Ordsprogene 25

1 Følglende er også ordsprog af SALOMO, som Kong Ezekias af Judas Mænd samlede.

To również są przysłowia Salomona, które przepisali mężowie Ezechiasza, króla Judy.

2 Guds Ære er det at skjule en Sag, Kongers Ære at granske en Sag.

Chwałą Boga jest sprawę taić, ale chwałą królów – dociekać sprawy.

3 Himlens Højde og Jordens Dybde og Kongers Hjerte kan ingen granske.

Wysokość niebios i głębia ziemi, i serca królów są niezbadane.

4 Når Slagger fjernes fra Sølv, så bliver det hele lutret;

Usuń żużel ze srebra, a wyjdzie naczynie dla złotnika.

5 når gudløse fjernes fra Koogen, grundfæstes hans Trone ved Retfærd.

Usuń niegodziwego sprzed króla, a jego tron umocni się w sprawiedliwości.

6 Bryst dig ikke for Kongen og stil dig ikke på de stores Plads;

Nie wywyższaj się przed królem i nie stawaj na miejscu wielkich;

7 det er bedre, du får Bud: "Kom heropl" end man flytter dig ned for en Stormands Øjne. Hvad end dine Øjne har set,

Bo lepiej, żeby ci powiedziano: Podejdź tu, niż żeby cię poniżono przed księciem, którego twoje oczy widziały.

8 skrid ikke til Trætte straks; thi hvad vil du siden gøre, når din Næste gør dig til Skamme?

Nie spiesz się do kłótni, bo na końcu [nie będziesz wiedział], co zrobić, gdy cię zawstydzi twój bliźni.

9 Før Sagen med din Næste til Ende, men røb ej Andenmands Hemmelighed

Załatw sprawę ze swoim bliźnim i nie zdradzaj tajemnicy drugiemu;

10 thi ellers vil den, der bører det, smæde dig og dit onde Rygte aldrig dø hen.

By ten, który słucha, nie zawstydził cię, a twoja niesława nie przylgnęła do ciebie.

11 Æbler af Guld i Skåle af Sølv er Ord, som tales i rette Tid.

Odpowiednio wypowiedziane słowo [jest jak] złote jabłko w srebrnych rzeźbach.

12 En Guldring, et gyldent Smykke er revsende Vismand for lyttende Øre.

Jak złoty kolczyk i klejnot ze szczerego złota tak jest dla uszu posłusznego ten, który mądrze strofuje.

13 Som kølende Sne en Dag i Høst er pålideligt Bud for dem, der sender ham; han kvæger sin Herres Sjæl.

Czym chłód śniegu w czasie żniwa, [tym] wierny posłaniec dla tych, którzy go posyłają, bo pokrzepia dusze swych panów.

14 Som Skyer og Blæst uden Regn er en Mand, der skryder med skrømtet Gavmildhed.

Człowiek, który się chlubi zmyślonym darem, jest jak chmury i wiatr bez deszczu.

15 Ved Tålmod overtales en Dommer, mild Tunge sønderbryder Ben.

Cierpliwością można przekonać władcę, a łagodny język łamie kości.

16 Finder du Honning, så spis til Behov, at du ikke bliver mæt og igen spyr den ud.

Czy znalazłeś miód? Zjedz tyle, ile trzeba, byś objadłszy się, nie zwrócił go.

17 Sæt sjældent din Fod i din Næstes Hus, at han ej får for meget af dig og ledes.

Oddal nogę od domu bliźniego, by nie miał cię dość i cię nie znienawidził.

18 Som Stridsøkse, Sværd og hvassen Pil er den, der vidner falsk mod sin Næste.

Kto mówi fałszywe świadectwo przeciw swemu bliźniemu, [jest] młotem i mieczem, i ostrą strzałą.

19 Som ormstukken Tand og vaklende Fod er troløs Mand på Trængselens Dag.

Ufność w człowieka niewiernego w dniu ucisku jest [jak] złamany ząb i zwichnięta noga.

20 Som at lægge Frakken, når det er Frost, og hælde surt over Natron, så er det at synge for mismodig Mand.

[Jak] ten, kto zabiera odzienie w czasie zimy i jak ocet na saletrze taki [jest ten], kto śpiewa pieśni smutnemu sercu.

21 Sulter din Fjende, så giv ham at spise, tørster han, giv ham at drikke;

Jeśli twój nieprzyjaciel jest głodny, nakarm go chlebem, a jeśli jest spragniony, napój go wodą;

22 da sanker du gloende Kul på hans Hoved, og HERREN lønner dig for det.

Bo zgarniesz rozżarzone węgle na jego głowę, a PAN cię nagrodzi.

23 Nordenvind fremkalder Regn, bagtalende Tunge vrede Miner.

[Jak] północny wiatr przepędza deszcz, tak gniewna twarz [przepędza] plotkarski język.

24 Hellere bo i en Krog på Taget end fælles Hus med trættekær Kvinde.

Lepiej mieszkać w kącie pod dachem niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.

25 Hvad koldt Vand er for en vansmægtet Sjæl, er Glædesbud fra et Land i det fjerne.

[Jak] zimna woda dla pragnącej duszy, [tak] dobra wieść z dalekiej ziemi.

26 Som grumset Kilde og ødelagt Væld er retfærdig, der vakler i gudløses Påsyn.

[Jak] zmącone źródło i zepsuty zdrój, [tak] sprawiedliwy, który upada przed niegodziwym.

27 Ej godt at spise for megen Honning, spar på hædrende Ord.

Niedobrze jest jeść za dużo miodu, a szukanie własnej chwały nie jest chwałą.

28 Som åben By uden Mur er en Mand, der ikke kan styre sit Sind.

Człowiek, który nie panuje nad swoim duchem, jest [jak] miasto zburzone [i] bez muru.