Spreuken 17

1 Beter een droog stuk brood met vrede erbij, Dan een huis vol feestmaaltijden en twist.

Kuiva pala, siinä jossa rauha on, on parempi kuin huone teurasta täynnä riidassa.

2 Een verstandige knecht heeft meer te zeggen dan een ontaarde zoon, En deelt met diens broeders de erfenis.

Toimellinen palvelia hallitsee häpiällisiä lapsia, ja hän jakaa perintöä veljein välillä.

3 De smeltkroes voor het zilver, de oven voor het goud; Maar de harten toetst Jahweh!

Niinkuin tuli koettelee hopian ja ahjo kullan, niin Herra tutkistelee sydämet.

4 De boosdoener luistert naar zondige taal, De valsaard heeft oor voor heilloze woorden.

Paha ottaa pahoista suista vaarin, ja petollinen kuuntelee mielellänsä vahingollista kieltä.

5 Wie een arme bespot, smaadt zijn Schepper; Wie leedvermaak heeft, blijft niet ongestraft.

Joka köyhää syljeskelee, se häpäisee Luojaansa; ja joka iloitsee toisen vahingosta, ei pääse rankaisematta.

6 Kleinkinderen zijn de kroon der grijsaards, Vaders de trots van hun kinderen.

vanhain kruunu ovat lasten lapset, ja lasten kunnia ovat heidän isänsä.

7 Als oprechte taal een dwaas niet staat, Past een edelman zeker geen leugentaal.

Ei sovi tyhmäin puhua korkeista asioista, paljoa vähemmin päämiehen valhetella.

8 Het geschenk is een toversteen voor wie het geeft; Waarheen hij zich wendt, hij heeft succes.

Jolla vara on lahja antaa, se on niinkuin kallis kivi: kuhunka hän itsensä kääntää, niin hän viisaana pidetään.

9 Wie een misdaad bemantelt, zoekt de vrede te bewaren; Wie de zaak weer ophaalt, brengt onenigheid tussen vrienden.

Joka syntiä peittää, se saattaa itsellensä ystävyyden; vaan joka asian ilmoittaa, se saattaa ruhtinaat eripuraisiksi.

10 Op een verstandig mens maakt één vermaning meer indruk, Dan honderd slagen op een dwaas.

Sanat vaikuttavat enemmän toimellisen tykönä, kuin sata haavaa tyhmän tykönä.

11 Een boze zoekt enkel verzet; Daarom stuurt men een wreden bode op hem af.

Niskuri tosin etsii vahinkoa, vaan julma enkeli lähetetään häntä vastaan.

12 Beter een berin te ontmoeten, van haar jongen beroofd, Dan een dwaas in zijn dwaasheid.

Parempi on kohdata karhua, jolta pojat ovat otetut pois, kuin hullua hulluudessansa.

13 Als iemand goed met kwaad vergeldt, Zal van zijn huis het kwaad niet wijken.

Joka kostaa hyvän pahalla, ei hänen huoneestansa pidä pahuus luopuman.

14 Als ruzie ontstaat, is het hek van de dam; Bind dus in, voor de twist losbarst.

Riidan alku on niinkuin vewsi, joka itsensä leikkaa ulos: lakkaa riidasta ennenkuin sinä siihen sekaannut.

15 Wie een boosdoener vrijspreekt en een onschuldige veroordeelt, Zijn beiden een even grote gruwel voor Jahweh.

Joka jumalattoman hurskaaksi sanoo, ja joka vanhurskaan soimaa jumalattomaksi, ne molemmat ovat Herralle kauhistus.

16 Waartoe dient geld in de hand van een dwaas, Om wijsheid te kopen, als hij toch geen verstand heeft?

Mitä tyhmä tekee kädessänsä rahalla, ettei hänellä ole sydäntä ostaa viisautta?

17 Een vriend laat altijd zijn genegenheid blijken, In tijd van nood toont hij zich als een broeder.

Ystävä rakastaa ainian, ja veli tulee julki hädässä.

18 Hoe kortzichtig de mens, die handslag geeft, En zich borg stelt voor zijn naaste.

Se on tyhmä ihminen, joka kätensä taritsee, ja takaa lähimmäisensä.

19 Wie op ruzie gesteld is, is op zonde gesteld; Wie hooghartig spreekt, zoekt zijn eigen val.

Joka toraa rakastaa, se rakastaa syntiä; ja joka ovensa korottaa, se etsii onnettomuutta.

20 Een vals karakter zal geen zegen ondervinden; Wie zijn woorden verdraait, zal in het ongeluk storten.

Häijy sydän ei löydä mitään hyvää; ja jolla paha kieli on, se lankee onnettomuuteen.

21 Wie een domoor verwekt heeft, heeft zich hartzeer bezorgd; De vader van een zot kent geen vreugde.

Joka tyhmän synnyttää, hänellä on murhe, ja tyhmän isällä ei ole iloa.

22 Een blij hart doet het lichaam goed, Neerslachtigheid verdort het gebeente.

Iloinen sydän tekee elämän suloiseksi, vaan surullinen sydän kaivaa luut.

23 De boze neemt een geschenk uit de buidel aan, Om de wegen van het recht te verdraaien.

Jumalatoin ottaa mielellänsä salaisesti lahjoja, mutkataksensa lain teitä.

24 De verstandige houdt de wijsheid voor ogen, De ogen van een domoor dwalen af naar de uithoeken der aarde.

Toimellinen mies laittaa itsensä viisaasti, vaan tyhmä heittelee silmiänsä sinne ja tänne.

25 Een dom kind is een ergernis voor zijn vader, Een verdriet voor haar, die het baarde.

Hullu popika on isänsä suru, ja äidillensä murhe, joka hänen synnyttänyt on.

26 Onschuldigen beboeten is al niet goed; Maar edele mensen slaan, gaat alle perken te buiten!

Ei ole se hyvä, että vanhurskalle tehdään väärin, taikka että sitä ruhtinasta lyödään, joka oikein tuomitsee.

27 Wie verstandig is, is spaarzaam met zijn woorden; Een man van ervaring is koelbloedig.

Toimellinen mies taitaa puheensa tallella pitää, ja taitava mies on kallis sielu.

28 Als hij zwijgt, geldt zelfs een dwaze voor wijs; Als hij zijn mond maar houdt, voor verstandig.

Jos tyhmä vaiti olis, niin hän viisaaksi luettaisiin, ja toimelliseksi, jos hän suunsa pitäis kiinni.