is raised in power:
Sieje się w niesławie, a jest wskrzeszane w chwale, sieje się w słabości, a jest wskrzeszane w mocy;
44 it is sown a natural body; it is raised a spiritual body. If there is a natural body, there is also a spiritual [body].
Sieje się ciało cielesne, a jest wskrzeszane ciało duchowe. Jest ciało cielesne, jest też ciało duchowe.
45 So also it is written, The first man Adam became a living soul. The last Adam [became] a life-giving spirit.
Tak też jest napisane: Stał się pierwszy człowiek, Adam, duszą żyjącą, [a] ostatni Adam duchem ożywiającym.
46 Howbeit that is not first which is spiritual, but that which is natural; then that which is spiritual.
Jednak pierwsze nie jest to, co duchowe, ale to, co cielesne, potem duchowe.
47 The first man is of the earth, earthy: the second man is of heaven.
Pierwszy człowiek z ziemi – ziemski, drugi człowiek – [sam] Pan z nieba.
48 As is the earthy, such are they also that are earthy: and as is the heavenly, such are they also that are heavenly.
Jaki jest ten ziemski, tacy i ziemscy; a jaki jest niebieski, tacy i niebiescy.
49 And as we have borne the image of the earthy, we shall also bear the image of the heavenly.
A jak nosiliśmy obraz ziemskiego, tak będziemy nosili obraz niebieskiego.
50 Now this I say, brethren, that flesh and blood cannot inherit the kingdom of God; neither doth corruption inherit incorruption.
To zaś mówię, bracia, że ciało i krew nie mogą odziedziczyć królestwa Bożego ani to, co zniszczalne, nie odziedziczy tego, co niezniszczalne.
51 Behold, I tell you a mystery: We all shall not sleep, but we shall all be changed,
Oto oznajmiam wam tajemnicę: Nie wszyscy zaśniemy, ale wszyscy będziemy przemienieni;
52 in a moment, in the twinkling of an eye, at the last trump: for the trumpet shall sound, and the dead shall be raised incorruptible, and we shall be changed.
W jednej chwili, w mgnieniu oka, na ostatnią trąbę. Zabrzmi bowiem [trąba], a umarli zostaną wskrzeszeni niezniszczalni, a my zostaniemy przemienieni.
53 For this corruptible must put on incorruption, and this mortal must put on immortality.
To bowiem, co zniszczalne, musi przyodziać się w to, co niezniszczalne, a to, co śmiertelne, przyoblec się w nieśmiertelność.
54 But when this corruptible shall have put on incorruption, and this mortal shall have put on immortality, then shall come to pass the saying that is written, Death is swallowed up in victory.
A gdy to, co zniszczalne, przyoblecze się w niezniszczalność, a to, co śmiertelne, przyoblecze się w nieśmiertelność, wtedy wypełni się to słowo, które [jest] napisane: Połknięta jest śmierć w zwycięstwie.
Gdzież [jest], o śmierci, twoje żądło? Gdzież jest, o piekło, twoje zwycięstwo? (Hadēs g86)
56 The sting of death is sin; and the power of sin is the law:
Żądłem zaś śmierci [jest] grzech, a siłą grzechu prawo.
57 but thanks be to God, who giveth us the victory through our Lord Jesus Christ.
Lecz dzięki [niech będą] Bogu, który nam dał zwycięstwo przez naszego Pana Jezusa Chrystusa.
58 Wherefore, my beloved brethren, be ye stedfast, unmoveable, always abounding in the work of the Lord, forasmuch as ye know that your labor is not vain in the Lord.
A tak, moi mili bracia, bądźcie stali, niezachwiani, zawsze obfitujący w dziele Pana, wiedząc, że wasza praca nie jest daremna w Panu.
