Spreuken 25

1 Ook de volgende spreuken zijn van Salomon; ze zijn verzameld door de beambten van Ezekias, den koning van Juda.

Төвәндә баян қилинидиғанлириму Сулайманниң пәнд-несиһәтлири; буларни Йәһуданиң падишаси Һәзәкияниң ордисидикиләр көчүрүп хатирилигән: —

2 Het is de glorie van God, iets verborgen te houden, De glorie der koningen, het uit te zoeken.

Пәрвәрдигарниң улуқлуғи — Өзиниң қилған ишини ашкарилимиғинида; Падишаһларниң улуқлуғи — бир ишниң сирини йешәлигинидә.

3 Zoals de hoogte der hemelen, en de diepte der aarde, Zo is ook het hart der koningen: ondoorgrondelijk.

Әршниң егизлигини, Зиминниң чоңқурлуғини, Вә падишаларниң көңлидикини мөлчәрләп билгили болмас.

4 Worden de slakken uit het zilver verwijderd, Dan slaagt de kunstenaar in zijn werk;

Авал күмүчниң поқи айрилип тавланса, Андин зәргәр нәпис бир қача ясап чиқар.

5 Verjaagt men de bozen uit de tegenwoordigheid van den koning, Dan staat zijn troon door rechtvaardigheid sterk.

Авал падишаниң алдидики рәзил хизмәткарлири қоғливетилсә, Андин униң тәхти адаләт үстигә қурулар.

6 Dring u niet op bij den koning, En ga niet staan op de plaats van voornamen;

Падишаһниң алдида өзүңни һәмминиң алди қилип көрсәтмә, [Униң алдидики] әрбабларниң орнида турувалма;

7 Het is beter, dat men tot u zegt: "Neem hier plaats, hogerop," Dan dat men u voor een aanzienlijke vernedert. Wat uw ogen hebben gezien,

Орнуңни өзүңдин жуқури җанабқа берип, униң алдида пәгаһқа чүшүрүлгиниңдин көрә, Өзгиләрниң сени төргә тәклип қилғини яхшидур.

8 Moet ge niet terstond voor het gerecht gaan brengen; Wat zult ge na afloop doen, Als uw naaste u in het ongelijk heeft gesteld?

Алдирап дәваға бармиғин, Мабада берип, йеқиниң [үстүн чиқип] сени ләт қилса, қандақ қилисән?

9 Beslecht uw eigen zaak met den naaste, Maar maak daarbij het geheim van een derde niet openbaar;

Йеқиниң билән муназириләшсәң, Башқиларниң сирини ачма.

10 Anders zal hij, die het hoort, u beschimpen, En houdt ge voor altijd een slechte naam.

Болмиса, буни билгүчиләр сени әйипләйду, Сесиқ намдин қутулалмайсән.

11 Gouden vruchten op zilveren schalen: Zijn woorden, te pas gesproken.

Вақти-җайида қилинған сөз, Күмүч рамкиларға тизилған алтун алмилардур.

12 Een gouden ring en een sieraad van edel metaal: Is een wijs vermaner voor een luisterend oor.

[Қулаққа] алтун һалқа, нәпис алтундин ясалған зиннәт буюми ярашқандәк, Ақиланиниң агаһландуруши көңүл қойғанниң қулиқиға яришар.

13 Als koele sneeuw bij de hitte van de oogst Is een trouwe bode voor hem, die hem stuurt: Hij fleurt zijn meester weer op.

Худди орма вақтидики томузда [ичкән] қар сүйидәк, Ишәшлик әлчи өзини әвәткүчиләргә шундақ болар; У ғоҗайинлириниң көкси-қарнини яшартар.

14 Wolken en wind, en toch geen regen: Dat is iemand, die praalt op een gift, waar toch niets van komt.

Ямғури йоқ булут-шамал, Ялған соғатни вәдә қилип махтанғучиға охшаштур.

15 Door lankmoedigheid laat een vorst zich vermurwen, Milde taal breekt beenderen stuk.

Узунғичә сәвир-тақәт қилинса, һөкүмдарму қайил қилинар, Жумшақ тил сүйәкләрдинму өтәр.

16 Hebt ge honing gevonden, eet dan niet meer dan ge aan kunt; Anders staat het u tegen, en geeft ge het over.

Сән һәсәл тепивалдиңму? Уни пәқәт тойғучила йә, Көп йесәң яндуруветисән.

17 Kom niet te dikwijls in het huis van uw naaste; Anders krijgt hij genoeg van u, en gaat hij u haten.

Хошнаңниң босуғисиға аз дәссә, Улар сәндин тоюп, өч болуп қалмисун.

18 Een knots, een zwaard en een scherpe pijl: Is iemand, die valse getuigenis geeft tegen zijn naaste.

Ялған гувалиқ билән йеқиниға қара чаплиғучи, Худди гүрзә, қилич вә өткүр оққа охшаштур.

19 Een slechte tand en een zwikkende voet: Is de steun van een trouweloze in moeilijke tijden.

Сунуқ чиш билән чайнаш, Токур пут [билән меңиш], Күлпәт күнидә вапасиз кишигә үмүт бағлиғандәктур.

20 Als azijn op hoofdzeer Zo werkt het zingen van liederen op een slecht humeur.

Қиш күнидә кишиләрниң кийимини салдуруветиш, Яки суда үстигә аччиқ су қуюш, Қайғулуқ кишиниң алдида нахша ейтқандәктур.

21 Heeft uw vijand honger, geef hem brood te eten, Heeft hij dorst, laat hem water drinken;

Дүшминиңниң қосиғи ач болса, Нан бәр; Уссиған болса су бәр;

22 Zo stapelt ge vurige kolen op zijn hoofd, En Jahweh zal het u vergelden.

Шундақ қилсаң, бешиға көмүр чоғини топлап салған болисән, Вә Пәрвәрдигар бу ишни саңа яндуриду.

23 Noordenwind brengt een stortvloed, Een geniepige tong maakt boze gezichten.

Шимал тәрәптин чиққан шамал қаттиқ ямғур елип кәлгәндәк, Чеқимчи шум чирайни кәлтүрәр.

24 Beter te wonen op de punt van het dak, Dan met een snibbige vrouw in de echtelijke woning.

Соқушқақ хотун билән [азадә] өйдә биллә турғандин көрә, Өгүзниң бир булуңида [ялғуз] йетип-қопқан яхши.

25 Een koele dronk voor een dorstige keel: Is goede tijding uit een ver land.

Уссап кәткән кишигә муздәк су берилгәндәк, Жирақ жуттин кәлгән хуш хәвәрму әнә шундақ болар.

26 Een bedorven bron, een vervuilde wel: Is een rechtvaardige, die voor den boze wankelt.

Петиқдилип сүйи лейип кәткән булақ, Сүйи булғиветилгән қудуқ, Рәзилләргә йол қойған һәққаний адәмгә охшаштур.

27 Te veel honing eten is niet gezond; Wees daarom spaarzaam met vleiende woorden.

Һәсәлни һәддидин зиядә йейиш яхши болмас; Бирақ улуқлуқни издәшниң өзи улуқ иштур.

28 Als een stad met een bres, zonder muren: Is iemand zonder zelfbeheersing.

Өзини туталмайдиған киши, Вәйран болған, сепилсиз қалған шәһәргә охшайду.