Lucas 16
1 " Ug si Jesus miingon usab sa iyang mga tinun-an, " Dihay usa ka tawong dato nga may piniyalan, ug kini gisumbong kaniya nga kono nag-usik-usik sa kabtangan sa maong dato.
Jesus said to his disciples: “There was a rich man who had a steward; and this steward was maliciously accused to him of wasting his estate.
2 Ug kini iyang gipatawag ug giingnan, `Unsa ba kining akong nadungog mahitungod kanimo? Humatag kag husay sa imong pagkapiniyalan, kay dili ka na mahimong piniyalan.'
So the master called him and said ‘What is this that I hear about you? Give in your accounts, for you cannot act as steward any longer.’
3 Ug ang piniyalan miingon sa sulod sa iyang kaugalingon, `Unsa may akong buhaton, sanglit langkatan na man ako sa akong agalon sa katungdanan sa pagkapiniyalan? Wala akoy igong kusog aron ako magbugwal, ug maulaw ako sa pagpakilimos.
‘What am I to do,’ the steward asked himself, ‘now that my master is taking the steward’s place away from me? I have not strength to dig, and I am ashamed to beg.
4 Ah, nahibalo na ako unsay akong buhaton aron dawaton ako sa mga tawo ilang mga puloy-anan kon palagputon na ako gikan sa akong pagkapiniyalan.'
I know what I will do, so that, as soon as I am turned out of my stewardship, people may welcome me into their homes.’
5 Ug unya, sa tinagsatagsa iyang gipatawag ang mga nanagpakautang sa iyang agalon, ug ang nahauna iyang gipangutana nga nag-ingon, `Pila bay utang mo sa akong agalon?'
One by one he called up his master’s debtors. ‘How much do you owe my master?’ he asked of the first.
6 Kini mitubag, `Usa ka gatus ka taro nga lana.' Ug siya miingon kaniya, `Ania, dawata ang kasabutan, dumali ka sa paglingkod ug isulat ang kalim-an ka taro.'
‘Four hundred and forty gallons of oil,’ answered the man. ‘Here is your agreement,’ he said; ‘sit down at once and make it two hundred and twenty.’
7 Unya miingon siya sa lain, `Ug ikaw, pila bay imong utang?' Kini mitubag, `Usa ka gatus ka bakid nga trigo.' Ug siya miingon kaniya, `Ania, dawata ang kasabutan, `ug isulat ang kawaloan ka bakid.'
And you, the steward said to the next, ‘how much do you owe?’ ‘Seventy quarters of wheat,’ he replied. ‘Here is your agreement,’ the steward said; ‘make it fifty-six.’
8 Ug ang agalon midayeg sa iyang malimbungon nga piniyalan tungod sa kaigmat niya sa pagbuhat sa ingon; kay labut sa ilang kaugalingong kaliwatan, ang mga anak niining kalibutana labi pang maigmat kay sa mga anak sa kahayag. (aiōn g165)
His master complimented this dishonest steward on the shrewdness of his action. And indeed men of the world are shrewder in dealing with their fellow-men than those who have the Light. (aiōn g165)
9 Ug sultihan ko usab kamo, pangita kamog mga higala alang sa inyong kaugalingon pinaagi sa malimbungon nga bahandi, aron nga inigkahurot na niini kamo ilang pagadawaton ngadto sa dayong mga puloy-anan. (aiōnios g166)
And I say to you ‘Win friends for yourselves with your dishonest money,’ so that, when it comes to an end, there may be a welcome for you into the Eternal Home. (aiōnios g166)
10 "Siya nga kasaligan sa gagmay kaayong butang kasaligan usab sa dagku; ug siya nga malimbungon sa gagmay kaayong butang malimbungon usab sa dagku.
He who is trustworthy in the smallest matter is trustworthy in a great one also; and he who is dishonest in the smallest matter is dishonest in a great one also.
11 Kon kamo dili man kasaligan sa malimbongon nga bahandi, kinsa may mopiyal kaninyo sa matuod nga bahandi?
So, if you have proved untrustworthy with the ‘dishonest money,’ who will trust you with the true?
12 Ug kon kamo dili man kasaligan sa butang nga iya sa laing tawo, kinsa may mohatag kaninyo sa butang nga inyong kaugalingon?
And, if you have proved untrustworthy with what does not belong to us, who will give you what is really our own?
13 "Walay binatonan nga arang makaalagad ug duha ka agalon; kay mahitabo man nga dumtan niya ang usa ug higugmaon niya ang ikaduha; o dapigan niya ang usa ug tamayon niya ang ikaduha. Dili kamo makaalagad sa Dios ug sa mga bahandi."
No servant can serve two masters, for, either he will hate one and love the other, or else he will attach himself to one and despise the other. You cannot serve both God and Money.”
14 Ug ang mga Fariseo, nga mga mahigugmaon sa salapi, nakadungog niining tanan ug sila nangyam-id kaniya.
All this was said within hearing of the Pharisees, who were lovers of money, and they began to sneer at Jesus.
15 "Apan si Jesus miingon kanila, " Kamo mao ang mga nagapakamatarung sa inyong kaugalingon sa atubangan sa mga tawo, apan ang Dios nahibalo sa inyong mga kasingkasing; kay ang gipakahalangdon sa mga tawo kangilaran man sa atubangan sa Dios.
“You,” said Jesus, “are the men who justify themselves before the world, but God can read your hearts; and what is highly esteemed among men may be an abomination in the sight of God.
16 "Ang kasugoan ug ang mga profeta milungtad hangtud sa pag-abut ni Juan; ug sukad niadtong panahona ginawali ang maayong balita mahitungod sa gingharian sa Dios, ug ang matag-usa ka tawo nagasulod niini sa linugsanay.
The Law and the Prophets sufficed until the time of John. Since then the Good News of the Kingdom of God has been told, and everybody has been forcing his way into it.
17 Apan masayon pang mahanaw ang langit ug ang yuta, kay sa mawad-agkahulogan ang usa ka tulpok sa kasugoan.
It would be easier for the heavens and the earth to disappear than for one stroke of a letter in the Law to be lost.
18 "Ang matag-usa nga mobulag sa iyang asawa ug mangasawag lain, nakapanapaw; ug ang mangasawa sa babayeng binulagan sa bana, nakapanapaw.
Every one who divorces his wife and marries another woman is an adulterer, and the man who marries a divorced woman is an adulterer.
19 " " Dihay usa ka tawong dato nga nagsapot ug purpora ug lino nga manipis, ug nagkaon sa makabuhong nga pagkaon matag-adlaw.
There was once a rich man, who dressed in purple robes and fine linen, and feasted every day in great splendour.
20 Ug sa gowa sa iyang pultahan gipalubog ang usa ka tawong kabus nga ginganlan si Lazaro, nga nalukop sa kabahong.
Near his gateway there had been laid a beggar named Lazarus, who was covered with sores,
21 Ug gipangandoy ni Lazaro nga mabusog unta siya sa mga mumho nga nangatagak gikan sa lamisa sa tawong dato; ug labut pa, ang mga iro nanagpanuol kaniya ug ilang gitilapan ang iyang kabahong.
and who longed to satisfy his hunger with what fell from the rich man’s table. Even the very dogs came and licked his sores.
22 Ug ang tawong kabus namatay ug gidala sa mga manolunda ngadto sa sabakan ni Abraham. Unya ang tawong dato namatay usab ug gilubong.
After a time the beggar died, and was taken by the angels to be with Abraham. The rich man also died and was buried.
23 Ug didto sa Hades, sa nag-antus siya sa mga kasakit, giyahat niya ang iyang mga mata ug iyang nakita si Abraham didto sa halayo ug si Lazaro diha sa iyang sabakan. (Hadēs g86)
In the Place of Death he looked up in his torment, and saw Abraham at a distance and Lazarus at his side. (Hadēs g86)
24 Ug siya misinggit nga nag-ingon, `Amahan kong Abraham, kaloy-i intawon ako, ug sugoa si Lazaro sa pagtuslob sa tumoy sa iyang tudlo diha sa tubig aron ipabugnaw sa akong dila; kay ania ako sa kasakit dinhi niining nagadilaab nga kalayo.'
So he called out ‘Pity me, Father Abraham, and send Lazarus to dip the tip of his finger in water and cool my tongue, for I am suffering agony in this flame.’
25 Apan si Abraham mitubag kaniya, `Anak, hinumdumi nga sa buhi ka pa nakadawat ikaw sa mga maayo mong butang, ug si Lazaro usab nakadawat sa dili mga maayong butang; apan siya ginalipay karon diri, samtang anaa ikaw diha sa kasakit.
‘Child,’ answered Abraham, ‘remember that you in your lifetime received what you thought desirable, just as Lazarus received what was not desirable; but now he has his consolation here, while you are suffering agony.
26 Ug labut pa niining tanan, sa taliwala kanamo ug kaninyo gikapahimutang ang usa ka dakung bung-aw aron nga sila nga buot molabang gikan diri nganha kaninyo dili arang makahimo; ug nga walay bisan kinsa nga makalabang gikan diha ngari kanamo.'
And not only that, but between you and us there lies a great chasm, so that those who wish to pass from here to you cannot, nor can they cross from there to us.’
27 Ug ang dato miingon, `Sa ingon niana, mangamuyo ako kanimo, amahan, nga imo siyang paadtoon sa balay sa akong amahan,
‘Then, Father,’ he said, ‘I beg you to send Lazarus to my father’s house —
28 kay aduna akoy lima ka mga igsoong lalaki, aron iyang pasidan-an sila, basi usab unyag mahianhi sila niining dapita sa kasakit.'
For I have five brothers to warn them, so that they may not come to this place of torture also.’
29 Apan si Abraham mitubag kaniya, `Atua na kanila si Moises ug ang mga profeta; papatalinghuga sila kanila.'
‘They have the writings of Moses and the Prophets,’ replied Abraham; ‘let them listen to them.’
30 Ug siya miingon, `Dili kana, amahan kong Abraham; apan kon kanila adunay moadto nga gikan sa mga nangamatay, sila managhinulsol gayud.'
‘But, Father Abraham,’ he urged, ‘if some one from the dead were to go to them, they would repent.’
31 "Si Abaraham mitubag kaniya, `Kon sila dili man manimati kang Moises ug sa mga profeta, nan, dili sila malukmay bisan pa kon adunay mabanhaw gikan sa mga patay.'"
‘If they do not listen to Moses and the Prophets,’ answered Abraham, ‘they will not be persuaded, even if some one were to rise from the dead.’”
