路加福音 1
1 德敖斐羅鈞座：
Vangi vachi vava liki ku vika i nswanelo lye kande lyezo indava zichi zive zuzilizwa mukati ketu,
2 關於在我們中間所完的事蹟，己有許多人，依照那些自始親眼見過，並為真道服役的人所傳給我們的，著手編成了記述，
uvu vo vulyo mu vava zituheli mi avo kuzwila ku matangizo ivali impanki ni vahikana ve ñusa.
3 我也從頭仔細查訪的一切，遂立意按著次第給你寫出來，
Cwale kwangu name ivali kuvoneka kuva hande - kuganisisa hande inzila ye indava yezo zintu kuzwila kuma tangizo - kuñola indava ye nswanelo yako iwe, Theophilus yo sepahala.
4 為使你認清你所講授的道理，正確無誤。
Ili ku pangila kuti mwi zive vuniti vwezo zintu zimu va lutwa.
5 在猶太王黑落德的時候，阿彼雅班中有一位司祭名叫匝加利亞，他的妻子是出於亞郎的後代，名叫依撒伯爾。
Muma zuva a Heroda, simwine wa Judeya ku vali kwina mu purisita we zina lya Zakariya, ya vali kuzwa kwi inkauhanyo ya Abija. Mwi hyavwe avali kuzwa kuvana vechi kazana va Arunì, Izina lyakwe ivali nji Elizabeta.
6 二人在天主前是義人，都照上主的一切誡命和禮規行事，無可指摘。
Vonse vo vele vava shieme ha vusu vwa Ireza, ku kuteka zonse intaezo za Simwine.
7 但是，他們沒有孩子，因為依撒伯爾素不生育，兩人又都上了年紀。
Kono kana vavena mwana kakuli Elizabeta kana vena luzalo, mi hape vonse chi vava supele ahulu he iyi inako.
8 正逢匝加利亞輪著他的班次，在天主前盡司祭的職務時，
Mi kuvezi kuchita kuti Zakaria avena mukwina kwa Ireza, kwi chilila ni kupanga iyo mintendo yovu purisita yava hewa mwi nswanelo ye inkauhanyo ya kwe.
9 按著司祭的常例，他抽中了籤，得進上主的聖所獻香。
Kuya ke chizo choku keta kuti njo zuhi mu purisita yese a tende, ava ketwa kwa loto kuti e njile mwi tempele ya Simwine kuti a hise minunkiso.
10 獻香的時候，眾百姓都在在外面祈禱。
Chonse chichava cha vantu chiva kwete ku lapela hanze heyo inako minunkiso iva hiswa.
11 有一位上主的天使顯現給他。
Mi iñiloi lya Simwine livezi kuvoneka ha vusu vwake ni ku zimana ku vulyo vwe alutare ye minunkiso.
12 匝加利亞一見，驚惶失措，害怕起來；
Zakaria ha muvona, ava tilimuki mi lyowa livezi hali.
13 但天使向他說：「匝加利亞，不要害怕! 因為你的祈禱己蒙應允，你的妻子依撒伯爾要給你生一個兒子，你要給他起名叫若翰。
Kono i ñiloi chi lya ti kwali, “sanzi uvi ni lyowa, Zakaria, kakuti intapelo yako iva tekwa. Mwi hyenu Elizabeta mwa pepe mwana o mwisisu. Kamu sumpe izina lyakwe Johani.
14 你必要喜樂歡躍，許多人也要因他的誕生而喜樂，
Ka muve ni ntabo ni kusanga, mi vangi vese va sangilile he mpepo yakwe.
15 因為他在上主面將是偉大的，淡酒濃酒他不喝，而且他在母胎中就要充滿聖神；
Kakuli mwave muntu mukando mu menso a Simwine. Sanzi na nywi i waine kapa zinywiwa zi kolete, mi mwe zule ni Luhuho lu Jolola ku zwilila mwi vumo li ba nyina.
16 他要使許多以色列子民轉向上主，他們的天主；
Mi vantu vangi va Isiraele kava sandulwe kwali Simwine wavo Ireza.
17 他要以厄利亞的精神和能力，在祂在前面先行，為使父的心轉向兒子，使悖逆者轉向義人的心意，並為上主準備一個善良的百姓。」
Mwa yende havusu bwe chifateho cha Simwine muluhuho ni ziho za Eliya. Mwa pange vovuti kupangila kuti a sandule inkulo za bashemi ve chikwame ku vana, ku pangila kuti vasa kuteki kava yende mu vutali vwa vantu va lukite - ku litukiseza kwa Simwine vantu valukisezwe iye.
18 匝加利亞遂向天主說：「我憑什麼能知道這事呢? 因為我已經老了，我的妻子也上了年紀。」
Zakariya cha wamba kwi ñiloi, “Ni wola kuzi ziva vule izi? kakuli chili ni Mukwame yo supele mi ni mwihyetu naye cho supele ahulu.
19 天使回答說：「我是站在天主在前面的加俾額爾，奉命來向你說話，報告給你這個喜訊。
Mi iñiloi chila mwi taba ni ku wamba kwali, “njime Gaburiyele yo zimene mwikwina Ireza.”Nivaka tumwa ku kwiza kuwamba nawe, kukuletela aa makande ma lotu.
20 看，你必成為啞吧，不能說話，宜到這事成就的那一天，因為你沒有相信我的話；但我的話屆時必要應驗。」
“Cwale uvone, mo tontole, kese uwole kuwamba heisi izuva izi zintu hese nizi pangahale. Ichi nji kuti kana uva zumini manzwi angu, ese e zuzilizwe he nako i swanezi.
21 百姓等候匝加利亞，都奇怪他滯留在聖所內。
Cwale vantu vava lindile Zakariya. Vava komeketwe kakuli avali kwi kele inako ingi mwi tempele.
22 及至他出來後，不能與他們講話，他們這才知道他在聖所中見了異象，他已成了啞吧，只給他們打手勢
Kono haka zwa mo, kana vali ku wola ku wamba navo. Chiva bonisisa kuti ava voni i pono havali kwina mwi tempele. Ava zwili ku panga zi supo kuvali na shele u tontwele.
23 他供職的日期一滿，就回了家。
Ku vezi kuva kuti mazuva akwe oku tenda ha amana, cha yenda kwi nzuvo yakwe.
24 幾天以後，他的妻子依撒伯爾了孕，自己躲藏了五個月，說：
Kuzwa aa mazuva, mwi hyavwe Elizabeta ava hi menzi ma hya. Avali zwisi ku vantu ka mwezi i hinda iyanza. Cha wamba,
25 「上主在眷顧的日子這樣待了我，除去了我在人間的恥辱。
“Izi za vani pangili Simwine ha vani loli ni chishemo ku pangila kuti a zwise maswavisisa angu ha vusu bwa bantu.”
26 到了第六個月，天使加俾額爾奉天主差遺，往加利肋亞一座名叫納匝肋的城去，
Mu Mwezi we yanza ni kamwina, I ñiloi Gaburiyele liba tumwa ku zwa kwa Ireza kwi tolopo mwa Galileya i sumpwa Nazareta,
27 到一位童貞女那裡，她已與達味家族中一個名若瑟的男子訂了婚，童貞女的名叫瑪利亞。
kwa kamwale yaba vikilizwe ku mukwame we zina lya Josefa. A vali ku wila ku luzuvo lwa Davida, kamwale izina lyakwe i vali nji Maria.
28 天使進去向她說：「萬福! 充滿恩寵者，上主與妳同在! 」[在女人中妳是蒙祝福的。]
Cheza kwali ni kuwamba, “Lumele, iwe yo shemuvitwe ahulu, Simwine wina nawe.”
29 她卻因這話驚惶不安，便思慮這樣的請安有什麼意思。
Kono ava lyangene ahulu cha manzwi akwe, ava hupuli kuti iwola kuva mulumelisezo nzi uwu.
30 天使對她說：「瑪利亞，不要害怕，因為妳在天主在面前獲得了寵幸。
Iñiloi chila wamba kwali, “Sanzi utiyi, Maria kakuli cho va wani chishemo ni Ireza.”
31 看，妳將懷孕生子，並要給祂起名叫耶穌。
Mi u vwene, mo pange mwana mwi vumo mi mo pepe muswisu. Mo sumpe izina lyakwe “Jesu.”
32 祂將是偉大的，並被稱為至高者的兒子，上主天主要把祂祖先達味的御座賜給祂。
Mwa ve mukando mi mwa sumpwe kuti Mwana wa Sikwiwulu. Simwine Ireza mwa muhe chipula chavu simwine chika zwilila ku vasikulwe vave sikulwe Davida.
Mwa vuse inzubo ya Jakovo kuya kwile, mi kese kuve nima mani ku muvuso wakwe. (aiōn g165)
34 瑪利亞便向天使說：「這事怎能成就? 因為我不認識男人。」
Maria cha wamba kwi ñiloi, “Kai pangahale vule, kuvona kanini ku kopana ni mukwame?”,
35 天使答覆她說：「聖神要臨於妳，至高者的能要庇廕妳，因此，那要誕生的聖者，將稱為天主的兒子。
Iñiloi chilye tava niku wamba kwali, Luhuho Lujolola ka lwize hako, miziho za Sikwiwulu ka zize hako. Cwale iye uzo yo jolola yenke yese apepwe mwa sumpwe Mwana wa Ireza.
36 且看，妳的親戚依撒伯爾，她雖在老年，卻懷了男胎，本月已六個月了，她原是素稱不生育的
Mi ubwene, mukwako Elizabeta naye aba pepi mwana o muswisu mu busupali. Uwu mwezi we yanza ni konke wali, uzo yabali kusumpwa kusa pepa.
37 因為在天主前沒有不能的事。」
Kakuli kakwina chese nichi sa woleki ni Ireza.
38 瑪利亞說：「看，上主的婢女，願照你的話成就於我吧! 」天使便離開她去了。
Maria chati “ubwene, ni muhikana wo mwanakazana wa Simwine.” Kuve vulyo kwangu kakuya che ñusa lyako. Mi iñiloi chilya musiya.
39 瑪利亞就在那幾日動身，急速往山區去，到了猶太的一座城。
Linu Maria ava vuki mwa awo mazuba, mi cha hwelela kuya kwi nkanda ye ziwulu, kwi tolopo mwa Judeya.
40 她進了匝加利亞的家，就給依撒伯爾請安。
Ava yendi mwi nzuvo ya Zakariya mi chaka lumelisa Elizabeta.
41 依撒伯爾一聽到瑪利亞安，胎兒就在她腹中歡躍。依撒伯爾遂充滿聖神，
Cwale kuva pangahali kuti Elizabeta ha zuwa mulumelisezo wa Maria, mbumbu mwi vumo lyakwe ava shili, mi Elizabeta ave zulwa Luhuho lu Jolola.
42 大聲呼喊說：「在女人中妳是蒙祝福的，妳的胎兒也是蒙祝福的。
Cha koza inzwi lyakwe ni kuwamba kaku huwa “Iwe njo fwiyoletwe mukati kavanakazi, mi ni muselo we vumo lyako ufuyoletwe.”
43 吾主的母親駕臨我這裡，這是我裡得來的呢?
Mi chinzi hayi va pangahali kwangu kuti vanyina va Simwine wangu va swanela kwiza kwangu?
44 看，妳安的聲音一入我耳，胎兒就在我腹中歡喜跳躍。
Mu vwene, mulumo we ntumeliso zako ha ziza ku matwi angu, mbumbu yo wina mwi vumo lyangu ava shili nche intabo.
45 那信了由上主傳於她的話必要完成的，是有福的。」
Mi uzo u fwiyoletwe yaba zumini kuti ka kuve ni kwizuzilizwa kwezo zintu ziva wambwa kwali ku zwilila kwa Simwine.
46 瑪利亞遂說：「我的靈魂頌揚上主，
Maria cha wamba, “Luhuho lwangu lu temba Simwine”,
47 我的心神歡躍於天主，我的救主，
mi luhuho lwangu lusanga mwe Ireza mutusi wangu.
48 因為祂垂顧了祂婢女的卑微，今後萬世萬都要稱我有福；
Chaba loli ha mazimo avolele hansi a muhikana wakwe wo mwanakazana. Cwale mu vone, ku zwila hahanu onse masika ka a nisumpe kuti ni fwiyoletwe.
49 因全能者在我身上行了大事，祂的名字是聖的，
Kakuli iye yo wina ziho chavani pangili zintu zikando mi izina lyakwe li jolola.
50 祂的仁慈世世代代於無窮世，賜於敬畏祂的人。
Chishemo chakwe chikalilile ku mahasi ni mahasi kwabo vamu tiya.
51 祂伸出了手臂施展大能，驅散那心高氣傲的人。
Chava tondezi ziho zakwe kache yanza: chaba hasani avo vavali kulikumuseza mihupulo ye nkulo zavo.
52 祂從高座上推下權勢者，卻舉揚了卑微貧困的人。
Chava soheli hansi vaana vavene simwine vechi kwame ha vuyendisi vwavo. mi chava nyamuni avo ba mazimo mavi.
53 祂曾使飢餓者飽饗美物，反使那富有者空手而去。
Chave zuzi avo va fwile inzala ni zintu zilotu, kono va humite avava tumini kule niva sena chintu.
54 祂曾回憶起自己的仁慈，扶助了祂的僕人以色列，
Chava hi intuso kwa Isiraele muhikana wakwe, kupangila ku hupula ku tondeza chishemo
(mwava teli ku veshetu) kwa Aburahama niba mwi chilila kuya uko kusena mamanimani. (aiōn g165)
56 瑪利亞同依撒作爾住了三個月左右，就回本家去了。
Maria ave kali ni Elizabeta ka miezi yo tatwe mi cha volela kwi nzuvo yakwe.
57 依撒伯爾滿了產期，就生了一個兒子。
Hanu inako chi iva sikite ya Elizabeta kuti ahwizumuke muchiche mi ava pepi mwanaswisu.
58 她的鄰居和親戚聽說上主向她大施仁慈，都和她一同歡樂。
Va vambene naye niva kwakwe vava zuwi kuti Simwine ava mutondenzi chishemo chakwe chikando kwali mi vava sangi naye.
59 到了第八天，人們來給這孩子行割損禮，並願意照他父親的名字叫他匝加利亞。
Hanu kuvezi kupangahala he zuva li hinda iyanza ni to tatwe vava kezi njeva muchite mupato muchiche. Ni vava musumpi “Zakariya,” ku zwila izina li vesi.
60 他的母親說：「不，要叫他若翰。」
Kono va nyina chive tava ni kuwamba “Ne, mwa sumpwe Johani.”
61 他們就向她說：「在妳親戚中沒有叫這個名子的。」
Chiva wamba kwali, “kakwina yenke mukati kava mwenu yo sumpwa keli zina.”
62 他們便給祂的父親打手勢，看願意叫他什麼。
Vava pangi zi supo kuvesi kupangila kuti vesi ve zive muvavali kusakila kuti a hewe izina.
63 他要了一塊小板，寫道：「若翰是他的名字。」群人都驚訝起來。
Vesi chiba kumbila chiñolelo mi chiva ñola, “izina lyakwe nji Johani”. Vonse vava komokwa.
64 匝加利亞的口和舌頭立時開了，遂開口讚美天主。
Haho vulyo kaholo kakwe kave yalulwa mi lulimi lwake luva lukululwa. Ava wambi niku lumba Ireza.
65 於是，所有的鄰居都滿懷怕情；這一切事就傳遍了全猶太山區，
Lyowa livezi havo vavali kwi kala muma bali avo. Zonse izi zintu ziva twala monse mwi inkanda za ziwulu za Judeya.
66 凡聽見的人都將這事存在人中，說：「這孩子將成為什麼人物啊? 」因為上主的手與他同在。
Mi vonse vava vazuwi vava ziviki mwi nkulo zavo, kuwamba, “cwale uzu muhwile mwave chi?” Kakuli iyanza lya Simwine livena naye.
67 他的父親匝加利亞充滿了聖神，遂預言說：
Vesi Zakariya ave zwile ni Luhuho lu Jolola mi cha polofita, kuwamba,
68 「上主，以色列的天主應受讚美，因祂眷顧救贖了自己的民族，
“Simwine a lumbwe, Ireza wa Isiraele, kakuli avezi kwiza ku tusa mi ava kwanisi kuvozekezwa kwa bantu bakwe”
69 並在自己的僕人達味家中，為我們興起了大能的救主，
Chava tuzimikili luziya lwo kuhaza mwi nzuvo yo muhikana wakwe Davida,
hava wambi cha kaholo zama polofita va jolola bakwe va vena mwi nako ya kale kale. (aiōn g165)
71 拯救我們脫離敵人和仇恨我們者的手。
Mwa lete vu hazo vuzwilila ku zila zetu mi ni ku mayanza avo batu toyete.
72 祂向我們的祖先施行仁慈，記憶祂自己的盟約，
Mwa pange vovuti ku totendeza chishemo chakwe ku veshetu mi ni ku hupula ku jolola kwe ntumelelano yakwe,
73 就是祂向我們的祖宗亞巴郎所宣述的誓詞，
ku lisumina kwava wambi kwa Aburahama ishe etu.
74 恩賜我們從敵人手中被救出以後，無恐無懼，
Ava sepisi kutuha kakuli tuba zwiswa muma yanza e zila zetu, katu mutendele niku sena lyowa,
75 一生一世在祂的在面前，以聖善和正義事奉祂。
muku jolola ni muku shiama ha vusu bwake onse mazuva etu.
76 至於你，小孩，你要稱為至高者的先知，因你要走在上主的在面前，為祂預備道路，
Eni, nawe, mwana, mo sumpwe mupolofita wa Isiwulu, kakuti moye ha vusu bwe chifateho cha Simwine kuli tukisa inzila zakwe, ku lukisa bantu cha kukeza kwakwe,
77 為祂的百姓認識救恩，以獲得他們罪惡的寬宥：
kwiza kuha inzivo yo kuhazwa ku vantu vakwe kaku swalelwa kwa zivi zavo.
78 這是出於我們天主的慈懷，使旭日向我們照耀，
Ichi kachi pangahale bakeñisa chishemo cha Ireza wetu, bakeñisa ke zuva lizwa kule lyese lize kuku tutusa.
79 為光照那坐在黑暗和死影中的人，並引我們的腳步，走向和平的道路。」
Ku venya havo ve kele mwi fifi navo vena mu munzunde we fu. Mwa pange vovuti kutondeza matende etu mwi nzila ye nkozo.
80 這小孩漸漸長大，心神堅強。他住在荒野中，直到他在以色列人前出現的日期。
Hanu mwana ava kuli niku kola mu luhuho, mi avena mumu zuka heisi izuva hali vonekisa kwa Isiraele.
