Mudre Izreke 30

1 Riječi Agura, sina Jakeova, iz Mase; proročanstvo njegovo za Itiela, za Itiela i Ukala.

Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.

2 Da, preglup sam da bih bio čovjek i nemam razbora čovječjeg.

Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.

3 Ne stekoh mudrosti i ne poznajem znanosti svetih!

Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.

4 Tko uzađe na nebo i siđe? Tko uhvati vjetar u šake svoje? Tko sabra vode u plašt svoj? Tko postavi krajeve zemaljske? Kako se zove i kako mu se zove sin? Znaš li?

Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?

5 Svaka je Božja riječ prokušana, štit onima koji se u nj uzdaju.

Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.

6 Ne dodaji ništa njegovim riječima, da te ne prekori i ne smatra lažljivim.

Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.

7 Za dvoje te molim, ne uskrati mi, dok ne umrem:

Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.

8 udalji od mene licemjernu i lažnu riječ; ne daj mi siromaštva ni bogatstva: hrani me kruhom mojim dostatnim;

Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;

9 inače bih, presitivši se, zatajio tebe i rekao: “Tko je Jahve?” Ili bih, osiromašivši, krao i oskvrnio ime Boga svojega.

Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].

10 Ne klevetaj sluge gospodaru njegovu, jer bi te mogao kleti i ti morao okajati.

Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.

11 Ima izrod koji kune oca svoga i ne blagoslivlje majke svoje!

[Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.

12 Izrod koji za se misli da je čist, a od kala svojeg nije opran!

[Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.

13 Izrod uznositih očiju koji visoko diže svoje trepavice!

[Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.

14 Izrod komu su zubi mačevi i očnjaci noževi da proždiru nesretnike na zemlji i siromahe među ljudima!

[Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.

15 Pijavica ima dvije kćeri: “Daj! Daj!” Postoje tri stvari nezasitne i četiri koje ne kažu: “Dosta!”

Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.

16 Carstvo smrti, jalova utroba, zemlja nikad gasna vode i vatra koja nikad ne kaže: “Dosta!” (Sheol h7585)

Grób, niepłodne łono, ziemia niesyta wody i ogień, [który] nie mówi: Dość. (Sheol h7585)

17 Oko koje se ruga ocu i odriče posluh majci iskljuvat će potočni gavrani i izjesti mladi orlovi.

Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.

18 Troje mi je nedokučivo, a četvrto ne razumijem:

Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:

19 put orlov po nebu, put zmijin po stijeni, put lađin posred mora i put muškarčev djevojci.

Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.

20 Takav je put preljubnice: najede se, obriše usta i veli: “Nisam sagriješila.”

Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.

21 Od troga se zemlja ljulja, a četvrtoga ne može podnijeti:

Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:

22 od roba kad postane kralj i kad se prostak kruha nasiti,

Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;

23 od puštenice kad se uda i sluškinje kad istisne svoju gospodaricu.

Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.

24 Četvero je maleno na zemlji, ali mudrije od mudraca:

Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:

25 mravi, nejaki stvorovi, koji sebi ljeti spremaju hranu;

Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;

26 jazavci, stvorovi bez moći, što u stijeni grade sebi stan;

Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;

27 skakavci, koji nemaju kralja, a svi idu u poretku;

Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;

28 gušter, što se rukama hvata, a prodire u kraljevske palače.

Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.

29 Troje ima lijep korak, a četvero lijepo hodi:

Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:

30 lav, junak među zvijerima, koji ni pred kim ne uzmiče;

Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;

31 pijetao što se odvažno šeće među kokošima; jarac koji vodi stado; i kralj sa svojom vojskom.

Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.

32 Ako si ludovao oholeći se ili to svjesno činio, stavi ruku na usta.

Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.

33 Kad se mlijeko metÄe, izlazi maslac; kad se nos pritisne, poteče krv; kad se srdžba potisne, dobiva se spor.

Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.