Matthew 13
1 On that day Jesus went out of the house and sat by the seaside.
അപരഞ്ച തസ്മിൻ ദിനേ യീശുഃ സദ്മനോ ഗത്വാ സരിത്പതേ രോധസി സമുപവിവേശ|
2 Great multitudes gathered to him, so that he entered into a boat and sat; and all the multitude stood on the beach.
തത്ര തത്സന്നിധൗ ബഹുജനാനാം നിവഹോപസ്ഥിതേഃ സ തരണിമാരുഹ്യ സമുപാവിശത്, തേന മാനവാ രോധസി സ്ഥിതവന്തഃ|
3 He spoke to them many things in parables, saying, “Behold, a farmer went out to sow.
തദാനീം സ ദൃഷ്ടാന്തൈസ്താൻ ഇത്ഥം ബഹുശ ഉപദിഷ്ടവാൻ| പശ്യത, കശ്ചിത് കൃഷീവലോ ബീജാനി വപ്തും ബഹിർജഗാമ,
4 As he sowed, some seeds fell by the roadside, and the birds came and devoured them.
തസ്യ വപനകാലേ കതിപയബീജേഷു മാർഗപാർശ്വേ പതിതേഷു വിഹഗാസ്താനി ഭക്ഷിതവന്തഃ|
5 Others fell on rocky ground, where they did not have much soil, and immediately they sprang up, because they had no depth of earth.
അപരം കതിപയബീജേഷു സ്തോകമൃദ്യുക്തപാഷാണേ പതിതേഷു മൃദൽപത്വാത് തത്ക്ഷണാത് താന്യങ്കുരിതാനി,
6 When the sun had risen, they were scorched. Because they had no root, they withered away.
കിന്തു രവാവുദിതേ ദഗ്ധാനി തേഷാം മൂലാപ്രവിഷ്ടത്വാത് ശുഷ്കതാം ഗതാനി ച|
7 Others fell among thorns. The thorns grew up and choked them.
അപരം കതിപയബീജേഷു കണ്ടകാനാം മധ്യേ പതിതേഷു കണ്ടകാന്യേധിത്വാ താനി ജഗ്രസുഃ|
8 Others fell on good soil and yielded fruit: some one hundred times as much, some sixty, and some thirty.
അപരഞ്ച കതിപയബീജാനി ഉർവ്വരായാം പതിതാനി; തേഷാം മധ്യേ കാനിചിത് ശതഗുണാനി കാനിചിത് ഷഷ്ടിഗുണാനി കാനിചിത് ത്രിംശഗുംണാനി ഫലാനി ഫലിതവന്തി|
9 He who has ears to hear, let him hear.”
ശ്രോതും യസ്യ ശ്രുതീ ആസാതേ സ ശൃണുയാത്|
10 The disciples came, and said to him, “Why do you speak to them in parables?”
അനന്തരം ശിഷ്യൈരാഗത്യ സോഽപൃച്ഛ്യത, ഭവതാ തേഭ്യഃ കുതോ ദൃഷ്ടാന്തകഥാ കഥ്യതേ?
11 He answered them, “To you it is given to know the mysteries of the Kingdom of Heaven, but it is not given to them.
തതഃ സ പ്രത്യവദത്, സ്വർഗരാജ്യസ്യ നിഗൂഢാം കഥാം വേദിതും യുഷ്മഭ്യം സാമർഥ്യമദായി, കിന്തു തേഭ്യോ നാദായി|
12 For whoever has, to him will be given, and he will have abundance; but whoever does not have, from him will be taken away even that which he has.
യസ്മാദ് യസ്യാന്തികേ വർദ്ധതേ, തസ്മായേവ ദായിഷ്യതേ, തസ്മാത് തസ്യ ബാഹുല്യം ഭവിഷ്യതി, കിന്തു യസ്യാന്തികേ ന വർദ്ധതേ, തസ്യ യത് കിഞ്ചനാസ്തേ, തദപി തസ്മാദ് ആദായിഷ്യതേ|
13 Therefore I speak to them in parables, because seeing they do not see, and hearing, they do not hear, neither do they understand.
തേ പശ്യന്തോപി ന പശ്യന്തി, ശൃണ്വന്തോപി ന ശൃണ്വന്തി, ബുധ്യമാനാ അപി ന ബുധ്യന്തേ ച, തസ്മാത് തേഭ്യോ ദൃഷ്ടാന്തകഥാ കഥ്യതേ|
14 In them the prophecy of Isaiah is fulfilled, which says, ‘By hearing you will hear, and will in no way understand; Seeing you will see, and will in no way perceive;
യഥാ കർണൈഃ ശ്രോഷ്യഥ യൂയം വൈ കിന്തു യൂയം ന ഭോത്സ്യഥ| നേത്രൈർദ്രക്ഷ്യഥ യൂയഞ്ച പരിജ്ഞാതും ന ശക്ഷ്യഥ| തേ മാനുഷാ യഥാ നൈവ പരിപശ്യന്തി ലോചനൈഃ| കർണൈ ര്യഥാ ന ശൃണ്വന്തി ന ബുധ്യന്തേ ച മാനസൈഃ| വ്യാവർത്തിതേഷു ചിത്തേഷു കാലേ കുത്രാപി തൈർജനൈഃ| മത്തസ്തേ മനുജാഃ സ്വസ്ഥാ യഥാ നൈവ ഭവന്തി ച| തഥാ തേഷാം മനുഷ്യാണാം ക്രിയന്തേ സ്ഥൂലബുദ്ധയഃ| ബധിരീഭൂതകർണാശ്ച ജാതാശ്ച മുദ്രിതാ ദൃശഃ|
15 for this people’s heart has grown callous, their ears are dull of hearing, and they have closed their eyes; or else perhaps they might perceive with their eyes, hear with their ears, understand with their heart, and would turn again, and I would heal them.’
യദേതാനി വചനാനി യിശയിയഭവിഷ്യദ്വാദിനാ പ്രോക്താനി തേഷു താനി ഫലന്തി|
16 “But blessed are your eyes, for they see; and your ears, for they hear.
കിന്തു യുഷ്മാകം നയനാനി ധന്യാനി, യസ്മാത് താനി വീക്ഷന്തേ; ധന്യാശ്ച യുഷ്മാകം ശബ്ദഗ്രഹാഃ, യസ്മാത് തൈരാകർണ്യതേ|
17 For most certainly I tell you that many prophets and righteous men desired to see the things which you see, and did not see them; and to hear the things which you hear, and did not hear them.
മയാ യൂയം തഥ്യം വചാമി യുഷ്മാഭി ര്യദ്യദ് വീക്ഷ്യതേ, തദ് ബഹവോ ഭവിഷ്യദ്വാദിനോ ധാർമ്മികാശ്ച മാനവാ ദിദൃക്ഷന്തോപി ദ്രഷ്ടും നാലഭന്ത, പുനശ്ച യൂയം യദ്യത് ശൃണുഥ, തത് തേ ശുശ്രൂഷമാണാ അപി ശ്രോതും നാലഭന്ത|
18 “Hear, then, the parable of the farmer.
കൃഷീവലീയദൃഷ്ടാന്തസ്യാർഥം ശൃണുത|
19 When anyone hears the word of the Kingdom and does not understand it, the evil one comes and snatches away that which has been sown in his heart. This is what was sown by the roadside.
മാർഗപാർശ്വേ ബീജാന്യുപ്താനി തസ്യാർഥ ഏഷഃ, യദാ കശ്ചിത് രാജ്യസ്യ കഥാം നിശമ്യ ന ബുധ്യതേ, തദാ പാപാത്മാഗത്യ തദീയമനസ ഉപ്താം കഥാം ഹരൻ നയതി|
20 What was sown on the rocky places, this is he who hears the word and immediately with joy receives it;
അപരം പാഷാണസ്ഥലേ ബീജാന്യുപ്താനി തസ്യാർഥ ഏഷഃ; കശ്ചിത് കഥാം ശ്രുത്വൈവ ഹർഷചിത്തേന ഗൃഹ്ലാതി,
21 yet he has no root in himself, but endures for a while. When oppression or persecution arises because of the word, immediately he stumbles.
കിന്തു തസ്യ മനസി മൂലാപ്രവിഷ്ടത്വാത് സ കിഞ്ചിത്കാലമാത്രം സ്ഥിരസ്തിഷ്ഠതി; പശ്ചാത തത്കഥാകാരണാത് കോപി ക്ലേസ്താഡനാ വാ ചേത് ജായതേ, തർഹി സ തത്ക്ഷണാദ് വിഘ്നമേതി|
22 What was sown among the thorns, this is he who hears the word, but the cares of this age (aiōn g165) and the deceitfulness of riches choke the word, and he becomes unfruitful.
അപരം കണ്ടകാനാം മധ്യേ ബീജാന്യുപ്താനി തദർഥ ഏഷഃ; കേനചിത് കഥായാം ശ്രുതായാം സാംസാരികചിന്താഭി ർഭ്രാന്തിഭിശ്ച സാ ഗ്രസ്യതേ, തേന സാ മാ വിഫലാ ഭവതി| (aiōn g165)
23 What was sown on the good ground, this is he who hears the word and understands it, who most certainly bears fruit and produces, some one hundred times as much, some sixty, and some thirty.”
അപരമ് ഉർവ്വരായാം ബീജാന്യുപ്താനി തദർഥ ഏഷഃ; യേ താം കഥാം ശ്രുത്വാ വുധ്യന്തേ, തേ ഫലിതാഃ സന്തഃ കേചിത് ശതഗുണാനി കേചിത ഷഷ്ടിഗുണാനി കേചിച്ച ത്രിംശദ്ഗുണാനി ഫലാനി ജനയന്തി|
24 He set another parable before them, saying, “The Kingdom of Heaven is like a man who sowed good seed in his field,
അനന്തരം സോപരാമേകാം ദൃഷ്ടാന്തകഥാമുപസ്ഥാപ്യ തേഭ്യഃ കഥയാമാസ; സ്വർഗീയരാജ്യം താദൃശേന കേനചിദ് ഗൃഹസ്ഥേനോപമീയതേ, യേന സ്വീയക്ഷേത്രേ പ്രശസ്തബീജാന്യൗപ്യന്ത|
25 but while people slept, his enemy came and sowed darnel weeds also among the wheat, and went away.
കിന്തു ക്ഷണദായാം സകലലോകേഷു സുപ്തേഷു തസ്യ രിപുരാഗത്യ തേഷാം ഗോധൂമബീജാനാം മധ്യേ വന്യയവമബീജാന്യുപ്ത്വാ വവ്രാജ|
26 But when the blade sprang up and produced grain, then the darnel weeds appeared also.
തതോ യദാ ബീജേഭ്യോഽങ്കരാ ജായമാനാഃ കണിശാനി ഘൃതവന്തഃ; തദാ വന്യയവസാന്യപി ദൃശ്യമാനാന്യഭവൻ|
27 The servants of the householder came and said to him, ‘Sir, did not you sow good seed in your field? Where did these darnel weeds come from?’
തതോ ഗൃഹസ്ഥസ്യ ദാസേയാ ആഗമ്യ തസ്മൈ കഥയാഞ്ചക്രുഃ, ഹേ മഹേച്ഛ, ഭവതാ കിം ക്ഷേത്രേ ഭദ്രബീജാനി നൗപ്യന്ത? തഥാത്വേ വന്യയവസാനി കൃത ആയൻ?
28 “He said to them, ‘An enemy has done this.’ “The servants asked him, ‘Do you want us to go and gather them up?’
തദാനീം തേന തേ പ്രതിഗദിതാഃ, കേനചിത് രിപുണാ കർമ്മദമകാരി| ദാസേയാഃ കഥയാമാസുഃ, വയം ഗത്വാ താന്യുത്പായ്യ ക്ഷിപാമോ ഭവതഃ കീദൃശീച്ഛാ ജായതേ?
29 “But he said, ‘No, lest perhaps while you gather up the darnel weeds, you root up the wheat with them.
തേനാവാദി, നഹി, ശങ്കേഽഹം വന്യയവസോത്പാടനകാലേ യുഷ്മാഭിസ്തൈഃ സാകം ഗോധൂമാ അപ്യുത്പാടിഷ്യന്തേ|
30 Let both grow together until the harvest, and in the harvest time I will tell the reapers, “First, gather up the darnel weeds, and bind them in bundles to burn them; but gather the wheat into my barn.”’”
അതഃ ശ്സ്യകർത്തനകാലം യാവദ് ഉഭയാന്യപി സഹ വർദ്ധന്താം, പശ്ചാത് കർത്തനകാലേ കർത്തകാൻ വക്ഷ്യാമി, യൂയമാദൗ വന്യയവസാനി സംഗൃഹ്യ ദാഹയിതും വീടികാ ബദ്വ്വാ സ്ഥാപയത; കിന്തു സർവ്വേ ഗോധൂമാ യുഷ്മാഭി ർഭാണ്ഡാഗാരം നീത്വാ സ്ഥാപ്യന്താമ്|
31 He set another parable before them, saying, “The Kingdom of Heaven is like a grain of mustard seed which a man took, and sowed in his field,
അനന്തരം സോപരാമേകാം ദൃഷ്ടാന്തകഥാമുത്ഥാപ്യ തേഭ്യഃ കഥിതവാൻ കശ്ചിന്മനുജഃ സർഷപബീജമേകം നീത്വാ സ്വക്ഷേത്ര ഉവാപ|
32 which indeed is smaller than all seeds. But when it is grown, it is greater than the herbs and becomes a tree, so that the birds of the air come and lodge in its branches.”
സർഷപബീജം സർവ്വസ്മാദ് ബീജാത് ക്ഷുദ്രമപി സദങ്കുരിതം സർവ്വസ്മാത് ശാകാത് ബൃഹദ് ഭവതി; സ താദൃശസ്തരു ർഭവതി, യസ്യ ശാഖാസു നഭസഃ ഖഗാ ആഗത്യ നിവസന്തി; സ്വർഗീയരാജ്യം താദൃശസ്യ സർഷപൈകസ്യ സമമ്|
33 He spoke another parable to them. “The Kingdom of Heaven is like yeast which a woman took and hid in three measures of meal, until it was all leavened.”
പുനരപി സ ഉപമാകഥാമേകാം തേഭ്യഃ കഥയാഞ്ചകാര; കാചന യോഷിത് യത് കിണ്വമാദായ ദ്രോണത്രയമിതഗോധൂമചൂർണാനാം മധ്യേ സർവ്വേഷാം മിശ്രീഭവനപര്യ്യന്തം സമാച്ഛാദ്യ നിധത്തവതീ, തത്കിണ്വമിവ സ്വർഗരാജ്യം|
34 Jesus spoke all these things in parables to the multitudes; and without a parable, he did not speak to them,
ഇത്ഥം യീശു ർമനുജനിവഹാനാം സന്നിധാവുപമാകഥാഭിരേതാന്യാഖ്യാനാനി കഥിതവാൻ ഉപമാം വിനാ തേഭ്യഃ കിമപി കഥാം നാകഥയത്|
35 that it might be fulfilled which was spoken through the prophet, saying, “I will open my mouth in parables; I will utter things hidden from the foundation of the world.”
ഏതേന ദൃഷ്ടാന്തീയേന വാക്യേന വ്യാദായ വദനം നിജം| അഹം പ്രകാശയിഷ്യാമി ഗുപ്തവാക്യം പുരാഭവം| യദേതദ്വചനം ഭവിഷ്യദ്വാദിനാ പ്രോക്തമാസീത്, തത് സിദ്ധമഭവത്|
36 Then Jesus sent the multitudes away, and went into the house. His disciples came to him, saying, “Explain to us the parable of the darnel weeds of the field.”
സർവ്വാൻ മനുജാൻ വിസൃജ്യ യീശൗ ഗൃഹം പ്രവിഷ്ടേ തച്ഛിഷ്യാ ആഗത്യ യീശവേ കഥിതവന്തഃ, ക്ഷേത്രസ്യ വന്യയവസീയദൃഷ്ടാന്തകഥാമ് ഭവാന അസ്മാൻ സ്പഷ്ടീകൃത്യ വദതു|
37 He answered them, “He who sows the good seed is the Son of Man,
തതഃ സ പ്രത്യുവാച, യേന ഭദ്രബീജാന്യുപ്യന്തേ സ മനുജപുത്രഃ,
38 the field is the world, the good seeds are the children of the Kingdom, and the darnel weeds are the children of the evil one.
ക്ഷേത്രം ജഗത്, ഭദ്രബീജാനീ രാജ്യസ്യ സന്താനാഃ,
39 The enemy who sowed them is the devil. The harvest is the consummation of the age (aiōn g165), and the reapers are angels.
വന്യയവസാനി പാപാത്മനഃ സന്താനാഃ| യേന രിപുണാ താന്യുപ്താനി സ ശയതാനഃ, കർത്തനസമയശ്ച ജഗതഃ ശേഷഃ, കർത്തകാഃ സ്വർഗീയദൂതാഃ| (aiōn g165)
40 As therefore the darnel weeds are gathered up and burned with fire; so will it be at the consummation of this age (aiōn g165).
യഥാ വന്യയവസാനി സംഗൃഹ്യ ദാഹ്യന്തേ, തഥാ ജഗതഃ ശേഷേ ഭവിഷ്യതി; (aiōn g165)
41 The Son of Man will send out his angels, and they will gather out of his Kingdom all things that cause stumbling and those who do iniquity,
അർഥാത് മനുജസുതഃ സ്വാംയദൂതാൻ പ്രേഷയിഷ്യതി, തേന തേ ച തസ്യ രാജ്യാത് സർവ്വാൻ വിഘ്നകാരിണോഽധാർമ്മികലോകാംശ്ച സംഗൃഹ്യ
42 and will cast them into the furnace of fire. There will be weeping and gnashing of teeth.
യത്ര രോദനം ദന്തഘർഷണഞ്ച ഭവതി, തത്രാഗ്നികുണ്ഡേ നിക്ഷേപ്സ്യന്തി|
43 Then the righteous will shine like the sun in the Kingdom of their Father. He who has ears to hear, let him hear.
തദാനീം ധാർമ്മികലോകാഃ സ്വേഷാം പിതൂ രാജ്യേ ഭാസ്കരഇവ തേജസ്വിനോ ഭവിഷ്യന്തി| ശ്രോതും യസ്യ ശ്രുതീ ആസാതേ, മ ശൃണുയാത്|
44 “Again, the Kingdom of Heaven is like treasure hidden in the field, which a man found and hid. In his joy, he goes and sells all that he has and buys that field.
അപരഞ്ച ക്ഷേത്രമധ്യേ നിധിം പശ്യൻ യോ ഗോപയതി, തതഃ പരം സാനന്ദോ ഗത്വാ സ്വീയസർവ്വസ്വം വിക്രീയ ത്തക്ഷേത്രം ക്രീണാതി, സ ഇവ സ്വർഗരാജ്യം|
45 “Again, the Kingdom of Heaven is like a man who is a merchant seeking fine pearls,
അന്യഞ്ച യോ വണിക് ഉത്തമാം മുക്താം ഗവേഷയൻ
46 who having found one pearl of great price, he went and sold all that he had and bought it.
മഹാർഘാം മുക്താം വിലോക്യ നിജസർവ്വസ്വം വിക്രീയ താം ക്രീണാതി, സ ഇവ സ്വർഗരാജ്യം|
47 “Again, the Kingdom of Heaven is like a dragnet that was cast into the sea and gathered some fish of every kind,
പുനശ്ച സമുദ്രോ നിക്ഷിപ്തഃ സർവ്വപ്രകാരമീനസംഗ്രാഹ്യാനായഇവ സ്വർഗരാജ്യം|
48 which, when it was filled, fishermen drew up on the beach. They sat down and gathered the good into containers, but the bad they threw away.
തസ്മിൻ ആനായേ പൂർണേ ജനാ യഥാ രോധസ്യുത്തോല്യ സമുപവിശ്യ പ്രശസ്തമീനാൻ സംഗ്രഹ്യ ഭാജനേഷു നിദധതേ, കുത്സിതാൻ നിക്ഷിപന്തി;
49 So it will be in the consummation of the age (aiōn g165). The angels will come and separate the wicked from among the righteous,
തഥൈവ ജഗതഃ ശേഷേ ഭവിഷ്യതി, ഫലതഃ സ്വർഗീയദൂതാ ആഗത്യ പുണ്യവജ്ജനാനാം മധ്യാത് പാപിനഃ പൃഥക് കൃത്വാ വഹ്നികുണ്ഡേ നിക്ഷേപ്സ്യന്തി, (aiōn g165)
50 and will cast them into the furnace of fire. There will be weeping and gnashing of teeth.”
തത്ര രോദനം ദന്തൈ ർദന്തഘർഷണഞ്ച ഭവിഷ്യതഃ|
51 Jesus said to them, “Have you understood all these things?” They answered him, “Yes, Lord.”
യീശുനാ തേ പൃഷ്ടാ യുഷ്മാഭിഃ കിമേതാന്യാഖ്യാനാന്യബുധ്യന്ത? തദാ തേ പ്രത്യവദൻ, സത്യം പ്രഭോ|
52 He said to them, “Therefore every scribe who has been made a disciple in the Kingdom of Heaven is like a man who is a householder, who brings out of his treasure new and old things.”
തദാനീം സ കഥിതവാൻ, നിജഭാണ്ഡാഗാരാത് നവീനപുരാതനാനി വസ്തൂനി നിർഗമയതി യോ ഗൃഹസ്ഥഃ സ ഇവ സ്വർഗരാജ്യമധി ശിക്ഷിതാഃ സ്വർവ ഉപദേഷ്ടാരഃ|
53 When Jesus had finished these parables, he departed from there.
അനന്തരം യീശുരേതാഃ സർവ്വാ ദൃഷ്ടാന്തകഥാഃ സമാപ്യ തസ്മാത് സ്ഥാനാത് പ്രതസ്ഥേ| അപരം സ്വദേശമാഗത്യ ജനാൻ ഭജനഭവന ഉപദിഷ്ടവാൻ;
54 Coming into his own country, he taught them in their synagogue, so that they were astonished and said, “Where did this man get this wisdom and these mighty works?
തേ വിസ്മയം ഗത്വാ കഥിതവന്ത ഏതസ്യൈതാദൃശം ജ്ഞാനമ് ആശ്ചര്യ്യം കർമ്മ ച കസ്മാദ് അജായത?
55 Is not this the carpenter’s son? Is not his mother called Mary, and his brothers James, Joses, Simon, and Judas?
കിമയം സൂത്രധാരസ്യ പുത്രോ നഹി? ഏതസ്യ മാതു ർനാമ ച കിം മരിയമ് നഹി? യാകുബ്-യൂഷഫ്-ശിമോൻ-യിഹൂദാശ്ച കിമേതസ്യ ഭ്രാതരോ നഹി?
56 Are not all of his sisters with us? Where then did this man get all of these things?”
ഏതസ്യ ഭഗിന്യശ്ച കിമസ്മാകം മധ്യേ ന സന്തി? തർഹി കസ്മാദയമേതാനി ലബ്ധവാൻ? ഇത്ഥം സ തേഷാം വിഘ്നരൂപോ ബഭൂവ;
57 They were offended by him. But Jesus said to them, “A prophet is not without honor, except in his own country and in his own house.”
തതോ യീശുനാ നിഗദിതം സ്വദേശീയജനാനാം മധ്യം വിനാ ഭവിഷ്യദ്വാദീ കുത്രാപ്യന്യത്ര നാസമ്മാന്യോ ഭവതീ|
58 He did not do many mighty works there because of their unbelief.
തേഷാമവിശ്വാസഹേതോഃ സ തത്ര സ്ഥാനേ ബഹ്വാശ്ചര്യ്യകർമ്മാണി ന കൃതവാൻ|
