约翰福音 8
1 于是各人都回家去了；耶稣却往橄榄山去，
Baina Iesus ioan cedin Oliuatzetaco mendirát.
2 清早又回到殿里。众百姓都到他那里去，他就坐下，教训他们。
Eta arguiaren beguian berriz ethor cedin templera, eta populu gucia ethor cedin harengana: eta iarriric cegoela iracasten cituen hec.
3 文士和法利赛人带着一个行淫时被拿的妇人来，叫她站在当中，
Orduan duté ekarten harengana Scribéc eta Phariseuéc emazte adulterioan hatzaman-bat: eta hura artean eçarriric,
4 就对耶稣说：“夫子，这妇人是正行淫之时被拿的。
Diotsate, Magistruá, emazte haur hatzaman içan duc adulterioco eguitate berean.
5 摩西在律法上吩咐我们把这样的妇人用石头打死。你说该把她怎么样呢？”
Eta Leguean Moysesec manatu diraucuc hunelacoac lapida ditecen: hic bada cer dioc?
6 他们说这话，乃试探耶稣，要得着告他的把柄。耶稣却弯着腰，用指头在地上画字。
Eta haur erraiten çuten hura tentatzen çutela, hura cerçaz accusa lutençát. Baina Iesusec beheiti gurthuric erhiaz scribatzen çuen lurrean.
7 他们还是不住地问他，耶稣就直起腰来，对他们说：“你们中间谁是没有罪的，谁就可以先拿石头打她。”
Eta haren interrogatzez perseueratzen çutela, chuchenduric erran ciecén, Çuetaric bekatu gabe denac, lehenic horren contra harria aurdigui beça.
8 于是又弯着腰，用指头在地上画字。
Eta berriz gurthuric scribatzen çuen lurrean.
9 他们听见这话，就从老到少，一个一个地都出去了，只剩下耶稣一人，还有那妇人仍然站在当中。
Bada hori ençun çutenean, conscientiac accusatzen cituela, bata bercearen ondoan ilkiten ciraden çaharrenetaric hassiric azquenetarano: eta Iesus bera gueldi cedin, eta artean cegoen emaztea
10 耶稣就直起腰来，对她说：“妇人，那些人在哪里呢？没有人定你的罪吗？”
Eta chuchendu cenean Iesusec nehor etzacussanean emaztea baicen, erran cieçón hari, Emazteá, non dirade hire accusaçaleac? nehorc ezau condemnatu?
11 她说：“主啊，没有。”耶稣说：“我也不定你的罪。去吧，从此不要再犯罪了！”
Eta harc erran ceçan, Ez nehorc, Iauna. Eta erran cieçón Iesusec, Ezaut nic-ere condemnatzen: oha, eta guehiago bekaturic eztaguinala.
12 耶稣又对众人说：“我是世界的光。跟从我的，就不在黑暗里走，必要得着生命的光。”
Berriz bada Iesus minça cequien, cioela, Ni naiz munduaren arguia: niri darreitana ezta ilhumbean ebiliren, baina vkanen du vicitzeco arguia.
13 法利赛人对他说：“你是为自己作见证，你的见证不真。”
Erran cieçoten bada Phariseuéc, Hic eure buruäz testificatzen duc, hire testimoniagea eztuc sinhesteco.
14 耶稣说：“我虽然为自己作见证，我的见证还是真的；因我知道我从哪里来，往哪里去；你们却不知道我从哪里来，往哪里去。
Ihardets ceçan Iesusec eta erran ciecén, Nic neurorçaz testificatzenagatic sinhesteco da ene testimoniagea: ecen badaquit nondic ethorri naicén, eta norat ioaiten naicen: baina çuec eztaquiçue nondic ethorten naicen, ez norat ioaiten naicén
15 你们是以外貌判断人，我却不判断人。
Çuec haraguiaren arauez iugeatzen duçue, nic eztut iugeatzen nehor.
16 就是判断人，我的判断也是真的；因为不是我独自在这里，还有差我来的父与我同在。
Eta baldin iugea badeçat-ere nic, ene iugemendua eguiazco da: ecen eznaiz neuror, baina ni eta ni igorri nauen Aita.
17 你们的律法上也记着说：‘两个人的见证是真的。’
Baina çuen Leguean-ere scribatua da, ecen bi guiçonen testimoniagea sinhesteco dela.
18 我是为自己作见证，还有差我来的父也是为我作见证。”
Ni naiz neurorçaz testificatzen dudana, eta testificatzen du niçaz ni igorri nauen Aitac.
19 他们就问他说：“你的父在哪里？”耶稣回答说：“你们不认识我，也不认识我的父；若是认识我，也就认识我的父。”
Erraiten ceraucaten bada, Non da hire Aita? Ihardets ceçan Iesusec, Ez ni nauçue eçagutzen, ez ene Aita: baldin ni eçagutzen baninduçue, ene Aita-ere eçagut cindeçaquete.
20 这些话是耶稣在殿里的库房、教训人时所说的，也没有人拿他，因为他的时候还没有到。
Hitz hauc erran citzan Iesusec thesaurerian, iracasten ari cela templean: eta nehor etzaquión lot, ceren oraino ezpaitzén ethorri haren orena
21 耶稣又对他们说：“我要去了，你们要找我，并且你们要死在罪中。我所去的地方，你们不能到。”
Erran ciecén bada berriz Iesusec, Ni banoa eta bilhaturen nauçue, eta çuen bekatuan hilen çarete: norat ni ioaiten bainaiz, çuec ecin çatozquete.
22 犹太人说：“他说‘我所去的地方，你们不能到’，难道他要自尽吗？”
Erraiten çuten bada Iuduéc, Berac hilen othe du bere buruä? erraiten baitu, Norat ni ioaiten bainaiz, çuec ecin çatozquete.
23 耶稣对他们说：“你们是从下头来的，我是从上头来的；你们是属这世界的，我不是属这世界的。
Orduan erran ciecén, çuec beheretic çarete, ni garaitic: çuec mundu hunetaric çarete, ni ez naiz mundu hunetaric.
24 所以我对你们说，你们要死在罪中。你们若不信我是基督，必要死在罪中。”
Halacotz erran drauçuet ecen çuen bekatuetan hilen çaretela. Ecen baldin sinhets ezpadeçaçue ni naicela hura, çuen bekatuetan hilen çarete.
25 他们就问他说：“你是谁？”耶稣对他们说：“就是我从起初所告诉你们的。
Erran cieçoten bada, Hi nor aiz? Orduan erran ciecén Iesusec, Hatseandanicoa, badiotsuet.
26 我有许多事讲论你们，判断你们；但那差我来的是真的，我在他那里所听见的，我就传给世人。”
Anhitz gauça dut çueçaz minçatzeco eta iugeatzeco: baina ni igorri nauena eguiati da: eta nic harenganic ençun ditudan gauçác munduari erraiten drauzquiot.
27 他们不明白耶稣是指着父说的。
Etzeçaten eçagut ecen Aitaz minço çayela.
28 所以耶稣说：“你们举起人子以后，必知道我是基督，并且知道我没有一件事是凭着自己做的。我说这些话乃是照着父所教训我的。
Erran ciecén bada Iesusec, Altchatu duqueçuenean guiçonaren Semea, orduan eçaguturen duçue ecen ni naicela hura, eta neure buruz eztudala deus eguiten, baina Aitac iracatsi nauen, beçala gauça hauc erraiten ditudala.
29 那差我来的是与我同在；他没有撇下我独自在这里，因为我常做他所喜悦的事。”
Ecen ni igorri nauena enequin da: eznau vtzi neuror Aitac, ceren nic haren gogaraco gauçác eguiten baititut bethiere.
30 耶稣说这话的时候，就有许多人信他。
Gauça hauc harc erraiten cituela, anhitzec sinhets ceçaten hura baithan.
31 耶稣对信他的犹太人说：“你们若常常遵守我的道，就真是我的门徒；
Orduan erraiten cerauen Iesusec hura sinhetsi vkan çuten Iuduey, Baldin çuec perseuera badeçaçue ene hitzean, eguiazqui ene discipulu içanen çarete.
32 你们必晓得真理，真理必叫你们得以自由。”
Eta duçue eçaguturen Eguiá, eta Eguiác çuec libre eguinen çaituzte.
33 他们回答说：“我们是亚伯拉罕的后裔，从来没有作过谁的奴仆。你怎么说‘你们必得以自由’呢？”
Ihardets cieçoten, Abrahamen hacia gaituc, eta nehor eztiagu cerbitzatu egundano: nola dioc hic gu libre içanen garela?
34 耶稣回答说：“我实实在在地告诉你们，所有犯罪的就是罪的奴仆。
Ihardets ciecén Iesusec, Eguiaz eguiaz erraiten drauçuet ecen bekatua eguiten duen gucia bekatuaren cerbitzari dela.
Eta cerbitzaria ezta egoiten bethierecotz etchean, semea dago bethierecotz. (aiōn g165)
36 所以天父的儿子若叫你们自由，你们就真自由了。
Bada baldin Semeac çuec libre eguin baçaitzate, eguiazqui libre içanen çarete.
37 我知道你们是亚伯拉罕的子孙，你们却想要杀我，因为你们心里容不下我的道。
Badaquit ecen çuec Abrahamen hacia çaretela: baina ni hil nahiz çabiltzate, ceren ene hitzac ezpaitu lekuric çuec baithan.
38 我所说的是在我父那里看见的；你们所行的是在你们的父那里听见的。”
Nic erraiten dut neure Aita baithan ikussi dudana: eta çuec eguiten duçue çuen aita baithan ikussi duçuena.
39 他们说：“我们的父就是亚伯拉罕。”耶稣说：“你们若是亚伯拉罕的儿子，就必行亚伯拉罕所行的事。
Ihardets ceçaten eta erran cieçoten, Gure aita, Abraham duc. Dioste Iesusec, Baldin Abrahamen haour bacinete, Abrahamen obrác eguin cinçaqueizte.
40 我将在 神那里所听见的真理告诉了你们，现在你们却想要杀我，这不是亚伯拉罕所行的事。
Orain bada ni hil nahiz çabiltzate, bainaiz, Iaincoaganic ençun dudan eguia erran drauçuedan guiçona: hori Abrahamec eztu eguin.
41 你们是行你们父所行的事。”他们说：“我们不是从淫乱生的；我们只有一位父，就是 神。”
Çuec eguiten dituçue çuen aitaren obrác. Eta erran cieçoten, Gu ezgaituc paillardiçataric iayo: aitabat diagu, baita Iaincoa.
42 耶稣说：“倘若 神是你们的父，你们就必爱我；因为我本是出于 神，也是从 神而来，并不是由着自己来，乃是他差我来。
Erran ciecén bada Iesusec, Baldin Iaincoa çuen aita baliz, maite ninduqueçue ni: ecen ni Iaincoaganic partitu eta ethorri naiz: eta eznaiz neure buruz ethorri, baina harc igorri nau.
43 你们为什么不明白我的话呢？无非是因你们不能听我的道。
Cergatic ene lengoagea eztuçue aditzen? ceren ecin ençun baitiroqueçue ene hitza.
44 你们是出于你们的父魔鬼，你们父的私欲你们偏要行。他从起初是杀人的，不守真理，因他心里没有真理。他说谎是出于自己；因他本来是说谎的，也是说谎之人的父。
Çuec, aita deabruaganic çarete, eta çuen aitaren desirac eguin nahi dituçue: hura guicerhaile cen hatseandanic, eta eguián eztu perseueratu: ecen eguiaric ezta hartan. Noiz-ere erraiten baitu gueçurra, bere propritic minço da: ecen gueçurti da eta gueçurraren aita.
45 我将真理告诉你们，你们就因此不信我。
Eta ceren nic eguia erraiten baitut, eznauçue sinhesten.
46 你们中间谁能指证我有罪呢？我既然将真理告诉你们，为什么不信我呢？
Norc çuetaric reprehenditzen nau ni bekatuz? eta baldin eguiá erraiten badut, ceren çuec eznauçue sinhesten?
47 出于 神的，必听 神的话；你们不听，因为你们不是出于 神。”
Iaincoaganic denac, Iaincoaren hitzac ençuten ditu: halacotz çuec eztituçue ençuten, ceren ezpaitzarete Iaincoaganic.
48 犹太人回答说：“我们说你是撒马利亚人，并且是鬼附着的，这话岂不正对吗？”
Ihardets ceçaten orduan Iuduéc eta erran cieçoten, Eztugu vngui erraiten guc, ecen Samaritano aicela hi, eta deabrua duala?
49 耶稣说：“我不是鬼附着的；我尊敬我的父，你们倒轻慢我。
Ihardets ceçan Iesusec, Eztut nic deabrua: baina dut ohoratzen, neure Aita, eta çuec desohoratzen nauçue ni.
50 我不求自己的荣耀，有一位为我求荣耀、定是非的。
Eta nic eztut neure gloriá bilhatzen: bada bilhatzen duenic, eta iugeatzen duenic.
Eguiaz eguiaz erraiten drauçuet, baldin nehorc ene hitza beguira badeça, herioa eztu ikussiren seculan. (aiōn g165)
Orduan erran cieçoten Iuduéc, Orain eçagutu diagu ecen deabrua duala: Abraham hil içan duc eta Prophetác: eta hic dioc, Baldin nehorc ene hitza beguira badeça, eztu dastaturan herioa seculan. (aiōn g165)
53 难道你比我们的祖宗亚伯拉罕还大吗？他死了，众先知也死了，你将自己当作什么人呢？”
Ala hi gure aita Abraham baino handiago aiz, cein hil içan baita? Prophetac-ere hil içan dituc: nor hic eure buruä eguiten duc?
54 耶稣回答说：“我若荣耀自己，我的荣耀就算不得什么；荣耀我的乃是我的父，就是你们所说是你们的 神。
Ihardets ceçan Iesusec, Baldin nic glorificatzen badut neure buruä, ene gloria ezta deus: ene Aita da ni glorificatzen nauena, ceinez erraiten baituçue çuec ecen çuen Iainco dela.
55 你们未曾认识他；我却认识他。我若说不认识他，我就是说谎的，像你们一样；但我认识他，也遵守他的道。
Eta eztuçue eçagutzen hura: baina nic eçagutzen dut hura: eta baldin erran badeçat ecen eztudala hura eçagutzen, içanen naiz çuec irudi, gueçurti: baina badaçagut hura, eta haren hitza beguiratzen dut.
56 你们的祖宗亚伯拉罕欢欢喜喜地仰望我的日子，既看见了就快乐。”
Abraham çuen aita aleguera cedin ikus leçançát ene egun haur: eta ikussi vkan du, eta alegueratu içan da.
57 犹太人说：“你还没有五十岁，岂见过亚伯拉罕呢？”
Erran cieçoten bada Iuduéc, Berroguey eta hamar vrthe oraino eztituc, eta Abraham ikussi duc?
58 耶稣说：“我实实在在地告诉你们，还没有亚伯拉罕就有了我。”
Erran ciecén Iesusec, Eguiaz eguiaz erraiten drauçuet, Abraham cedin baino lehen, ni naiz.
59 于是他们拿石头要打他；耶稣却躲藏，从殿里出去了。
Har ceçaten orduan harri: haren contra aurthiteco: baina Iesus gorde cedin, eta ilki cedin templetic.
