路加福音 19
1 耶稣走进耶利哥城，穿城而过。
Wukota mu divula di Yeliko ayi wudisabuka.
2 有一个名叫撒该的税吏长，非常富有。
Tala mutu wumosi, dizina diandi Zakayi, wuba pfumu yi mimfutisi mi ziphaku ayi wuba nkua busina.
3 他想看看耶稣到底是谁，但在人群中，身材矮小的他无法看见。
Wuzola mona Yesu mu diambu kazaba buevi kadidi vayi kadia nunga ko mu diambu di nkangu wu batu bila ntela wu khufi wuba yandi.
4 于是他跑到前面，爬上一棵无花果树，想在耶稣经过的时候看看他的样子。
Buna wuzawula kuna ntuala ayi wumota mu nti wu sikomole mu diambu kamona Yesu bila vana kafueti viokila.
5 耶稣走到这里后往上一看，对他说：“撒该，快下来，今天我要住在你家中。”
Mu thangu Yesu katula vana buangu beni, wumbula meso, wummona ayi wunkamba: —Zakayi, kuluka nsualu bila buabu mu nzo aku mfueti vuanda.
6 撒该马上爬下来，高兴地迎接耶稣到他家去。
Zakayi wukuluka mu nsualu ayi wutambula Yesu mu khini.
7 众人见状议论纷纷：“他竟要住在这样的罪人家中！”
Bu bamona bobo, batu boso baniunguta ayi batuba: —Tala, wedi leki ku nzo nkua masumu wowo!
8 撒该站着对主说：“主啊，你看，我正在把一半的家财分给穷人，如果我曾欺骗谁，就会四倍奉还！”
Vayi Zalayi wutelama wukamba Pfumu: —Tala, ndieka vana minsukami khatitsika yi bima biama ayi enati mutu ndivangila mbimbi mu kumvuna buna ndieka kumvutudila mu zikhumbu ziya.
9 耶稣说：“今天这栋房子迎来了救赎，他也是亚伯拉罕的子孙。
Buna Yesu wunkamba: —Pulusu yikotidi mu lumbu kiaki mu nzo yayi bila mutu wawu, mamvandi, widi muana wu Abalahami.
10 因为人子来寻找和拯救的就是迷失之人。”
Bila muana mutu wuyiza mu tomba ayi mu vukisa bobo baba bazimbala.
11 众人专心听着耶稣的话。由于这里接近耶路撒冷，加上民众都认为上帝之国即将出现，于是耶稣就讲了一个故事。
Nkangu bu wuba wa mambu mama, Yesu wubuela bakamba nongo yimosibila buna Yelusalemi difikimini ayi batu babanzila ti kipfumu ki Nzambi kieka kuiza nsualu.
12 他说：“从前有一个贵族，他离开家去远方接受王位加冕，然后再回到家。
Buna wuba kamba: —Mutu wumosi wu dikanda di luzitu wuyenda ku tsi yi thama muingi kenda bieku ntinu. Niandi mana bieku buna bosi kela vutuka ku tsi andi.
13 他叫了自己的十个仆人来，将钱平分给他们，然后说：‘你们用这钱去做投资，一直到我回来。’
Buna wutumisa dikumi di bisadi biandi ayi wuvana kuidi kadikamutu sengo kimosi ki nolo. Bosi wuba kamba: “Bika lubutisa zimbongo ziazi nate ndiela vutuka.”
14 但这国家的人都憎恨他，于是派一个代表跟过去，说：‘我们不想这个人做王统治我们。’
Vayi basi tsi andi banlenda. Diawu ku manima mandi bamfidisilamimvuala mu diambu mituba ti: “Tumengi ti mutu wawu katu yadila.”
15 贵族获得王位后返回，然后将那些拿钱投资的仆人召来，询问他们做投资的收益情况。
Bu kamana bieku ntinu, wuvutuka ku tsi andi ayi wutumisa bisadibiobi kasia bikila zimbongo. Wuzola zabathalu yibutisa kadika mutu mu zimbongo zikatambula.
16 第一个仆人上前说：‘主人，你的钱已经赚了十倍。’
Wutheti wuyiza ayi wutuba: “A Pfumu, sengo kiaku ki nolo kibutidi dikumi di bisengo bi nolo.”
17 国王说：‘做得好，你是个好仆人，因为你证明了在小事上很忠心，我现在派你去管理十座城。’
Buna Pfumu beni wunkamba: “Sedi bumbote! Widi kisadi kimboti. Sumbu wubedi wukuikama mu mambu mafioti, diawu ndiveni minsua mu yadila dikumi di mavula.”
18 第二个过来说：‘主人，你的钱已经赚了五倍。’
Mutu wummuadi wuyiza ayi wutuba: “A Pfumu, sengo kiaku ki nolo kibutidi bisengo bitanu binkaka bi nolo.”
19 国王说：‘我派你去管理五座城。’
Buna Pfumu wukamba kuidi kisadi kimmuadi: “Ngeyo ndiveni minsua mu yadila mavula matanu.”
20 另一个仆人走进来说：‘主啊，你看，这是你的钱，现在还给你。我用布包着它，确保安全。
Wunkaka wuyiza ayi wutuba: “A Nlongi, tala sengo kiaku kinolo, ndiki sueka bumboti va dikolo di nledi.
21 你是个严厉的人，我很害怕你。我怕你会拿走不属于你的东西，会收走你没有种下的作物。’
Bila minu tsisi ndimueni bila widi mutu wumosi mu thewa; ngeyo wunzionanga biobi wukambu sala, ngeyo wuntotanga bidia biobi wusia kuna ko.”
22 国王回答：‘我要根据你这番话来审判你。你知道我很严厉，会拿走不属于我的东西，会收走我没有种下的作物。
Buna pfumu wunkamba: “Ndieka kusambisa mu mambu momo tubidi ngeyo veka widi kisadi kimbimbi! Zebi kuaku ki ndidi mutu wu thewa. Ndinzionanga biobindikambu sala ayi ndintotanga bidia biobi ndisia kuna ko.
23 那你为什么不把我的钱存入银行，等我回来的时候，就可以连本带息取回来？’
Vayi bila mbi wukambu tudila zimbongo ziama ku banki muingi ndibakila ziawu ndandu mu thangu ndivutukidi e?”
24 国王对身边站着的仆人说：‘把他的钱拿走，交给那赚了十倍的人。’
Buna wukamba batu bobo baba vana ti: “Lunzionanu sengo kinolo ayi vananu kiawu mutu widi dikumi di bisengo bi nolo.”
25 侍卫说：‘但主人，他已经有了十倍的钱了。’
Vayi batu beni bankamba: “A Pfumu, keti dikumi didi yandi e!”
26 国王说：‘告诉你们吧，那些已经有的，还会有更多。没有的，现在有的也会被拿走。
Buna niandi wuba vutudila: “Bukiedika ndikulukamba ti kuidi mutu wowo beki bela kumvanaayi kuidi mutu wowo kambulu, bela kunziona banza biobi bidi yandi.
27 至于那些不愿意我做国王统治他们的敌人，现在把他们拉到这里来，当着我的面杀掉！’”
Bosi lundatina vava bambeni ziama ziozi zimanga ti ndibika ku bayadila ayi luba vondila va meso mama.”
28 耶稣讲完这个故事，就继续向前朝着耶路撒冷走去。
Bu kamana tuba mambu momo, Yesu wuba tuaminina ku ntuala mu kuenda ku Yelusalemi.
29 快到伯法其和伯大尼时，他来到了橄榄山，在那里叫来两名门徒，对他们说：
Buna beka nduka tula ku Betefange ayi ku Betani, ku ndambu mongo wu beta tedila “mongo minti mi Olive”, buna wutuma minlonguki miandi miodi
30 “你们到前面的村子去，进去后会看见有一个地方拴着一头从未有人骑过的小驴，解开它的绳子，把它牵来。
wuba kamba: —Yendanu ku buala bobo butalini yeno. Beno kota muawu, buna malu monamuana phunda wukangama. Kadi mutu wumosi kavuandidiabu wawu ko. Luniangunawawu ayi lutuala wawu.
31 如果有人问为什么解开它，你们就说：‘主需要它。’”
Enati mutu wuluyuvudi: “bila mbi lulembo niangunina wawu e?” Buna lumvutudila ti: “Pfumu mfunu kavuidi wawu.”
32 两名门徒出发了，后来发生的一切与耶稣所说如出一辙。
Bobo batumbu bu bayenda, bamona mambu moso boso kabakambila.
33 他们解开小驴的时候，驴主人问：“你们为什么解开它？”
Bu baba nianguna muana phunda, buna batu bobo bavua wawu baba yuvula: —A bila mi luniangunina muana phunda wowo e?
34 他们说：“主需要它。”
Bawu bamvutula: —Pfumu mfunu kavuidi wawu.
35 门徒把小驴牵到耶稣那里，把自己的衣服搭在驴背上，耶稣坐在上面。
Buna bawu nata kuidi Yesu. Bu bamana yala minledi miawu va mbata phunda bakumisa vawu Yesu.
36 耶稣骑驴前行，众人把自己的衣服铺在路上。
Bu kaba vioka, mu nzila batu bayala minledi miawu mu nzila.
37 当他走近耶路撒冷，这里也是橄榄山的下山路，门徒们因为看见了所有神迹，开始充满喜悦地大声赞美上帝。
Buna beka nduka tula, bu baba nengumuka mongo wu minti mi olive, nkangu woso wu minlonguki wumona khini, wukembisa Nzambi, mu ndinga yingolo, mu diambu di bikumu biobi mimona.
38 他们大声喊：“奉主之名前来的王，赞颂你！愿和平降临天堂，愿荣耀降临至高天堂！”
Bawu batuba ti: —Bika kasakumunu ntinu wowo wunkuizila mu dizina di Pfumu. Bika ndembama yiba ku diyilu ayi nkembo mu bibuangu bizangama!
39 民众中有几个法利赛人对他说：“老师，不要让你的门徒说这些！”
Buna Bafalisi bankaka baba muna nkangu bakamba Yesu ti: —A nlongi, temina minlonguki miaku.
40 耶稣说：“我告诉你们，他们若保持沉默，石头就要呼喊了！”
Yesu wuba vutudila: —Bukiedika ndikulukamba, enati balembulu biyoko buna matadi mamayamikina.
41 耶路撒冷越来越近了，耶稣看见这座城，开始为之哭泣，
Mu thangu kafikama ayi divula, wumona divula ayi wudila mu diambudi divula beni.
42 他说：“我真希望你们——就是你们啊，在今天能知道通往平安的路，但都隐藏起来了，你们看不到。
Bosi wutuba: —Enati ngeyo mamvaku wedi zaba, kani ka lumbu kiaku kiaki mambu momo malenda kunatina ndembama! Vayi buabu masuekulu va meso maku.
43 时间一到，你们的仇敌就会包围过来，搭建斜坡攻击你们，把你们团团围住，困住你们，
Bila bilumbu biela ku kuizila, biobi bambeni ziaku ziela kaba mimbuingi, ziela kuzungidila, ziela kufietikisa mu zindambu zioso.
44 他们会彻底摧毁你们，还有你们的孩子。所有的石头建筑都会轰然倒塌，因为你们在救赎到来之刻拒绝接受。”
Ziela kuvindubula va ntoto va kimosi ayi bana baku badi yaku ayi kadi ditadi dimosi, mu ngeyo, dilendi siala va yilu ditadi dinkaka ko. Bila wusia zaba ko thangu yoyo Nzambi kayiza ku buminina.
45 耶稣走进神庙，赶走做买卖之人，
Yesu wukota mu nzo Nzambi ayi wutona kuka batu bobo baba sumbisa bima, wuba kamba:
46 他对他们说：“经文上记着：‘我的殿将用于祷告’。你们却把它变成贼窝了。”
—Didi disonama: nzo ama yela ba nzo yi lusambulu vayi beni lukitudi yawu suamunu ki mivi!
47 然后他每天都在神庙里教导众人。祭司长、宗教老师和首领都想杀害他，
Bilumbu bioso Yesu wulonga mu nzo Nzambi. Zimbumu zi banganga Nzambi, minlongi mi mina ayi bakulutu ba batu batomba diluaku di kumvondisila.
48 但又不知道如何下手，因为众人都围着他并聆听。
Vayi basia zaba ko busila bila batu boso banlandakana mu wa mambu mandi.
