Lucas 14

1 Usa niana ka adlaw nga igpapahulay, sa nahisulod siya aron sa pagkaon didto sa balay sa usa ka punoan nga Fariseo, siya ilang gipaniiran.

Then it happened, when He entered the house of one of the rulers of the Pharisees to eat bread on the Sabbath, that they were watching Him closely.

2 Ug tan-awa, miatubang kaniya ang usa ka tawong nanghupong.

And then, there in front of Him was a man who had dropsy!

3 Ug ngadto sa mga batid sa balaod ug sa mga Fariseo si Jesus misulti nga nag-ingon, "Uyon ba sa kasugoan o dili, ang pagpang-ayog masakiton sulod sa adlaw nga igpapahulay?"

And Jesus reacted by saying to the lawyers and Pharisees, “Is it lawful to heal on the Sabbath?”

4 Apan sila wala managtingog. Unya iyang gigunitan ang masakiton ug giayo siya ug gipalakaw siya.

But they kept silent. So He took hold of him, healed him, and let him go.

5 Ug siya miingon kanila, "Kinsa ba kaninyo ang may asno o baka nga kon mahulog kini sa atabay sa adlaw nga igpapahulay, dili niya kuhaon dihadiha?"

Then He addressed them saying, “Which of you, if a son or an ox falls into a pit, will not immediately pull him out on the Sabbath day?”

6 Ug sila wala makahimo sa pagtubag niini.

And they could not answer Him regarding these things.

7 Ug sa pagkaalinggat niya nga ang mga dinapit nanagpili sa halangdong mga lingkoranan sa kan-anan, sila gisuginlan niya sa usa ka sambingay, nga nag-ingon kanila,

Then He told a parable to those who were invited, having observed how they kept trying for the best places, saying to them:

8 "Sa diha nga dapiton ikaw ni bisan kinsa ngadto sa kombira sa kasal, ayaw paglingkod sa dapit nga halangdon, basi adunay iyang dinapit nga labi pang inila kay kanimo;

“Whenever you are invited by someone to a wedding feast, do not recline in the place of honor, in case someone more honorable than you has been invited by him;

9 ug unya ang nagadapit kaninyong duha moduol ug moingon kanimo, `Pahawa diha ug maoy palingkora kining tawhana,' ug unya mobalhin ka nga naulawan ngadto sa labing ubos nga dapit.

then he who invited you both will come and say, ‘You, give this man place!’ and then, with shame, you start to take the lowest place.

10 Apan sa diha nga dapiton ikaw, umadto ug lumingkod ka sa labing ubos nga dapit aron inig-abut sa nagadapit kanimo, basig moingon siya kanimo, `Higala, uswag ra didto sa ibabaw'; sa ingon niana kapasidunggan ikaw sa atubangan sa tanan nga managlingkod tambong sa kan-anan uban kanimo.

Rather, whenever you are invited, go and recline in the lowest place, so that when your host comes, he may say to you, ‘Friend, move up higher.’ Then you will have honor in the presence of your fellow guests.

11 "Kay ang matag-usa nga magapahitaas sa iyang kaugalingon, igapahiubos; ug ang magapaubos sa iyang kaugalingon, igapahitaas."

Because everyone who exalts himself will be humbled, and he who humbles himself will be exalted.”

12 "Ug siya miingon usab sa tawo nga nagdapit kaniya, " Sa magadalit ikawg pagkaon o kombira, ayaw pagdapita ang imong mga higala o ang imong mga igsoon o ang imong mga paryenti o ang imong mga dato nga silingan, basi mobalus sila sa pagdapit kanimo ug unya hibaslan ka sa imong pagkamaabiabihon.

Then He said directly to His host: “Whenever you give a dinner or a supper, do not invite your friends, nor your brothers, nor your relatives, nor rich neighbors, lest they also invite you back, and you be repaid.

13 Apan sa magakombira ikaw, maoy dapita ang mga kabus, ang mga pungkol, ang mga piang, ang mga buta;

But whenever you make a banquet, invite the poor, the crippled, the lame, the blind;

14 "ug mabulahan ikaw tungod kay sila dili man makabalus kanimo. Ikaw pagabalusan ra unya sa pagpamanhaw sa mga matarung."

and you will be blessed, because they cannot repay you—you will be repaid at the resurrection of the righteous.”

15 Sa pagkadungog niini sa usa sa mga nanaglingkod tambong sa kan-anan, siya miingon kaniya, "Bulahan ang magakaon didto sa gingharian sa Dios!"

Well when one of the fellow-recliners heard these things, he said to Him, “Blessed is he who will eat dinner in the Kingdom of God!”

16 "Apan si Jesus miingon kaniya, " Dihay usa ka tawo nga midalit ug dakung kombira, ug daghan ang iyang gidapit.

So He said to him: “A certain man prepared a great banquet and invited many.

17 Ug sa panahon na sa kombira, ang mga dinapit iyang gipaadtoan sa iyang ulipon ug giingnan, `Umadto na kamo, kay ang tanan andam na.'

And at meal time he sent his slave to say to those who were invited, ‘Come, because everything is now ready.’

18 Apan silang tanan nga nanagkahiusa misugod sa pagpamalibad. Ang nahauna miingon kaniya, `Nakapalit akog uma, ug kinahanglan nga adtoon ug tan-awon ko kini; hangyoon ko ikaw nga pasayloa lang usa ako.'

But they all alike began to make excuses. The first said to him: ‘I bought a field, and I need to go and see it. I ask you to have me excused.’

19 Ug ang usa miingon, `Nakapalit akog lima ka pares nga baka, ug moadto ako aron sulayan ko sila; hangyoon ko ikaw nga pasayloa lang usa ako.'

Another said: ‘I bought five yoke of oxen, and I am going to test them. I ask you to have me excused.’

20 Ug may laing usa pa nga miingon, `Bag-o lang ako nga nakapangasawa, busa dili ako makaadto.'

Yet another said, ‘I have married a wife, and so I cannot come.’

21 Unya ang ulipon mipauli ug gisugilon niya kini sa iyang agalon. Ug uban sa kasuko ang tagbalay miingon sa iyang ulipon, `Dumali ka sa pag-adto sa mga kadalanan ug mga agianan sa lungsod, ug dad-a dinhi ang mga kabus ug ang mga pungkol ug ang mga buta ug ang mga piang.'

So that slave came and reported these things to his master. Then the owner of the house became angry and said to his slave, ‘Go out quickly into the streets and lanes of the city, and bring in here the poor and crippled and blind and lame.’

22 Ug unya ang ulipon miingon, `Agalon, nahimo ko na ang imong gisugo, ngani aduna pay kasudlan.'

And the slave said, ‘Master, what you ordered has been done, and there is still room.’

23 Ang agalon miingon sa ulipon, `Umadto ka sa kadalanan ug sa kakoralan, ug pilita ang mga tawo sa pag-anhi dinhi aron mapuno kining akong balay.

Then the master said to the slave: ‘Go out to the roads and hedges and make people come in, so that my house may be filled.

24 "Kay sultihan ko kamo, nga walay bisan usa niadtong mga dinapit nga makatilaw sa akong kombira.'"

For I tell you that none of those men who were invited will get a taste of my banquet!’”

25 Ug dihay dagkung mga panon sa katawhan nga mikuyog kang Jesus; ug siya miliso ug miingon kanila,

Now large crowds were traveling with Him, and turning He said to them:

26 "Kon adunay tawo nga moanhi kanako ug dili siya magadumot sa iyang kaugalingong amahan ug inahan ug asawa ug mga anak ug mga igsoong lalaki ug mga igsoong babaye, oo, ug bisan sa iyang kaugalingong kinabuhi, dili siya mahimong akong tinun-an.

“If anyone comes to me and does not hate his father and mother, wife and children, brothers and sisters, yes, and even his own life, he cannot be my disciple.

27 Bisan kinsa nga dili mopas-an sa iyang krus ug dili mosunod kanako, dili siya mahimong akong tinun-an.

And whoever does not carry his cross, and come after me, cannot be my disciple.

28 Kay kinsa ba kaninyo, nga sa magatinguha siya sa pagtukod ug torre, dili una molingkod sa pagkuwenta sa galastohan, kon aduna ba siyay igong ikapahuman niini?

“Further, which of you, intending to build a tower, does not sit down first and calculate the cost, whether he has enough to complete it?

29 Tingali unya hinoon, sa diha nga ikabutang na niya ang patukoranan ug unya dili na siya makahimo sa paghuman niini, ang tanang makakita niini mosugod sa pagbiaybiay kaniya,

This so he does not lay a foundation without being able to finish, and all who see it begin to ridicule him,

30 nga managingon, `Kining tawhana igo rang misugod sa pagtukod apan wala makapahuman.'

saying, ‘This man began to build and was not able to finish!’

31 O kinsa bang haria, nga sa iyang pakiggubat batok sa laing hari, dili una molingkod sa pagpakitambag kon takus ba siya uban sa napulo ka libo ka mga tawo sa pakig-asdang batok kaniya nga may dalang kaluhaan ka libo ka mga tawo?

“Or what king, going to engage another king in battle, does not sit down first and consider whether he is able with ten thousand to meet the one coming against him with twenty thousand?

32 Ug kon dili man ugaling, samtang ang usa atua pa sa halayo, kini iyang pasugoan sa pagpangayo kaniya sa kasabutan sa pakig dait.

And if not, while the other is still far away he sends a delegation and asks for terms for peace.

33 Busa, bisan kinsa kaninyo nga dili mobiya sa tanan nga iyang ginahuptan, dili siya mahimo nga akong tinun-an.

“So likewise, any of you who does not renounce all his own possessions cannot be my disciple.

34 "Ang asin maoy usa ka maayong butang; apan kon ang asin kawad-an sa iyang lami, unsaon pa man sa pagpabalik sa kaparat niini?

Salt is good; but should the salt become insipid, with what can it be seasoned?

35 Kini dili na gayud mapuslan bisan pa alang sa yuta o sa abuno; igasalibay na lang kini sa mga tawo. Ang may mga dalunggan nga makadungog kinahanglan magpatalinghug.

It is fit for neither soil nor fertilizer; it is thrown out. He who has ears to hear, let him hear!”