Nchito 2
1 Nibwakasika buzuba bwa Pentekosita, boonse bakali aantomwe aabusena bomwe.
Et cum complerentur dies Pentecostes, erant omnes pariter in eodem loco:
2 Mpawaawo kwakasikka muzuzumo wakazwa kujulu ulimbuli kuunga waguwo pati, wakazuzya ng'anda yoonse mubakabede.
et factus est repente de cælo sonus, tamquam advenientis spiritus vehementis, et replevit totam domum ubi erant sedentes.
3 Mpawaawo kwakalibonia ndimi zilimbuli zyamulilo zyakabakkala, alimwi zyakabakkala umwi awumwi.
Et apparuerunt illis dispertitæ linguæ tamquam ignis, seditque supra singulos eorum:
4 Boonseni bakazula aMuuya Uusalala mpawo bakatalika kwaambuula mumilaka, mbuli mbubakazumininwa aMuuya.
et repleti sunt omnes Spiritu Sancto, et cœperunt loqui variis linguis, prout Spiritus Sanctus dabat eloqui illis.
5 Lino kwakali baJuda bakali kukkala mu Jelusalemu, bakalo aabuna leza, balikuzwa kumanyika woonse alimunsejulu.
Erant autem in Jerusalem habitantes Judæi, viri religiosi ex omni natione quæ sub cælo est.
6 Ooyu muzuzumo niwakamvwigwa, makamu makamu aabantu akaboola aamwi alubo bakagamba nkaambo bakabamvwa kabaambuula mumilaka yabo.
Facta autem hac voce, convenit multitudo, et mente confusa est, quoniam audiebat unusquisque lingua sua illos loquentes.
7 Bakayoowa akugamba; bakati sena aaba boonse balikwaambula tabali bamu Galilii na?
Stupebant autem omnes, et mirabantur, dicentes: Nonne ecce omnes isti qui loquuntur, Galilæi sunt?
8 Nkamboonzi nitulikubamvwa, umwi awumwi mumilaka yabuzyalwe bwesu?
et quomodo nos audivimus unusquisque linguam nostram in qua nati sumus?
9 Baku Patiya abaku Medesi abaku Elamiya, abaabo bakkala ku Mesopotamiya, mu Judiya abaku Kkapadokkiya, ku Pontasi aku Ezhia,
Parthi, et Medi, et Ælamitæ, et qui habitant Mespotamiam, Judæam, et Cappadociam, Pontum, et Asiam,
10 ku Pirigiya aku Pamfiliya, ku Ejipiti aamwi mabazu a Libbiya aku Sayilini, abeenzu bakalikuzwa ku Roma,
Phrygiam, et Pamphyliam, Ægyptum, et partes Libyæ quæ est circa Cyrenen: et advenæ Romani,
11 baJuda abakasanduka baku Kkilete abana Arabiya, twabamvwa balaambuula mumilaka yesu aatala amilimu iigambya yaLeza.”
Judæi quoque, et Proselyti, Cretes, et Arabes: audivimus eos loquentes nostris linguis magnalia Dei.
12 Boonse bakakankama akuyoowa kupati, bakambuula umwi kuluumwi, “Eechi chaambaanzi?”
Stupebant autem omnes, et mirabantur ad invicem, dicentes: Quidnam vult hoc esse?
13 Pesi bamwi bakabaniaka bati, “Bakkuuta wayini mupya.”
Alii autem irridentes dicebant: Quia musto pleni sunt isti.
14 Pesi Pita wakayimikila abalikumi awumwi, wakatola muju jwi lyakwe, wakabaambila kuti, “Nobaalumi bamu Judiya, antoomwe amoonse nimukkala mu Jelusalema, eechi achizibinkane kulindinywe; amuteelele loko kumajwi aangu.
Stans autem Petrus cum undecim, levavit vocem suam, et locutus est eis: Viri Judæi, et qui habitatis Jerusalem universi, hoc vobis notum sit, et auribus percipite verba mea.
15 Nkaambo aaba bantu tabakoledwe pe mboli mbumulikubayeyela, nkaambo lichili biyo wola lyatatu lyabuzuba.
Non enim, sicut vos æstimatis, hi ebrii sunt, cum sit hora diei tertia:
16 Pesi eechi nchenchicho chakaambidwe kuzwa kumusinsimi Jowelu:
sed hoc est quod dictum est per prophetam Joël:
17 'Kuyooba kumazuba akumamanino,' Leza uwamba oobo, 'Ndiyotila muuya wangu aatala anyama yoonse, bana benu balombe abasimbi bayoosinsima, bakubusi bayoobona zilengaano, abamanene benu bayoolota ziloto.
Et erit in novissimis diebus, dicit Dominus, effundam de Spiritu meo super omnem carnem: et prophetabunt filii vestri et filiæ vestræ, et juvenes vestri visiones videbunt, et seniores vestri somnia somniabunt.
18 Chanchoonzyo balanda bangu bachaalumi abalanda bachanakazi mumazuba aayo nindiyotila Muuya wangu, bayoosinsima.
Et quidem super servos meos, et super ancillas meas, in diebus illis effundam de Spiritu meo, et prophetabunt:
19 Ndiyotondezya zigambyo kujulu azitondezyo aanyika, bulowa, mulilo, akawuntumusi kabusi.
et dabo prodigia in cælo sursum, et signa in terra deorsum, sanguinem, et ignem, et vaporem fumi:
20 Zuba liyoosiya amweezi uyooba bulowa, kabutana kusika buzuba bupati bwakuboola kwa Mwami.
sol convertetur in tenebras, et luna in sanguinem, antequam veniat dies Domini magnus et manifestus.
21 Kuyoba kuti boonse bayita muzina lya Mwami bayofutulwa.
Et erit: omnis quicumque invocaverit nomen Domini, salvus erit.
22 Nobaalumi baku Izilayeli, amumvwe majwi aaya: Jesu muNazalata, wakali mwaalumi ngumwakasalilwa a Leza amanguzu mapati antoomwe azigambyo azitondezyo nzyakachita Leza kwiinda mulinguwe akaki kenu, mbubonya mbuli mbomuzi.
Viri Israëlitæ, audite verba hæc: Jesum Nazarenum, virum approbatum a Deo in vobis, virtutibus, et prodigiis, et signis, quæ fecit Deus per illum in medio vestri, sicut et vos scitis:
23 Ooyu mwaalumi mwakamupegwa kwiinda mumakanze amuluzibo; andinywe, kwiinda mumaanza aabatalemeki mulawu, mwakamubambula akumujeya;
hunc, definito consilio et præscientia Dei traditum, per manus iniquorum affligentes interemistis:
24 pesi Leza wakamubusya, wakamwaangununa kumachise aalufu, nkaambo teensi chakalikukonzeka kuti akkalilile mulindulo.
quem Deus suscitavit, solutis doloribus inferni, juxta quod impossibile erat teneri illum ab eo. (questioned)
25 Nkaambo Devidi waamba boobu aatala anguwe, 'Ndakabona Mwami lyoonse kubusyu bwangu, nkaambo uliko kulubazu lwakululyo kuti nsikasunzulusigwi.
David enim dicit in eum: Providebam Dominum in conspectu meo semper: quoniam a dextris est mihi, ne commovear:
26 Nkenkaako moyo wangu wakabotelwa alulimi lwangu lwakakondwa. Alubo, nyama yangu iyookkala mubusichaamba.
propter hoc lætatum est cor meum, et exsultavit lingua mea, insuper et caro mea requiescet in spe:
27 Nkaambo tokoyoolekela muuya wangu mu Hadesi, nikuba kuyozumina Musalali wako kuti akabone bubozi. (Hadēs g86)
quoniam non derelinques animam meam in inferno, nec dabis sanctum tuum videre corruptionem. (Hadēs g86)
28 Wakachita kuti zizibwe kulindime nzila zyabuumi; uyondipa kuti ndikazule lukondo kubusyu bwako.'
Notas mihi fecisti vias vitæ: et replebis me jucunditate cum facie tua.
29 Nobayandwa, eechi chililuleme kulindime kuti ngambuule aatala asikale Devidi, wakafwa akuvwikwa, kabanda kakwe mpukachili ambulisunu akati kesu.
Viri fratres, liceat audenter dicere ad vos de patriarcha David, quoniam defunctus est, et sepultus: et sepulchrum ejus est apud nos usque in hodiernum diem.
30 Nekubaboobo, wakalimusinsimi alubo wakalizi kuti Leza wakali wasyomezya muchikonke kulinguwe kuti, uyoonanika umwi wamumazyalane aakwe uutakakkale aachuuno chakwe.
Propheta igitur cum esset, et sciret quia jurejurando jurasset illi Deus de fructu lumbi ejus sedere super sedem ejus:
31 Wakabona zyakali kuyanda kuchitika muchiindi chiboola kwaamba aatala abubuke bwa Kkilisito, 'Taakwe pe anakalekelwa mu Hadesi, nuuba amubili wakwe taakwe niwakabola pe.' (Hadēs g86)
providens locutus est de resurrectione Christi, quia neque derelictus est in inferno, neque caro ejus vidit corruptionem. (Hadēs g86)
32 Ooyu Jesu, Leza ngwaakabusya, uuli ngonguwe toonse ngotuli kaamboni.
Hunc Jesum resuscitavit Deus, cujus omnes nos testes sumus.
33 Nkenkaako kwiinda mukusumpulwa akubikwa kujanza lyalulyo lwa Leza alubo amukutambula Muuya Uusalala wachisyomezyo kuzwa kuli Wisi, wakatila eechi, eecho nchimubona akumvwa.
Dextera igitur Dei exaltatus, et promissione Spiritus Sancti accepta a Patre, effudit hunc, quem vos videtis et auditis.
34 Nkaambo Devidi taakwe pe naakatanta kuya kujulu, pesi uwamba kuti, 'Mwami wakati kuMwami wangu,'”Kokkala kujanza lyakuulyo lwangu
Non enim David ascendit in cælum: dixit autem ipse: Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis,
35 mane ndikachite basinkondonyokwe chilyatilizyo chandyatyo zyamawulu aako.”'
donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum.
36 Aboobo, akube kuti yoonse ng'anda ya Izilayeli izibe kuti Leza nguwakamuchita kuba Mwami a Kkilisito, ooyu Jesu ngumwakabambula.”
Certissime sciat ergo omnis domus Israël, quia et Dominum eum et Christum fecit Deus hunc Jesum, quem vos crucifixistis.
37 Lino nibakamvwa eezi zyoonse, bakayaswa mumyoyo yabo, bakaambila Pita antoomwe abatumwa boonse bati, “Nobakwesu, tuchite biyeni?”
His autem auditis, compuncti sunt corde, et dixerunt ad Petrum et ad reliquos Apostolos: Quid faciemus, viri fratres?
38 Mpawo Pita wakabaambila kuti, “Amusanduke, alubo mubbabbatizigwe, umwi awumwi wenu muzina lya Jesu Kkilisito kuti mulekelelwe zibi zyenu, mpawo muyootambula chipo cha Muuya Uusalala.
Petrus vero ad illos: Pœnitentiam, inquit, agite, et baptizetur unusquisque vestrum in nomine Jesu Christi in remissionem peccatorum vestrorum: et accipietis donum Spiritus Sancti.
39 Nkaambo chisyomezyo nchichanu abana banu aboonse bazwa kule, abuvule bwabantu boonse mbatanoli wiita Mwami Leza.”
Vobis enim est repromissio, et filiis vestris, et omnibus qui longe sunt, quoscumque advocaverit Dominus Deus noster.
40 Aambi majwi miingi wakabapa bukamboni akubalayilila, akwaamba kuti, “Amulifutule kuzwa kuli eeli zyalane lyabubi.”
Aliis etiam verbis plurimis testificatus est, et exhortabatur eos, dicens: Salvamini a generatione ista prava.
41 Mpawo bakatambula ijwi lyakwe, bakabbabbatizigwa, bakayungizigwa oobo buunsi bakasanduka kabayeyelwa kusika kuzyuulu zitatu.
Qui ergo receperunt sermonem ejus, baptizati sunt: et appositæ sunt in die illa animæ circiter tria millia.
42 Bakalipeda kunjiisyo zyabatumwa, akubulyidilano, mukukwamuna chinkwa amukukomba.
Erant autem perseverantes in doctrina Apostolorum, et communicatione fractionis panis, et orationibus.
43 Kuyoowa kwakabawo kumuntu amuntu, antoomwe azigambyo azitondeezyo zyiingi zyakachitwa kwiinda mubatumwa.
Fiebat autem omni animæ timor: multa quoque prodigia et signa per Apostolos in Jerusalem fiebant, et metus erat magnus in universis.
44 Boonse bakazumina bakali antoomwe kabali aazintu zyoose mukuba aamwi,
Omnes etiam qui credebant, erant pariter, et habebant omnia communia.
45 mpawo bakawuzya nzibakali aazyo ambono zyabo, akuzyaabana boonse akati kabo, umwi awumwi mbuli kubula kwabo.
Possessiones et substantias vendebant, et dividebant illa omnibus, prout cuique opus erat.
46 Mubuzuba abuzuba bakalikulipeda lwabo amaboneno omwe muchikombelo, alimwi bakali kukwamuna chinkwa mumaanda aabo, kabaabana chakulya antoomwe chakukondwa amyoyo iwangunukide;
Quotidie quoque perdurantes unanimiter in templo, et frangentes circa domos panem, sumebant cibum cum exsultatione et simplicitate cordis,
47 bakatembawula Leza akuba aaluzyalo kubantu boonse, alubo mazuba woonse Mwami wakayujngizya mweelwe wabaabo bakalikufutulwa.
collaudantes Deum et habentes gratiam ad omnem plebem. Dominus autem augebat qui salvi fierent quotidie in idipsum.
