< Luka 12 >

1 E kindeno, kane oganda mar ji mangʼeny maromo alufe ne osechokore, makoro ginyonore giwegi, Yesu nochako wuoyo mokwongo, ni jopuonjrene kowacho niya, “Beduru motangʼ ne thowi mar jo-Farisai, ma en wuondruok.
एत्रे मां हज़ारेईं मैन्हु अकोट्ठे भोइ जे, ते एक्की होरि उन्ढे खिरकते थिये त यीशुए सेब्भन करां पेइले अपने चेलन खड़े भोइतां ज़ोवं, “फरीसी लोकां केरे पाखंडेरे खमीरे यानी तैन केरे रीति रूवाज़न करां हुशार रेइयथ।
2 Onge gimoro mopandi ma ok nofweny, kata malingʼ-lingʼ ma ok nongʼere.
कोई चीज़ ओड़कोरी नईं ज़ै बांदी न भोए, ते न कोई चीज़ छ़पोरीए ज़ै ज़ानी न गाए।
3 Gima usewacho e mudho biro winjore e odiechiengʼ e lela, kendo gima usekwodho e itu ei ot maiye nolandi ewi tat ot.
एल्हेरेलेइ ज़ैना गल्लां तुसेईं आंधरे मां ज़ोरिन तैना गल्लां लोई मां शुनोनिन, ते ज़ैना गल्लां तुसेईं अन्तर ज़ोरिन तैन केरू एलान लाए पुड़ भोनूए।
4 “Awachonu osiepena, kik uluor jogo manego ringruok to bangʼe onge gima ginyalo medo timo.
“दोस्तव अवं तुसन सेइं सच़ ज़ोताईं कि तैन करां न डेरथ ज़ैना जानी नुकसान पुज़ातन तैसेरे बाद तैना किछ न केरि बटन।
5 To abiro nyisou jalno monego uluor: Luoruru jalno ma, bangʼ nego ringruok, to en gi teko mar witou e ataro mar mach. Ee, awachonu, luoreuru. (Geenna g1067)
पन अवं तुसन सेइं सच़ ज़ोताईं कि केस करां डर्रू लोड़ते, ज़ैस जानी मारनेरे बाद तैसेरी आत्माई नरके मां छ़डनेरो अधिकारे, हाँ अवं तुसन सेइं सच़ ज़ोताईं कि तैस करां डरा। (Geenna g1067)
6 Oyundi abich donge ingʼiewo otonglo ariyo kende? To kata kamano kata achiel kuomgi wi Nyasaye ok wilgo.
कुन दूई पेंइसन मां पंच़ च़ड़ोली न बिकन? पन परमेशर तैन मरां केन्ची भी न बिसरे।
7 Chutho, kata mana yie wiu duto osekwan mongʼe kar rombgi. Kik uluor, nikech uloyo oyundi nyadi mangʼeny.
बल्के तुश्शे दोग्गेरे सारे बाल गनोरेन डरा नन्ना तुस त काई च़ुड़ोलन करां भी जादे कीमती आथ।
8 “Awachonu, ngʼato angʼata mohulo ni ongʼeya e nyim ji, Wuod Dhano biro hulo ni angʼeye e nyim malaike mag Nyasaye.
“अवं तुसन ज़ोताईं कि ज़ै कोई मैन्हु केरे सामने मेरो इकरार केरेलो, त अवं मैनेरू मट्ठू भी परमेशरेरे स्वर्गदूतां केरे सामने इकरार केरेलो
9 To ngʼato angʼata mokweda e nyim ji en bende nokwede e nyim malaike mag Nyasaye.
पन ज़ै मैन्हु केरे सामने मेरो इन्कार केरेलो त तैसेरो इन्कार परमेशरेरे स्वर्गदूतां केरे सामने कियो गालो।
10 Kendo ngʼato angʼata mowacho wach moro marach kuom Wuod Dhano nowene, to ngʼato angʼata ma yanyo Roho Maler ok nowene richone.
“ज़ैना लोक मैनेरे मट्ठेरे खलाफ किछ ज़ोले तै तैस माफ़ केरेलो पन ज़ै पवित्र आत्मारी तुहीन केरेलो तैस माफ़ न केरेलो।
11 “Kokelu e sinagogi, e nyim jodongo gi jotelo, to kik uparru kaka dudwok weche ma odonjnugo, kata gima duwachi,
“ज़ैखन तैना तुसन प्रार्थना घरन मां ते बड़े-बड़े ते अधिकैरन कां नेले त फिक्र न केरथ कि अस कुन ज़ोम ते केन्च़रे जुवाब देम।
12 nikech Roho Maler biro puonjou e sano gima onego uwachi.”
किजोकि पवित्र आत्मा तुसन तैस वक्ते ज़ोलो कि तुसेईं कुन ज़ोनूए।”
13 Ngʼat moro mane ni ei oganda nowachone niya, “Japuonj nyis owadwa mondo opogna mwanduna.”
फिरी भीड़ी मरां केन्चे एक्के यीशु सेइं ज़ोवं, “हे गुरू जी मेरे ढ्लाए जो ज़ो, कि इश्शे बाजी केरि जेइदाती मरां मेरो हिस्सो मेरे हवाले केरे।”
14 Yesu nodwoko niya, “Omera en ngʼa moketa jangʼad bura kata jathek e kindu?”
यीशुए तैस जुवाब दित्तो, “अवं केनि तुश्शो हाकिम या बंटने बालो बनेवरोइं?”
15 Eka nowachonegi niya, “Ritreuru! Beduru motangʼ ne kit wuoro duto; ngima mar dhano ok bedi nikech mwandu mathoth ma en-go.”
ते यीशुए तैन सेइं ज़ोवं, “हर किसमेरे लालच़े करां दूर भोइयथ ते न केन्चेरी जेइदाद केन्चेरी जानी करां जादे भोए।”
16 Kendo nogoyonegi ngero moro ni: “Puoth ngʼat moro ma jamoko nochiek maber.
तैखन यीशुए तैन अक मिसाल शुनाई, “केन्ची अमीरेरे ज़मीनी मां बड़ी फसल बनी।
17 Noparo e chunye ni, ‘Angʼo monego atim? Aonge kama dakanie chamba.’
तै अपने दिले मां सोचतां ज़ोने लगो, कि अवं कुन केरि, मीं कां ठारे नईं कि ज़ैड़ी अवं अन्न रेख्खी सेखी?
18 “Eka nowacho ni, ‘Ma e gima abiro timo. Abiro muko dechena kendo gero moko madongo, kendo abiro kano chamba duto gi gigena kanyo.
तैखन तैनी ज़ोवं कि, ‘अवं अक कम केरताईं, अपने पुराने कोठार पुटतां होरे बड्डे कोठार बनेइ ते अपनू सारू अन्न तैस मां रखेलो।
19 Eka anawach gie chunya niya, “Chunya in-gi gik mangʼeny mabeyo misekano moromi kuom higni mangʼeny. Koro ywe, chiem, methi kendo bed mamor.”’
फिरी मीं अपने आपे सेइं ज़ोनूए कि, मीं कां त बड़े सालन तगर अन्न जम्हां भोरूए, मेरी जान आरामे सेइं खा ते एश केर।’
20 “To Nyasaye nowachone ni, ‘In ngʼat mofuwoni! Kawuono gotienoni wangʼ nokaw ngimani. En ngʼa mabiro kawo mago miseloso ne in iwuon?’
पन परमेशरे तैस मैन्हु जो ज़ोवं, ‘हे बेवकूफ अज़े राती तू मरेलो, ते ज़ैन किछ तीं अपने लेइ जम्हां केरतां रखेरुए तैन केसेरू भोलू?’
21 “Mano e kaka nobed gi ngʼato angʼata mokano gik moko ne en owuon to ok omew e yor Nyasaye.”
एल्हेरेलेइ ज़ै अपने लेइ दौलत जम्हां केरते, पन परमेशरेरी नज़री मां तै अमीर न भोए एसेरो भी एरो हाल भोनोए।”
22 Eka Yesu nowachone jopuonjrene niya, “Emomiyo awachonu ni kik uparru kuom ngimau, kata kuom gik ma ubiro chamo, kata kuom dendu, kata gik ma ubiro rwako.
तैखन यीशुए अपने चेलन सेइं ज़ोवं, एल्हेरेलेइ तुस न अपने ज़िन्दगरी ज़रूरतरे लेइ फिक्र केरा, कि तुस कुन खाले, ते न अपने जानारी कि कुन लामेले।
23 Ngima duongʼ moloyo chiemo, kendo del duongʼ moloyo lewni.
किजोकि प्राण रोट्टी करां ते जान लिगड़े करां बेधतां भोते।
24 Paruruane winy ma ok chwo cham to bende ok gikee, gionge gi kuonde keno kata dere; to Nyasaye pod pidhogi apidha. To un donge uber moloyo winy.
कांवां केरां तक्का, तैना न बेन ते न कटन ते न तैन कां गुदाम या कोठार भोन, तांभी परमेशर तैन खाने जो देते ते तुस त च़ुड़ोलन करां भी जादे कीमती आथ।
25 En ngʼa kuomu ma parruok moparorego nyalo miyo omed bedo mangima kata mana kuom sa achiel kende?
तुसन मां एरो कौन आए, ज़ै फिक्र केरतां अपनि उमर अक घड़ी भी बधैई सकते?
26 To kaka ok unyal timo mani matin-ni, angʼo momiyo uparoru kuom gik mamoko?
बस्सा, ज़ैखन तुस ए अक निकड़ी ज़ेरि गल भी न केरि बटथ, त बाकी बेड्डी चीज़ां केरि फिक्र किजो केरतथ?
27 “Paruruane kaka ondanyo dongo. Ok ginyagre gi tich kata gi chwecho. To kata kamano awachonu ni kata mana Solomon e rwakruokne malich duto ne ok orwakore ka achiel kuomgi.
सोसनेरे फूड़ू केरे तक्का कि तैना केन्च़रे बेडोतन? तैना न मेहनत केरन ते न कत्तन, फिरी भी अवं तुसन सेइं ज़ोताईं कि राज़ो सुलैमाने भी अपने सारे धन दौलतरे बावजूद भी तैन केरां ज़ेरां लिगड़ा न लां।
28 Ka kamano e kaka Nyasaye rwako lum aluma manie pap, ma kawuono nitie to kiny iwite e mach, to koro un dorwaku, machal nade, yaye un joma yiegi tin-gi?
बस्सा ज़ैखन परमेशरे मैइदानेरो घास, ज़ै अज़ आए ते कालां लौवंने मां फुकनोए, एरी खूबसूरती देते, त हे घट विश्वासे बाले लोकव, कुन तै तुसन लिगड़ न देलो?
29 Kendo kik uket chunyu kuom gima dicham kata madi madhi, kik uparru kuom mago.
ते एस फिक्रे मां न रेइयथ, कुन खामेले, या कुन पीमेले, या कुन लामेले, ते न शक केरथ।
30 Nimar jopiny ema chandore ka dwaro gigi duto, to bende Wuonu ongʼeyo ni udwaro gigi duto.
किजोकि दुनियारी सैरी कौमां एस्से फिक्रे मां लेगोरी रेइचन, पन तुश्शो बाजी ज़ानते, कि तुसन कोनां-कोनां चीज़ां केरि ज़रूरत आए।
31 To dwaruru pinyruoth Nyasaye, eka gigi duto bende nomiu kaachiel gi mago.
पेइले परमेशरेरे राज़्ज़ेरे तलाश केरा, फिरी तुसन एना सैरी चीज़ां मैल्ली गैली।
32 “Kik uluor un kweth matin, nikech Wuonu mor mar miyou pinyruoth.
“तुस भैड्डां केरे निकड़े केन्नरे ज़ेरेथ, तुस कोन्ची गल्लरे लेइ न डरा, किजोकि तुश्शे बाजेरी खुशी एस्से मां आए, कि तै तुसन राज़ दे।
33 Lok gigi iyudgo pesa mondo imi joma odhier. Dwaruru ofuke magu mikane pesa ma ok yiechi ma en mwandu manie polo ma ok rum kuma jakuo ok chopie kata olwenda ok kethi.
अपनू घरबार बेच़तां धर्मरथ देथ, ते एप्पू जो अक बेटुवो बनाथ, ज़ै पुरानो न भोए, स्वर्गे मां दौलत जम्हां केरा ज़ै कधे न मुक्के, ज़ैड़ी न च़ोर पुज़े ते न कीड़ो खाए।
34 Nimar kama mwanduni nitie e kama chunyi bende nobedie.
किजोकि ज़ैड़ी तेरी दौलत भोली, तैड़ी तेरो दिल भी लग्गेलो।
35 “Rwakreuru ka uikoru ne tich kendo techeu osik kaliel,
“सेवा केरनेरे लेइ रोड़ेच़ारे कमर बेंद्धतां तियार भोथ, ते तुश्शे दीये सैरी राती बलते रान।
36 ka joma rito ruodhgi maduogo koa e nyasi mar arus, mondo kobiro kendo oduongʼo to giyawone dhoot piyo.
तुस मेरे एजनेरे लेइ एन्च़रे तियार राथ, ज़ेन्च़रे मैन्हु केरे अपने मालिके, ज़ै ड्लाएरे धामी मरां वापस एजने बलगतन, कि ज़ैखन तै एज्जे ते दार गुड़कान त अस दार खोल्लम।
37 Nobed maber ni jotich ma ruodhgi noyud karito e kinde modwogo. Awachonu adiera ni norwakre gi lawe mondo omigi chiemo, nomi gibed e mesa mi nobi mopognegi chiemo.
तैना नौकर धन आन ज़ैना अपने मालिकेरे वापस एजने पुड़ बींझ़े मैलतन, अवं तुसन सेइं सच़ ज़ोताईं, कि तै एप्पू तैन रोड़ेच़ारे नौकरन लिगड़ां लेइतां तियार लाएलो, ते मालिक तैन सेइं खुश भोइतां एप्पू सेइं साथी रोट्टी खाने बिशालेलो ते तैन केरि सेवा केरेलो।
38 Nobed maber ne jotije ma ruodhgi noyud ka oikore kata ka obiro e arita mar ariyo kata mar adek gotieno.
अगर मालिक एध्धी राती या झ़ेझ़ेरेपार एइतां अपने नौकरन बींझ़े लाए त तैन नौकरां केरे लेइ केत्री रोड़ी गल्ले।
39 To ngʼeuru ma maber ni ka dine wuon ot ngʼe ni kar sa adi ma jakuo biroe to dine ok oweyo ode otur gi jakuo.
पन याद रखा, अगर घरेरे मालिके, च़ोर एजनेरो पतो भोए त तै बींझ़ो राथो ते अपने घरे च़ोरी न देथो भोने।
40 Omiyo kamano e kaka un bende onego ubed moikore, nikech Wuod Dhano biro biro sa ma ok ungʼeyo.”
बस्सा, तुस भी मेरे वापस एजनेरे लेइ तियार राथ, मैनेरू मट्ठू यानी अवं तैस वक्ते एज्जेलो ज़ेइस तुसन खियाल भी न भोलो।”
41 Petro nopenje niya, “Ruoth iwacho ngeroni ni wan koso ni ji duto?”
पतरसे पुच़्छ़ू, “हे प्रभु ज़ै मिसाल तीं शुनाई तै सिर्फ इश्शे लेइए या सेब्भी केरे लेइए?”
42 To Ruoth nodwoko niya, “Kare jatich ma ja-adiera kendo ma jatelo mariek en ngʼa, ma ruodhe omiyo tich mar rito jotije ka miyogi chiembgi e sa mowinjore?
प्रभुए ज़ोवं, “कौने ईमानदार अक्लमन्द नौकर ज़ेसेरो मालिक तैस अपने नौकरन पुड़ मुन्शी रखे ताके तैन केरि खूराक ठीक मौके पुड़ रोड़ेच़ारे बंटतो राए?
43 Jatijno none ber ka ruodhe odwogo to noyude kotimo gima noweye notim.
तै नौकर धने कि ज़ेसेरो मालिक एज्जे ते मालिक तैस रोड़ेच़ारे कम केरतू लाए।
44 Awachonu adier ni obiro kete jarit mwandune duto.
अवं तुसन सेइं सच़ ज़ोताईं कि तै अपने सारे घरबारेरी हेरगैशरो अधिकार तैसेरे सुपुर्द केरेलो।
45 To kapo ni jatijno owacho e chunye owuon ni, ‘Ruodha, okawo ndalo mathoth kapok odwogo,’ mi ochako goyo jotich machwo gi mon kendo owere ne chiemo gi metho, kod mer.
पन अगर तै नौकर अपने दिले मां ज़ोए कि मेरे मालिके एजने हेजू बड़ू च़िरे ते होरि नौकरन ते नौकरेनन मार धाड़ केरनि शुरू केरे ते खेइ पीतां नशे मां मसत भोइ गाए।
46 Ruodh jatijno nobi e odiechiengʼ ma ok opar ni dobie kendo e sa ma ok ongʼeyo, enongʼade matindo tindo mi okete kaachiel gi joma ok oyie.
ते तैस नौकरेरो मालिक केन्ची एरे दिहाड़े एज्जे ज़ेइस तैस नौकरे एजनेरो पतो न भोए ते तै मालिक एज्जी गाए त तैस नौकरेरे टुक्ड़े-टुक्ड़े केरतां ते तैसेरी हालत बेइमाना केरि ज़ेरि भोली।
47 “Jatijno mongʼeyo dwaro mar ruodhe to ok otem timo gima ruodhe dwaro nochwad mangʼeny.
हर तै नौकर ज़ै ज़ानते कि तैसेरे मालिकेरी कुन मर्ज़ी आए, कि तै कुन केरे, मगर तै अपने आपे कम केरनेरे लेइ तियार न केरे ते अपने मालिकेरी मर्ज़ी पूरी न केरे तैस पक्की मार बज़नीए।
48 To mano ma ok ongʼeyo to otimo gik mowinjore gi kum, to nochwad manok. Ngʼato ka ngʼato ma osemi mangʼeny nodwar kuome gik mangʼeny, to jal ma osemi mangʼeny mondo oriti, enopenje mangʼeny moloyo.
पन अगर कोई नौकरे ज़ैस नईं पतो कि मेरे मालिकेरी कुन मर्ज़ी, कि अवं कुन केरि, ते तैन केरे ज़ैस सेइं तैस सज़ा मैल्ले, त तैस घट सज़ा मैलेली।”
49 “Asebiro mondo amok mach e piny, to mano kaka agombo ni mad ne bed ni osemoke!
यीशुए ज़ोवं, “अवं धेरती पुड़ अग लांने ओरोईं ते अगर अग लग्गोरी भोथी त रोड़ू थियूं।
50 Nitie batiso monego ayudi. To mano kaka chunya chandore nyaka chop otimre!
पन मीं बड़े जल्दी दुःख झ़ैल्लनोए, ते अवं बड़ो परेशानईं ज़ां तगर दुख न झ़ेल्ली।
51 Uparo ni ne abiro mondo akel kwe e piny? Ooyo, to awachonu ni ne akelo mana pogruok.
कुन तुस एन सोचतथ कि अवं धेरती पुड़ मेल कराने लेइ ओरोईं? नईं! अवं तुसन सेइं ज़ोताईं, कि अलग केरने ओरोईं।
52 Chakre kawuono kadhi nyime ji abich ma joot achiel biro pogore, ji adek odok kon achiel to ji ariyo bende nodog komachielo.
अज़्ज़ेरे बाद अगर एक्की घरे मां पंच़ मैन्हु भोले त तैना एप्पू मांमेइं बेंटोले, ट्लाई ज़ैना मीं पुड़ विश्वास न केरन तैना दुइयां केरे खलाफ भोले, ते दूई, ट्लेइयां केरे खलाफ भोले।
53 Gibiro pogore, wuoro nopogre gi wuode kendo wuowi bende nopogre gi wuon, miyo nopogre gi nyare to nyako bende nopogre gi min, dayo nopogre gi chi wuode, chi wuowi bende nopogre gi damare.”
बाजी मट्ठेरे खलाफ भोलो ते मट्ठू बाजेरे खलाफ भोलू, हैई कुइयरे खलाफ ते कुई हैईयरे खलाफ ते शिख नुशारे ते नुश शिखारे खलाफ भोनीए।”
54 Nowacho ni oganda niya, “Kuneno ka boche polo chokore yo podho chiengʼ to piyo piyo uwacho ni, ‘Koth biro chue,’ to timore kamano!
फिरी यीशुए बड़े मैनन् मां ज़ोवं, “कि ज़ैखन तुस बिदलार डुबते पासेरां च़लती लातथ त तुस ज़ोतथ कि झ़ड़ी एजने बालीए ते तैन्ने भोते।
55 Kendo ka yamb milambo kudho to uwacho ni oro biro to kamano e kaka timore.
ते दक्षिणेरे पासेरां हवा च़ली त तुस ज़ोतथ गर्मी भोरीए ते तैन्ने भोते।
56 Andhokegi! Ka ulony kuom rango chal mar piny gi polo to angʼo momiyo ok unyal ngʼeyo gik matimore ndalogi?
हे पाखंडी लोकव, तुस धरती ते अम्बरेरो हाल हेरतां मौसमेरो अंदाज़ो केरनो ज़ानतथ, पन इन न ज़ैनी बटथ कि, परमेशर कुन चाते?
57 “Angʼo mamonou ngʼado bura mar gima kare?
“तुस एप्पू फैसलो केरा कि, तुश्शे लेइ कुन रोड़ूए।
58 Ka idhi gi ngʼama odonjoni e nyim jangʼad bura, tem matek mondo iwuo kode kendo uwinjru kapod un e yo, nono to obiro ywayi koteri ir jangʼad bura, to jangʼad bura biro keti e lwet askari, to askari biro boli e od twech.
ज़ैखन तू लीडरे सेइं साथी हाकिमे कां गाथ त बत्ते मां तैस सेइं फैसलो की न केरस, एरू न भोए तै तीं हाकिमे कां ने ते हाकिम सिपाहीएरे हवाले केरे, ते तू कैद भोइ गास।
59 Awachoni ni ok niwuog oko nyaka ichul faini duto monego ichul ma ok orem kata ndururu.”
अवं तुसन सेइं ज़ोताईं कि ज़ां तगर तू पाई-पाई न देले त तांतगर तैट्ठां छुट्टी न सकेलो।”

< Luka 12 >