Panultihon 27

1 Ayaw panghambog mahitungod sa ugma, kay wala ka masayod kung unsa ang dalhon nianang adlawa.

Rosa deg ikkje av morgondagen, for du veit ikkje kva ein dag ber i fang.

2 Pasagdi nga dayegon ka sa uban ug dili ang imong kaugalingon nga baba; ang dumuduong ug dili ang imong kaugalingong mga ngabil.

Lat ein annan rosa deg; ikkje din eigen munn, ein framand og ei dine eigne lippor!

3 Hunahunaa ang kabug-aton sa bato ug ang kabug-aton sa balas–mas bug-at pa nianang duha ang pagpanghagit sa usa ka buangbuang.

Stein er tung, og sand veg mykje, men tyngre enn båe er dåreharm.

4 Adunay kasamok diha sa kapungot ug baha diha sa kasuko, apan kinsa man ang makabarog diha sa pagpangabugho?

Sinne er fælslegt, og vreide ein flaum, men kven kann standa seg mot åbryskap?

5 Mas maayo pa ang dayag nga pagbadlong kaysa gitagoan nga gugma.

Betre er openberrleg refsing enn kjærleik som held seg duld.

6 Matinud-anon ang mga samad nga gikan sa usa ka higala, apan mahimong malinlahon ang halok sa usa ka kaaway.

Trugne er slag av venehand, og mange er uvens kyssar.

7 Ang tawo nga nabusog na pag-ayo mobalibad bisan gani sa dugos, apan alang sa tawong gigutom, ang tanang pait nga butang tam-is.

Den mette trakkar på honning, men den svoltne tykkjer alt beiskt er søtt.

8 Ang langgam nga nahisalaag gikan sa iyang salag sama sa tawo nga nahisalaag gikan sa iyang gipuy-an.

Som ein fugl som rømer frå reiret sitt, er ein mann som rømer frå heimen sin.

9 Ang pahumot ug ang insenso makapalipay sa kasingkasing, apan ang kaayo sa usa ka higala mas maayo pa kaysa sa iyang tambag.

Olje og røykjelse hjarta gled, og søte venar-ord frå rådvis sjæl.

10 Ayaw isalikway ang imong higala ug ang mga higala sa imong amahan, ug ayaw pag-adto sa balay sa imong igsoon nga lalaki sa panahon sa imong kalisdanan. Mas maayo pa ang silingan nga anaa sa duol kaysa igsoon nga atua sa layo.

Slepp ikkje frå deg venen din og far din’s ven, so du lyt heim til bror din når du er i naud! Ein granne nær attmed er betre enn ein bror langt burte.

11 Pagmaalamon, akong anak, ug lipaya ang akong kasingkasing; unya tubagon ko ang motamay kanako.

Vert vis, min son, og gled mitt hjarta, so eg kann svara den som spottar meg!

12 Sa dihang makakita ug kagubot ang tawo nga adunay kahibalo, motago siya, apan mopadayon ang tawong walay alamag ug mag-antos siya tungod niini.

Den kloke ser fåren, gøymer seg; fåmingar renner fram og lyt bøta for det.

13 Kuhaa ang bisti kung ang tag-iya niini nagbutang ug salapi alang sa utang sa usa ka dumuduong; ug kuhaa kini kung nagbutang siya ug kwarta alang sa usa ka babaye nga mananapaw.

Tak klædi hans, for han hev borga for ein annan, og panta honom for ei framand kvinna!

14 Si bisan kinsa nga naghatag ug panalangin sa iyang silingan uban sa makusog nga tingog sayo sa kabuntagon, kana nga panalangin isipon nga tunglo!

Den som høgmælt signar sin ven um morgonen tidleg, han skal få det tilrekna som ei forbanning.

15 Ang malalison nga asawa sama sa kanunay nga tagaktak sa ulan sa tibuok adlaw;

Si-drop frå taket ein regndag og ei trættekjær kvinna likjest kvarandre.

16 ang pagpugong kaniya sama sa pagpugong sa hangin, o ang pagsulay sa paghakop sa lana sa imong tuo nga kamot.

Den som held på henne, held på vind, og handi hans triv i olje.

17 Ang puthaw mobaid sa puthaw; sa samang paagi, ang tawo mobaid sa iyang higala.

Jarn sliper jarn, og den eine mannen sliper den andre.

18 Siya nga nag-atiman sa kahoy nga igera magakaon sa bunga niini, ug ang tawo nga nagpanalipod sa iyang agalon mapasidunggan.

Den som agtar fiketreet sitt, fær eta frukti av det, den som tek vare på sin herre, skal få æra.

19 Sama nga makita ang dagway sa tawo kung motan-aw siya sa tubig, busa ang kasingkasing sa tawo magapakita kung unsa siya nga pagkatawo.

Som andlit seg speglar mot andlit i vatnet, so menneskjehjarta mot menneskje.

20 Ingon nga dili gayod matagbaw ang Sheol ug ang Abaddon, busa dili gayod matagbaw ang mga mata sa tawo. (Sheol h7585)

Helheim og avgrunn vert ikkje mette, og menneskjeaugo vert ikkje mette. (Sheol h7585)

21 Ang tunawanan alang sa plata ug ang hudnohan alang sa bulawan; ug masulayan ang tawo sa dihang dayegon siya.

Diglen røyner sylvet og omnen gullet, og ein mann vert røynd av sin ros.

22 Bisan pa ug imong dugmokon ang buangbuang pinaagi sa lubokanan–uban sa trigo–apan sa gihapon dili siya biyaan sa iyang pagkabuangbuang.

Um du støyte uvitingen i mortelen med støytaren i hop med gryn, so vilde ikkje vitløysa vika ifrå han.

23 Siguroha nga nasayod ka sa kahimtang sa panon sa imong mga karnero ug hatagi ug pagtagad ang panon sa imong mga kanding,

God greide lyt du hava på koss sauerne dine ser ut, og agta vel på buskapen din!

24 kay ang bahandi dili man molungtad hangtod sa kahangtoran. Molungtad ba ang paghari sa tanang kaliwatan?

For velstand varer ikkje æveleg, og ikkje ei kruna frå ætt til ætt.

25 Nahanaw ang sagbot ug mitubo ang bag-o ug sa kabukiran gitigom ang pagkaon alang sa mga baka.

Men er høyet burte og håi kjem att, og fjellgras vert sanka i hop,

26 Ang mga nating karnero ang mohatag kanimo ug bisti ug ang mga kanding ang magpahinagbo sa bayad sa inyong uma.

då hev du lamb til klæde, og bukkar til å kjøpa deg åker for,

27 Adunay gatas sa kanding alang sa imong pagkaon–ang pagkaon alang sa imong panimalay–ug kalan-on alang sa imong mga sulugoon nga babaye.

og geitemjølk nok til mat for deg, til mat for huset ditt og til livsupphald for gjentorne dine.