< Makko 4 >

1 Alimwi Jesu wakatalika kuyiisya kali kumbali aalwizi. Inkamu yabantu bakamuzyungulukide yakali mpati loko zyakuti wakanjila mubwaato, kuchitila kuti akonzye kusosolokela mumaanzi akukkala, bantu boonse bakalitobezezye lwizi kunkomwe.
ثُمَّ أَخَذَ يُعَلِّمُ ثَانِيَةً عِنْدَ شَاطِئِ الْبُحَيْرَةِ، وَقَدِ احْتَشَدَ حَوْلَهُ جَمْعٌ كَبِيرٌ، حَتَّى إِنَّهُ صَعِدَ إِلَى الْقَارِبِ وَجَلَسَ فِيهِ فَوْقَ الْمَاءِ، فِيمَا كَانَ الْجَمْعُ كُلُّهُ عَلَى شَاطِئِ الْبُحَيْرَةِ.١
2 Mpawo wakabayiisya zintu zyiingi kabelesya zikozyanio, alimwi mukuyiisya kwakwe wakati,
فَعَلَّمَهُمْ أُمُوراً كَثِيرَةً بِالأَمْثَالِ. وَمِمَّا قَالَهُ لَهُمْ فِي تَعْلِيمِهِ:٢
3 “Amuswiilizye, mulimi wakaya kukumiza mbuto yakwe.
«اِسْمَعُوا! هَا إِنَّ الزَّارِعَ قَدْ خَرَجَ لِيَزْرَعَ.٣
4 Awo naakali kumiza mbuto, imwi yakawida munzila, mpawo tuyuni twakasika twiilya.
وَبَيْنَمَا هُوَ يَزْرَعُ، وَقَعَ بَعْضُ الْبِذَارِ عَلَى الْمَمَرَّاتِ، فَجَاءَتِ الطُّيُورُ وَالْتَهَمَتْهُ.٤
5 Imwi yakawida amwaala, aatakwe muse mwiingi. Yakamena kufwambaana, nkaambo muse wakali muche.
وَوَقَعَ بَعْضُهُ عَلَى أَرْضٍ صَخْرِيَّةٍ رَقِيقَةِ التُّرْبَةِ، فَنَمَا سَرِيعاً لأَنَّ تُرْبَتَهُ لَمْ تَكُنْ عَمِيقَةً.٥
6 Pesi zuba nilyakabala yakapya, mpawo yakayuma nkaambo kamiyanda yakatabbide.
وَلكِنْ لَمَّا أَشْرَقَتِ الشَّمْسُ، احْتَرَقَ وَيَبِسَ لأَنَّهُ كَانَ بِلاَ أَصْلٍ.٦
7 Imwi mbuto yakawida mumaamvwa, maamvwa akakomena asyanikizya matu aayo, aboobo teeyakakonzya kuzyala.
وَوَقَعَ بَعْضُ الْبِذَارِ بَيْنَ الأَشْوَاكِ، فَنَبَتَ الشَّوْكُ وَخَنَقَهُ، فَلَمْ يُثْمِرْ.٧
8 Imwi mbuto yakawida mumuse uvubide. Yakamena, akukomena mane yazyala michelo, imwi makkumi otatwe, imwi makkumi musanu alimwi, imwi mwaanda.”
وَبَعْضُ الْبِذَارِ وَقَعَ فِي الأَرْضِ الْجَيِّدَةِ، فَنَبَتَ وَنَمَا وَأَثْمَرَ، فَأَعْطَى بَعْضُهُ ثَلاَثِينَ ضِعْفاً، وَبَعْضُهُ سِتِّينَ، وَبَعْضُهُ مِئَةً».٨
9 Lino wakati, “Ooyo ulaamatwi aakumvwa, ngamvwe.”
ثُمَّ قَالَ: «مَنْ لَهُ أُذُنَانِ لِلسَّمْعِ، فَلْيَسْمَعْ!»٩
10 Lino Jesu naakaba alike, mbakali aabo antoomwe abasikwiiya bakwe balikkumi ababili bakamubuzya aatala azikozyanisyo eezyo.
وَعِنْدَمَا كَانَ يَسُوعُ وَحْدَهُ، سَأَلَهُ الَّذِينَ حَوْلَهُ وَالاِثْنَا عَشَرَ عَنْ مَغْزَى الْمَثَلِ.١٠
11 Wakabaambila wati, “Insiswa ya bwami bwa Leza ilipedwe kuli ndinywe. Pesi kuli bamwi biyo bali kunze, zyoonse zyaambwa muzikozyanisyo,
فَقَالَ لَهُمْ: «قَدْ أُعْطِيَ لَكُمْ أَنْ تَعْرِفُوا سِرَّ مَلَكُوتِ اللهِ. أَمَّا الَّذِينَ مِنْ خَارِجٍ، فَكُلُّ شَيْءٍ يُقَدَّمُ لَهُمْ بِالأَمْثَالِ،١١
12 kuchitila kuti, lyoonse kababona pesi kabatabonesesyi, alimwi kabamvwa lyoonse, pesi kabatamvwisisisyi; kansinga balikumvwa balikunosanduka kabalekelelwa zibi zyabo.”
حَتَّى إِنَّهُمْ: نَظَراً يَنْظُرُونَ وَلاَ يُبْصِرُونَ، وَسَمْعاً يَسْمَعُونَ وَلاَ يَفْهَمُونَ، لِئَلاَّ يَتُوبُوا فَتُغْفَرَ لَهُمْ خَطَايَاهُمْ!»١٢
13 Lino wakati kuli mbabo, “Ani sena tamulokumvwisisisya na chikozyanisyo eechi? Na kakuli boobo nga kulakonzeka biyeni kuti mumvwisisisye zimwi zikozyanisyo?
وَقَالَ لَهُمْ: «أَلَمْ تَفْهَمُوا هذَا الْمَثَلَ؟ فَكَيْفَ تَفْهَمُونَ جَمِيعَ الأَمْثَالِ الأُخْرَى؟١٣
14 Mulimi uumiza mbuto nguwe uumiza jwi.
إِنَّ الزَّارِعَ يَزْرَعُ كَلِمَةَ اللهِ.١٤
15 Bamwi bantu bali mbuli nzila, aawo mpulimizidwe jwi. Mpawo mbubalimvwa biyo, Satani wasika wabweza jwi lyali lyamizwa muli mbabo.
وَهؤُلاَءِ الَّذِينَ عَلَى الْمَمَرَّاتِ حَيْثُ تُزْرَعُ الْكَلِمَةُ، هُمُ الَّذِينَ حَالَمَا يَسْمَعُونَ يَأْتِي الشَّيْطَانُ وَيَخْطَفُ الْكَلِمَةَ الَّتِي زُرِعَتْ فِيهِمْ.١٥
16 Bamwi, mbuli muse ulaamwaala mpuyakamizwa mbuto, balalimvwa jwi, mpawo, akufwambaana balalitambula chakubotelwa.
وَكَذلِكَ هؤُلاَءِ الَّذِينَ تُزْرَعُ فِيهِمِ الكَلِمَةُ عَلَى أَرْضٍ صَخْرِيَّةٍ، وَهُمُ الَّذِينَ حَالَمَا يَسْمَعُونَ الْكَلِمَةَ يَقْبَلُونَهَا بِفَرَحٍ،١٦
17 Pesi nkaambo tabajisi miyanda ibbide, balajata kwachiindi chiniini biyo. Nikwasika mapenzi nikuba kusyonsegwa nkaambo kajwi, balafwambaana kuwa.
وَلاَ أَصْلَ لَهُمْ فِي ذَوَاتِهِمْ، وَإِنَّمَا هُمْ إِلَى حِينٍ. فَحَالَمَا يَحْدُثُ ضِيقٌ أَوِ اضْطِهَادٌ مِنْ أَجْلِ الْكَلِمَةِ، يَتَعَثَّرُونَ.١٧
18 Alubo bamwi, mbuli muse ulaamaamvwa muyakamizwa mbuto, balalimvwa jwi,
وَالآخَرُونَ الَّذِينَ تُزْرَعُ فِيهِمِ الْكَلِمَةُ بَيْنَ الأَشْوَاكِ، هؤُلاَءِ هُمُ الَّذِينَ قَدْ سَمِعُوا الْكَلِمَةَ،١٨
19 pesi masukusyo aanyika, kweenwa aabuvubi aziyandisyo zyazimwi zintu zyabuyo zilasika zyasyanikizya jwi, zyachita kuti litabi aamichelo. (aiōn g165)
وَلكِنَّ هُمُومَ الزَّمَانِ الْحَاضِرِ وَخِدَاعَ الْغِنَى وَاشْتِهَاءَ الأُمُورِ الأُخْرَى، تَدْخُلُ إِلَيْهِمْ وَتَخْنُقُ الْكَلِمَةَ، فَتَصِيرُ بِلاَ ثَمَرٍ. (aiōn g165)١٩
20 Bamwi, mbuli muse uuvubide muyakabyalwa mbuto, balalimvwa jwi, balitambula, akuzyala michelo imwi makkumi otatwe, imwi makkumi musanu alimwi, imwi kusika mwaanda.”
وَأَمَّا الَّذِينَ تُزْرَعُ فِيهِمِ الْكَلِمَةُ فِي الأَرْضِ الْجَيِّدَةِ، فَهؤُلاَءِ هُمُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ الْكَلِمَةَ وَيَقْبَلُونَهَا فَيُثْمِرُونَ، بَعْضُهُمْ ثَلاَثِينَ ضِعْفاً وَبَعْضُهُمْ سِتِّينَ، وَبَعْضُهُمْ مِئَةً».٢٠
21 Jesu wakati kuli mbabo, “Sena nga mweeta lambi kuti mulitibbike alusuwo, na kulibika muchinkuma chabulo? Ani nga tamulibiki atala aachibikilo chalyo na?
وَقَالَ لَهُمْ: «هَلْ يُؤْتَى بِالْمِصْبَاحِ لِيُوْضَعَ تَحْتَ الْمِكْيَالِ أَوْ تَحْتَ السَّرِيرِ؟ أَلَيْسَ لِيُوْضَعَ عَلَى الْمَنَارَةِ؟٢١
22 Nkaambo zintu zyoonse zisisidwe ziyooyubununwa, alimwi choonse chitibbikidwe chiyotibbulwa.
فَلَيْسَ مَخْفِيُّ إِلاَّ وَيُكْشَفُ، وَمَا كُتِمَ شَيْءٌ إِلاَ لِيُعْلَنَ!٢٢
23 Kufumbwa ulamatwi akumvwa ngamvwe.”
مَنْ لَهُ أُذُنَانِ لِلسَّمْعِ، فَلْيَسْمَعْ!»٢٣
24 Wakaya kunembo akubaambila kuti, “Amuchenjele loko nzimumvwa. Cheelesyo nchimubelesya anywebo muyoyelesegwa anchicho, nikuba kwindilila kulindinywe.
وَقَالَ لَهُمْ: «تَنَبَّهُوا لِمَا تَسْمَعُونَ. فَبِأَيِّ كَيْلٍ تَكِيلُونَ، يُكَالُ لَكُمْ وَيُزَادُ لَكُمْ.٢٤
25 Nkaambo kufumbwa uujisi uyoopegwa zyiingi. Ooyo uutajisi, niziba nzyalaazyo uyoonyanzigwa.”
فَإِنَّ مَنْ عِنْدَهُ يُعْطَى الْمَزِيدُ، وَمَنْ لَيْسَ عِنْدَهُ، فَحَتَّى الَّذِي عِنْدَهُ يُنْتَزَعُ مِنْهُ».٢٥
26 Alimwi wakati, “Mbobubede oobu bwami bwa Leza mbuli muntu uumiza mbuto aansi.
وَقَالَ: «إِنَّ مَلَكُوتَ اللهِ يُشَبَّهُ بِإِنْسَانٍ يُلْقِي الْبِذَارَ عَلَى الأَرْضِ،٢٦
27 Mpawo uloona mansiku akubuka nibwacha, pesi mbuto ilamena akukomena, nikuba kuti tazi mbozichitika.
ثُمَّ يَنَامُ لَيْلاً وَيَقُومُ نَهَاراً فِيمَا الْبِذَارُ يَطْلُعُ وَيَنْمُو، وَهُوَ لاَ يَدْرِي كَيْفَ يَحْدُثُ الأَمْرُ.٢٧
28 Muse awulike: ulamezya nseke zyamayila kusaanguna munsonga, kakutobela miyungi, mane miyungi yatuba.
فَالأَرْضُ مِنْ ذَاتِهَا تُعْطِي الثَّمَرَ، فَتُطْلِعُ أَوَّلاً عُشْبَةً، ثُمَّ سُنْبُلَةً، ثُمَّ قَمْحاً مِلْءَ السُّنْبُلَةِ.٢٨
29 Mayila mbaatuba biyo, ulabelesya chakunenzya, nkaambo chiindi chakutebula chasika.”
وَلَكِنْ حَالَمَا يَنْضَجُ الثَّمَرُ، يُعْمِلُ فِيهِ الْمِنْجَلَ إِذْ يَكُونُ الْحَصَادُ قَدْ حَانَ».٢٩
30 Alimwi wakati, “Sena niinzi nchitujnga tulachikozyanisya abwami bwa Leza, nakuti tubelesye chikozyanisyoonzi kubupandulula?
وَقَالَ: «بِمَاذَا نُشَبِّهُ مَلَكُوتَ اللهِ، وَبِأَيِّ مَثَلٍ نُمَثِّلُهُ؟٣٠
31 Buli mbuuli mbuto itegwa musitada, ni mbuto ndiini loko njobyala aansi.
إِنَّهُ يُشَبَّهُ بِبِزْرَةِ خَرْدَلٍ، تَكُونُ عِنْدَ بَذْرِهَا عَلَى الأَرْضِ أَصْغَرَ مِنْ كُلِّ مَا عَلَى الأَرْضِ مِنْ بُزُورٍ،٣١
32 Pesi niyabyalwa, ilakomena kwiinda zilimwa zyoonse zyamumuunda, kilaamitabi mipati izyakuti tuyuni tulakonzya kukala mumweenzule wayo.”
وَلَكِنْ مَتَى تَمَّ زَرْعُهَا، تُطْلِعُ أَغْصَاناً كَبِيرَةً، حَتَّى إِنَّ طُيُورَ السَّمَاءِ تَسْتَطِيعُ أَنْ تَبِيتَ فِي ظِلِّهَا».٣٢
33 Jesu wakabaambila jwi kabelesya zikozyanisyo zyiingi mbuuli mbubalikumvwa,
بِكَثِيرٍ مِنْ مِثْلِ هذِهِ الأَمْثَالِ كَانَ يَسُوعُ يُكَلِّمُ الْجَمْعَ بِالْكَلِمَةِ، عَلَى قَدْرِ مَا كَانُوا يُطِيقُونَ أَنْ يَسْمَعُوا.٣٣
34 mpawo taakwe nchaakabaambila pe katabelesezye chikozyanisyo. Pesi nakaba alike abasikwiiya bakwe, wakapandulula zyoonse.
وَبِغَيْرِ مَثَلٍ لَمْ يَكُنْ يُكَلِّمُهُمْ. وَلكِنَّهُ كَانَ يُفَسِّرُ لِتَلاَمِيذِهِ كُلَّ شَيْءٍ حِينَ يَنْفَرِدُ بِهِمْ.٣٤
35 Oobo buzuba, nilyakaba goko, wakati kuli mbabo, “Atuzubuke tuye mutala.”
وَفِي ذلِكَ الْيَوْمِ، عِنْدَمَا حَلَّ الْمَسَاءُ، قَالَ لِتَلاَمِيذِهِ: «لِنَعْبُرْ إِلَى الضَّفَّةِ الْمُقَابِلَةِ!»٣٥
36 Bakasiya makamu makamu aabantu musule, bakamutobela, mubwaato mwakabede Jesu. Amwi maato akaliwo aalawo akamutobela.
فَلَمَّا صَرَفُوا الْجَمْعَ، أَخَذُوهُ مَعَهُمْ فِي الْقَارِبِ الَّذِي كَانَ فِيهِ. وَكَانَ مَعَهُ أَيْضاً قَوَارِبُ أُخْرَى.٣٦
37 Mbubakendeenda biyo kwakawunga guwo pati, alimwi mayuwe akalikukupila maanzi mubwaato, mane bwaato bwakasizule.
فَهَبَّتْ عَاصِفَةُ رِيحٍ شَدِيدَةٌ، وَأَخَذَتِ الأَمْوَاجُ تَضْرِبُ الْقَارِبَ حَتَّى كَادَ يَمْتَلِىءُ مَاءً.٣٧
38 Jesu wakalilede kasegede musego, kusule mubwaato. Basikwiiya bakamubusya alimwi bakati kuli nguwe, “Omuyiisyi, sena tokwe nolikataazya nikuba kuti twaamba kufwa?”
وَكَانَ هُوَ فِي مُؤَخَّرِ الْقَارِبِ نَائِماً عَلَى وِسَادَةٍ. فَأَيْقَظُوهُ وَقَالُوا لَهُ: «يَامُعَلِّمُ، أَمَا يَهُمُّكَ أَنَّنَا نَهْلِكُ؟»٣٨
39 Wakabuka, wakalayilila guwo, alimwi wakati kumayuwe, “Umuna! Batama!” Mpawo guwo lyakuumuna, mayuwe akayosa, kuumuna kuti zii!
فَنَهَضَ، وَزَجَرَ الرِّيحَ، وَقَالَ لِلْبَحْرِ: «اصْمُتْ. اِخْرَسْ!» فَسَكَنَتِ الرِّيحُ وَسَادَ هُدُوءٌ تَامٌّ.٣٩
40 Wakati kuli basikwiiya bakwe, “Nkamboonzi nimuyoowa boobu? Sena ambuli sunu tamunaba lusyomo na?”
ثُمَّ قَالَ لَهُمْ: «لِمَاذَا أَنْتُمْ خَائِفُونَ هكَذَا؟ كَيْفَ لاَ إِيْمَانَ لَكُمْ؟»٤٠
41 Bakayoowa loko alimwi bakabuzyania bati, “Ani ngwani ooyu, nkaambo guwo amayuwe zilamumvwa akumuswiilila?”
فَخَافُوا خَوْفاً شَدِيداً، وَقَالَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ: «مَنْ هُوَ هذَا، حَتَّى إِنَّ الرِّيحَ وَالْبَحْرَ يُطِيعَانِهِ؟»٤١

< Makko 4 >