Mathayo 5
1 Koro kane oneno oganda maduongʼ, nodhi e bath got mi obet piny. Jopuonjrene nobiro ire,
Videns autem Jesus turbas, ascendit in montem, et cum sedisset, accesserunt ad eum discipuli ejus,
2 kendo nochako puonjogi. Nowachonegi niya,
et aperiens os suum docebat eos dicens:
3 “Joma odhier gie chunygi gin joma ogwedhi, nimar pinyruodh polo en margi.
Beati pauperes spiritu: quoniam ipsorum est regnum cælorum.
4 Joma ywak gin joma ogwedhi, nimar ibiro hoyogi.
Beati mites: quoniam ipsi possidebunt terram.
5 Joma muol gin joma ogwedhi nimar piny nobed girkeni margi.
Beati qui lugent: quoniam ipsi consolabuntur.
6 Ogwedh jogo makech kayo kendo riyo mar tim makare oloyo, nimar gibiro yiengʼ.
Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam: quoniam ipsi saturabuntur.
7 Joma kecho ji gin joma ogwedhi, nimar ibiro kechgi.
Beati misericordes: quoniam ipsi misericordiam consequentur.
8 Jomaler gie chunygi gin joma ogwedhi, nimar ginine Nyasaye.
Beati mundo corde: quoniam ipsi Deum videbunt.
9 Joma kelo kwe gin joma ogwedhi, nimar noluong-gi ni nyithind Nyasaye.
Beati pacifici: quoniam filii Dei vocabuntur.
10 Joma isando nikech tim makare gin joma ogwedhi, nimar pinyruodh polo en margi.
Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam: quoniam ipsorum est regnum cælorum.
11 “Un joma ogwedhi ka ji yanyou kendo sandou kendo hangonu wach ni usetimo kit gik maricho duto nikech an.
Beati estis cum maledixerint vobis, et persecuti vos fuerint, et dixerint omne malum adversum vos mentientes, propter me:
12 Beduru mamor kendo moil, nikech poku duongʼ e polo, nimar jonabi mane okwongonu bende negisando mana kamano.”
gaudete, et exsultate, quoniam merces vestra copiosa est in cælis. Sic enim persecuti sunt prophetas, qui fuerunt ante vos.
13 “Un e chumbi mar piny. To chumbi ka ndhathe orumo, to ere kaka dimiye obed gi ndhathe kendo? Koro onge konyruok mokelo, makmana ni ipuke oko kendo ji nyone piny gi tiendegi.
Vos estis sal terræ. Quod si sal evanuerit, in quo salietur? ad nihilum valet ultra, nisi ut mittatur foras, et conculcetur ab hominibus.
14 “Un e ler mar piny. Dala matin moger ewi thur ok nyal pandi.
Vos estis lux mundi. Non potest civitas abscondi supra montem posita,
15 Kamano bende, ji ok mok taya bangʼe giume gi bakul. Kar timo kamano to gikete ewi rachungi taya kendo ochiwo ler ne ji duto mantiere ei ot.
neque accendunt lucernam, et ponunt eam sub modio, sed super candelabrum, ut luceat omnibus qui in domo sunt.
16 Un bende timuru kamano. Neuru ni ler maru rieny e dier ji, mondo gine timbeu mabeyo kendo gipak Wuonu manie polo.
Sic luceat lux vestra coram hominibus: ut videant opera vestra bona, et glorificent Patrem vestrum, qui in cælis est.
17 “Kik upar ni asebiro mondo aketh Chik kata Jonabi. Ok asebiro mondo akethgi, to asebiro mar chopogi.
Nolite putare quoniam veni solvere legem aut prophetas: non veni solvere, sed adimplere.
18 Awachonu adier ni nyaka chop chiengʼ ma polo gi piny nolal nono, onge nukta matinie mogik kata kido moro amora mar kalam manolal kuom Chik, nyaka gik moko duto chop kargi.
Amen quippe dico vobis, donec transeat cælum et terra, jota unum aut unus apex non præteribit a lege, donec omnia fiant.
19 Ngʼato angʼata moketho achiel kuom chike matindoe mogik kuom Chikegi, kendo mopuonjo joma moko mondo otim kamano, nokaw kaka ngʼat matinie mogik e pinyruodh polo, to ngʼato angʼata maluwo kendo puonjo ji chikegi nokaw kaka ngʼama duongʼ e pinyruodh polo.
Qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis, et docuerit sic homines, minimus vocabitur in regno cælorum: qui autem fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regno cælorum.
20 Nimar awachonu ni ka ok ber maru oyombo mano mar jo-Farisai gi mar jopuonj chik to ok unudonji e pinyruodh polo ngangʼ.
Dico enim vobis, quia nisi abundaverit justitia vestra plus quam scribarum et pharisæorum, non intrabitis in regnum cælorum.
21 “Usewinjo ni ne owach ne joma chon ni, ‘Kik ineki, kendo ngʼato angʼata moneko ibiro ngʼadne bura.’
Audistis quia dictum est antiquis: Non occides: qui autem occiderit, reus erit judicio.
22 Anto anyisou ni ngʼato angʼata ma mirima omako gi nyawadgi ibiro ngʼadne bura. Bende, ngʼato angʼata mowachone nyawadgi ni, ‘Raka,’ ma tiende ni ifuwo, nyaka yal e buch jo-Sanhedrin. To ngʼato angʼata mowacho ni, ‘Ifuwo nade,’ biro neno chandruok mar mach mar Gehena. (Geenna g1067)
Ego autem dico vobis: quia omnis qui irascitur fratri suo, reus erit judicio. Qui autem dixerit fratri suo, raca: reus erit concilio. Qui autem dixerit, fatue: reus erit gehennæ ignis. (Geenna g1067)
23 “Kuom mano, ka ichiwo michni e nyim kendo mar misango to iparo ka in kanyo ni nyawadu ni kodi gi wach,
Si ergo offers munus tuum ad altare, et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversum te:
24 to we michnino piny kanyo e nyim kendo mar misango. Kuong idhi ilos kindi gi nyawadu; eka ibi ichiw michni.
relinque ibi munus tuum ante altare, et vade prius reconciliari fratri tuo: et tunc veniens offeres munus tuum.
25 “Los weche piyo piyo gi ngʼama odonjoni madwa teri e od bura. Tim kamano kapod un kode e yo, nono to onyalo keti e lwet jangʼad bura to jangʼad bura nyalo keti e lwet askari, kendo inyalo boli e od twech.
Esto consentiens adversario tuo cito dum es in via cum eo: ne forte tradat te adversarius judici, et judex tradat te ministro: et in carcerem mittaris.
26 Awachoni adier ni ok niwuog oko nyaka ichul faini duto monego ichul ma ok orem kata ndururu.
Amen dico tibi, non exies inde, donec reddas novissimum quadrantem.
27 “Usewinjo ni ne owach ni, ‘Kik iterri.’
Audistis quia dictum est antiquis: Non mœchaberis.
28 Anto anyisou ni ngʼato angʼata morango dhako gi gombo oseterore kode gi ei chunye.
Ego autem dico vobis: quia omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum eam, jam mœchatus est eam in corde suo.
29 Ka wangʼi ma korachwich miyo itimo richo to lodhe oko kendo iwite. Ber moloyo ka iwito fuon-ni achiel mar ringri moloyo ka ringri duto owiti e gehena. (Geenna g1067)
Quod si oculus tuus dexter scandalizat te, erue eum, et projice abs te: expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum mittatur in gehennam. (Geenna g1067)
30 Kamano bende ka lweti ma korachwich miyo itimo richo, to ngʼade oko iwite. Ber moloyo ka iwito fuon-ni achiel moloyo ka ringri duto odhi e gehena. (Geenna g1067)
Et si dextra manus tua scandalizat te, abscide eam, et projice abs te: expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum eat in gehennam. (Geenna g1067)
31 “Osewachi ni, ngʼato angʼata moketho keny gi chiege nyaka miye barup weruok mar ketho keny.
Dictum est autem: Quicumque dimiserit uxorem suam, det ei libellum repudii.
32 An to awachonu ni ngʼato angʼata moriembo chiege nikech wach moro amora makmana richo mar terruok, miyo chiegeno donjo e richo mar terruok, kendo ngʼato angʼata mokendo dhako makamano bende donjo e richo mar terruok.
Ego autem dico vobis: quia omnis qui dimiserit uxorem suam, excepta fornicationis causa, facit eam mœchari: et qui dimissam duxerit, adulterat.
33 “Usewinjo bende ni nowachi ni, ‘Kik iketh kwongʼruok, to riti kwongʼruok moro amora misetimone Ruoth Nyasaye.’
Iterum audistis quia dictum est antiquis: Non perjurabis: reddes autem Domino juramenta tua.
34 Anto anyisou ni kik ukwongʼru kata matin: Kik ukwongʼru gi polo nimar en e kom loch mar Nyasaye;
Ego autem dico vobis, non jurare omnino, neque per cælum, quia thronus Dei est:
35 kata gi piny, nimar en e raten tiende; kata gi Jerusalem, nikech en e dala maduongʼ mar Ruoth Maduongʼ.
neque per terram, quia scabellum est pedum ejus: neque per Jerosolymam, quia civitas est magni regis:
36 Kendo kik ukwongʼru gi wiu, nikech ok unyal loko yie wich achiel bedo marachar kata maratengʼ.
neque per caput tuum juraveris, quia non potes unum capillum album facere, aut nigrum.
37 Neuru ni ‘Ee maru’ obedo ‘Ee,’ kendo ‘Ooyo’ obedo ‘Ooyo.’ Gimoro amora mopogore gimaa en gima oa kuom ngʼat marach.
Sit autem sermo vester, est, est: non, non: quod autem his abundantius est, a malo est.
38 “Usewinjo ni nowachi ni, ‘Wangʼ kar wangʼ kendo lak kar lak.’
Audistis quia dictum est: Oculum pro oculo, et dentem pro dente.
39 Anto anyisou ni kik utam ngʼat marach timo gima odwaro timo. Ka ngʼato othalo lembi ma korachwich to lokne komachielo bende,
Ego autem dico vobis, non resistere malo: sed si quis te percusserit in dexteram maxillam tuam, præbe illi et alteram:
40 kendo ka ngʼato dwaro yalo kodi mondo okaw lawi mar akor to wene kotini bende.
et ei, qui vult tecum judicio contendere, et tunicam tuam tollere, dimitte ei et pallium:
41 Ka ngʼato ochuni mondo ikowe kilomita achiel gi nus to dhi kode kilomita adek.
et quicumque te angariaverit mille passus, vade cum illo et alia duo.
42 Ka ngʼato okwayi gimoro to miyeuru, kendo kik ilok kiti ne ngʼat madwaro ni ihole gimoro.
Qui petit a te, da ei: et volenti mutuari a te, ne avertaris.
43 “Usewinjo ni nowachi ni, ‘Her waduto jasiki to isin-go.’
Audistis quia dictum est: Diliges proximum tuum, et odio habebis inimicum tuum.
44 Anto awachonu kama: Heruru wasiku kendo lamuru ne joma sandou,
Ego autem dico vobis: diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt vos, et orate pro persequentibus et calumniantibus vos:
45 mondo eka ubed yawuot Wuonu manie polo. En omiyo chiengʼ mare wuok ni joma richo gi joma beyo machalre, kendo ooro koth ne joma kare gi joma ok kare.
ut sitis filii Patris vestri, qui in cælis est: qui solem suum oriri facit super bonos et malos: et pluit super justos et injustos.
46 Ka uhero mana joma oherou kende, to pok mane muyudo? Donge kata josol osuru bende timo mano?
Si enim diligitis eos qui vos diligunt, quam mercedem habebitis? nonne et publicani hoc faciunt?
47 To ka umoso mana oweteu kende to en angʼo mutimo moloyo joma moko? Donge kata jopiny bende timo kamano?
Et si salutaveritis fratres vestros tantum, quid amplius facitis? nonne et ethnici hoc faciunt?
48 Kuom mano, beduru malongʼo chuth mana kaka Wuonu manie polo longʼo chuth.
Estote ergo vos perfecti, sicut et Pater vester cælestis perfectus est.
