ଲୁକ୍ 4
1 ୧ ଜିସୁ ସୁକଲ୍ ଆତ୍ମାଇ ପୁରାପୁରୁନ୍ ଅଇକରି ଜର୍ଦନ୍ ଗାଡେଅନି ବାଉଡି ଆଇଲା । ଆରି ସଇତାନର୍ ଟାନେ ପରିକା କରାଇବାକେ ତାକେ ଆତ୍ମା ଚାଲାଇ ନେଲା । ତେଇ ଚାଲିସ୍ ଦିନ୍ ଜାକ ସଇତାନ୍ ତାକେ ପରିକା କର୍ତେରଇଲା ।
Quando o Espírito Santo dominou Jesus totalmente, ele saiu do [vale do Rio ]Jordão.
Durante quarenta dias o Espírito o guiava pela área seca. Durante esse tempo o Diabo estava tentando-o e Jesus não comia nada. Quando esse tempo chegou ao fim, ele estava com [muita ]fome.
Então o Diabo disse a Jesus, “Já que [você ]diz que é o Filho de Deus/homem que também é Deus, diga a esta pedra para se tornar pão [para que você possa comê-lo!” ]
Jesus respondeu, “[Não, porque Moisés ]escreveu [nas Escrituras ]que só a comida [comum ]não é suficiente para sustentar as pessoas. [Elas também precisam de comida para seus espíritos].”
5 ୫ ତାର୍ପଚେ ସଇତାନ୍ ଜିସୁକେ ଗଟେକ୍ ଉଁଚ୍ ଜାଗାଇ ଡାକି ଦାରିଜାଇ କରି ଆଁକିମିଟ୍କା ମାର୍ବା ଏତ୍କି ପର୍କେ ଜଗତର୍ ସବୁ ରାଇଜ୍ ଦେକାଇଲା ।
Aí o Diabo o levou para [um monte alto ]e lhe mostrou em um instante todas as [áreas no ]mundo onde os reis/chefes [governam].
6 ୬ ଆରି ଜିସୁକେ କଇଲା, “ମୁଇ ତକେ ଏ ସବୁ ଦନ୍ ସଁପତିର୍ ଅଦିକାର୍ ଆରି ମଇମା ଦେବି । କାଇକେବଇଲେ ସେଟା ସବୁ ମକେ ସର୍ପିଦେଲାଆଚେ, ଆରି ମୁଇ ଜାକେ ମନ୍ କର୍ବି, ତାକେ ଦେବି ।
Então ele disse a [Jesus], “Eu darei a você a autoridade [de governar ]sobre todas essas áreas e o farei famoso. [Posso fazer isso ]porque [Deus ]tem permitido que [eu controle essas áreas], e posso deixar que governe sobre elas quem eu quiser.
Portanto, se você me adorar, vou [deixar ]que você [governe ]sobre todas elas!”
8 ୮ ଜିସୁ ତାକେ କଇଲା, “ପର୍ମେସରର୍ ସାସ୍ତରେ ଲେକାଅଇଆଚେ, ତୁଇ ତର୍ ପର୍ମେସର୍କେସେ ଜୁଆର୍ କର୍ସୁ, ଆରି ତାକେସେ ସେବା କର୍ସୁ ।”
Mas Jesus respondeu, “[Não, eu não vou adorar você, porque o salmista ]escreveu [nas Escrituras]: Vocês devem adorar o Senhor, seu Deus. Devem servir somente a ele!
9 ୯ ପଚେ ସଇତାନ୍ ଜିସୁକେ ଜିରୁସାଲାମେ ଡାକିଦାରିଜାଇ, ମନ୍ଦିରର୍ ଚାଉନି ଟିପେ ଟିଆକରାଇ କଇଲା, “ତୁଇ ଜଦି ପର୍ମେସରର୍ ପ, ତେବେ ଇତିଅନି ତଲେ ଡେଗଇଦେସ୍,
Então o Diabo levou [Jesus ]à [cidade de ]Jerusalém. Ele o colocou no ponto mais alto do templo e disse a ele, “Já que [você ]diz que é o filho de Deus/homem que também é Deus, atire-se daqui.
10 ୧୦ କାଇକେବଇଲେ ସାସ୍ତରେ ଲେକାଆଚେ ତକେ ରକିଆ କର୍ବାକେ ପର୍ମେସର୍ ତାର୍ ନିଜର୍ ଦୁତ୍ମନ୍କେ ଆଦେସ୍ ଦେଇସି ।
[Se fizer isso, não vai se machucar], porque [o salmista ]escreveu [nas escrituras], Deus vai mandar que os anjos dele protejam você.
11 ୧୧ ଆରି ମିସା ଲେକା ଆଚେ, ‘ଜେନ୍ତିକି ତର୍ ପାଦ୍ ପାକ୍ନାଇ ନ ପାଏ, ସେଟାର୍ପାଇ ଦୁତ୍ମନ୍ ତକେ ଆତେଦାରି ଟେକି ନେବାଇ ।’”
E [ele também escreveu, Quando você cair], eles vão segurar você nas mãos, para que uma pedra não fira/machuque o seu pé.
12 ୧୨ ଜିସୁ ସଇତାନ୍କେ କଇଲା, “ଏଟା ମିସା ଲେକାଆଚେ, ତୁଇ ତର୍ ମାପ୍ରୁ ନିଜର୍ ପର୍ମେସର୍କେ ପରିକା କର୍ ନାଇ ।”
Mas Jesus respondeu, “[Não, eu não vou fazer isso, porque Moisés ]escreveu [nas Escrituras, ] Ninguém deve tentar ver se o Senhor seu Deus [o resgatará depois dele fazer algo tolo/estúpido].
13 ୧୩ ସଇତାନ୍ ସବୁ ରକାମର୍ ପରିକା ସାରାଇଲା ପଚେ, ଆରି ତରେକ୍ ବେଲା ମିଲ୍ବାଜାକ କେତେ ଦିନର୍ ପାଇ ଜିସୁକେ ଚାଡି ଉଟିଗାଲା ।
Então, depois do Diabo terminar de tentá-lo de muitas maneiras, ele deixou [Jesus]. Ele queria procurar tentá-lo mais tarde em um momento propício.
14 ୧୪ ତାର୍ପଚେ ଜିସୁ ଆତ୍ମାଇ ବପୁଅଇକରି ଗାଲିଲି ରାଇଜେ ବାଉଡିଗାଲା । ଆରି ତାର୍ କବର୍ ଗାଲିଲି ରାଇଜର୍ ଗୁଲାଇ ଗାଉଁମନ୍ ଜାନ୍ଲାଇ ।
Enquanto o Espírito deu a ele poder, Jesus voltou ao [distrito da ]Galileia. [As pessoas ]por toda aquela região souberam do que ele [estava fazendo].
15 ୧୫ ପଚେ ଜିସୁ ଜିଉଦିମନର୍ ପାର୍ତନା ଗର୍ମନ୍କେ ବୁଲି ବୁଲି ସିକିଆ ଦେଇକରି ସବୁ ଲକର୍ଟାନେ ଅନି ଡାକ୍ପୁଟା ପାଇବାର୍ ଦାର୍ଲା ।
Ele ensinava as pessoas nas sinagogas/salas de reuniões deles. [Como resultado], todos o louvaram.
16 ୧୬ ଏତ୍କିବିତ୍ରେ ନାଜରିତେ, ଜନ୍ ଜାଗାଇ କି ଜିସୁ ସାନ୍ବେଲେ ଅନି ବଡ୍ ଅଇରଇଲା, ସେ ଜାଗାଇ ଗାଲା । ଆରି ନିଜର୍ ରିତିନିତି ଇସାବେ, ବିସ୍ରାମ୍ ବାରେ ଜିଉଦିମନର୍ ପାର୍ତନା ଗରେ କେଟି ଦରମ୍ ସାସ୍ତର୍ ପଡ୍ବାକେ ଟିଆ ଅଇଲା ।
Então [Jesus ]foi a Nazaré, [a cidade ]onde ele foi criado. No sábado ele foi à sinagoga, assim como sempre fazia. Ele levantou-se [para indicar que queria ]ler [a Escritura ]para eles.
17 ୧୭ ସେଡ୍କିବେଲେ ତାକେ ଜିସାୟ ବବିସତ୍ବକ୍ତା ଲେକିରଇଲା ଦରମ୍ ସାସ୍ତର୍ ଦିଆଅଇଲା, ଆରି ଜିସୁ ସେ ଜିସାୟ ବଇଟାନେ ଲେକାଅଇରଇଲା ଏନ୍ତାରି ବାକିଅ ମେଲାକରି ପାଇଲା ।
[Alguém ]deu a ele um rolo que continha [as palavras ]que o profeta Isaías [tinha escrito]. Ele abriu o papel e achou o lugar que [queria ]ler. [Ele leu estas palavras].
18 ୧୮ “ମାପ୍ରୁର୍ ଆତ୍ମା ମର୍ ସଙ୍ଗ୍ ଆଚେ, ତେବର୍ପାଇ ନଇଲା ମଇଲା ଲକ୍ମନର୍ଟାନେ ସୁବ୍ କବର୍ ଜାନାଇବାକେ, ପର୍ମେସର୍ ମକେ ବାଚିକରି ପାଟାଇଲା, ବନ୍ଦି ଗରେ ରଇବା ଲକ୍ମନ୍କେ ମୁକ୍ଲାଇବାକେ, କାଣା ଲକ୍ମନ୍କେ ଦେକାଇବା ବିସଇ ଜାନାଇବାକେ ଆରି ଦୁକର୍ ଲକ୍ମନ୍କେ ମୁକ୍ଲାଇବାକେ,
O Espírito do Senhor/Deus está sobre mim. Ele me tem escolhido para declarar as boas notícias [de Deus ]aos pobres. Ele me tem mandado [para cá ]para proclamar que Deus vai livrar aqueles que [Satanás ]capturou, e ele vai [me ajudar a ]fazer com que os cegos vejam outra vez. Ele vai [me ajudar a ]livrar aqueles que [outros ]têm oprimido.
Ele me mandou para declarar que agora nesta época Deus vai [mostrar] favor [às pessoas].
20 ୨୦ ପଚେ ସେ ସାସ୍ତର୍ ଡାବି, ପାର୍ତନା ଚାଲାଇବା ଗଟେକ୍ ଲକ୍କେ ବାଉଡାଇଦେଇ ବସିଦେଲା । ପାର୍ତନା ଗରେ ରଇଲା ଲକ୍ମନ୍ ତାକେସେ ଦେକ୍ତେରଇଲାଇ ।
Aí ele fechou o livro e deu ao assistente/ajudante, e sentou-se [para ensinar as pessoas]. Todos na sinagoga estavam olhando fixamente para ele.
21 ୨୧ ଜିସୁ ଲକ୍ମନ୍କେ କଇବାର୍ ଦାର୍ଲା, “ଆଜି ତମେ ସୁନ୍ଲା ଏ ଦରମ୍ ସାସ୍ତରର୍ ବାକିଅ ପୁରାପୁରୁନ୍ ଅଇଲା ।”
Ele disse para eles, “Hoje ao [me ]ouvirem [falar, estou começando a ]cumprir esta passagem de escritura.”
22 ୨୨ ଜିସୁର୍ ବିସଇ ନେଇକରି ସବୁଲକ୍ ନିକ ସାକି ଦେବାର୍ ଦାର୍ଲାଇ ଆରି ସେ କଇବା, ମନ୍କେ ପାଇଲା ବାକିଅ ସୁନି କାବାଅଇଲାଇ, ଆରି ସେମନ୍ “ଏଟାକାଇ ଜସେପର୍ ପ ନଏଁ ଜେ?” ବଲି କଇବାର୍ଦାର୍ଲାଇ ।
[No início ]todos ali falaram bem dele, e se maravilharam das palavras bonitas/atraentes que ele falou. [Mas aí ]alguns deles disseram, “Ele é/não é ele [apenas ]o filho de José, [portanto é inútil para nós/por que nós (excl) devíamos ouvir o que ele diz]?”
23 ୨୩ ଜିସୁ ଲକ୍ମନ୍କେ କଇଲା, “ତମେ ସେ ଗାଲା କାତା ଆରିତରେକ୍ କଇସା ବଲି ମୁଇ ଜାନିରଇଲି, ଏ ଅସ ଦେଉ, ନିଜେ ତୁଇ ନିକ ଅ, ଆରି କପର୍ନାଉମେ ଜାଇ ଜାଇଟା ଗଟିଆଚେ ବଲି ଆମେ ସୁନିଆଚୁ, ସେଟା ସବୁ ଏ ଜାଗାଇ, ତର୍ ନିଜର୍ ଜନମ୍ ନଅରେ ମିସା କର୍ ।”
Ele disse a eles, “Certamente [alguns de ]vocês vão dizer a mim o provérbio que diz, Médico, cure-se a si mesmo. [O que vocês vão querer dizer com isso é], As pessoas nos disseram que você fez milagres na [cidade de ]Cafarnaum, [mas nós (excl) não sabemos se isso é verdade. Então ]faça milagres também aqui na sua própria cidade natal!
Depois ele disse, Certamente é verdade que [as pessoas ]não aceitam [a mensagem de ]um profeta que fala na sua cidade natal, [assim como vocês não aceitam a minha mensagem agora].
25 ୨୫ “ମାତର୍ ମୁଇ ତମ୍କେ ସତ୍କାତା କଇଲିନି, ଜେଡେବେଲେ ବବିସତ୍ବକ୍ତା ଏଲିୟର୍ ବେଲେ ତିନ୍ବରସ୍ ଚ ମାସ୍ ଜାକ ବାଦଲେଅନି ପାନିମାରେ ନାଇକେ ଗୁଲାଇ ଦେସେ ମର୍ଡି ଅଇରଇଲା, ସେବେଲେ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ଦେସେ କେତେ କେତେ ରାଣ୍ଡିମାଇଜିମନ୍ ରଇଲାଇ ।
Mas pensem nisso: Havia muitas viúvas em Israel na época em que [vivia o profeta ]Elias. [Naquele tempo], porque não tinha chuva durante três anos e seis meses, havia uma grande fome por todo o país.
26 ୨୬ ରଇଲେ ମିସା ପର୍ମେସର୍ ଏଲିୟକେ କାର୍ଲଗେ ମିସା ନ ପାଟାଇ ସିଦନ୍ ଦେସର୍ ସାରିପତ୍ ବଲି ଗଟେକ୍ ଜାଗାଇ, ଗଟେକ୍ ରାଣ୍ଡିମାଇଜିର୍ ଲଗେ ପାଟାଇଲା ।
Mas Deus não mandou Elias para [ajudar ]nenhuma daquelas viúvas [judaicas. Deus o mandou ]à [vila de ]Sarepta perto da [cidade de ]Sidom, para [ajudar ]uma viúva [não judaica].
27 ୨୭ ଆରି ମାପ୍ରୁର୍ ବବିସତ୍ବକ୍ତା ଏଲିସାୟର୍ ବେଲେ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ଦେସେ କେତେ କୁସ୍ଟି ରଗି ରଇଲାଇ, ଏଲେ ମିସା ତାକର୍ ବିତ୍ରେ କାକେମିସା ନିକକରି ନ ରଇଲା, ସୁରିଆ ଦେସର୍ ନାମାନ୍ ନାଉଁର୍ ଲକ୍କେ ସେ ନିକକରି ରଇଲା ।”
Também havia muitos leprosos em Israel na época quando [vivia ]o profeta Eliseu. Mas [Eliseu ]não curou nenhum deles. Ele só curou Naamã, um [não judeu ]da Síria.”
Quando todos na sinagoga ouviram isso, ficaram muito zangados, [porque perceberam que ele estava sugerindo que, de maneira semelhante, ele iria ajudar os não judeus em vez dos judeus].
29 ୨୯ ଆରି ସେମନ୍ ଉଟିକରି ଜିସୁକେ ନଅରେଅନି ବାର୍କରାଇଦେଲାଇ । ତାକର୍ ନଅରର୍ ଜନ୍ ପର୍ବତ୍ ଉପ୍ରେ ତିଆର୍ ଅଇରଇଲା, ସେ ପର୍ବତର୍ ଦାରେଅନି ତଲେ ପିଙ୍ଗିଦେଉଁ ବଲି, ତାକେ ତେଇ ଦାରିଗାଲାଇ ।
Aí todos eles se levantaram e o jogaram da cidade. Eles o levaram para o cúmulo do monte fora de sua cidade para jogarem ele de lá e [matá-lo].
Mas ele [só ]passou por meio do grupo e foi embora.
31 ୩୧ ଜିସୁ ଗାଲିଲି ରାଇଜର୍ କପର୍ନାଉମ୍ ନାଉଁର୍ ଗଟେକ୍ ନଅରେ ଆଇଲା, ଆରି ବିସ୍ରାମ୍ବାରେ ଲକ୍ମନ୍କେ ସିକିଆ ଦେବାର୍ ଦାର୍ଲା ।
[Certo dia ]ele desceu [com seus discípulos ]a Cafarnaum, uma cidade no [distrito da ]Galileia. No sábado (OU, cada sábado) ele ensinou as pessoas [na sinagoga].
Eles estavam sempre maravilhados com o que ele ensinava, pois [ele falava como falam as pessoas quando têm ]o direito de dizer aos outros o que fazerem.
Na sinagoga aquele dia/um daqueles sábados tinha um homem que era controlado por um Espírito maligno. Aquele homem gritou em voz bem alta,
34 ୩୪ “ଏ ନାଜରିତର୍ ଜିସୁ, ଆମର୍ଟାନେ ତର୍ କାଇ କାମ୍ ଆଚେ? ତୁଇ କାଇ ଆମ୍କେ ମରାଇବାକେ ଆସିଆଚୁସ୍? ତୁଇ କେ ସେଟା ମୁଇ ଜାନି, ତୁଇ ପର୍ମେସରର୍ ସୁକଲ୍ ଲକ୍ ।”
“Oh! Jesus, da [cidade de ]Nazaré! [Já que ]nós (excl) não temos nada em comum, [não mexa com/por que devia mexer conosco, os maus espíritos, agora]! Não nos destrua/já veio para nos destruir agora. Eu sei quem você é. Você é o santo [que vem ]de Deus!”
35 ୩୫ ଜିସୁ ତାକେ ଦମ୍କାଇ କରି କଇଲା, “ଚୁପ୍ ର, ଆର୍ଟାନେଅନି ବାରଇ ଜା ।” ତେଇଅନି ସେ ଡୁମା ସେ ଲକ୍କେ ସବୁର୍ ମୁଆଟେ ଅଦ୍ରାଇଲା ଆରି, ତାକେ କାଇଟା ନ କରି ତାର୍ ଗାଗ୍ଡେଅନି ବାରଇ ଉଟିଗାଲା ।
Jesus repreendeu [o Espírito maligno], dizendo, “Fique quieto! E saia [daquele homem]! O demônio fez com que o homem caísse no chão no meio do povo. Mas sem fazer mal ao homem, o demônio o deixou.
36 ୩୬ ତେଇ ସବୁଲକ୍ କାବାଅଇକରି ତାକର୍ ତାକର୍ ବିତ୍ରେ କୁଆବଲା ଅଇଲାଇ, “ଏଟା କାଇ କାତା, ସେ ବପୁ ଆରି ଅଦିକାର୍ ସଙ୍ଗ୍ ଡୁମାମନ୍କେ ମିସା ଆଦେସ୍ ଦେଲାନି । ସେମନ୍ ମିସା ବାରଇ ଗାଲାଇନି ।”
Todas as pessoas ficaram maravilhadas. Disseram uns aos outros, “Seu ensino [tem grande poder/]que [tipo de ]ensino é este! Ele fala aos espíritos malignos como falam aqueles que têm o direito de dizer aos outros o que fazerem, e como resultado eles deixam as pessoas!
Então as pessoas contaram em [todas as vilas ]naquela região o que [Jesus tinha feito].
38 ୩୮ ପଚେ ଜିସୁ ଜିଉଦିମନର୍ ପାର୍ତନା ଗରେଅନି ଉଟି ସିମନର୍ ଗରେ ଗାଲା । ସିମନର୍ ସାତ୍ରିକେ ବେସି ଜର୍ ଅଇରଇଲାଜେ ସେମନ୍ ତାର୍ ବିସଇ ନେଇ ଜିସୁକେ କଇଲାଇ ।
Jesus [e seus discípulos ]saíram da sinagoga e entraram na casa de Simão. A sogra de Simão estava doente e tinha febre alta. Então [outros da família de Simão/os discípulos ]pediram que ele a [curasse].
39 ୩୯ ତେଇ ସେ ସିମନର୍ ସାତ୍ରିର୍ ଲଗେ ଟିଆଅଇ ଜର୍କେ ଦମ୍କାଇଲା ଆରି ତାକେ ଜର୍ ଚାଡିଗାଲା । ସେଦାପ୍ରେ ସେ ଉଟିକରି ସେମନ୍କେ ସେବା କର୍ବାର୍ ଦାର୍ଲା ।
Aí ele ajoelhou-se perto dela e repreendeu a febre. Logo ela ficou [curada]! Ela levantou-se e serviu [comida ]a eles.
40 ୪୦ ବେଲ୍ବସି ସଞ୍ଜ୍ ଅଇଲାଜେ ଜର୍ଦୁକା ଅଇରଇଲା ଲକ୍ମନ୍କେ ଜିସୁର୍ ଲଗେ ଆନ୍ଲାଇ, ଆରି ସେ ଜର୍ଦୁକାର୍ ଲକ୍ମନ୍କେ ଗଟେକ୍ ଗଟେକ୍ ଲକର୍ ଉପ୍ରେ ଆତ୍ ସଙ୍ଗଇ ନିକ କଲା ।
Quando o sol se punha [aquele dia, e a restrição/lei que diz que não se deve viajar no sábado terminou], muitos cujos [amigos ou parentes ]estavam doentes ou que tinham várias doenças, os levaram a Jesus. Ele pôs as mãos sobre eles e curou [todos ]eles.
41 ୪୧ ଡୁମା ଦାରିରଇବା ବେସି ଲକ୍ମନ୍ ମିସା କିର୍କିରି କରି “ତୁଇ ପର୍ମେସରର୍ ପଅ!” ବଲି ଲକର୍ ଟାନେଅନି ଚାଡି ପାଲାଇଲାଇ । ଜିସୁ ସେମନ୍କେ ଦମ୍କାଇ କରି କାତାଅଇବାକେ ମିସା ଦେଏନାଇ, କାଇକେବଇଲେ ସେମନ୍ ତାକେ କିରିସ୍ଟ ବଲି ଜାନିରଇଲାଇ ।
Ele também estava [expulsando demônios ]de muitas pessoas. Quando os demônios deixaram aquelas pessoas eles gritaram a Jesus, “Você é o Filho de Deus/o homem que também é Deus!” Mas ele repreendeu aqueles demônios e não deixou que eles falassem [a respeito dele às pessoas], porque eles sabiam que ele era o Messias e [por várias razões ele ainda não queria que todos soubessem isso].
42 ୪୨ ସାକାଲ୍ ପାଇଲାଜେ ଜିସୁ ନଅରେ ଅନି ବାରଇ ଗଟେକ୍ କିନରା ଜାଗାଇ ଗାଲା । ଲକ୍ମନ୍ କଜି କଜି ତାର୍ ଲଗେ ଆଇଲାଇ, ଆରି ସେ ଜେନ୍ତିକି ତାକର୍ ଲଗେଅନି ଉଟିନଜାଅ ବଲି ଅଟ୍କାଇବାକେ ଚେସ୍ଟା କଲାଇ ।
[Bem cedo ]na manhã seguinte, [Jesus ]saiu daquela casa e foi a um lugar não habitado/vazio [para orar]. Muitas pessoas o procuraram, e quando o acharam eles lhe pediam encarecidamente que não os deixasse.
43 ୪୩ ମାତର୍ ଜିସୁ ସେମନ୍କେ କଇଲା, “ବିନ୍ ବିନ୍ ନଅରେ ମିସା ମୁଇ ପର୍ମେସରର୍ ରାଇଜର୍ ନିକ କବର୍ ଜାନାଇବାର୍ ଆଚେ, କାଇକେ ବଇଲେ ସେଟାର୍ପାଇ ପର୍ମେସର୍ ମକେ ପାଟାଇଆଚେ ।”
Mas ele disse a eles, “Preciso dizer também [às pessoas ]em outras cidades a boa mensagem sobre como Deus quer governar as vidas deles, porque é isso que [Deus ]me mandou para fazer.”
Então ele continuou a pregar nas sinagogas [em várias cidades ]da [província da ]Judeia.
