Panultihon 15

1 Ang malumo nga tubag makapahupay sa kapungot, apan ang sakit nga pulong makapasamot sa kasuko.

Гнев губит и разумных. Кроткий ответ отвращает гнев, а оскорбительное слово возбуждает ярость.

2 Ang dila sa mga tawong maalamon magasulti ug kahibalo, apan ang baba sa mga buangbuang magasulti ug mga binuang.

Язык мудрых сообщает добрые знания, а уста глупых изрыгают глупость.

3 Ang mata ni Yahweh anaa sa bisan asa, nagabantay sa mga daotan ug sa mga maayo.

На всяком месте очи Господни: они видят злых и добрых.

4 Ang makapaayo nga dila mao ang kahoy sa kinabuhi, apan ang dila nga malimbongon makapasubo sa espiritu.

Кроткий язык - древо жизни, но необузданный сокрушение духа.

5 Ang buangbuang adunay pagtamay sa pagpanton sa iyang amahan, apan siya nga nakakat-on sa mga pagbadlong usa ka maampingon.

Глупый пренебрегает наставлением отца своего; а кто внимает обличениям, тот благоразумен. В обилии правды великая сила, а нечестивые искоренятся из земли.

6 Adunay dakong bahandi sa balay niadtong nagbuhat ug matarong, apan ang kinitaan sa mga tawong daotan naghatag kanila ug kasamok.

В доме праведника - обилие сокровищ, а в прибытке нечестивого - расстройство.

7 Ang mga ngabil sa mga tawong maalamon nagasabwag ug kahibalo, apan dili sama niini ang mga kasingkasing sa mga buangbuang.

Уста мудрых распространяют знание, а сердце глупых не так.

8 Gidumtan ni Yahweh ang mga sakripisyo sa mga tawong daotan, apan ang pag-ampo sa mga tawong matarong maoy iyang kalipay.

Жертва нечестивых - мерзость пред Господом, а молитва праведных благоугодна Ему.

9 Gidumtan ni Yahweh ang dalan sa mga tawong daotan, apan gihiguma niya kadtong nagtinguha sa matarong.

Мерзость пред Господом - путь нечестивого, а идущего путем правды Он любит.

10 Mapintas nga pagpanton ang naghulat kang bisan kinsa nga mibiya sa ilang dalan, ug mamatay kadtong mga nagdumot sa pagbadlong.

Злое наказание - уклоняющемуся от пути, и ненавидящий обличение погибнет.

11 Ang Sheol ug ang kalaglagan dayag sa atubangan ni Yahweh; unsa pa kaha ang mga kasingkasing sa mga anak sa katawhan? (Sheol h7585)

Преисподняя и Аваддон открыты пред Господом, тем более сердца сынов человеческих. (Sheol h7585)

12 Ang mga bugalbugalon nagsalikway sa pagbadlong; dili siya moadto sa mga manggialamon.

Не любит распутный обличающих его, и к мудрым не пойдет.

13 Ang malipayon nga kasingkasing makapasadya sa nawong, apan ang kaguol makapasubo sa espiritu.

Веселое сердце делает лице веселым, а при сердечной скорби дух унывает.

14 Ang kasingkasing nga adunay panabot nagapangita sa kahibalo, apan ang baba sa mga buangbuang nagtagbaw sa kabuang.

Сердце разумного ищет знания, уста же глупых питаются глупостью.

15 Alaot ang tanang adlaw sa mga dinaogdaog, apan ang kasingkasing nga malipayon adunay kombira nga walay kataposan.

Все дни несчастного печальны; а у кого сердце весело, у того всегда пир.

16 Mas maayo pa ang diyutay nga adunay kahadlok kang Yahweh kaysa dako nga bahandi nga puno sa kalibog.

Лучше немногое при страхе Господнем, нежели большое сокровище, и при нем тревога.

17 Mas maayo pa ang pagkaon nga adunay mga gulay diin anaay gugma kaysa tambok nga nating baka nga gidalit uban sa pagdumot.

Лучше блюдо зелени, и при нем любовь, нежели откормленный бык, и при нем ненависть.

18 Ang masuk-anon nga tawo makapakutaw sa mga panaglantugi, apan ang tawo nga dili daling masuko makahupay sa panaglalis.

Вспыльчивый человек возбуждает раздор, а терпеливый утишает распрю.

19 Ang dalan sa mga tapolan sama sa dapit nga adunay daghang mga tunok, apan ang dalan sa mga matarong halapad ug patag.

Путь ленивого - как терновый плетень, а путь праведных - гладкий.

20 Ang maalamon nga anak nagdala ug kalipay sa iyang amahan, apan ang buangbuang nga tawo nagtamay sa iyang inahan.

Мудрый сын радует отца, а глупый человек пренебрегает мать свою.

21 Ang kabuang makalipay sa tawong walay alamag, apan kadtong adunay panabot magalakaw sa tul-id nga dalan.

Глупость - радость для малоумного, а человек разумный идет прямою дорогою.

22 Ang plano mapakyas kung walay mga panambagon, apan magmalamposon sila kung daghan ang mga magtatambag.

Без совета предприятия расстроятся, а при множестве советников они состоятся.

23 Ang tawo makakaplag ug kalipay kung siya mohatag ug hustong tubag; pagkamaayo nalang sa tukma nga pulong!

Радость человеку в ответе уст его, и как хорошо слово вовремя!

24 Ang dalan sa kinabuhi mogiya pataas alang niadtong mga maampingon nga mga tawo, aron mobiya sila gikan sa kinahiladman sa Sheol (Sheol h7585)

Путь жизни мудрого вверх, чтобы уклониться от преисподней внизу. (Sheol h7585)

25 Gun-obon ni Yahweh ang kabilin sa mga mapagarbohon, apan panalipdan niya ang kabtangan sa mga balo.

Дом надменных разорит Господь, а межу вдовы укрепит.

26 Gidumtan ni Yahweh ang mga panghunahuna sa mga tawong daotan, apan putli ang mga pulong sa mga matarong.

Мерзость пред Господом - помышления злых, слова же непорочных угодны Ему.

27 Ang kawatan nagdala ug kasamok sa iyang pamilya, apan ang usa nga nagdumili sa suhol mabuhi.

Корыстолюбивый расстроит дом свой, а ненавидящий подарки будет жить.

28 Ang kasingkasing niadtong nagabuhat ug matarong nagahunahuna sa dili pa motubag, apan ang baba sa mga tawong daotan mosulti sa tanang kadaotan.

Сердце праведного обдумывает ответ, а уста нечестивых изрыгают зло.

29 Halayo si Yahweh niadtong mga tawong daotan, apan paminawon niya ang pag-ampo niadtong nagbuhat ug matarong.

Далек Господь от нечестивых, а молитву праведников слышит.

30 Ang kahayag sa mga mata nagdala ug kalipay sa kasingkasing ug ang maayong balita kaayohan alang sa lawas.

Светлый взгляд радует сердце, добрая весть утучняет кости.

31 Kung patalinghogan mo ang tawo nga magbadlong kanimo kung giunsa nimo pagkinabuhi, magpabilin ka uban sa mga tawong maalamon.

Ухо, внимательное к учению жизни, пребывает между мудрыми.

32 Kadtong nagdumili sa pagpanton nagtamay sa iyang kaugalingon, apan siya nga nagapaminaw ug pagbadlong makaangkon ug panabot.

Отвергающий наставление нерадеет о своей душе; а кто внимает обличению, тот приобретает разум.

33 Ang pagkahadlok kang Yahweh nagatudlo ug kaalam, ug diha sa pagpaubos moabot ang kadungganan.

Страх Господень научает мудрости, и славе предшествует смирение.