Spreuken 15
1 Een vriendelijk antwoord ontwapent de toorn, Een krenkend gezegde jaagt de woede op.
Anger slays even wise men; yet a submissive answer turns away wrath: but a grievous word stirs up anger.
2 De tong der wijzen druipt van wijsheid, De mond der dommen stort dwaasheid uit.
The tongue of the wise knows what is good: but the mouth of the foolish tells out evil things.
3 Jahweh’s ogen waren overal rond, Nauwkeurig lettend op slechten en goeden.
The eyes of the Lord behold both the evil and the good in every place.
4 Rustige taal is een boom des levens, Heftige woorden wonden de ziel.
The wholesome tongue is a tree of life, and he that keeps it shall be filled with understanding.
5 Een dwaas slaat het vermaan van zijn vader in de wind; Verstandig hij, die op een waarschuwing let.
A fool scorns his father's instruction; but he that keeps his commandments is more prudent. In abounding righteousness is great strength: but the ungodly shall utterly perish from the earth.
6 In het huis van den rechtvaardige heerst grote welvaart, Maar het gewin der zondaars gaat teloor.
In the houses of the righteous is much strength: but the fruits of the ungodly shall perish.
7 De lippen der wijzen verspreiden de kennis, Het hart der dwazen doet het niet.
The lips of the wise are bound by discretion: but the hearts of the foolish are not safe.
8 Jahweh heeft een afschuw van het offer der bozen, Maar welbehagen in het gebed der rechtvaardigen.
The sacrifices of the ungodly are an abomination to the Lord; but the prayers of them that walk honestly are acceptable with him.
9 Jahweh verafschuwt de weg van een boosdoener; Hij houdt van hem, die naar rechtvaardigheid streeft.
The ways of an ungodly [man] are an abomination to the Lord; but he loves those that follow after righteousness.
10 Strenge straf wacht hem, die het rechte pad verlaat; Wie niets van bestraffing wil weten, zal sterven.
The instruction of the simple is known by them that pass by; but they that hate reproofs die disgracefully.
11 Onderwereld en dodenrijk liggen open voor Jahweh, Hoeveel te meer de harten van de kinderen der mensen! (Sheol h7585)
Hell and destruction are manifest to the Lord; how shall not also be the hearts of men? (Sheol h7585)
12 De spotter houdt er niet van, dat men hem vermaant; Daarom gaat hij niet met wijzen om.
An uninstructed person will not love those that reprove him; neither will he associate with the wise.
13 Een vrolijk hart maakt een blij gezicht, Verdriet in het hart slaat de geest terneer.
When the heart rejoices the countenance is cheerful; but when it is in sorrow, [the countenance] is sad.
14 Een verstandig hart streeft naar kennis, De mond der dommen vermeit zich in dwaasheid.
An upright heart seeks discretion; but the mouth of the uninstructed will experience evils.
15 Een neerslachtig mens heeft steeds kwade dagen, Voor een blijmoedig karakter is het altijd feest.
The eyes of the wicked are always looking for evil things; but the good are always quiet.
16 Beter weinig te bezitten en Jahweh te vrezen, Dan vele schatten met wroeging erbij.
Better is a small portion with the fear of the Lord, than great treasures without the fear [of the Lord].
17 Beter een schoteltje groente, waar liefde heerst, Dan een gemeste stier met haat erbij.
Better is an entertainment of herbs with friendliness and kindness, than a feast of calves, with enmity.
18 Een driftkop stookt ruzie, Een lankmoedig mens bedaart de twist.
A passionate man stirs up strife; but [he that is] slow to anger appeases even a rising one. A man slow to anger will extinguish quarrels; but an ungodly man rather stirs [them] up.
19 De weg van een luiaard is als een doornheg, Het pad der vlijtigen is gebaand.
The ways of sluggards are strewn with thorns; but those of the diligent are made smooth.
20 Een verstandig kind is een vreugde voor zijn vader, Een dwaas mens minacht zijn moeder.
A wise son gladdens [his] father; but a foolish son sneers at his mother.
21 In dwaasheid vindt een onverstandig mens zijn genoegen, Een man van inzicht houdt de rechte weg.
The ways of a foolish man are void of sense; but a wise man proceeds on his way aright.
22 Bij gebrek aan overleg mislukken de plannen, Na rijp beraad komen ze tot stand.
They that honour not councils put off deliberation; but counsel abides in the hearts of counsellors.
23 Men kan plezier hebben in zijn eigen antwoord; Maar hoe treffend is een woord, dat van pas komt!
A bad man will by no means attend to counsel; neither will he say anything seasonable, or good for the common [weal].
The thoughts of the wise are ways of life, that he may turn aside and escape from hell. (Sheol h7585)
25 Jahweh haalt het huis der hoogmoedigen neer, Maar zet de grenspaal van een weduwe vast.
The Lord pulls down the houses of scorners; but he establishes the border of the widow.
26 Jahweh heeft een afschuw van snode plannen, Maar vriendelijke woorden zijn Hem rein.
An unrighteous thought is abomination to the Lord; but the sayings of the pure are held in honour.
27 Wie oneerlijke winst maakt, schaadt zijn eigen huis; Maar wie van omkoperij niets moet hebben, blijft leven.
A receiver of bribes destroys himself; but he that hates the receiving of bribes is safe. [By alms and by faithful dealings sins are purged away; ] but by the fear of the Lord every one departs from evil.
28 Een rechtvaardig mens overweegt wat hij zegt, De mond der bozen stort onheil uit.
The hearts of the righteous meditate faithfulness; but the mouth of the ungodly answers evil things. The ways of righteous men are acceptable with the Lord; and through them even enemies become friends.
29 Jahweh is verre van de zondaars, Maar Hij hoort het gebed der rechtvaardigen.
God is far from the ungodly; but he hearkens to the prayers of the righteous. Better are small receipts with righteousness, than abundant fruits with unrighteousness. Let the heart of a man think justly, that his steps may be rightly ordered of God. The eye that sees rightly rejoices the heart; and a good report fattens the bones.
30 Stralende ogen verblijden het hart, Een goede tijding verkwikt het gebeente.
31 Wie naar heilzame vermaning luistert, Woont in de kring der wijzen.
32 Wie de tucht niet telt, telt zich zelven niet; Wie naar vermaning luistert, krijgt inzicht.
He that rejects instruction hates himself; but he that mind reproofs loves his soul.
33 Het ontzag voor Jahweh voedt op tot wijsheid, Aan de eer gaat ootmoed vooraf.
The fear of the Lord is instruction and wisdom; and the highest honour will correspond therewith.
