Mudre Izreke 28

1 Opaki bježe i kad ih nitko ne progoni, a pravednici su neustrašivi kao mladi lav.

Яманлар һеч ким қоғлимисиму қачар; Бирақ һәққанийлар шир жүрәк батур келәр.

2 Kad se u zemlji griješi, mnogi su joj knezovi, a s čovjekom razumnim i umnim uprava je postojana.

Жутта гуналар көпәйсә, униң әмирлири көп алмишар, Лекин уни сориғучи йорутулған вә билимлик болса, жут аман-муқим узун турар.

3 Čovjek opak koji tlači ubogoga - kiša je razorna poslije koje kruha nema.

Мискинләргә зулум селиватқан бир кәмбәғәл, Худди [зираәтләрни] ятқузуп денини қоймайдиған қара ямғурға охшайду.

4 Koji zapuštaju Zakon, veličaju opake, a koji se drže Zakona, protive im se.

Тәврат қанунидин ваз кәчкәнләр яманларни яхши дәп махтар; Бирақ қанунни тутқучилар уларға қарши күрәш қилар.

5 Zli ljudi ne razumiju pravice, a koji traže Jahvu, razumiju sve.

Рәзилләр адаләтни чүшәнмәс; Бирақ Пәрвәрдигарни издигүчиләр һәммә ишни чүшинәр.

6 Bolji je siromah koji živi bezazleno nego bogataš koji kroči krivim putem.

Пәзиләтлик йолда маңған мискин киши, Сахта, икки йүзлимә бай адәмдин яхшидур.

7 Tko se drži Zakona, razuman je sin, a tko se druži s izbjeglicama, sramoti oca svoga.

Тәврат-қануниға итаәт қилған жигит әқиллиқ оғулдур; Бирақ нан қепиларға һәмраһ болғучи атисини номусқа қалдурар.

8 Tko umnožava bogatstvo svoje lihvom i pridom, skuplja ga onomu tko je milostiv ubogima.

Җазанихорлуқ қилип жуқури өсүм арқилиқ байлиқлар тапқан киши, Ахирида буларни мискинләргә хәйрихаһлиқ қилғучиниң қолиға өткүзүш үчүн топлиғандур.

9 Tko uklanja uho svoje da ne sluša Zakona, i molitva je njegova mrska.

Кимки Тәврат-қанунини аңлимаймән дәп қулиқини йопурса, Һәтта дуалириму ләнити болуп қалар.

10 Tko zavodi poštene na put zao, past će u jamu svoju, a pošteni će baštiniti sreću.

Кимки дурусларни яман йолға аздурса, Өзи колиған орисиға өзи чүшәр; Бирақ пак-диянәтлик адәм яхшилиққа мирасхор болар.

11 Bogat se čovjek čini sebi mudrim, ali će ga razuman siromah raskrinkati.

Бай дәрвәқә өзини дана санар; Бирақ йорутулған мискин уни һаман көрүп йетәр.

12 Velika je slava kad se raduju pravednici, a kad se dižu opaki, ljudi se kriju.

Һәққанийлар ғаливийәтлик болса, Җаһанни тәнтәнә қаплар; Бирақ яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар.

13 Tko skriva svoje grijehe, nema sreće, a tko ih ispovijeda i odriče ih se, milost nalazi.

Өз гуналирини йошурған киши ронақ тапмас; Бирақ уларни тонуп иқрар қилип, улардин ваз кәчкән киши рәһим-шәпқәткә еришәр.

14 Blago čovjeku uvijek bojaznu, jer čovjek okorjela srca zapada u nesreću.

[Пәрвәрдигардин] һәрдайим қорқуп жүргән киши шунчә бәхитликтур! Бирақ көңлини таш қилған балаю-апәткә қалар.

15 Lav koji riče i gladan medvjed: takav je opak vladalac siromašnu narodu.

Һөкирәп турған шир, Яки [овни издәп] кезиватқан ейиқ қандақ болса, Йоқсул пухраларниң үстидики рәзил һакимму шундақтур.

16 Nerazuman knez čini mnoga nasilja, a koji mrzi lakomost, dugo živi.

Йорутулмиған әмир һаман зор бир залим болуп чиқар, Бирақ һарам байлиқларға нәпрәтләнсә, тәхтидә узун олтирар.

17 Onaj koga tišti krvna krivica, do groba bježi: ne zaustavljajte ga.

Қан төккән киши қәриз билән һаңға қарап жүгүрәр; Уни һеч ким тосмисун!

18 Spasava se tko živi pravedno, tko se koleba između dva puta, propada na jednom od njih.

Сәмимий, диянәтлик йолда маңған қутулар; Икки йолда маңған сахта киши уларниң биридә һаман жиқилип чүшәр.

19 Tko obrađuje svoju zemlju, nasitit će se kruha, a tko trči za tlapnjama, nasitit će se siromaštva.

Өз йеригә тиришип ишлигән деханниң нени йетип ашар; Бирақ бекар жүрүп хам хиялларни қоғлиған кишиниң йоқсуллуғи мол болар!

20 Čestit čovjek stječe blagoslov, a tko hrli za bogatstvom, ne ostaje bez kazne.

Растчил кишиниң бәхити көпийәр; Бирақ бай болушқа алдириған киши җазадин қечип қутулалмас.

21 Ne valja biti pristran na sudu, jer i za zalogaj kruha čovjek čini zlo.

Биригә ян бесиш қәтъий болмас; Чүнки бәзиләр һәтта бир бурда нан үчүнму гуна өткүзәр.

22 Pohlepnik hrli za bogatstvom, a ne zna da će ga stići oskudica.

Нәпси тоймас киши байлиқларни көзләп алдирайду, У намратлиқниң өз бешиға чүшидиғинидин бехәвәрдур.

23 Tko kori čovjeka, nalazi poslije veću milost nego onaj koji laska jezikom.

Башқиларниң хаталиқини очуқ әйиплигән киши, Һаман хушамәт қилғучиға қариғанда көпрәк илтипат тапар.

24 Tko pljačka oca svoga i majku svoju i veli: “Nije grijeh”, drug je razbojniku.

Ата-анисиниң тәәллуқатини оғрилап, «Бу һеч қандақ гуна әмәс» дегән киши, Һалак қилғучиниң шеригидур.

25 Lakomac zameće svađu, a tko se uzda u Jahvu, uspjet će.

Нәпси тоймиғур киши җедәл-маҗира терийду; Бирақ Пәрвәрдигарға таянған киши әтлинәр.

26 Bezuman je tko se uzda u svoje srce, a spasava se tko živi mudro.

Өзиниң көңлигә ишәнгән киши ахмақтур; Бирақ даналиқ билән маңған ниҗат тапар.

27 Tko daje siromahu, ne trpi oskudicu; a tko odvraća oči svoje, bit će proklet.

Намратларға хәйрхаһлиқ қилидиған киши муһтаҗлиқ тартмас; Лекин һаҗәтмәнни көрсиму көрмәскә салған киши көплигән қарғишқа учрар.

28 Kad se dižu opaki, ljudi se kriju, a kad propadaju, tad se množe pravednici.

Яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар; Лекин улар завал тапса, һәққанийлар раваҗ тапар.