Panultihon 20

1 Ang bino mao ang mabugalbugalon ug ang isog nga ilimnon mao ang sabaan; si bisan kinsa nga mahisalaag pinaagi sa ilimnon dili manggialamon.

לץ היין המה שכר וכל שגה בו לא יחכם׃

2 Ang pagkahadlok ngadto sa hari sama sa pagkahadlok sa nagngulob nga batan-ong liyon; siya nga nagpasuko kaniya makabsan sa iyang kinabuhi.

נהם ככפיר אימת מלך מתעברו חוטא נפשו׃

3 Dungog gayod kini alang ni bisan kinsa nga makalikay sa panagbingkil, apan ang matag kabuang mosangko sa pagpakiglalis.

כבוד לאיש שבת מריב וכל אויל יתגלע׃

4 Dili magdaro ang tawong tapolan sa panahon sa tingtugnaw; mangita siya ug abot panahon sa ting-ani apan wala gayod siyay makuha.

מחרף עצל לא יחרש ישאל בקציר ואין׃

5 Ang mga katuyoan sa kasingkasing sa tawo sama sa lalom nga tubig, apan makasag-ob niini ang tawo nga may panabot.

מים עמקים עצה בלב איש ואיש תבונה ידלנה׃

6 Daghang mga tawo ang magpahayag nga matinud-anon siya, apan kinsa man ang makakaplag kaniya nga matinumanon?

רב אדם יקרא איש חסדו ואיש אמונים מי ימצא׃

7 Ang tawo nga nagbuhat ug maayo nagalakaw diha sa iyang katarong ug magmalipayon ang iyang mga anak nga lalaki nga magsunod kaniya.

מתהלך בתמו צדיק אשרי בניו אחריו׃

8 Ang hari nga maglingkod diha sa trono nga magabuhat sa buluhaton sa maghuhukom magapatibulaag sa tanang daotan pinaagi sa iyang mata.

מלך יושב על כסא דין מזרה בעיניו כל רע׃

9 Kinsa man ang makaingon, “Hinlo ang akong kasingkasing; gawasnon ako sa akong sala”?

מי יאמר זכיתי לבי טהרתי מחטאתי׃

10 Ang nagkalainlain nga timbangan ug ang dili insakto nga mga sukdanan, kasilagan kini ni Yahweh.

אבן ואבן איפה ואיפה תועבת יהוה גם שניהם׃

11 Bisan pa ang batan-on maila pinaagi sa iyang mga buhat, kung putli ug matarong ba ang iyang binuhatan.

גם במעלליו יתנכר נער אם זך ואם ישר פעלו׃

12 Ang mga dalunggan nga makadungog ang mga mata nga makakita, gibuhat kini ni Yahweh.

אזן שמעת ועין ראה יהוה עשה גם שניהם׃

13 Ayaw higugmaa ang pagkatulog o mahiagom ka sa pagkakabos; bukha ang imong mga mata ug aduna kay daghan nga makaon.

אל תאהב שנה פן תורש פקח עיניך שבע לחם׃

14 “Dili maayo! Dili maayo!” miingon ang tigpamalit, apan sa dihang makalakaw na siya magpagarbo na siya.

רע רע יאמר הקונה ואזל לו אז יתהלל׃

15 Adunay bulawan ug daghan nga mga mahalon nga mga bato, apan ang mga ngabil sa kahibalo mao ang bililhon nga alahas.

יש זהב ורב פנינים וכלי יקר שפתי דעת׃

16 Kuhaa ang bisti sa tag-iya nga naghulam ug salapi ingon nga garantiya sa utang sa usa ka langyaw, ug kuhaa kini kung siya garantiya alang sa mga babaye nga mananapaw.

לקח בגדו כי ערב זר ובעד נכרים חבלהו׃

17 Tam-is ang tinapay nga nakuha pinaagi sa pagpanlimbong, apan sa kinaulahian mapuno sa balas ang iyang baba.

ערב לאיש לחם שקר ואחר ימלא פיהו חצץ׃

18 Natukod ang mga laraw pinaagi sa tambag ug uban lamang sa maalamong giya nga makiggubat ka.

מחשבות בעצה תכון ובתחבלות עשה מלחמה׃

19 Ang pagtabi makabutyag sa mga tinago ug busa kinahanglan nga dili ka makig-uban sa mga tawo nga tabian.

גולה סוד הולך רכיל ולפתה שפתיו לא תתערב׃

20 Kung tunglohon sa tawo ang iyang amahan o ang iyang inahan, mapalong ang iyang lampara taliwala sa kangitngit.

מקלל אביו ואמו ידעך נרו באישון חשך׃

21 Ang panulondon nga gidalidali lamang sa pagkuha sa sinugdanan walay maayong mahimo sa kaulahian.

נחלה מבחלת בראשנה ואחריתה לא תברך׃

22 Ayaw pagsulti, “Mobalos ako sa imong sayop nga gihimo!” Paghulat kang Yahweh kay siya ang moluwas kanimo.

אל תאמר אשלמה רע קוה ליהוה וישע לך׃

23 Gikasilagan ni Yahweh ang dili insakto nga mga timbangan ug dili gayod maayo ang mga limbongan nga taksanan.

תועבת יהוה אבן ואבן ומאזני מרמה לא טוב׃

24 Gigiyahan ni Yahweh ang mga lakang sa tawo; unsaon man niya pagsabot sa iyang paagi?

מיהוה מצעדי גבר ואדם מה יבין דרכו׃

25 Lit-ag alang sa tawo ang pagdalidali ug ingon nga, “Balaan kini nga butang,” ug magsugod lang ug hunahuna sa buot ipasabot niini human sa iyang panaad.

מוקש אדם ילע קדש ואחר נדרים לבקר׃

26 Lainon sa maalamon nga hari ang mga daotan ug patuyokon ang galingan alang kanila.

מזרה רשעים מלך חכם וישב עליהם אופן׃

27 Ang espiritu sa tawo mao ang lampara ni Yahweh, nga magsusi sa kinahiladman niya nga mga bahin.

נר יהוה נשמת אדם חפש כל חדרי בטן׃

28 Ang matinud-anon nga kasabotan ug pagkamasaligan maoy makapanalipod sa hari; nahimong luwas ang iyang trono pinaagi sa gugma.

חסד ואמת יצרו מלך וסעד בחסד כסאו׃

29 Ang himaya sa batan-ong mga lalaki mao ang ilang kusog, ug ang dungog sa mga tigulang mao ang ilang puti nga buhok.

תפארת בחורים כחם והדר זקנים שיבה׃

30 Ang mga paghuyop makahimo paghinlo sa samad sa daotan ug ang mga pagbunal makapahinlo sa kinauyokan nga mga bahin.

חברות פצע תמריק ברע ומכות חדרי בטן׃