Cei 17
1 Amphipolis ingkaw Apollonia khaw ce ani poeng coengawh Thesalonika khaw ce pha hy nih, cawh ce Judahkhqi sinakawk pynoet awm hy.
A gdy przeszli Amfipolis i Apolonię, przybyli do Tesaloniki, gdzie była synagoga żydowska.
2 A ceh khawi amyihna, Paul taw sinakawk na cet hy, Sabbath thum voei khuiawh cekkhqi mi cauk awi ce kqawn uhy,
Wtedy Paweł według [swego] zwyczaju wszedł do nich i przez trzy szabaty rozprawiał z nimi na podstawie Pisma;
3 Khrih ing khuikha kyinaak hu kawmsaw thihnaak awhkawng tho tlaih kaw, tice kqawn caih pehy. “Nangmih a venawh kai ing ka nik kqawn law peek khqi Jesu ve Khrih hawh hy,” tinak khqi hy.
Wyjaśniając i nauczając, że Chrystus musiał cierpieć i powstać z martwych oraz: Ten Jezus, którego wam głoszę, jest Chrystusem.
4 Juda thlang thlang vang ing cangna unawh Paul ingkaw Sila ce bawng uhy, Khawsa ak kqih Greek thlang khawzah ingkaw nu qypawm khawzah ingawm bawng lawt uhy.
I niektórzy z nich uwierzyli i przyłączyli się do Pawła i Sylasa, również mnóstwo pobożnych Greków i niemało znamienitych kobiet.
5 Cehlai Judakhqi tlai se unawh, ik-oeih ami zawihnaak hun awh thlak che pynoet ceh pyi uhy; thlang kqeng cun khqi unawh khawk khuiawh awipungnaak ce sai uhy. Jason a im ce muk unawh Paul ingkaw Sila ce thlang kqeng a haiawh sawi aham cai uhy.
Ale ci Żydzi, którzy nie uwierzyli, zdjęci zazdrością, dobrali sobie niektórych niegodziwych próżniaków, a kiedy zebrali dużą grupę, podburzyli miasto. Naszli dom Jazona i szukali ich, aby wyprowadzić ich przed lud.
6 Cehlai cekqawi ce a mami huh law awhtaw, Jason ingkaw koeinaa thlang vang tloek ce khawboei a venna sawi unawh, “Kawmdek seetnaak ak sai qawi ce ve pha law hawh hy nih,
Gdy jednak ich nie znaleźli, zaciągnęli Jazona i niektórych braci przed przełożonych miasta, krzycząc: Oto ci, którzy cały świat wzburzyli, przyszli [też] tutaj;
7 Jason ing cekqawi ce do nawh a im awh pah sak hy. Cekqawi ing Kaisar ak awipeek oelh nih nawh, sangpahrang ak chang Jesu awm hy, tinawh kqawn hy nih,” tinawh khy uhy.
A Jazon ich przyjął. Oni wszyscy postępują wbrew dekretom cesarza, mówiąc, że jest inny król, Jezus.
8 Ce ak awi ce a ming zaak awh, thlang kqeng ingkaw khawboeikhqi ce so khqoet uhy.
W ten sposób zaniepokoili lud i przełożonych miasta, którzy to słyszeli.
9 Jason ingkaw ak changkhqi ce ceh sak uhy.
Ale po wzięciu poręczenia od Jazona i innych wypuścili ich.
10 Khaw am than awhtaw koeinaakhqi ing Paul ingkaw Sila ce Berea khaw na tyi uhy. Ce a khaw ce ani pha awh Judakhqi a sinakawk na ce cet hy nih.
Zaraz w nocy bracia wysłali Pawła i Sylasa do Berei. Kiedy tam przybyli, weszli do synagogi żydowskiej.
11 Berea khaw awhkaw thlangkhqi taw Thesalonika khaw awhkaw thlang khqing lak awh cyi khqoet uhy, a mingmih ingtaw Paul ak awih kqawn ce ak nep cana a ming ngai peek coengawh, anih ak awih kqawn ve ak thym tang hy voei nu ti unawh cauk awh ak nep cana sui uhy.
Ci byli szlachetniejsi od tych w Tesalonice, gdyż przyjęli słowo [Boże] z całą gotowością i codziennie badali Pisma, czy tak się sprawy mają.
12 Juda thlang khawzah ing cangna unawh Greek thlak mang nunu papa khawzah ingawm cangna uhy.
Wielu więc z nich uwierzyło, również niemało wpływowych greckich kobiet i mężczyzn.
13 Paul ing Berea khaw awh awithang leek kqawn hy tice Thesalonika khaw awhkaw thlangkhqi ing a ming zaak awh, ce na ce cet bai unawh thlang kqeng ce ami cuih coengawh awipungnaak sai bai uhy.
A gdy Żydzi z Tesaloniki dowiedzieli się, że i w Berei Paweł głosi słowo Boże, przyszli też tam i podburzali lud.
14 Koeinaakhqi ing Paul ce tuicunli a keng na thak pahoei uhy, Sila ingkaw Timote taw Berea khaw awh awm hy nih.
Wtedy bracia natychmiast wysłali Pawła w drogę ku morzu, a Sylas i Tymoteusz tam zostali.
15 Paul ak thak thlangkhqi ing anih ce Atheni khaw na ceh pyi uhy, Sila ingkaw Timote ce a venawh law zy aham awi a yn coengawh cekkhqi ce hlat uhy.
Ci, którzy towarzyszyli Pawłowi, odprowadzili go aż do Aten i powrócili, otrzymawszy polecenie dla Sylasa i Tymoteusza, żeby jak najszybciej przyszli do niego.
16 Paul ing cekqawi ce Atheni khaw awh a qeh awh, khawk khui boeih myiqawl bawknaak ing be uhy tice a huh awh ak kawlung khuikha hy.
A gdy Paweł czekał na nich w Atenach, burzył się w duchu na widok miasta oddanego bałwochwalstwu.
17 Cedawngawh sinakawk awh Judakhqi, Khawsa ak kqih Greekkhqi mi Khawsak awi kqawnnaak ce tahy, them ami zawihnaak hun awh khaw hypoet coeng hypoet cawhkaw amik awmkhqi mi Khawsak awi kqawn qu pe uhy.
Rozprawiał więc w synagodze z Żydami i [ludźmi] pobożnymi oraz codziennie na rynku ze wszystkimi, których spotkał.
18 Cawh Epikuria ingkaw Stoik thlakcyikhqi mi ce oelh qu uhy. Cekkhqi anglakawhkaw thlang vang ing, “Vawhkaw ak so thlang ing ve ikaw nu ti ak kqawn lawt?” tina uhy. Thlang vang tloek ing, “Qap chang nakaw khawsa akawngkhqi ni ak kqawn namih hy ve,” tina uhy. Paul ing Jesu ak awithang leek ingkaw thawh tlaihnaak akawng ak kqawn dawngawh cemyihna ce tina uhy.
Wtedy niektórzy z filozofów epikurejskich i stoickich spierali się z nim. Jedni mówili: Co chce powiedzieć ten nowinkarz? A inni: Zdaje się, że jest zwiastunem obcych bogów. Głosił im bowiem Jezusa i zmartwychwstanie.
19 Areopaga ami ti cunnaak a hun na ceh pyi unawh a venawh, “Vawhkaw cawngpyinaak ak thai nak kqawn ve kaimih a venawh nak kqawn law hly thai nu?
Zabrali go, zaprowadzili na Areopag i zapytali: Czy możemy się dowiedzieć, co to za nowa nauka, którą głosisz?
20 Awi nak kqawn ve kaimih ang zaak awhtaw lang hy, cedawngawh zaksim aham ngaih unyng,” tina uhy.
Bo przynosisz jakieś rzeczy obce naszym uszom. Chcemy więc wiedzieć, o co właściwie chodzi.
21 Cedawngawh Athenis khaw awhkaw thlangkhqi ingkaw khinkhqi boeih awm, ami hoeng tym awh a hoei awh awikqawnaak ingkaw awi doetnaak na hawna uhy.
(A wszyscy Ateńczycy i mieszkający tam cudzoziemcy nie poświęcali czasu na nic innego, tylko na opowiadanie lub słuchanie czegoś nowego).
22 Areopagi cunnaak awh Paul ce dyi nawh: “Athenis thlangkhqi! Ik-oeih soepkep awh bawknaak ak thin tlawhnaak thlang na awm uhyk ti tice sim nyng.
Wtedy Paweł stanął pośrodku Areopagu i powiedział: Mężowie ateńscy, widzę, że pod każdym względem jesteście nadzwyczaj religijni.
23 Cet nawh nangmih ing nami bawkkhqi ce ka toek lah awh, “AMSIM KHAWSA HAMNA,” tinawh nami qee ce hu nyng. Nangmih ing a sim kaana nami bawk ce ni, tuh kai ing kak kqawn law hy.
Przechadzając się bowiem i przypatrując waszym świętościom, znalazłem też ołtarz, na którym było napisane: Nieznanemu Bogu. Ja głoszę wam tego, którego nie znając, czcicie.
24 Khawmdek ingkaw ak khuiawh ak awm boeih ak saikung Khawsa ve khan ingkaw khawmdek boei na awm nawh kut ing a sai bawkim awh ak awm am ni;
Bóg, który stworzył świat i wszystko na nim, ten, który jest Panem nieba i ziemi, nie mieszka w świątyniach zbudowanych ręką.
25 them amak sai thai amyihna thlanghqing ing a sai peek ak ngoe Khawsa am ni; amah ing a soep hoei boeih a venawh hqingnaakkhqi, bibinaakkhqi ingkaw ik-oeih boeih ak pekung na awm hy.
Ani nie jest czczony rękoma ludzkimi tak, [jakby] czegoś potrzebował, ponieważ sam daje wszystkim życie i oddech, i wszystko.
26 Thlanghqing ve khawmdek pum boeih awh pynoetna khawsak boeih hamna thlang phyn boeih ce sai nawh, ami ham atym ingkaw amik khawsaknaak ham khawqi khan pek khqi hy.
I z jednej krwi uczynił wszystkie narody ludzkie, żeby mieszkały na całej powierzchni ziemi, określiwszy czasy wcześniej wyznaczone i zamierzone granice ich zamieszkania;
27 Khawsa sui unawh, thoem unawh, ami huhnaak hqet thai aham anih ing lak am ni hla khqi hy.
Żeby szukali Pana, czy go nie znajdą po omacku, chociaż nie jest daleko od nikogo z nas.
28 Amah ak caming ni hqing, ning tat thai unawh ning plaa thai uhy; nangmih awhkaw hla ak phawh thai thlang pynoet ing awm, 'Ningnih awm a cadilkhqi na nik awm ni,' tinawh ak kqawn amyihna.
Bo w nim żyjemy, poruszamy się i jesteśmy, jak też powiedzieli niektórzy z waszych poetów: I [my] bowiem jesteśmy z jego rodu.
29 Cedawngawh Khawsa a cadilkhqi na ni awm hawh kawng taw, Khawsa ve thlanghqing ing sui ing aw, tangka ing aw, lung ing aw a sai myiqawl amyihna poek aham am awm hy.
Będąc więc z rodu Boga, nie powinniśmy sądzić, że Bóstwo jest podobne do złota, srebra lub kamienia, misternie wyrzeźbionych według wyobrażenia ludzkiego.
30 Khawsa ing am ni simnaakkhqi ce nim hilh pek khqi nawh; cehlai tuawh ve qam boeih awhkaw thlang boeih zyt aham awi pek hawh hy.
Bóg wprawdzie pomijał czasy tej nieświadomości, teraz [jednak] nakazuje wszędzie wszystkim ludziom pokutować;
31 Ikawtih, amah ing ak tyh thlang ce hawna nawh khawmdek awideng aham khawnghi ce hoep hawh hy. Thihnaak awhkawng anih ce a thawh saknaak ak caming thlang boeih a venawh vawhkaw hatnaak ce dang sak hawh hy,” tinak khqi hy.
Gdyż wyznaczył dzień, w którym będzie sprawiedliwie sądził cały świat przez człowieka, którego [do tego] przeznaczył, zapewniając o tym wszystkich przez wskrzeszenie go z martwych.
32 Thlak thi thawhnaak akawng a ming zaak awh, thlang vang tloek ing qaih na uhy, cehlai thlang vang ingtaw, “Ve ak awi ve ka ming ngai tlaih aham ngaih unyng,” tina uhy.
Gdy usłyszeli o zmartwychwstaniu, jedni się naśmiewali, a inni mówili: Posłuchamy cię o tym ponownie.
33 Cehlai Paul ing a miven awhkawng cehtak khqi hy.
I tak Paweł wyszedł spośród nich.
34 Thlang a khoeh Paul a hu awh bat unawh ak awih kqawn ce cangna uhy. Cekhqi anglakawh Areopagi khuiawh kaw thlang pynoet Dionisia ingkaw Damari ak mingnaak nu pynoet ingkaw thlak changkhqi awm pa uhy.
Lecz niektórzy ludzie przyłączyli się do niego i uwierzyli. [Był] też wśród nich Dionizy Areopagita i kobieta imieniem Damaris oraz inni z nimi.
