1 Samuel 17
1 Judah gamsung Socoh muna chun Philistine mite galsat dingin akikhom’un, chule Socoh le Azekah kikah’a Ephes-dammim’a chun ngahmun asem tauvin ahi.
非利士人招聚他們的軍旅，要來爭戰；聚集在屬猶大的梭哥，安營在梭哥和亞西加中間的以弗‧大憫。
2 Chuin Saul le Israelte jong akikhom’un, Philistine te dounan Elah phaicham panga ngahmun akisem’un ahi.
掃羅和以色列人也聚集，在以拉谷安營，擺列隊伍，要與非利士人打仗。
3 Philistine techu lhangkhat ah akigol’un chule Israel te jong chu lhangkhat ah akigol’un chule akikah uva phaicham khat in akhentan un ahi.
非利士人站在這邊山上，以色列人站在那邊山上，當中有谷。
4 Chule Philistine te mihat tah Gath khopia akona hungkon, amin Goliath kitipa chun Israelte satding in Philistine te ngahmun akonin ahung potdoh'in ahi. Amachu tong gup le khap khat jen in asangin ahi.
從非利士營中出來一個討戰的人，名叫歌利亞，是迦特人，身高六肘零一虎口；
5 Chule aman sum-eng lukhuh akhuh in, sum-eng a kisem ompho shekel sang nga jen agih aki-ah in ahi.
頭戴銅盔，身穿鎧甲，甲重五千舍客勒；
6 Akengte ni jong sum-eng’a kitomjol ahin, chule alengkouva ama sum-eng tengcha akipoh chu kitungdoh peh ahi.
腿上有銅護膝，兩肩之中背負銅戟；
7 Atengcha lung tumbi tejen ahin, atengpeh jong thih jeng, gihdan chu shekel jagup’a gih ahin, apho chu mikhat poh ahi.
槍桿粗如織布的機軸，鐵槍頭重六百舍客勒。有一個拿盾牌的人在他前面走。
8 Goliath ading in Israel galsat miho jah’a ahin samin, “Ipi dinga galsat dinga hung kigola nahiuvem, keima Philistine mihatpa kahin, nangho Saul sohte mai mai nahiuve, ei kisatpi ding mikhat hung kilheng doh un,” atin ahi.
歌利亞對着以色列的軍隊站立，呼叫說：「你們出來擺列隊伍做甚麼呢？我不是非利士人嗎？你們不是掃羅的僕人嗎？可以從你們中間揀選一人，使他下到我這裏來。
9 “Aman keima eitha le nasoh’u kahi diu, ken ama katha le keiho soh nahi diu ahi,” ati.
他若能與我戰鬥，將我殺死，我們就作你們的僕人；我若勝了他，將他殺死，你們就作我們的僕人，服事我們。」
10 “Tunia hi Israel galsatho kachou nahiuve, kakisatpi ding pachu hin soldoh’un,” ati.
那非利士人又說：「我今日向以色列人的軍隊罵陣。你們叫一個人出來，與我戰鬥。」
11 Chuin Saul le Israel mite jousen Plilistine mipa thusei ajah phat’un, akichalheh jeng tauvin ahi.
掃羅和以色列眾人聽見非利士人的這些話，就驚惶，極其害怕。
12 David kitipa chu Judah gam Bethlehem khopia Ephrah mi Jesse chapa ahin, hiche lai chun Jesse chu ateh lheh jeng tan chule aman chapa get jen aneiyin ahi.
大衛是猶大伯利恆的以法他人耶西的兒子。耶西有八個兒子。當掃羅的時候，耶西已經老邁。
13 Jesse chapa alen thumho, chu Eliab, Abindab, chule Shimea hochu Philistine te sat dia Saul lengpa sepai a pang ahiuve.
耶西的三個大兒子跟隨掃羅出征。這出征的三個兒子：長子名叫以利押，次子名叫亞比拿達，三子名叫沙瑪。
14 David chu achate lah’a aneopen ahi. David ute thum hochu Saul sepaiho toh khom’a ahiuve.
大衛是最小的；那三個大兒子跟隨掃羅。
15 Ahin David chu Saul inpia kona apa kelngoi chin kithopi dia Bethlehem ah hung kile kitji jia ahi.
大衛有時離開掃羅，回伯利恆放他父親的羊。
16 Ni somli sungin jingkah, nilhah seh leh Philitine mihatpan Israel sepai ho ahin naiyin achou jing in ahi.
那非利士人早晚都出來站着，如此四十日。
17 Nikhat Jesse in David jah’ah, “Hiche pucha-a chang kanpoh hile changlhah lhon som hi choijin lang gangtah in naute gapen.
一日，耶西對他兒子大衛說：「你拿一伊法烘了的穗子和十個餅，速速地送到營裏去，交給你哥哥們；
18 Chule hiche bongnoiha-a kisem lhon som hi sepaiho lamkaipa pen. Na-ute iti nauvem gavenlang, thu nahin nungpoh kit ding ahi,” tin anasollin ahi.
再拿這十塊奶餅，送給他們的千夫長，且問你哥哥們好，向他們要一封信來。」
19 David uteho chu Saul to umkhom'a ahiuvin, Israel sepaiho chu Elah phaichama gal mun’ah um ahiuve.
掃羅與大衛的三個哥哥和以色列眾人，在以拉谷與非利士人打仗。
20 Chuin David in akelngoiho chu avetup din mi khat angansen, jingkah matah in apan athupeh bang in thilho chu apon, achen ahile sepaiho galsat dinga ngahmun dalha dinga akigotuva a-ao laitah’un ngahmun chu agalhungin ahi.
大衛早晨起來，將羊交託一個看守的人，照着他父親所吩咐的話，帶着食物去了。到了輜重營，軍兵剛出到戰場，吶喊要戰。
21 Israelte le Philistine sepaiho galkisat dia kidinte-a kimaitoa akigol laitah’un,
以色列人和非利士人都擺列隊伍，彼此相對。
22 David in thilkeo chingtup pa henga athilpoh ho chu adalhan, gangtah’in a-ute ho chibai agaboltai.
大衛把他帶來的食物留在看守物件人的手下，跑到戰場，問他哥哥們安。
23 Aman a-uteho akihoulimpi laitah in, Gath mi Philistine mihatpa chu Philistine sepai ho lah’a kon in ahung potdoh'in ana seingaiji bang in asamin, Israel mite chu ahin choukit tan ahile, hichu David in ajatan ahi.
與他們說話的時候，那討戰的，就是屬迦特的非利士人歌利亞，從非利士隊中出來，說從前所說的話；大衛都聽見了。
24 Chuin Israel sepaiten hiche mipa chu amu phat’un akicha behseh jengun ajam tauvin ahi.
以色列眾人看見那人，就逃跑，極其害怕。
25 Hichun alah uva mikhat in David jah’a, “Hiche mihatpa chu namu em? Aniseh leh hitia khu hung potdoh’a Israel sepaite achou chou jin ahi, koihile ama thatpen pen khu lengpan kipaman lentah apeh ding, achanu khat jong aji ding’a apeh ding, chule Israel ten kai peh dingdol a kon in jong onthol sah ding ahi,” ati.
以色列人彼此說：「這上來的人你看見了嗎？他上來是要向以色列人罵陣。若有能殺他的，王必賞賜他大財，將自己的女兒給他為妻，並在以色列人中免他父家納糧當差。」
26 David in akimvella ding Israel sepai ho jah’ah, “Hiche cheptanlou Philistine mahatpa that’a, Israel mite avettomna kona huhdoh mi chu ipi amu ding ham? Ipi hile iti hiche cheptanlou Philistine pan hingjing Pathen sepaite ajumso ding ham?” ati.
大衛問站在旁邊的人說：「有人殺這非利士人，除掉以色列人的恥辱，怎樣待他呢？這未受割禮的非利士人是誰呢？竟敢向永生上帝的軍隊罵陣嗎？」
27 Chuin miho chun adonbut un, “Henge hiche mipa that pen pen chu kipaman akisei chu peh ding ahi,” atiuve.
百姓照先前的話回答他說：「有人能殺這非利士人，必如此如此待他。」
28 Ahinlah David uteho lah’a alenpen Eliab chun David thusei ajahdoh phat’in alung ahang in, “Hichea hi ipi nahung bolle ham? Na kelngoi hon hochu ipi itihen nati ham? Nakiletsahna le na jonchih na chu kahe nai, hichea kidounaho venom mai maija hunga nahibouve,” ati.
大衛的長兄以利押聽見大衛與他們所說的話，就向他發怒，說：「你下來做甚麼呢？在曠野的那幾隻羊，你交託了誰呢？我知道你的驕傲和你心裏的惡意，你下來特為要看爭戰！」
29 Hichun David in, “Ken ipi kabol em? Thudoh kagah nei mai mai ahi,” tin adonbut in ahi.
大衛說：「我做了甚麼呢？我來豈沒有緣故嗎？」
30 Chuin amahoa konin adangho langah akihei kit in athudoh mama adoh’a ahile, amahon jong aseima ma asei kit un ahi.
大衛就離開他轉向別人，照先前的話而問；百姓仍照先前的話回答他。
31 David thudoh chu Saul lengpa kom agalhut un ahile Saul lengpan jong aheng’a ahin pui diuvin thu ape tan ahi.
有人聽見大衛所說的話，就告訴了掃羅；掃羅便打發人叫他來。
32 “Hiche Philistine mipa chunga khun boi tahih’un, kache ding kaga kimaitopi ding ahi,” tin David in Saul jah’a aseiyin ahi.
大衛對掃羅說：「人都不必因那非利士人膽怯。你的僕人要去與那非利士人戰鬥。」
33 Saul in, “Angol nahim! nangman hiche Philistine mihatpa nasatna najo nading lampi aum theipoi, nangma chapang chabou nahin, ama akhangdon laiya kipatna galsat mi ahi,” ati.
掃羅對大衛說：「你不能去與那非利士人戰鬥；因為你年紀太輕，他自幼就作戰士。」
34 Ahinlah David in, “Kapa kelngoi hole kelcha ho jong kana vetkol ahin, nasohpa hin apa kelngoi anachin na’a chun keipi bahkai le vompi ahunga kelnou ho ahung lhohmang ding agot tengle,
大衛對掃羅說：「你僕人為父親放羊，有時來了獅子，有時來了熊，從群中啣一隻羊羔去。
35 Anung kadellin, kakidalpin, akamsung’a konin kahuhdohjin ahi, chule keima thadia eigot tengleh, akha ah kaman in kathat jitai.
我就追趕牠，擊打牠，將羊羔從牠口中救出來。牠起來要害我，我就揪着牠的鬍子，將牠打死。
36 Keipi le vompi ani nia hitia chu kabolji ahin chule tua jong Philistine cheptan loupa jong chutia chu kabol ding ahi, ajeh chu aman hing jing Pathen sepai ho ajumso jeh’a hitia chu bolding ahi.
你僕人曾打死獅子和熊，這未受割禮的非利士人向永生上帝的軍隊罵陣，也必像獅子和熊一般。」
37 Pakaiyin keipi bahkai le vompi khutphanga kona eihuhdoh pa chun tunia jong hiche Philistine mihatpa a kona eihuhdoh tei ding ahi,” atin boltei agoi. Hichun Saul in achaina a lunggel lhahna aneiyin, “Aphai nakigot bang chun boltan chule Pakaiyin naumpi jingta hen,” ati.
大衛又說：「耶和華救我脫離獅子和熊的爪，也必救我脫離這非利士人的手。」掃羅對大衛說：「你可以去吧！耶和華必與你同在。」
38 Chuin Saul in David agalvon apen, alukhuh sum-eng a kisem akhuhpeh in, thih sangkhol a-ahpeh tan ahi.
掃羅就把自己的戰衣給大衛穿上，將銅盔給他戴上，又給他穿上鎧甲。
39 Hichun David in agalvon chunga chun achemjam ako’in, kal khat kal agah son le galvon ho akivon khahlou jeh in, achethei tapon ahi. Hijeh chun aman Saul jah’a, “Hicheho pumin chethei ponge, ajeh chu hicheho hi kamang theipoi,” atin, asut lhatai.
大衛把刀跨在戰衣外，試試能走不能走；因為素來沒有穿慣，就對掃羅說：「我穿戴這些不能走，因為素來沒有穿慣。」於是摘脫了。
40 Hichun David in vadung songchang jolsel chang nga akilopan, akelngoi chinna sakhao neovah akikon, chuin akelngoi chinna tenggol le sailungchang kapna gophel akichoijin, Philistine mihatpa umna phaicham ajontai.
他手中拿杖，又在溪中挑選了五塊光滑石子，放在袋裏，就是牧人帶的囊裏；手中拿着甩石的機弦，就去迎那非利士人。
41 Goliath jong ahung potdoh'in David lam ahin jontai chule agalvon popa chu ahung masan ahi.
非利士人也漸漸地迎着大衛來，拿盾牌的走在前頭。
42 Goliath in David chu phatah a avettoh phat’in, chapang melhoi cha bou ahinah laijeh in, asit behseh jeh in alung ahang tai.
非利士人觀看，見了大衛，就藐視他；因為他年輕，面色光紅，容貌俊美。
43 David jah’a lunghang tah in, “Keima uicha kahim? Mol kichoija kahenga hung nahim?” ati. Hichun Philistine mipa chun, apathen ho min pan in David chu agaosap tai.
非利士人對大衛說：「你拿杖到我這裏來，我豈是狗呢？」非利士人就指着自己的神咒詛大衛。
44 Goliath in David chu achouvin, “Hilam ah hungin, keiman natahsa chu vachate le gamsa te kapeh ding ahi,” ati ahi.
非利士人又對大衛說：「來吧！我將你的肉給空中的飛鳥、田野的走獸吃。」
45 David in Philistine mipa chu adonbut in, “Nangma chemjamle tengcha choiya hung nahin, Ahinlah keima vang van gam sepai galsatte Pakai mina hung kahi.
大衛對非利士人說：「你來攻擊我，是靠着刀槍和銅戟；我來攻擊你，是靠着萬軍之耶和華的名，就是你所怒罵帶領以色列軍隊的上帝。
46 Tunia hi Pakaiyin najoding, keiman nang katha-a nalu katan ding, natahsa thisa chu vachate le gamsate kapeh ding chule leiset pumpin Israel Pathen khat aume ti ahet diu ahi,” ati.
今日耶和華必將你交在我手裏。我必殺你，斬你的頭，又將非利士軍兵的屍首給空中的飛鳥、地上的野獸吃，使普天下的人都知道以色列中有上帝；
47 “Chule hichea hung kikhom jousen Pakaiyin chemjam le tengchan ahuhhingpoi ti ahet dingu ahi. Ajeh chu galsat hi Pakaiya ahin, aman nangho kakhutna eipeh doh diu ahitai,” ati.
又使這眾人知道耶和華使人得勝，不是用刀用槍，因為爭戰的勝敗全在乎耶和華。他必將你們交在我們手裏。」
48 Goliath ahung kipatdoh a David henglam ahin jot phat in, David chu kintah in Philistine mihatpa toh kisuto ding in alhaisuh tan ahi.
非利士人起身，迎着大衛前來。大衛急忙迎着非利士人，往戰場跑去。
49 David in akhut in asakhao sung asoh in, song chang khat aladoh in, ah-songse’a chu asea ahile, Philistine mipa chalpang ah achun, songchang chu alut in, Goliath tol-lhang ah alhutan ahi.
大衛用手從囊中掏出一塊石子來，用機弦甩去，打中非利士人的額，石子進入額內，他就仆倒，面伏於地。
50 Chuti chun David in chemjam pang louhellin, songchang khatseh le ah-songse in Goliath ajoutan ahi.
這樣，大衛用機弦甩石，勝了那非利士人，打死他；大衛手中卻沒有刀。
51 Chuin David in adel lut paiyin, Goliath chemjam chu asatdoh in, ama chemjam ma ma chun alol atantan ahi. Chuin Philistine mipiten ami hatpa’u athi amu phat un, akinung heijun ajam tauvin ahi.
大衛跑去，站在非利士人身旁，將他的刀從鞘中拔出來，殺死他，割了他的頭。非利士眾人看見他們討戰的勇士死了，就都逃跑。
52 Chuin Israelte le Judah miho akipat’un, a-aovun, phaicham le Ekron kotpi aphah kah seuvin Philistine mite nung adel’un ahi. Chule Philistine mipi ho chu Shaariam lam lhon lhungin thilong akijam thang’un, Gath le Ekron changeijin athilong u chu alum thang sohkei jenginn ahi.
以色列人和猶大人便起身吶喊，追趕非利士人，直到迦特和以革倫的城門。被殺的非利士人倒在沙拉音的路上，直到迦特和以革倫。
53 Chuin Israel chaten Philistine mite anungdel uva kon in ahung kinung leuvin, angahun hou chu asumang’un achom tauvin ahi.
以色列人追趕非利士人回來，就奪了他們的營盤。
54 Chuin David in Philistine mihatpa luchang chu alan Jerusalem ah ahin potai; ahin galvon vang apon in’ah akoitai.
大衛將那非利士人的頭拿到耶路撒冷，卻將他軍裝放在自己的帳棚裏。
55 David Philistine pa satdinga akon doh chun Saul in agalvon popa Abner jah’ah, “Hiche gollhang pa khu koicha ham? tin adongin ahile Abner in jong, “Atahbah in kahepoi,” tin anadonbut e.
掃羅看見大衛去攻擊非利士人，就問元帥押尼珥說：「押尼珥啊，那少年人是誰的兒子？」押尼珥說：「我敢在王面前起誓，我不知道。」
56 Hichun lengpan jong, “Aphai, koiham hinkhol chen’in,” ati.
王說：「你可以問問那幼年人是誰的兒子。」
57 David in Goliath ahintha jouva ahung lhun in, Abner in Philistine mihatpa luchang chu Saul komah ahin lhuttan ahi.
大衛打死非利士人回來，押尼珥領他到掃羅面前，他手中拿着非利士人的頭。
58 Hichun Saul in, “Gollhang, napa koiham neisei peh in,” atin ahile David in adonbut in, “Kapa min Jesse ahin, Bethlehem a um kahiuve,” ati.
掃羅問他說：「少年人哪，你是誰的兒子？」大衛說：「我是你僕人伯利恆人耶西的兒子。」
