< Lukka 10 >

1 Lino musule azyoonse eezi, Mwami wakasala bambi basika makkumi mousanu amakumi aabili, [amwi malembe manji achiindi aamba kuti makumi usanu aabili pesi amwi ati makumi musanu ababili] mpawo wakabatuma babili babili, kunembo lyakwe kumadolopo woonse ngakalangilide kwiinda mulingawo.
Depois disso, o Senhor [Jesus ]designou outros 72 [pessoas]. Ele [preparou para ]enviá-los, de dois em dois, a cada cidade e aldeia onde ele mesmo pretendia ir.
2 Wakati kulimbabo, “Butebuzi mbunji loko, pesi babelesi mbache. Aboobo amukumbile kuli Leza wabutezi kuti atumine babelesi kumuunda wakwe.
Ele disse a eles, “As [pessoas que estão prontas para receberem a mensagem de vocês são como uma plantação que ]está pronta para as pessoas colherem. Mas não há muitos [para trazê-los para Deus]. Por isso, orem e peçam a Deus para enviar mais pessoas para fazer a obra [de trazê-los a Deus].
3 Amwinke munzila yanu. Amulange ndamutuma mbuli mbelele akati kabawumpe.
Comecem a ir, mas [lembrem-se de que ]estou mandando vocês [para dizer a minha mensagem a pessoas que vão tentar acabar com vocês. Vocês serão ]como cordeiros entre os lobos.
4 Tamubwezi nkomwe yamali, tamubwezi zikwama, tamubwezi nsangu, mpawo tamujuzyi bantu munzila.
Não levem [dinheiro em ]uma bolsa. Não levem mala de viajante. Não levem sandálias [extras]. Não [passem muito tempo ]saudando pessoas pelo caminho.
5 Kufumbwa ng'anda njimuyonjila, amukasangune akuti, “Luumuno alube aatala ang'and eeyi!'
Sempre que entrarem em uma casa [para se hospedarem ali], primeiro digam a essas pessoas, “Que [Deus dê ]a paz [interior a vocês em ]esta casa!
6 Na kakuli muntu waluumuno aawo, luumuno lwenu luyokkala aalinguwe, pesi kuti kaatakwe, luyoobola kulindinywe.
Se as pessoas que [moram ]ali [desejarem ]a paz [de Deus], vão experimentar a paz [interior ]que vocês [lhes oferecem]. Se as pessoas que [moram ]ali [não desejarem ter ]a paz [de Deus], vocês [vão experimentar ]a paz [interior de Deus mas eles não].
7 Amukakkale mung'anda eeyo kamulya akunywa eezyo nzibayoomupa, nkaambo mubelesi uleelede mufolo walkwe. Tamukeendi kuzwa kulimwi ng'anda kuya kuliimbi.
[Se eles receberem vocês bem], fiquem naquela mesma casa [até saírem daquela aldeia]. Comam e bebam as coisas que eles providenciam para vocês. Um obreiro merece receber pagamento [daqueles para quem trabalha, então vocês merecem receber comida e um lugar de hospedagem das pessoas a quem vão].
8 Kufumbwa dolopo ndimuyoonjila, bakamutambule, amukalye eezyo nzibatakamupe,
Sempre que entrarem em uma aldeia e as pessoas [ali ]receberem vocês, comam o que oferecerem a vocês.
9 mpawo mukasilike bachiswa aawo. Amukatedi kulmbabo, 'Bwami bwa Leza bwasika afwiifwi andinywe.'
Curem as pessoas ali que estão doentes. Digam a elas, Está quase [na hora de ]Deus mandar o seu rei para controlar [as suas vidas].
10 Kufumbwa dolo[o ndimuyoonjila, bakakake kumutambula, amukayinke mumigwagwa mukatedi,
Mas se entrarem em uma aldeia cujo [povo ]não os recebe bem, vão para suas ruas [principais ]e digam,
11 'Nikuba lusuko lwamudolopo lyenu lwajatilila kumawulu eesu tulalukunkumuna kunembo lyenu! Pesi amuzibe eechi: Bwami bwa Leza bwasika afwiifwi.'
[Já que vocês recusam ouvir a nossa mensagem, nós (excl) não somente vamos sair], mas vamos sacudir o pó de sua cidade que se acha nas nossas sandálias, para dizer a vocês [que Deus vai rejeitar/castigar vocês]. Mas [queremos que vocês saibam que ]está quase [na hora de ]Deus começar a governar!'
12 Ndamwaambila kuti nibwayoosika buzuba bwakubetekwa kuyoba mbubo ku Sodoma kwiinda eelyo dolopo.
Vou dizer-lhes isto: quando [Deus castigar as pessoas, ele vai castigar as pessoas más que viviam em ]Sodoma muito tempo atrás, mas ele vai castigar ainda mais severamente as pessoas daquela cidade [que recusar ouvir a sua mensagem]!
13 Mapenzi kulinduwe, Kkolazini! Mapenzi kulinduwe, Bbetisayida! Na milimu mipati yakachitwa mulindinywe yakali yachitwa mu Taya amu Sidon, nibanga bakasanduka chiindi loko, kabakkede muzizwato zyamasaka akulinana dota.
Ai de/será terrível para [vocês das cidades de ]Corazim e Betsaida! Fiz grandes milagres entre vocês [para mostrar o poder de Deus, mas vocês não deixaram as suas vidas de pecado]. Se alguém tivesse feito [nas cidades de ]Tiro e Sidom os milagres que [eu ]fiz entre vocês, as pessoas ali teriam se arrependido de suas vidas de pecado muito tempo atrás. Teriam [mostrado que lamentavam ter pecado ao ]sentar-se no chão vestidos de pano grosseiro e ao colocar cinza em suas cabeças.
14 Pesi chiyoba mbubo ku Taya a Sidon kwiinda ndinywe.
[Mas eles não fizeram isso, por isso quando Deus castigar as pessoas, ele vai castigar as pessoas más que viviam em ]Tiro e em Sodoma, mas ele vai castigar vocês ainda mais severamente [porque não ligaram para minha mensagem]!
15 Iwe, Kkapenawuma, uyeeya kuti uzosumpwidwa kujulu na? Pepe, uzoboozegwa aansi ku Hadesi. (Hadēs g86)
Vocês [da cidade de ]Cafarnaum, [não pensem/será que pensam que Deus ]vai honrar vocês no céu! Não, pelo contrário, [depois de vocês morrerem, Deus ]vai jogá-los para baixo para o lugar onde ele vai castigar [as pessoas que pecam para sempre]! (Hadēs g86)
16 Ooyo uyoomuswiilila waswiilila ndime, ayooyo uyoomukaka wakaka ndime, aboobo ooyo undikaka wakaka awakandituma.”
[Jesus também disse aos discípulos, “Deus vai considerar que ]aqueles que ouvirem a sua [mensagem ]estão me ouvindo, e que aqueles que rejeitarem a sua [mensagem ]estão me rejeitando. E [ele vai considerar que] aqueles que me rejeitarem estão rejeitando a ele, aquele que me mandou/enviou.
17 Aaba balimakumi musanu amakumi aabili nakaboola lkabali mulukondo, kabaamba kuti, “Mwami, abadayimona boonse bakali kutuswiilila muzina lyako.”
As 72 [pessoas que Jesus designou foram e fizeram assim como ele mandou]. Quando voltaram, estavam muito felizes. Eles disseram, “Senhor, [as pessoas fizeram o que nós (excl) mandamos. Mas ]os demônios também nos obedeceram quando pela autoridade do senhor [nós os mandamos que saíssem das pessoas]!”
18 Jesu wakasandula kati, “Ndalikweeba Satani kawa kuzwa kujulu mbuli kalabi.
Ele respondeu, “[Quando esses demônios estavam obedecendo vocês, porque Deus tinha ajudado vocês a derrotá-los, foi como se ]eu visse Satanás cair do céu [tão de repente e tão rápido ]quanto [cai ]um relâmpago.
19 Amulange ndamupa manguzu aakulyata aatala anzoka atubanze, anguuzu zyoonse kwiinda zyasinkondonyokwe, alimwi taakwe nikuba muliili nzila chiyoomuchisa.
Ouçam! Já dei autoridade para vocês para que se pisarem [por acaso ]em cobras [venenosas ]ou em escorpiões, [estes não farão mal a vocês]. Já dei a vocês autoridade para derrotar nosso inimigo, [Satanás]. Nada vai fazer mal a vocês.
20 Nikuliboobo tamukondwi loko kuli zeezi azilike, pesi amupakale nkaambo mazina aanu alembwa kujulu.”
Mas [mesmo que ]vocês possam alegrar-se porque os espíritos malignos obedecem vocês, devem alegrar-se [ainda mais ]que [Deus ]tenha escrito seus nomes no céu, [porque estarão ali para sempre com ele].”
21 Kuchiindi nchincheecho wakabotelwa loko mu Muuya Uusalala, mpawo wakati, “Ndakutembawula, Taata, Mwami wa julu anyika, nkaambo wakasisa zikntu eezi kulibasibusongo akumvwisisisya, mpawo waziyubununa kuli aabo batayisizigwe, mbuli bana baniini. Iyii, Taata, kakuliboobo chalikubotezya kubusyu bwako.”
Naquele tempo o Espírito Santo fez com que [Jesus ]estivesse muito feliz. Ele disse, “Pai, o senhor é o Senhor [que controla ]tudo no céu e na terra. Agradeço o senhor por impedir aqueles [que se consideram ]sábios [por ]serem bem educados de saberem estas coisas. [Pelo contrário ]o senhor as tem revelado àqueles que [aceitam logo a sua verdade assim como ]fazem as crianças pequenas. Sim, Pai, é isso que o senhor na sua misericórdia resolveu fazer.”
22 Zintu zyoonse zyapegwa kulindime kuzwa kuli Taata, alimwi taakwe uuzi Mwana kuti ngwani kunze kwa Taata, mpawo taakwe uuzi kuti Taata ngwani kunze kwa Mwana akuli wooyo Mwana ngasala kuybunwida.”
[Ele também disse aos 72 discípulos, ]”Meu Pai me tem revelado todas as coisas que [preciso saber para meu trabalho]. Meu Pai sabe quem eu realmente sou, e eu sei quem meu Pai realmente é. Aqueles a quem eu escolho revelar quem é o meu Pai também vão conhecê-lo. Ninguém mais vai conhecê-lo muito bem.”
23 Mpawo wakachengunukila kuli basikwiiya bakwe mpawo wabaambila chansiswa kuti, “Balilongezezegwe aabo babona nzimubona.
Então quando seus discípulos estavam sós com ele, ele voltou-se para eles e disse, “[Deus ]se agrada de vocês que têm visto [as coisas que tenho feito! ]
24 Ndati kulindinywe, kuli basinsimi biingi bakali aachiyandsyo chakubona nzimubona, pesi taakwe nibakazibona pe, akumvwa zintu nzimumvwa, pesi, taakwe nibakazimvwa pe.
Quero que saibam que muitos profetas e reis [que viviam muito tempo atrás ]desejavam ver [os milagres ]que vocês estão vendo, mas não viram [milagres como estes]. Desejavam ouvir as coisas que vocês estão [me ]ouvindo [dizer], mas eles não ouviram/eu não disse a eles estas coisas.
25 Amulange umwi muyiisyi wamilawu yachi Juda, wakanyampuka kayanda kumusunka, wakati, “Muyiisyi, niinzi nchenga ndilachita kuti ndijane buumi butamani?” (aiōnios g166)
[Um dia quando Jesus estava ensinando as pessoas], um homem que estudava as Escrituras com cuidado estava ali. Ele queria fazer uma pergunta difícil para Jesus. Então ele se pôs de pé e perguntou, “Mestre, o que devo fazer para viver para sempre [com Deus]?” (aiōnios g166)
26 Jesu wakamusandula wati, “Kulembedwe kutyeni mumulawu? Muubala biyeni?”
Jesus respondeu, Você já leu o que [Moisés escreveu a esse respeito ]na lei que [Deus deu a ele]. O que Moisés escreveu sobre isso?”
27 Naakasandula wakati, “Yanda Mwami Leza wako amoyo wako woonse, amuuya wako woonse, anguzu zyako zyoonse, akuyeeya kwako koonse, mpawo uyande simabambanwa wako mbuli mbmoliyanda omwini.”
O homem respondeu, “[Ele escreveu que ]nós (inc) precisamos amar o Senhor nosso Deus dentro de nossos seres interiores/corações. [Devemos mostrar isso ]pelo que sentimos, e pelo que fazemos e pelo que pensamos. [Ele ]também [escreveu que devemos ]amar as pessoas com quem temos contato da mesma maneira em que amamos a nós mesmos.”
28 Jesu wakatgu kulinguwe, “Wasandula kabotu. Zichite eei ulapona.”
Jesus respondeu, “Você já respondeu [à sua pergunta]. Se fizer tudo isso [continuamente], você vai viver [com Deus para sempre].
29 Pesi muyiisyi ooyu, nakalikweezya kulilwanina wakabuzya lubo kuli Jesu wati, “Animpo simabambanwa wangu ngwani?”
Mas o homem queria defender [a sua maneira de tratar as pessoas com quem tinha contato ](OU, defender a razão por que ele [tinha feito uma pergunta que Jesus respondeu de maneira tão simples]). Por isso ele disse a Jesus, “Quais as pessoas com quem tenho contato [que devo amar]?”
30 Kalikumusandula Jesu wakati, “Umwi mwaalumi wakalikuyabuselela kazwa ku Jelusalema katozya ku Jelikko, wakaswaana babbi bakamubbida zintu zyakwe, mpawo bakamuuma bamusiya kali waamba kufwa.
Jesus respondeu [contando a ele esta ilustração]: Um homem [judeu ]estava andando pela estrada que vai de Jerusalém a Jericó. Uns bandidos o atacaram. Eles levaram [quase todas ]as roupas do homem [bem como as outras coisas que tinha], e bateram nele até ele estar quase morto. Então eles o deixaram.
31 Muchoolwe umwi mupayizi wakalikuyabweenda anzila njiyeeyo, mpawo naakamubona, wakiimnda mbali.
Aconteceu que um sacerdote [judaico ]estava passando por aquela estrada. Quando ele viu o homem, [em vez de ajudá-lo ]ele passou pelo outro lado da estrada.
32 Alubo mu Levi alakwe, nakasika aawo wamubona, wakiinda mbali.
Da mesma maneira, um homem que trabalhava no templo [em Jerusalém ]chegou àquele lugar e viu o homem. Mas ele também passou pelo outro lado da estrada.
33 Pesi umwi mu Samaliya, wakali mulweendo lwakwe alakwe, wakasika aawo mpaakabede. Naakamubona wakamufwida luzyalo.
Depois um homem da [província da ]Samaria passou por aquela estrada até onde o homem estava deitado. [As pessoas da Samaria desprezam os judeus. Mas ]quando ele viu esse homem, ele teve pena dele.
34 Wakaswena aafwiifwi wamwaanga zilonda, akumutila mafuta awayini aazilonda. Wakamutansika aamunyama wakwe mpawo wamutola kung'anda yabeenzu, kuyomubamba.
Ele aproximou-se do homem e pôs azeite [de oliva ]e vinho nas feridas [para ajudar a curá-las]. Ele enfaixou [as feridas ]em faixas de pano. Ele colocou o homem no próprio animal/burro dele e o levou a uma pensão e cuidou dele.
35 Nibwakacha wakagwisya maseleni aabili, wapa mwani muunzi mpawo wakati, “Mubambe alimwi zyoonse nzuyoobelesya kwiinda aawa, ndaboola ndizokuliya.'
Na manhã seguinte ele deu duas moedas de prata ao dono da pensão e disse, Cuide deste homem. Se você gastar mais do que esta quantia para cuidar dele, vou devolver a você quando eu voltar.
36 Ngwani akati kabaaba batatu, ngumunga mulayeeya kuti, ngosimabambanwa kuli ooyo pwakawumwa abasikubba?”
Três homens viram o homem que foi atacado pelos bandidos. Qual deles [agiu com amor para com ]a pessoa que ele viu?”
37 Muyiisyi wakati, “Ooyo wakamutondeezya luzyalo.” Jesu wakamusandula wati, “Koya ukachite mbubo ayebo.”
Aquele que estudava a lei respondeu, “Aquele que mostrou misericórdia a ele.” Jesus disse a ele, “Vá e aja assim [para com ]todos [que puder ajudar].”
38 Lino nibakali kuyobweenda wakanjila mulilimwi gunzi, mpawo umwi mwanakazi uutegwa ngu Malita wakamutambula mung'anda.
Ao continuarem a viajar, Jesus e seus discípulos entraram em uma aldeia. Uma mulher cujo nome era Marta os convidou para irem à casa dela.
39 Wakali amwana wakwabo walikutegwa ngi Meli, ooyo wakakkala kumawu a Mwami akumvwa jwi lyakwe.
A irmã [mais nova ]dela, que se chamava Maria, estava sentada perto de Jesus. Ela estava ouvindo o que ele estava ensinando.
40 Pesi Malita wakalijisinkini loko akubakutawukila kuti abape chakulya. Wakasika kuli Jesu wati, “Mwami, tokubwene na kuti mwanakesu wandilekelezya kuti ndibeleke endike? Mwaambile asike azoondoigwasye.”
Mas Marta estava muito preocupada com a preparação [do jantar/da refeição]. Ela foi a ele e disse, “Senhor, o senhor não se importa/não parece importar-se de que minha irmã me deixou para preparar tudo sozinha! Diga a ela que me ajude!”
41 Pesi Mwami wakamusandula wati, “Malita, Malita, uli aakulikataazya azintu zyiingi,
Mas o Senhor respondeu, “Marta, Marta, você se preocupa com muitas coisas.
42 pesi nchintu chomwe biyo chiyandikana. Meli wasala chibotu loko kwiindilila alimwi tachikwe nayoochinyanzigwa pe.”
Mas só uma coisa é necessária, isto é, [ouvir o que estou ensinando]. Maria já resolveu [fazer isso], e é melhor assim. Ninguém vai tirar dela [a bênção que ela está recebendo ao fazer isso].

< Lukka 10 >