Marcos 7
1 Ang mga Pariseo nanagtigom kauban ni Jesus, kauban sa mga eskriba nga naggikan sa Jerusalem.
And there are gathered together unto him the Pharisees, and certain of the scribes, which had come from Jerusalem,
2 Ilang nakita nga ang uban sa iyang disipulo mikaon sa ilang tinapay uban ang kahugaw, kana mao, ang wala kapanghunaw, sa ilang mga kamot.
and had seen that some of his disciples ate their bread with defiled, that is, unwashen, hands.
3 (Alang sa mga Pariseo ug sa tanang mga Judio, sila dili mangaon gawas kung sila makapanghunaw sa ilang mga kamot; sila nagagunit gihapon sa tulumanon sa ilang mga katigulangan.
For the Pharisees, and all the Jews, except they wash their hands diligently, eat not, holding the tradition of the elders:
4 Sa dihang ang mga Pariseo moabot gikan sa merkado, sila dili mangaon hangtod nga sila makapanghinlo sa ilang kaugalingon. Ug adunay lain pang sulondon nga ilang ginatuman bisan lisod, apil ang paghinlo sa mga kopa, mga tiil, bulawan nga sudlanan, ug bisan ang lingkoranan sa kan-anan.)
and [when they come] from the marketplace, except they wash themselves, they eat not: and many other things there be, which they have received to hold, washings of cups, and pots, and brasen vessels.
5 Ang mga Pariseo ug ang mga eskriba nangutana kang Jesus, “Nganong ang imong mga disipulo wala magkinabuhi sumala sa tolumanon sa mga katigulangnan, tungod kay sila nangaon sa ilang tinapay nga walay pagpanghunaw sa ilang mga kamot?
And the Pharisees and the scribes ask him, Why walk not thy disciples according to the tradition of the elders, but eat their bread with defiled hands?
6 Siya miingon, “Si Isaias nanagna bahin kaninyo mga tigpakaaron-ingnon, siya misulat, 'Kining katawhan nagpasidungog kanako uban sa ilang ngabil, apan ang ilang kasingkasing layo kanako.'
And he said unto them, Well did Isaiah prophesy of you hypocrites, as it is written, This people honoureth me with their lips, But their heart is far from me.
7 Walay silbi ang ilang pagdayeg nga gihalad kanako, gitudlo ang balaod sa katawhan isip tinuohan.'
But in vain do they worship me, Teaching [as their] doctrines the precepts of men.
8 Inyong gisalikway ang kasugoan sa Dios ug paspas nga nihupot sa tulumanon sa tawo.”
Ye leave the commandment of God, and hold fast the tradition of men.
9 Siya miingon, “Sayon kaninyo ang pagsalikway sa kasugoan sa Dios aron inyong mahuptan ang inyong tulumanon!
And he said unto them, Full well do ye reject the commandment of God, that ye may keep your tradition.
10 Tungod kay si Moises miingon, 'Tahora ang inyong amahan ug ang inyong inahan,' ug, 'Siya nga mosulti ug daotan sa iyang amahan o inahan, sa pagkatinuod mamatay gayod.'
For Moses said, Honour thy father and thy mother; and, He that speaketh evil of father or mother, let him die the death:
11 Apan kamo miingon, 'Kung ang tawo moingon ngadto sa iyang amahan o inahan, “Bisan unsa nga tabang nga madawat ninyo gikan kanako mao ang Corban,”' (kana ginaingon nga, 'Gihatag sa Dios') -
but ye say, If a man shall say to his father or his mother, That wherewith thou mightest have been profited by me is Corban, that is to say, Given [to God];
12 unya kamo wala na magtugot kaniya sa pagbuhat sa bisan unsa alang sa iyang amahan o sa iyang inahan.
ye no longer suffer him to do aught for his father or his mother;
13 Inyong gihimo ang kasugoanan sa Dios nga walay bili sumala sa inyong tulumanon nga inyo gihapong gipasapasa. Ug daghan nga managsamang butang nga inyong gihimo.”
making void the word of God by your tradition, which ye have delivered: and many such like things ye do.
14 Iyang gitawag pag-usab ang panon ug miingon kanila, “Pamati kanako, tanan kaninyo, ug sabta.
And he called to him the multitude again, and said unto them, Hear me all of you, and understand:
15 Walay makapahugaw sa tawo nga gikan sa gawas kung kini mosulod kaniya. Ang makapahugaw sa tawo mao ang mogawas kaniya.”
there is nothing from without the man, that going into him can defile him: but the things which proceed out of the man are those that defile the man.
16 Ang mahinungdanong mga sinulat wala maapil vs. 16. Kung si bisan kinsa nga tawo nga adunay dalunggan, siya papaminawa.
17 Karon si Jesus mibiya sa panon ug misulod sa balay, ang iyang mga tinun-an nangutana kaniya mahitungod sa sambingay.
And when he was entered into the house from the multitude, his disciples asked of him the parable.
18 Si Jesus miingon, “Kamo ba wala pa gihapon makasabot? Wala ba ninyo makita nga bisan unsa nga mosulod sa tawo gikan sa gawas dili makahugaw kaniya,
And he saith unto them, Are ye so without understanding also? Perceive ye not, that whatsoever from without goeth into the man, [it] cannot defile him;
19 tungod kay kini dili man muadto sa iyang kasingkasing, apan kini mopaingon sa iyang tiyan ug unya mugawas ngadto sa kasilyas.” Niini nga pulong gihimo ni Jesus nga ang tanang pagkaon nahinloan na.
because it goeth not into his heart, but into his belly, and goeth out into the draught? [This he said], making all meats clean.
20 Siya miingon, “Kini ang makapahugaw sa tawo nga mao ang mogawas kaniya.
And he said, That which proceedeth out of the man, that defileth the man.
21 Kay gikan sa kinasuloran sa tawo, mogawas sa kasingkasing, magahimo ug daotang hunahuna, pagpakighilawas gawas sa kaminyoon, pagpangawat, pagpatay,
For from within, out of the heart of men, evil thoughts proceed, fornications, thefts, murders, adulteries,
22 pagpanapaw, kahakog, pagkadautan, pagpanlimbong, kaulag, kasina, pagbutangbutang, pagpagarbo, binuang.
covetings, wickednesses, deceit, lasciviousness, an evil eye, railing, pride, foolishness:
23 Kining tanang mga daotan naggikan sa sulod, ug mao ang makapahugaw sa tawo.”
all these evil things proceed from within, and defile the man.
24 Nitindog siya gikan didto ug miadto padulong sa rehiyon sa Tyre ug Sidon. Siya misulod sa balay ug dili siya buot nga adunay usa nga masayod nga siya atua didto.
And from thence he arose, and went away into the borders of Tyre and Sidon. And he entered into a house, and would have no man know it: and he could not be hid.
25 Apan siya dili matago. Apan sa kalit lang ang babaye kinsa adunay gamayng anak nga babaye nga adunay hugaw nga espiritu— kini nga babaye nakadungog bahin kang Jesus ug miduol siya ug miluhod sa iyang tiilan.
But straightway a woman, whose little daughter had an unclean spirit, having heard of him, came and fell down at his feet.
26 Karon ang babaye usa ka Griyego, nga taga-Fenicia ang kaliwat. Nagpakiluoy siya kaniya nga palayason ang demonyo gikan sa iyang anak nga babaye.
Now the woman was a Greek, a Syrophoenician by race. And she besought him that he would cast forth the devil out of her daughter.
27 Siya miingon kaniya, “Kinahanglan pakan-on una ang kabataan. Tungod kay dili sakto nga kuhaon ang tinapay sa mga bata ug ilabay sa mga iro.”
And he said unto her, Let the children first be filled: for it is not meet to take the children’s bread and cast it to the dogs.
28 Apan siya mitubag ug miingon ngadto kaniya, “Oo, Ginoo, bisan ang mga iro ilawom sa lamesa mokaon sa mumho sa mga bata.”
But she answered and saith unto him, Yea, Lord: even the dogs under the table eat of the children’s crumbs.
29 Siya miingon ngadto kaniya, “Tungod kay ikaw misulti niini, gawasnon ka nga molakaw. Ang demonyo mugawas sa imong anak nga babaye.”
And he said unto her, For this saying go thy way; the devil is gone out of thy daughter.
30 Siya mibalik sa iyang panimalay ug iyang nakita ang bata nga naghigda sa iyang higdaanan, ug wala na ang demonyo.
And she went away unto her house, and found the child laid upon the bed, and the devil gone out.
31 Miadto siya pag-usab sa gawas gikan sa rehiyon sa Tyre ug miadto agi sa Sidon sa dagat sa Galilea nga rehiyon sa Decapolis.
And again he went out from the borders of Tyre, and came through Sidon unto the sea of Galilee, through the midst of the borders of Decapolis.
32 Ilang gidala ang usa ka tawo nga bungol ug amang, ug sila nagpakiluoy kang Jesus aron ipandong ang iyang kamot kaniya.
And they bring unto him one that was deaf, and had an impediment in his speech; and they beseech him to lay his hand upon him.
33 Iyang gikuha siya gikan sa pundok sa tago, ug iyang gibutang ang iyang mga tudlo sa iyang mga dalonggan, ug pagkahuman niyag luwa, iyang gihikap ang dila.
And he took him aside from the multitude privately, and put his fingers into his ears, and he spat, and touched his tongue;
34 Siya mihangad sa langit; siya nanghupaw ug miingon kaniya, “Ephphatha,” kana ginaingon, “Buka!”
and looking up to heaven, he sighed, and saith unto him, Ephphatha, that is, Be opened.
35 Gihimo ni Jesus nga ang iyang mga dalonggan makadungog, ug makausa gikuha niya ang nakapugong sa iyang dila nga siya dili makasolti, mao nga siya karon makasolti na ug maayo.
And his ears were opened, and the bond of his tongue was loosed, and he spake plain.
36 Iyang gisugo sila nga dili kini isulti kang bisan kinsa. Apan hinuon, sa dihang nagmando siya kanila nga magpakahilom, misamot hinuon sila pagsugilon mahitungod niini.
And he charged them that they should tell no man: but the more he charged them, so much the more a great deal they published it.
37 Sila hingpit nga nahibulong, nga nag-ingon, “Iyang gibuhat ang tanan pag-ayo. Gihimo niya nga bisan ang bungol makadungog ug ang amang makasulti.”
And they were beyond measure astonished, saying, He hath done all things well: he maketh even the deaf to hear, and the dumb to speak.
