路加福音 22
1 人们即将迎来除酵节（又名逾越节）。
Basi sikukuu jha mikate jhajhisopibhu chachu jhakalibili, ambajho jhikutibhwa Pasaka.
2 祭司长和宗教老师惦记着如何杀掉耶稣，但他们惧怕民众的反应。
Makuhani bhabhaha ni bhaandishi bhajadiliene namna jha kun'koma Yesu, kwa ndabha bhabhatilili bhanu.
3 这时，撒旦附身进入十二门徒之一，加略人犹大的身体。
Shetani akajhingila mugati mwa Yuda Iskariote, mmonga ghwa bhanafunzi bha Yesu kumi ni bhabhele.
4 他去找祭司长和守殿官，商量如何背叛耶稣，把他交出去。
Yuda akalota kujadiliana ni bhabhaha bha makuhani ni bhabhaha namna ambavyo ibeta kun'kabidhi Yesu kwa bhene.
5 他们很高兴，许诺事成后要给他金钱。
Bhohobhelili, ni kukubaliana kumpela hela.
6 他答应了，然后打算趁民众不在那里的时候，找机会把耶稣交给他们。
Muene alidhiri, na alondili fursa jha kun'kabidhi Yesu kwa bhene mbali ni likundi lya bhanu.
7 逾越节到了，这一天人们通常会宰杀羊羔作为献祭。
Ligono lya mikate jha fikili, ambapo kondoo ghwa Pasaka lazima apisibhwayi.
8 耶稣找来彼得和约翰，说：“去准备逾越节的晚餐吧，让我们可以一起用餐。”
Yesu abhatumili Petro ni Yohana, akajobha, “Mulotayi mkatuandalilayi kyakulya kya Pasaka ili tuhidayi tukiliayi.”
9 他们问：“你想让我们在哪里准备？”
Bhakan'kota, “Ndaku wilonda tubhombelayi maandalizi aghu?”
10 耶稣说：“你们进城后，会遇到一个人顶着水罐，跟着他，在他走进一个房子后，跟进去。
Ajibili, “Mup'elekesiajhi, pamwibeta kujha mujhingili pa mjini, n'gosi jha ap'endili kibhegha kya masi ibeta kubhonana ni muenga. Mun'kesiajhi mu nyumba jhaibetakujhingila.
11 对那房子的主人说，我们老师问你：‘餐厅在哪里？他和门徒们想在那里举行逾越节晚餐。’
Kisha mun'jobhilayi bwana ghwa nyumba, “Mwalimu ikujobhela, “Kijhendaku kichumba kya bhahesya, mahali ambapo nibetakulya pasaka ni bhanafunzi bha nene?”
12 主人会带你们到楼上，那里有一间布置整齐的大房间，你们就在那里准备。”
Ibetakubhalasya kichumba kya kughorofa ambakyo kijhele tayari. Mubhombayi maandalizi omu.”
13 两位门徒出发了，其后发生的一切与耶稣所说别无二致，他们就在那里准备好逾越节的晚餐。
Hivyo bhakalota, ni kukolela khila khenu kya abhajobhili. Kisha bhaandele kyakulya kya Pasaka.
14 晚餐时候到了，耶稣和门徒一同进餐。他对众人说：
Muda bho ufikili atamili ni bhala mitume.
15 “我一直很想在我的痛苦开始前，与你们共进这逾越节的晚餐。
Kisha akabhajobhela, “Nijhe ni shauku mbaha kulya sikukuu ejhe jha Pasaka ni muenga kabla jha kutesibhwa kwa nene.
16 我告诉你们，我以后绝不会再吃这样的晚餐了，直到上帝之国来临。”
Kwa ndabha nikabhajobhela, nibeta lepi kulya kabhele mpaka pajhibeta kutimisibhwa mu ufalme bhwa K'yara.”
17 耶稣拿起酒杯致谢，然后说：“拿着它，大家分着喝。
Kisha Yesu akatola kikombi, na bhoamalili kushukuru, akajobha, “Mtolayi ekhe, na mgabhanayi jhomu kwa jhomu.
18 告诉你们，从今以后，我决不再喝这葡萄酒，直到上帝之国来临。”
Kwandabha nikabhajobhela, nibeta lepi kunywa kabhele mzao bhwa mzabibu, mpaka ufalme bhwa K'yara pawibeta kuhida.”
19 他拿起饼感谢大家，然后掰开饼递给众人说：“这是我的身体，现在也给了你们了。你们应当也这样做，以此记念我。”
Kisha akatola n'kate, na bhoamalili kushukuru akaumetula, ni kubhap'ela, akajobha, “Obho ndo mb'ele bhwa nene ambabho bhwibeta kupisibhwa kwa ndabha jha muenga. Mukhetayi naha kwa kunikhomboka nene.”
20 饭后，他用同样的方式拿起酒杯说：“这酒杯里是以我的血写就的新契约，这血为你们而流。
Akatola kikombi mebhu baada jha kyakulya kyapakiru akajobha, “Kikombi ekhe ndo agano lipya mu damu jha nene ambayo jhibetakujhitika kwa ndabha jha muenga.
21 此外，出卖我的人此刻就和我在同一张桌子旁。
Lakini mulangayi. Jhola jhaibeta kunisaliti ajhele pamonga ni nene pameza.
22 因为人子身亡早已是定数，但出卖人子的叛徒却有祸了！”
Kwa mana Mwana ghwa Adamu kwa kweli ikwilotela kama kyaamulibhu. Lakini ole kwa munu jhola ambajhe kup'etela muene mwana ghwa Adamu asalitibhwayi!”
23 门徒们彼此询问，想知道他们中到底谁能做这种事。
Bhakajhanda kukotana bhena kwa bhene, niani miongoni mwa bhene ngaabhombili lijambo ele.
24 与此同时，他们还争论另外一件事：他们中谁最重要。
Kisha ghakatokela mabishano kati jha bhene kujha niani jhaidhaniwa kujha mbaha kuliko bhoha.
25 耶稣对他们说：“每个异国城邦都有君王统治，他们的掌权者被称为‘恩主’。
Akabhajobhela, “Bhafalme bha bhanu bha mataifa bhajhe ni ubwana juu jha bhene, ni bhala mwenye mamlaka juu jha bhene ikutibhwa bhaheshimibhwa bhatawala.
26 但你们不能如此！你们中最高位置的那一个，应该表现得最谦卑，做首领的应该像奴仆。
Lakini jhilondeka lepi kabisa kujha naha kwa muenga. Bhadala jhiake, lekayi jhola ambajhe ndo mbaha kati jha muenga ajhe kama n'debe. Ni jhola ambajhe ndo wa muhimu sana ajhelayi kama jhaitumikila.
27 谁更伟大？是坐在桌子前用餐的，还是服侍人的那一位？难道不是坐着用餐的那一位吗？但我在你们中间就像一个侍者。
Kwa ndabha jholekhu mbaha, jhola jhaitama pameza au jhola jhaitumikila? Je sio jhola jha itama pameza? Ni nene nakona kama jhola jha itama itumikila.
28 在我接受磨炼的过程中，是你们伴在左右。
Lakini muenga ndo mujhendelili kujha ni nene mu majaribu ghangu.
29 我父如何把权力赐给我，我就怎样将它赐给你们，
Nikabhapela muenga ufalme, kama vile Dadi kyaanilili nene ufalme,
30 这样你们就可以在我的国中，坐在我的桌前用餐，然后坐上王座审判以色列的十二部落。”
Kwamba mubhwesiajhi ni kunywa pameza pa nene mu fiti fya enzi kuhukumula makabila kumi ni mabhele gha Israeli.
31 “西门啊，西门，撒旦说过要抓住你，像筛麦子一样考验你。
Simoni, Simoni, manyajhi kujha, shetani asomili abhakebhajhi ili abhapetayi kama ngano.
32 但我已经为你起祈祷，让你不会失去信任。当你返回的时候，要鼓励你的兄弟。”
Lakini nikus'omili, kujha imani jha jhobhi isishindwi. Baada jha kujha ukerebhwiki kabhele, bhaimarishajhi bhalongabhu.”
33 彼得说：“主啊，我已经准备好要跟你一起进监牢，一同赴死！”
Petro akan'jobhela, “Bwana, nijhe tayari kulota ni bhebhe mu ligereza ni hata mu mauti.”
34 耶稣说：“彼得，告诉你吧，今天鸡叫以前，你会有三次说不认识我。”
Yesu ajibili, “Nikujobhela, Petro, likongobhe libetalepi kubheka lelu, kabla ya kunibela mara tatu kujha unimanyili.”
35 耶稣又对他们说：“以往我派你们出去时，不让你们带钱袋，不要额外准备鞋子，你们可曾缺少什么？”他们说：“没有。”
Kisha Yesu akabhajobhela, “Bhonibhapeliki muenga bila mfuku, kikapu kya fyakulya, au firatu, je mwap'ongokibhu ni kiki?” Bhakajibu “Lepi.”
36 耶稣说：“但现在，你们如果有钱，就留着它，有袋子也要留着。如果没有刀，把衣服卖掉去买刀。
Kisha akabhajobhela, “Lakini henu, khila mwenye mfuku, na atolayi ni kikapu kya fyakulya. Jhola jha adulili upanga jhilondeka ahemelesiajhi Roho jha muene ahemelayi umonga.
37 告诉你们，经文中说‘他被视为不法者’，这句关于我的预言将会变成现实。”
Kwa ndabha nikabhajobhela, ghoha ambagho ghalambibhu kwa ndabha jha nene lazima ghatimilayi, 'Na atolibhu kama munu jha ivunja torati.' Kwa ndabha khela kya ketebiribhu kwa ndabha jha nene kutimisibhwa.”
38 他们说：“主啊，请看，这里有两把刀。”耶稣说：“足够了。”
Kisha bhakajobha, “Bwana, langayi! Ese apa panga sibhele.” Na abhajobhili “sitosya.”
39 耶稣照常去往橄榄山，门徒也跟着他同行。
Baada jha kyakulya kya pakilu, Yesu abhokili, kama kyaajobhili mara kwa mara, akalota pa kidonda kya Mizeituni ni bhanafunzi bhakarikesya.
40 来到那里，他对门徒说：“祈祷吧，不要在诱惑面前屈服。”
Bho bhafikili abhajobhili, “Musokayi kwa nene musijhingili mu majaribu.”
41 于是耶稣离开他们，走到大约扔一块石头的距离，跪下祷告说：
Akalota patali ni bhene kama mrusho bhwa liganga, akapiga magoti akas'oka,
42 “父啊，如果你愿意，就把这痛苦之杯拿走。但我会做你想让我做的，而不是我想做的。”
Akajobha, “Dadi, kama wilonda, nibhoselayi kikombi ekhe. Lakini sio kyanilonda nene, basi kwa mapenzi gha jhobhi ghabhombekayi.”
43 这时有一位天使从天上显现，赐予他力量。
Kisha malaika kuhoma kumbinguni akan'tokela, akan'sopela nghofu.
44 耶稣非常痛苦，祷告得更加恳切，汗如血滴般滚落在地面。
Akajha mu kuluala, akas'oka kwa dhati nesu, ni jasho lya muene lyajhele kama madonyangi mabhaha gha damu ghibina pasi.
45 祷告完毕，他站起来向门徒们走去，看见他们因为忧愁过度而感到疲倦，所以都睡着了。
Bho ajhemili kuhoma mu maombi gha muene, akahida kwa bhanafunzi bha muene, ni kubhakolela bhagonili kwa ndabha jha huzuni jha bhene,
46 耶稣说：“你们为什么睡觉呢？起来祷告！免得陷入诱惑。”
na abhakotili, “Kwa ndajha kiki mwigona? Mujhumukayi mus'okayi, ili musijhingili mu majaribu.”
47 耶稣说话的时候，十二门徒中的犹大带着一群人出现。看到耶稣，犹大就走上前来亲吻他。
Wakati akona ilongela, langayi, likundi libhaha lya bhanu lyatokili, ni Yuda, mmonga ghwa mitume kumi ni bhabhele ikabhalongosya. Akahida karibu ni Yesu ili ambusuajhi,
48 耶稣对他说：“犹大，你用亲吻出卖人子吗？”
Lakini Yesu akan'jobhela, “Yuda, je ukan'saliti mwana ghwa Adamu kwa busu?”
49 耶稣的追随者便问：“主啊，我们是否应该用刀攻击他们？”
Wakati bhala bhabhajhele karibu ni Yesu bho bhabhwene, aghu ghaghitokela, bhakajobha, “Bwana, je tubhatobhai kwa upanga?”
50 一名追随者砍了大祭司的仆人一刀，削掉了他的右耳。
Kisha mmonga bhabhi akan'tobha mtumishi ghwa kuhani mbaha akan'dumula mb'olokoto jha muene jha kulia.
51 耶稣说：“住手！别这样了！”然后摸了那人的耳朵，让他痊愈。
Yesu akajobha, “ejhe jhitosya. Ni kugusya mb'olokoto jha muene, akapona.
52 面对前来捉拿他的祭司长、守殿官和长老，耶稣说：“你们带着刀棒前来，是想把我当作暴力罪犯捉拿吗？
Yesu akajobha kwa kuhani mbaha, ni kwa bhabhaha bha hekalu, ni kwa bhaseya bhabhahidili kinyume kya muene, “Je mwihida kama mwihida kupambana ni mnyang'anyi kwa mabonga ni mapanga?
53 以前我每天都在神庙中和你们在一起，你们却不下手，但现在你们的时候到了，到了黑暗掌权的时候了。”
Bho nijhe namu magono ghoha mu hekalu, mwaletilepi mabhoko gha jhomu panani pa nene. Lakini ejhe ndo saa jha jhobhi ni mamlaka ghe ngisi.”
54 他们抓住耶稣，押到大祭司家里，彼得远远地跟在后面。
Bhakan'kamula, bhakandongosya kwa kuhani mbaha. Lakini Petro akamfwatilila kwa patali.
55 他们在院内生了火，围坐在火堆旁，彼得也坐在他们中间。
Baada jha kujha bhabhwasili muoto muuwanda bhola bhwa mugati na bho bhatamili pasi pamonga, Petro akatama pagati pa bhene.
56 有一个侍女见他面向火光坐着，盯着他看了一会，说：
Mtumishi mmonga n'dala akambona Petro bho atamili mu muenga bhwabhwitokana ni muoto, akandanga akan'jobhela, “Munu ojho kabhele ajhele pamonga ni muene.”
57 “这人是和他一伙的。”但彼得却否认，说：“你这女人，我不认识他！”
Lakini Petro akabela, akajobha, “N'dala nene nimmanyilepi.”
58 不久，另一个人又看见他，说：“你也是他们中的人。”彼得说：“不，我不是！”
Baada jha muda kidogo, munu jhongi akambona akan'jobhela “Bhebhe kabhele ndo mmonga ghwa bhene”. Lakini Petro akan'jibu, “N'gosi nenelepi.”
59 大约过了一小时，又有一个人坚称：“这人真是和他一伙的，他也是加利利人。”
Baada jha kama lisaa limonga naha, n'gosi mmonga akasisitiza akajobha, “Kweli kabisa munu ojho kabhele ajhele pamonga ni muene, ndabha mgalilaya.”
60 彼得说：“我不知道你在说什么！”说话间，他听到鸡叫。主转过身来，看着彼得。
Lakini Petro akajobha, “N'gosi, nijhelebhwa lepi lya wilongela.” Ni mara, wakati ilongela likongobhe likabheka.
61 彼得想起主对他说过的话：“今天鸡叫以前，你会有三次说不认识我。”
Akageuka, Bwana akandanga Petro. Ni Petro akalikomboka litobhi lya Bwana, paan'jobhileghe, “Kabla jha likongobhe kubheka lelu wibeta kumbela nene mara tatu.”
62 于是就走出去开始痛哭。
Bho ilota kwibhala, Petro akalela kwa uchungu mwingi.
63 看守耶稣的守卫开始嘲笑他，殴打他，
Kisha bhala bhagosi bhabhandendeghe Yesu, bhakan'dhihaki ni kun'tobha.
64 他们蒙住他的眼睛问：“如果你能预言，那么说说看打你的是谁。”
Baada jha kumfunika mihu, bhakan'kota, bhakajobha, “Tabiriajhi! niani jha akutobhili?”
65 此外还说了很多辱骂的话。
Bhakalongele mambo ghangi ghamehele kinyume kya Yesu ni kun'kufuru muene.
66 天一亮，长老议会、祭司长和宗教老师聚集到一起，把耶稣带到他们的公议会，说到：
Mara bho jhifikili lukhela, bhaseya bha bhanu bhabhonganiki pamonga, bhabhaha bha makuhani ni bhaandishi. Bhakampeleka mu baraza,
67 “你若是基督，就告诉我们吧。” 耶稣说：“就算告诉你们，你们也决不相信。
Bhakajobha, “Kama bhebhe ndo Kristu, tujobhelayi.” Lakini muene akabhajobhela, “Kama nikabhajobhelayi mwibeta lepi kuniamini,
68 如果我问你们问题，你们也决不回答。
na kama nikabhakotayi mwibeta lepi kunijibu.”
69 但从今以后，人子将坐在上帝王座的右边。”
Lakini kujhandila henu ni kujhendelela Mwana ghwa Adamu ibeta kujha atamili kibhoko kya kuume kya nghofu kya K'yara.”
70 他们说：“那么你是上帝之子吗？”耶稣说：“那是你们说的。”
Bhoha bhakajobha, “Kwa hiyo bhebhe ndo mwana ghwa K'yara?” Ni Yesu akabhajobhela, “Muenga mwijobha nene ndo muene.”
71 他们说：“我们还需要哪些见证呢？我们亲耳听见他所说的话。”
Bhakajobha, Kwa ndajha kiki twakona kabhele twilonda ushahidi? kwa ndabha twebhene tumpeliki kuhoma mu kinywa kya muene.”
