路加福音 14

1 安息日，耶穌到一個法利賽人的首領家裏去吃飯，他們就窺探他。

Ein kviledag hende det, at Jesus kom heim til ein av dei øvste farisæarane og skulde halda måltid der, og dei gjætte på honom.

2 在他面前有一個患水臌的人。

Best det var, såg han framfor seg ein mann som hadde vatssotti.

3 耶穌對律法師和法利賽人說：「安息日治病可以不可以？」

Då tok han til ords og spurde dei lovkunnige og farisæarane: «Er det rett å lækja um kviledagen, eller er det ikkje?»

4 他們卻不言語。耶穌就治好那人，叫他走了；

Dei tagde. Då tok han burt på mannen og lækte honom, og let honom ganga.

5 便對他們說：「你們中間誰有驢或有牛，在安息日掉在井裏，不立時拉牠上來呢？」

Og til dei andre sagde han: «Kven av dykk dreg ikkje straks upp att son sin eller uksen sin, dersom dei dett nedi ein brunn på ein kviledag?»

6 他們不能對答這話。

Men dei var’kje god til å svara honom noko på det.

7 耶穌見所請的客揀擇首位，就用比喻對他們說：

Då han gådde korleis gjesterne valde seg ut dei øvste sæti, sagde han deim denne likningi:

8 「你被人請去赴婚姻的筵席，不要坐在首位上，恐怕有比你尊貴的客被他請來；

«Når nokon hev bede deg til brudlaups, so set deg ikkje øvst ved bordet! For det kunde henda at ein gjævare enn du var beden,

9 那請你們的人前來對你說：『讓座給這一位吧！』你就羞羞慚慚地退到末位上去了。

og at den som hadde bede dykk båe, kom og sagde til deg: «Gjev rom åt denne mannen!» og då fekk du den skammi at du laut setja deg nedst.

10 你被請的時候，就去坐在末位上，好叫那請你的人來對你說：『朋友，請上座。』那時，你在同席的人面前就有光彩了。

Nei, når du er beden ein stad, so gakk og set deg på det nedste romet! Når han so kjem han som hev bede deg, segjer han til deg: «Flytt deg høgre upp, venen min! Då fær du æra hjå alle deim som sit til bords med deg.

11 因為，凡自高的，必降為卑；自卑的，必升為高。」

For kvar den som set seg sjølv høgt, skal gjerast låg, men den som set seg sjølv lågt, skal gjerast høg.»

12 耶穌又對請他的人說：「你擺設午飯或晚飯，不要請你的朋友、弟兄、親屬，和富足的鄰舍，恐怕他們也請你，你就得了報答。

So sagde han og til den som hadde bede honom åt seg: «Når du vil gjera eit middags- eller kveldslag, so bed ikkje venerne eller brørne eller skyldfolket ditt eller rike grannar! For dei kjem til å beda deg att, so du fær lika for det du hev gjort.

13 你擺設筵席，倒要請那貧窮的、殘廢的、瘸腿的、瞎眼的，你就有福了！

Nei, når du gjer gjestebod, so bed fatige, kryplingar, halte, blinde!

14 因為他們沒有甚麼可報答你。到義人復活的時候，你要得着報答。」

Då vert du sæl; for dei hev ingen ting å gjeva deg att, men du fær lika for det når dei rettferdige stend upp att.»

15 同席的有一人聽見這話，就對耶穌說：「在上帝國裏吃飯的有福了！」

Ein av dei andre bordgjesterne sagde då han høyrde det: «Sæl den som fær sitja til bords i Guds rike!»

16 耶穌對他說：「有一人擺設大筵席，請了許多客。

Då svara han: «Det var ein gong ein mann som vilde gjera eit stort gjestebod, og bad mange.

17 到了坐席的時候，打發僕人去對所請的人說：『請來吧！樣樣都齊備了。』

Då tidi kom at gjestebodet skulde vera, sende han sveinen sin i veg for å segja til dei bedne: «Kom! No er det ferdigt!»

18 眾人一口同音地推辭。頭一個說：『我買了一塊地，必須去看看。請你准我辭了。』

Då tok dei til å beda seg undan, alle som ein. Den fyrste sagde: «Eg hev kjøpt ein jordveg, og er nøydd til å ganga ut og sjå på honom. Du lyt gjera so vel og orsaka meg.»

19 又有一個說：『我買了五對牛，要去試一試。請你准我辭了。』

Ein annan sagde: «Eg hev kjøpt fem par uksar, og no skal eg av og prøva deim. Du lyt gjera so vel og orsaka meg.»

20 又有一個說：『我才娶了妻，所以不能去。』

Endå ein annan mann sagde: Eg hev teke meg ei kona; difor kann eg ikkje koma.»

21 那僕人回來，把這事都告訴了主人。家主就動怒，對僕人說：『快出去，到城裏大街小巷，領那貧窮的、殘廢的、瞎眼的、瘸腿的來。』

Sveinen kom og sagde det med herren sin. Då vart husbonden harm og sagde til sveinen: «Gakk snøgt ut på gatorne og stræti i byen, og før hit alle tiggarar og kryplingar og blinde og halte!»

22 僕人說：『主啊，你所吩咐的已經辦了，還有空座。』

Sveinen sagde: «Herre, det er gjort som du sagde, og det er endå rom.»

23 主人對僕人說：『你出去到路上和籬笆那裏，勉強人進來，坐滿我的屋子。

«Gakk ut på vegarne og ved gjerdi, » svara herren, «og nøyd deim til å koma inn, so huset mitt vert fullt!

24 我告訴你們，先前所請的人沒有一個得嘗我的筵席。』」

For eg segjer dykk at ingen av dei mennerne som vart bedne, skal smaka min gjestebodskost.»»

25 有極多的人和耶穌同行。他轉過來對他們說：

Det fylgde mykje folk med honom, og han snudde seg og sagde til deim:

26 「人到我這裏來，若不愛我勝過愛自己的父母、妻子、兒女、弟兄、姊妹，和自己的性命，就不能作我的門徒。

«Um nokon kjem til meg og hatar ikkje far og mor og kona og born og brør og syster, ja, endå sitt eige liv, so kann han ikkje vera min læresvein.

27 凡不背着自己十字架跟從我的，也不能作我的門徒。

Den som ikkje ber krossen sin og kjem etter meg, kann ikkje vera min læresvein.

28 你們哪一個要蓋一座樓，不先坐下算計花費，能蓋成不能呢？

Vil nokon av dykk byggja eit tårn, tur han’kje då fyrst set seg ned og reknar etter kva det vil kosta, um han hev nok til å fullføra det.

29 恐怕安了地基，不能成功，看見的人都笑話他，說：

For hev han lagt grunnsteinarne, og ikkje er god til å gjera det ferdigt, so tek alle som ser det til å gjera narr av honom og segja:

30 『這個人開了工，卻不能完工。』

«Den mannen tok til å byggja, og var’kje god til å gjera det ferdigt!»

31 或是一個王出去和別的王打仗，豈不先坐下酌量，能用一萬兵去敵那領二萬兵來攻打他的嗎？

Eller um ein konge vil draga ut i strid mot ein annan konge, tru han’kje då fyrst set seg ned og slær yver um han med ti tusund mann kann møta ein som kjem imot han med tjuge tusund?

32 若是不能，就趁敵人還遠的時候，派使者去求和息的條款。

Og kann han ikkje, so gjer han av ei sendeferd og tingar um fred, med hin endå er langt burte.

33 這樣，你們無論甚麼人，若不撇下一切所有的，就不能作我的門徒。」

Soleis kann ingen av dykk vera min læresvein, utan han segjer frå seg alt det han hev.

34 「鹽本是好的；鹽若失了味，可用甚麼叫它再鹹呢？

Salt er ein god ting; men vert saltet og dove, kva skal so det kryddast med?

35 或用在田裏，或堆在糞裏，都不合式，只好丟在外面。有耳可聽的，就應當聽！」

Det duger korkje i mold eller møk; dei kastar det ut. Høyr etter, kvar som høyra kann!»