1 Koningen 10

1 De koningin van Sjeba, die veel van Salomon gehoord had, kwam om hem met raadsels op de proef te stellen.

И царица Савска услыша имя Соломоне и имя Господне, и прииде искусити его притчами:

2 Vergezeld van een zeer groot gevolg, trok ze met een tros kamelen, die met reukwerken, edelstenen en heel veel goud beladen waren, naar Jerusalem. Bij Salomon aangekomen, vroeg ze hem alles, wat haar in de gedachte kwam.

и прииде во Иерусалим с силою тяжкою зело: и на велблюдех привезоша ароматы и злата много зело, и камение драгое: и вниде к Соломону и глагола ему вся, елика име на сердцы своем.

3 Maar Salomon verklaarde haar de zin van al haar woorden; niets bleef voor den koning verborgen, zodat hij het haar niet verklaren kon.

И возвести ей Соломон вся глаголы ея: и не бе слово презрено от царя, егоже не возвести ей.

4 Toen nu de koningin van Sjeba bemerkte, hoe wijs Salomon was, en zij het paleis zag, dat hij gebouwd had,

И виде царица Савска весь смысл Соломонь и дом егоже созда,

5 de spijzen van zijn tafel, de aanzittende hovelingen, de rijen bedienden in hun kledij en de schenkers, verder nog de slachtoffers, die hij opdroeg in de tempel van Jahweh, raakte ze buiten zichzelf,

и снеди Соломони, и жилища отроков его, и предстояние служащих ему, и облачение его, и виночерпцы его, и всесожжения его, яже приношаше во храме Господни, и вне себе бысть,

6 en sprak tot den koning: Het is dus waar geweest, wat ik in mijn land over uw bezit en uw wijsheid gehoord heb.

и рече к Соломону царю: истинна суть словеса, яже слышах в земли моей,

7 Ik geloofde het niet, voordat ik het met eigen ogen zag. Maar waarlijk, nog niet de helft heeft men mij verteld; want gij bezit meer wijsheid en rijkdom dan ik gehoord heb.

о словесех твоих и о смысле твоем: и не ях веры глаголющым ми, дондеже приидох семо, и видеста очи мои: и се, несть ни пол того, якоже ми поведаша: приложил еси премудрость и благая к сим паче всякаго слуха, егоже слышах в земли моей:

8 Gelukkig uw vrouwen, gelukkig uw dienaren hier, die altijd voor u mogen staan, om uw wijsheid te horen.

блаженны жены твоя, блажени отроцы твои сии, иже предстоят пред тобою всегда, слышаще всякий смысл твой:

9 Gezegend zij Jahweh, uw God, die u zo heeft liefgehad, dat Hij u op Israëls troon heeft geplaatst, en u in zijn onvergankelijke liefde voor Israël tot koning heeft aangesteld, om volgens recht en billijkheid te regeren.

буди Господь Бог твой благословен, иже восхоте тя дати на престол Израилев, понеже возлюби Господь Израиля утвердити во веки и постави тя царя над ними творити суд в правде и в судбах их.

10 Toen gaf zij den koning honderd twintig talenten goud, edelstenen en ontzaglijk veel reukwerk. Nooit meer is er zoveel reukwerk aangevoerd, als de koningin van Sjeba toen aan Salomon heeft geschonken.

И даде Соломону сто и двадесять талант злата, и ароматы многи зело, и камение драгое: не приидоша еще таковыя ароматы во множестве, яже даде царица Савска царю Соломону.

11 Bovendien bracht de vloot van Chirom, die goud uit Ofir haalde, edelstenen en heel veel sandelhout uit Ofir mee.

И корабль Хирамль приносящь злато из Софира, (и) принесе древа нетесана многа зело, и камение драгое.

12 Van dit sandelhout maakte de koning bijzondere meubels voor de tempel van Jahweh en zijn eigen paleis, en verder nog citers en harpen voor de zangers. Tot op heden is er nooit meer zoveel sandelhout aangevoerd of bij elkaar gezien.

И сотвори царь древом нетесаным подпоры храму Господню и дому цареву, и сопели и гусли певцем: не приидоша по сем таковая древеса нетесаная на земли, ниже видена быша где даже до дне сего.

13 Van zijn kant gaf koning Salomon aan de koningin van Sjeba al wat ze maar wenste en vroeg, behalve wat hij haar met koninklijke mildheid uit eigen beweging schonk. Hierop aanvaardde zij de terugreis, en ging met haar dienaren naar haar land.

И царь Соломон даде царице Савстей вся, елика восхоте и елики проси у него, кроме всех, яже даде ей рукама своима Соломон царь, и возвратися, и отиде в землю свою, сама и вси отроцы ея.

14 Het gewicht van het goud, dat jaarlijks bij Salomon binnenkwam, bedroeg zes honderd zes en zestig talenten.

И бе вес принесеннаго злата Соломону во едино лето шесть сот и шестьдесят и шесть талант злата,

15 Hierbij kwamen de inkomsten van de kooplieden en kramers en van alle koningen tot aan de Eufraat, en van de stadhouders van het land.

кроме даней от подданных и от купцов и от всех царей странных и от воевод земных.

16 Daarenboven vervaardigde koning Salomon twee honderd beukelaars van geslagen goud; zes honderd sikkels goud waren voor iedere beukelaar nodig.

И сотвори царь Соломон триста копий златых кованных, по триста златых во едино копие вдела:

17 Verder drie honderd schilden eveneens van geslagen goud; drie mana goud waren er nodig voor elk schild. De koning hing ze op in het huis Libanonwoud.

и триста щитов кованных златых, по три литры злата бяше на коемждо щите: и даде я царь во храм дубравы Ливанския.

18 Ook maakte de koning een grote ivoren troon, die hij met fijn goud bekleedde.

И сотвори царь престол от костей слоновых велий и позлати его златом искушеным:

19 Deze troon had zes treden. De rugleuning was van boven rond, en aan beide kanten van de zitting waren armleuningen aangebracht. Daarnaast stonden twee leeuwen.

шесть степеней престолу, и образы телцов престолу созади, и верх престола кругл бе созади его, и руце сюду и сюду на престоле седалища, и два льва стояща при руках,

20 Op de zes trappen stonden twaalf leeuwen, aan weerskanten één op iedere trap. Voor geen enkel koninkrijk werd ooit zo iets gemaakt.

и дванадесять львы стояще ту на шести степенех сюду и сюду: не бяше тако во всяком царстве.

21 Al de drinkschalen van koning Salomon waren van goud; zelfs het gerief van het huis Libanonwoud was van zuiver goud. Zilver was er niet; dat was in Salomons tijd niet in tel.

И вси сосуди, иже бяху при царе Соломоне, злати беша, и умывалницы златы и вси сосуди в храме дубравы Ливанския златокованны: не бяше сребра, понеже за ничто бе сребро во дни Соломони:

22 Want de koning had een Tarsjisjvloot op zee, met schepen van Chirom; en eens in de drie jaar kwam die Tarsjisjvloot binnen met een lading goud, behalve het zilver en ivoor, de apen en pauwen.

корабль бо Фарсийский царю Соломону на мори с корабли Хирамлими, единою во триех летех прихождаше цареви корабль из Фарсиса и приношаше злато и сребро, и зубы слоновы, и пифики и павы, и камение точеное и тесаное.

23 Zo stak koning Salomon in rijkdom en wijsheid boven alle koningen der aarde uit,

И возвеличися Соломон паче всех царей земных и богатством и смыслом.

24 en iedereen verlangde koning Salomon te zien, om de wijsheid te horen, die God in zijn hart had gestort.

И вси царие земстии искаху видети лице Соломона, еже бы услышати смысла его, егоже даде ему Господь в сердцы его:

25 Een ieder bracht dan geschenken mee: zilveren en gouden voorwerpen, gewaden, wapens, reukwerk, paarden en muildieren. En dit geschiedde jaar in jaar uit.

и тии приношаху кийждо дары своя, и сосуды златы и сребряны, и ризы, стакти и сладкости, и кони и мски на всякое лето.

26 Ook schafte Salomon strijdwagens aan, en zorgde hij voor een ruiterij. Hij had veertien honderd strijdwagens en twaalf duizend ruiters, die hij onderbracht in de wagensteden en de koninklijke gebouwen te Jerusalem.

И собра Соломон колесницы и кони, и бяху Соломону четыредесять тысящ кобылиц в колесницы, и дванадесять тысящ конных: и постави я во градех колесниц, а (друзии бяху) у царя во Иерусалиме: и бе властелин всем царем от реки и до земли иноплеменник и до предел Египта.

27 Door het beleid van den koning werd het zilver te Jerusalem zo overvloedig als stenen, en het cederhout zo overvloedig als de moerbei op de kustvlakte.

И сложи царь злато и сребро во Иерусалиме якоже камение, и кедры сложи якоже черничие, еже на поли во множестве.

28 De paarden van Salomon werden uit Moesri en Kóa betrokken; de kooplieden van den koning gingen ze in Kóa kopen.

И привождаху Соломону кони от Египта и от Фекуя купцы царстии и куповаху от Фекуя променою.

29 Ook de strijdwagens werden in Moesri gekocht en kostten zes honderd zilveren sikkels; voor een paard werden er honderdvijftig betaald. Voor deze prijs werden ze door hen ook aan al de koningen der Chittieten en de koningen van Aram geleverd.

И прихождаху колесницы из Египта за шесть сот сребреник, и конь за сто пятьдесят сребреник: такожде и ко всем царем Хеттимским и Сирийским по морю исхождаху.