路加福音 7
1 耶稣对百姓讲完了这一切的话，就进了迦百农。
Eta acabatu cituenean bere hitz guciac populuac çançuela, sar cedin Capernaumen.
2 有一个百夫长所宝贵的仆人害病，快要死了。
Eta Centener baten cerbitzaria eri içanez hiltzera çohian, cein baitzuen guciz maite.
3 百夫长风闻耶稣的事，就托犹太人的几个长老去求耶稣来救他的仆人。
Eta harc ençun çuenean Iesusez, igor citzan harengana Iuduén Ancianoac, othoiztez çayola, ethorriric senda leçan haren cerbitzaria.
4 他们到了耶稣那里，就切切地求他说：“你给他行这事是他所配得的；
Eta hec ethorri ciradenean Iesusgana, othoitz ceguioten affectionatuqui, cioitela, ecen digne cela nehorc hura aithor lieçón.
5 因为他爱我们的百姓，给我们建造会堂。”
Ecen maite dic, cioiten, gure nationea eta synagogabat harc edificatu diraucuc.
6 耶稣就和他们同去。离那家不远，百夫长托几个朋友去见耶稣，对他说：“主啊！不要劳动；因你到我舍下，我不敢当。
Iesus bada ioan cedin hequin. Baina ia etchetic vrrun handi etzela, Centenerac igor citzan adisquideac harengana, ciotsala, Iauna, ezadila neka: ecen eznauc digne ene atharbe pean sar adin.
7 我也自以为不配去见你，只要你说一句话，我的仆人就必好了。
Halacotz neure buruä-ere eztiat digne estimatu hiregana ethorteco: baina errac hitza, eta sendaturen baita ene muthilla.
8 因为我在人的权下，也有兵在我以下，对这个说：‘去！’他就去；对那个说：‘来！’他就来；对我的仆人说：‘你做这事！’他就去做。”
Ecen ni nauc berceren meneco guiçon, ditudalaric neure meneco gendarmesac: eta huni erraiten diarocat, oha, eta badihoac: eta berceari, Athor, eta ethorten duc: eta neure cerbitzariari Eguic haur, eta eguiten dic.
9 耶稣听见这话，就希奇他，转身对跟随的众人说：“我告诉你们，这么大的信心，就是在以色列中，我也没有遇见过。”
Eta gauça hauc ençunic Iesusec mirets ceçan harçaz: eta itzuliric erran cieçon berari çarreican companiari, Erraiten drauçuet, Israelen-ere eztudala hain fede handiric eriden.
10 那托来的人回到百夫长家里，看见仆人已经好了。
Eta igorri içan ciradenéc, etchera itzuli ciradenean, eriden ceçaten cerbitzari eri içana sendoric.
11 过了不多时，耶稣往一座城去，这城名叫拿因，他的门徒和极多的人与他同行。
Eta guertha cedin biharamunean Iesus ioaiten baitzen Naim deitzen cen hirira: eta ioaiten ciraden harequin haren discipuluetaric vnguisco, eta gendetze handia.
12 将近城门，有一个死人被抬出来。这人是他母亲独生的儿子；他母亲又是寡妇。有城里的许多人同着寡妇送殡。
Eta hirico portaleari hurbildu çayon beçala, huná, eramaiten çuten hilbat, bere ama alhargunaren seme bakoitza, eta hiritic compania handia cen harequin.
13 主看见那寡妇，就怜悯她，对她说：“不要哭！”
Eta alhargun hura ikussi çuenean Iaunac, compassione har ceçan haren gainean, eta erran cieçon, Eztaguinala nigarric.
14 于是进前按着杠，抬的人就站住了。耶稣说：“少年人，我吩咐你，起来！”
Eta hurbilduric hunqui ceçan kutchá, (orduan gorputza çaramatenac gueldi citecen) eta erran ceçan, Guiçon gazteá, hiri diossat, iaiqui adi.
15 那死人就坐起，并且说话。耶稣便把他交给他母亲。
Eta iar cedin hil içana, eta has cedin minçatzen. Eta eman cieçon hura bere amari.
16 众人都惊奇，归荣耀与 神，说：“有大先知在我们中间兴起来了！”又说：“神眷顾了他的百姓！”
Eta har citzan guciac beldur batec, eta glorificatzen çuten Iaincoa, erraiten cutela, Segur Propheta handibat iaiqui içan da gure artean, eta segur Iaincoac visitatu du bere populua.
17 他这事的风声就传遍了犹太和周围地方。
Eta io ceçan harçazco fama hunec Iudea gucia eta inguruco comarca gucia.
18 约翰的门徒把这些事都告诉约翰。
Eta conta cietzoten Ioannesi bere discipuluec gauça hauc guciac.
19 他便叫了两个门徒来，打发他们到主那里去，说：“那将要来的是你吗？还是我们等候别人呢？”
Eta deithuric bere discipuluetaric biga Ioannesec igor citzan Iesusgana, cioela, Hi aiz ethorteco cen hura, ala berce baten beguira gaude?
20 那两个人来到耶稣那里，说：“施洗的约翰打发我们来问你：‘那将要来的是你吗？还是我们等候别人呢？’”
Eta ethorriric harengana guiçon hec erran ceçaten, Ioannes Baptistac igorri guiaitic hiregana, dioela, Hi aiz ethorteco cena, ala berce baten beguira gaude?
21 正当那时候，耶稣治好了许多有疾病的，受灾患的，被恶鬼附着的，又开恩叫好些瞎子能看见。
Eta ordu berean anhitz senda ceçan eritassunetaric, eta plaguetaric, eta spiritu gaichtoetaric eta anhitz itsuri ikustea eman ciecén.
22 耶稣回答说：“你们去，把所看见所听见的事告诉约翰，就是瞎子看见，瘸子行走，长大麻风的洁净，聋子听见，死人复活，穷人有福音传给他们。
Guero ihardesten çuela Iesusec erran ciecén, Ioannic conta ietzoçue Ioannesi ikussi eta ençun dituçuen gauçác: ecen itsuéc ikustea dutela recebitzen, mainguäc diradela ebilten, sorhayóac diradela chahutzen gorréc dutela ençuten, hilac diradela resuscitatzen, paubrey çayela Euangelioa predicatzen.
23 凡不因我跌倒的，就有福了！”
Eta dohatsu da scandalizaturen eztena nitan.
24 约翰所差来的人既走了，耶稣就对众人讲论约翰说：“你们从前出去到旷野，是要看什么呢？要看风吹动的芦苇吗？
Eta partitu ciradenean Ioannesen mandatariac, has cequión, Ioannesez populuari erraiten, Ceren ikustera ilki içan çarete desertura? canabera haiceaz erabilten den baten?
25 你们出去，到底是要看什么？要看穿细软衣服的人吗？那穿华丽衣服、宴乐度日的人是在王宫里。
Baina ceren ikustera ilki içan çarete? guiçon abillamendu preciosoz veztitu baten? huná, abillamendu preciosoetan, eta delicioetan diradenac, reguén palacioetan dirade.
26 你们出去，究竟是要看什么？要看先知吗？我告诉你们，是的，他比先知大多了。
Baina ceren ikustera ilki içan çarete? Propheta baten? bay diotsuet eta Propheta bainoagoaren.
27 经上记着说：‘我要差遣我的使者在你前面预备道路’，所说的就是这个人。
Haur da ceinez scribatua baita, Huná, nic igorten diat neure mandataria hire beguitharte aitzinean, ceinec hire bidea appainduren baitu hire aitzinean.
28 我告诉你们，凡妇人所生的，没有一个大过约翰的；然而 神国里最小的比他还大。”
Ecen erraiten drauçuet, emaztetaric iayó diradenén artean eztela Prophetaric batre Ioannes Baptista baino handiagoric: badaric-ere Iaincoaren resumán chipién dena hura baino handiago da.
29 众百姓和税吏既受过约翰的洗，听见这话，就以 神为义；
Orduan populu guciac hori ençunic eta publicanoéc iustifica ceçaten Iaincoa, batheyatu içanic Ioannesen baptismoaz.
30 但法利赛人和律法师没有受过约翰的洗，竟为自己废弃了 神 的旨意。
Baina Phariseu eta Legueco doctor harenganic batheyatu etziradenéc Iaincoaren conseillua arbuya çeçaten bere buruén contra.
31 主又说：“这样，我可用什么比这世代的人呢？他们好像什么呢？
Orduan erran ceçan Iaunac, Norequin bada comparaturen ditut generatione hunetaco guiçonac? eta cer irudi dute?
32 好像孩童坐在街市上，彼此呼叫说： 我们向你们吹笛， 你们不跳舞； 我们向你们举哀， 你们不啼哭。
Merkatuan iarriric dauden, eta bata berceari oihuz dagozcan haourtchoac beçalaco dirade ceinéc baitioite, Chirula soinu eguin drauçuegu, eta etzarete dançatu: eressiz cantatu drauçuegu eta eztuçue nigarric eguin.
33 施洗的约翰来，不吃饼，不喝酒，你们说他是被鬼附着的。
Ecen ethorri da Ioannes Baptista, oguiric iaten eztuela, ez mahatsarnoric edaten, eta dioçue, Deabrua du.
34 人子来，也吃也喝，你们说他是贪食好酒的人，是税吏和罪人的朋友。
Ethorri da guiçonaren Semea iaten eta edaten duela: eta dioçue, Huná guiçon gormanta eta hordia, eta publicanoén eta vicitze gaichtotacoen adisquidea.
35 但智慧之子都以智慧为是。”
Baina iustificatu içan da sapientiá bere haour guciéz.
36 有一个法利赛人请耶稣和他吃饭；耶稣就到法利赛人家里去坐席。
Eta othoitz eguin cieçon Phariseu batec harequin ian leçan, eta sarthuric Phariseuaren etchean, iar cedin mahainean.
37 那城里有一个女人，是个罪人，知道耶稣在法利赛人家里坐席，就拿着盛香膏的玉瓶，
Eta huná, hirian emazte vicitze gaichtotaco cen-batec iaquin çuenean, ecen hura Phariseuaren etchean mahainean iarria cela, ekar ceçan boeitabat vnguentu,
38 站在耶稣背后，挨着他的脚哭，眼泪湿了耶稣的脚，就用自己的头发擦干，又用嘴连连亲他的脚，把香膏抹上。
Eta guibeletic haren oinetara cegoela, has cedin nigarrez cegoela haren oinén nigar vriz arregatzen: eta ichucatzen cerauzcan bere buruco adatsaz, eta pot eguiten cerauen haren oiney, eta vnguentuz vnguenstatzen cituen.
39 请耶稣的法利赛人看见这事，心里说：“这人若是先知，必知道摸他的是谁，是个怎样的女人；乃是个罪人。”
Orduan hori ikussiric hura gomitatu çuen Phariseuac erran ceçan bere baithan, cioela, Hunec, baldin Propheta baliz balaquique segur nor eta nolacoa den haur hunquitzen duen emaztea: ecen vicitze gaichtotacoa da.
40 耶稣对他说：“西门！我有句话要对你说。”西门说：“夫子，请说。”
Eta ihardesten çuela Iesusec erran cieçón, Simon, badiat cerbait hiri erraitecoric. Eta harc dio, Magistruá, errac.
41 耶稣说：“一个债主有两个人欠他的债；一个欠五十两银子，一个欠五两银子；
Hartzedun batec citián bi çordun, batac cián çor borz-ehun dinero, eta berceac berroguey eta hamar.
42 因为他们无力偿还，债主就开恩免了他们两个人的债。这两个人哪一个更爱他呢？”
Eta hec ez vkanez nondic paga, quitta cieceán biey. Hautaric bada, errac, ceinec hura maiteago vkanen du?
43 西门回答说：“我想是那多得恩免的人。”耶稣说：“你断的不错。”
Eta ihardesten çuela Simonec erran ceçan, Vste diat ecen guehiago quittatu içan çayonac. Eta harc erran cieçon, Bidezqui iugeatu duc.
44 于是转过来向着那女人，便对西门说：“你看见这女人吗？我进了你的家，你没有给我水洗脚；但这女人用眼泪湿了我的脚，用头发擦干。
Eta emazteaganat itzuliric erran cieçón Simoni, Badacussac emazte haur? hire etchean sarthu içan nauc, vric ene oinetara eztuc eman: baina hunec ene oinac nigar vriz arregatu citic, eta bere buruco adatsaz ichucatu.
45 你没有与我亲嘴；但这女人从我进来的时候就不住地用嘴亲我的脚。
Potbat niri eztrautac eman, baina haur, sarthu naicenaz gueroztic, eztuc ene oiney pot eguitetic guelditu.
46 你没有用油抹我的头；但这女人用香膏抹我的脚。
Olioz ene buruä eztuc vnctatu: baina hunec vnguentuz vnctatu citic ene oinac.
47 所以我告诉你，她许多的罪都赦免了，因为她的爱多；但那赦免少的，他的爱就少。”
Halacotz erraiten drauat barkatu çaizcala bere bekatu anhitzac, ecen haguitz onhetsi dic: eta gutiago barkatzen çayonac gutiago onhesten dic.
48 于是对那女人说：“你的罪赦免了。”
Guero emazteari erran cieçón, Barkatu çaizquin eure bekatuac.
49 同席的人心里说：“这是什么人，竟赦免人的罪呢？”
Eta has citecen elkarrequin mahainean iarriric ceudenac, bere artean erraiten, Nor da haur bekatuac-ere barkatzen baititu?
50 耶稣对那女人说：“你的信救了你；平平安安回去吧！”
Baina emazteari erran cieçón, Eure fedeac saluatu au: oha baquerequin.
