Panultihon 29

1 Ang tawo nga midawat ug daghang mga pagbadlong apan nagpatikig sa iyang liog moabot ang higayon nga mapukan ug dili na gayod maayo.

Un homme qui mérite d’être repris, et qui raidit le cou, Sera brisé subitement et sans remède.

2 Kung kadtong nagabuhat ug matarong modaghan, maglipay ang katawhan, apan kung ang daotan nga tawo ang magmamando, manghupaw ang katawhan.

Quand les justes se multiplient, le peuple est dans la joie; Quand le méchant domine, le peuple gémit.

3 Si bisan kinsa nga nahigugma sa kaalam makalipay sa iyang amahan, apan siya nga nagkig-uban sa mga nagbaligya ug dungog nagaguba sa iyang bahandi.

Un homme qui aime la sagesse réjouit son père, Mais celui qui fréquente des prostituées dissipe son bien.

4 Ang hari magtukod sa yuta pinaagi sa katarong, apan siya nga gusto makasapi maoy moguba niini.

Un roi affermit le pays par la justice, Mais celui qui reçoit des présents le ruine.

5 Ang tawo nga nag-ulog-ulog sa iyang silingan sama lamang nga nagbukhad ug pukot alang sa iyang mga tiil.

Un homme qui flatte son prochain Tend un filet sous ses pas.

6 Malit-ag ang tawong daotan pinaagi sa iyang kaugalingon nga sala, apan siya nga nagbuhat ug matarong mag-awit ug magmalipayon.

Il y a un piège dans le péché de l’homme méchant, Mais le juste triomphe et se réjouit.

7 Siya nga nagbuhat ug matarong nag-amping sa katungod sa mga kabos; ang tawong daotan dili makasabot niana nga kahibalo.

Le juste connaît la cause des pauvres, Mais le méchant ne comprend pas la science.

8 Ang mga matamayon nagbutang ug kalayo sa siyudad, apan kadtong maalamon molikay sa kapungot.

Les moqueurs soufflent le feu dans la ville, Mais les sages calment la colère.

9 Kung adunay panaglalis sa tawong maalamon ug sa buangbuang, masuko lamang siya ug mokatawa, ug wala gayoy pagpahulay.

Si un homme sage conteste avec un insensé, Il aura beau se fâcher ou rire, la paix n’aura pas lieu.

10 Ang mga mamumuno magdumot kaniya nga walay sala ug pangitaon ang kinabuhi sa mga matarong.

Les hommes de sang haïssent l’homme intègre, Mais les hommes droits protègent sa vie.

11 Ipakita gayod sa buangbuang ang tanan niyang kasuko, apan ang tawong maalamon makapugong niini ug mapailubon sa iyang kaugalingon.

L’insensé met en dehors toute sa passion, Mais le sage la contient.

12 Kung ang magmamando magtagad sa mga bakak, ang tanan niyang mga kadagkoan mahimong daotan.

Quand celui qui domine a égard aux paroles mensongères, Tous ses serviteurs sont des méchants.

13 Ang tawong kabos ug ang madaogdaogon managsama lamang, kay si Yahweh ang naghatag ug kahayag sa ilang mga mata.

Le pauvre et l’oppresseur se rencontrent; C’est l’Éternel qui éclaire les yeux de l’un et de l’autre.

14 Kung maghukom ang hari sa mga kabos pinaagi sa kamatuoran, matukod ang iyang trono hangtod sa kahangtoran.

Un roi qui juge fidèlement les pauvres Aura son trône affermi pour toujours.

15 Ang bunal ug ang pagpadlong mohatag ug kaalam; apan ang bata nga gilikay gikan sa pagpanton magpakaulaw sa iyang inahan.

La verge et la correction donnent la sagesse, Mais l’enfant livré à lui-même fait honte à sa mère.

16 Kung ang mga tawong daotan anaa sa gahom, modagsang ang pagpakasala, apan kadtong nagbuhat ug matarong makakita sa pagkapukan sa mga tawong daotan.

Quand les méchants se multiplient, le péché s’accroît; Mais les justes contempleront leur chute.

17 Pantuna ang imong anak nga lalaki ug papahulayon ka niya; ug magdala siya ug kalipay sa imong kinabuhi.

Châtie ton fils, et il te donnera du repos, Et il procurera des délices à ton âme.

18 Diin wala nay makita nga mga pagpanagna ang mga tawo managdagan, apan bulahan siya nga nagtuman sa balaod.

Quand il n’y a pas de révélation, le peuple est sans frein; Heureux s’il observe la loi!

19 Dili nimo mabadlong ang mga ulipon pinaagi sa mga pulong, bisan tuod makasabot siya, magpakahilom lamang gihapon.

Ce n’est pas par des paroles qu’on châtie un esclave; Même s’il comprend, il n’obéit pas.

20 Nakakita na ba ka ug tawo nga madali-dalion sa iyang gipamulong? Mas aduna pay paglaom ang usa ka buangbuang kaysa kaniya.

Si tu vois un homme irréfléchi dans ses paroles, Il y a plus à espérer d’un insensé que de lui.

21 Siya nga mapatuyangon sa iyang ulipon gikan sa iyang pagkabatan-on, adunay kasamok sa kaulahian niini.

Le serviteur qu’on traite mollement dès l’enfance Finit par se croire un fils.

22 Ang masuk-anon nga tawo makapukaw sa panagbingkil ug ang hanas sa kaligutgot makahimo ug daghang mga sala.

Un homme colère excite des querelles, Et un furieux commet beaucoup de péchés.

23 Ang garbo sa tawo makapaubos kaniya; apan siya nga adunay mapainubsanon nga espiritu mapasidunggan.

L’orgueil d’un homme l’abaisse, Mais celui qui est humble d’esprit obtient la gloire.

24 Siya nga makig-uban sa mga kawatan masilag sa iyang kaugalingon nga kinabuhi; madungog niya ang pagtunglo ug walay ikasulti.

Celui qui partage avec un voleur est ennemi de son âme; Il entend la malédiction, et il ne déclare rien.

25 Ang kahadlok sa tawo naghimo ug lit-ag, apan siya nga mosalig kang Yahweh mapanalipdan.

La crainte des hommes tend un piège, Mais celui qui se confie en l’Éternel est protégé.

26 Daghan ang nagapangita sa dagway sa magmamando, apan gikan kang Yahweh moabot ang katarong alang kaniya.

Beaucoup de gens recherchent la faveur de celui qui domine, Mais c’est l’Éternel qui fait droit à chacun.

27 Ang walay katarong nga tawo gidumtan niadtong nagbuhat ug matarong, apan siya nga matarong ang dalan gidumtan sa mga tawong daotan.

L’homme inique est en abomination aux justes, Et celui dont la voie est droite est en abomination aux méchants.