Spreuken 15

1 Een zacht antwoord keert de grimmigheid af; maar een smartend woord doet den toorn oprijzen.

Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.

2 De tong der wijzen maakt de wetenschap goed; maar de mond der zotten stort overvloediglijk dwaasheid uit.

Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.

3 De ogen des HEEREN zijn in alle plaatsen, beschouwende de kwaden en de goeden.

Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.

4 De medicijn der tong is een boom des levens; maar de verkeerdheid in dezelve is een breuk in den geest.

Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.

5 Een dwaas zal de tucht zijns vaders versmaden; maar die de bestraffing waarneemt, zal kloekzinniglijk handelen.

Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.

6 In het huis des rechtvaardigen is een grote schat; maar in des goddelozen inkomst is beroerte.

W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.

7 De lippen der wijzen zullen de wetenschap uitstrooien; maar het hart der zotten niet alzo.

Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.

8 Het offer der goddelozen is den HEERE een gruwel; maar het gebed der oprechten is Zijn welgevallen.

Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.

9 De weg der goddelozen is den HEERE een gruwel; maar dien, die de gerechtigheid najaagt, zal Hij liefhebben.

Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.

10 De tucht is onaangenaam voor dengene die het pad verlaat; en die de bestraffing haat, zal sterven.

Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.

11 De hel en het verderf zijn voor den HEERE; hoeveel te meer de harten van des mensenkinderen? (Sheol h7585)

Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)

12 De spotter zal niet liefhebben, die hem bestraft; hij zal niet gaan tot de wijzen.

Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.

13 Een vrolijk hart zal het aangezicht blijde maken; maar door de smart des harten wordt de geest verslagen.

Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.

14 Een verstandig hart zal de wetenschap opzoeken; maar de mond der zotten zal met dwaasheid gevoed worden.

Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.

15 Al de dagen des bedrukten zijn kwaad; maar een vrolijk hart is een gedurige maaltijd.

Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.

16 Beter is weinig met de vreze des HEEREN, dan een grote schat, en onrust daarbij.

Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.

17 Beter is een gerecht van groen moes, waar ook liefde is, dan een gemeste os, en haat daarbij.

Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.

18 Een grimmig man zal gekijf verwekken; maar de lankmoedige zal den twist stillen.

Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.

19 De weg des luiaards is als een doornheg; maar het pad der oprechten is wel gebaand.

Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.

20 Een wijs zoon zal den vader verblijden; maar een zot mens veracht zijn moeder.

Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.

21 De dwaasheid is den verstandeloze blijdschap; maar een man van verstand zal recht wandelen.

Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.

22 De gedachten worden vernietigd, als er geen raad is; maar door veelheid der raadslieden zal elkeen bestaan.

Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.

23 Een man heeft blijdschap in het antwoord zijns monds; en hoe goed is een woord op zijn tijd!

Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!

24 De weg des levens is den verstandige naar boven; opdat hij afwijke van de hel, beneden. (Sheol h7585)

Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)

25 Het huis der hovaardigen zal de HEERE afrukken; maar de landpale der weduwe zal Hij vastzetten.

PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.

26 Des bozen gedachten zijn den HEERE een gruwel; maar der reinen zijn liefelijke redenen.

Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.

27 Die gierigheid pleegt, beroert zijn huis; maar die geschenken haat, zal leven.

Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.

28 Het hart des rechtvaardigen bedenkt zich, om te antwoorden; maar de mond der goddelozen zal overvloediglijk kwade dingen uitstorten.

Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.

29 De HEERE is ver van de goddelozen; maar het gebed der rechtvaardigen zal Hij verhoren.

PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.

30 Het licht der ogen verblijdt het hart; een goed gerucht maakt het gebeente vet.

Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.

31 Het oor, dat de bestraffing des levens hoort, zal in het midden der wijzen vernachten.

Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.

32 Die de tucht verwerpt, die versmaadt zijn ziel; maar die de bestraffing hoort, krijgt verstand.

Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.

33 De vreze des HEEREN is de tucht der wijsheid; en de nederigheid gaat voor de eer.

Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.