Lucas 8
1 Sa wala madugay pagkahuman niining hitaboa nga si Jesus nagsugod sa paglakaw libot sa nagkalain-laing siyudad ug baryo aron sa pagwali ug pagmantala sa maayong balita mahitungod sa Gingharian sa Dios ug kuyog kaniya ang napulo ug duha,
Soon afterwards, he went about through cities and villages, preaching and bringing the good news of God’s Kingdom. With him were the twelve,
2 ug uban sa pipila ka mga kababayen-an nga nangaayo gikan sa mga daotang espiritu ug mga balatian. Sila mao si Maria nga gitawag ug Magdalena, nga kanhi gisudlan sa pito ka mga demonyo nga gipagawas,
and certain women who had been healed of evil spirits and infirmities: Mary [Rebellion] who was called Magdalene [City tower], from whom seven demons had gone out;
3 si Juana nga asawa ni Chuza, nga tagadumala ni Herodes, si Susana ug daghan pang ubang mga kababayen-an nga naghatag kanila sa ilang kaugalingong mga materyal nga mga butang.
and Joanna, the wife of Chuzas, Herod [Heroic]’s steward; Susanna; and many others; who served them from their possessions.
4 Karon, sa dihang nagtapok na ang dakong panon sa katawhan uban ang mga tawo nga miadto kaniya gikan sa nagkalain-laing siyudad, nisulti siya kanila gamit ang sambingay.
When a great multitude came together, and people from every city were coming to him, he spoke by a parable.
5 “Ang magpupugas miadto aron sa pagpugas sa mga liso. Sa dihang nagpugas siya, ang ubang mga liso nahulog sa daplin sa dalan ug giyatakan sila ug gituka sa mga langgam sa kapanganuran.
“The farmer went out to sow his seed. As he sowed, some fell along the road, and it was trampled under foot, and the birds of the sky devoured it.
6 Ang ubang mga liso nahulog sa kabatoan nga yuta ug sa ilang pagtubo, nangalaya sila tungod kay wala sila nayamogan.
Other seed fell on the rock, and as soon as it grew, it withered away, because it had no moisture.
7 Sa gihapon ang ubang mga liso nahulog taliwala sa tunukon nga mga tanom, ug ang tunukon nga mga tanom mitubo kauban sa mga liso ug mituok kanila.
Other fell amid the thorns, and the thorns grew with it, and choked it.
8 Apan ang ubang mga liso nahulog sa maayong yuta ug mihatag ug abot nga miabot kini sa gatusan ka pilo ang kadaghanon.” Pagkahuman ug sulti ni Jesus niining mga butanga, siya mitawag, “Kung si bisan kinsa kadtong adunay mga dalunggan nga makadungog, tugoti siya nga mamati.”
Other fell into the good ground, and grew, and produced one hundred times as much fruit.” As he said these things, he called out, “He who has ears to hear, let him sh'ma ·hear obey·!”
9 Unya ang iyang mga disipulo nangutana kaniya kung unsa ang buot ipasabot niini nga sambingay.
Then his disciples asked him, “What does this parable mean?”
10 Si Jesus misulti kanila, “Kamo gihatagan na sa katungod sa pagsabot sa mga misteryo sa gingharian sa Dios, apan ang ubang mga tawo gitudloan lamang sa mga sambingay, aron sa ilang 'pagtan-aw dili sila makakita, ug makadungog sila apan dili makasabot.'
He said, “To you it is given to know the mysteries of God’s Kingdom, but to the rest in parables; that ‘seeing they may not see, and hearing they may not understand.’
11 Karon mao kini ang buot ipasabot sa sambingay. Ang liso mao ang pulong sa Dios.
Now the parable is this: The seed is ha D'var Elohim · the Word of God·.
12 Ang mga liso nga nahulog sa daplin sa dalan mao ang mga tawo nga nakadungog sa pulong, apan moabot ang yawa ug kuhaon ang pulong gikan sa ilang kasingkasing, aron dili sila motuo ug dili maluwas.
Those along the road are those who hear, then the devil comes, and takes away the word from their heart, that they may not believe and be saved.
13 Unya, ang mga nahulog sa kabatoan nga yuta mao ang mga tawo nga nakadungog sa pulong, ug gidawat kini uban sa kalipay, apan wala silay mga gamot; motuo lamang sila sa makadiyot, apan sa panahon sa pagsulay mopalayo sila.
Those on the rock are they who, when they hear, receive the word with joy; but these have no root, who believe for a while, then fall away in time of temptation.
14 Ang mga liso nga nahulog sa tunukong mga tanom mao ang mga tawo nga nakadungog sa pulong, apan sa ilang pagpadayon, natuok sila sa mga kabalaka, mga bahandi, ug sa mga kalipay niini nga kinabuhi, ug busa dili sila makadala ug bunga sa pagkahamtong.
That which fell among the thorns, these are those who have heard, and as they go on their way they are choked with cares, riches, and pleasures of life, and bring no fruit to maturity.
15 Apan ang mga liso nga nahulog sa maayong yuta, mao kadtong mga tawo nga, adunay tinuod ug maayong kasingkasing, paghuman nila ug pamati sa pulong, gitipigan nila kini ug nakapamunga nga adunay pagkamalahutayon.
That in the good ground, these are such as in an honest and good heart, having heard the word, hold it tightly, and produces fruit with patience.
16 Karon, walay usa, ang mopasiga ug lampara nga iyang tabonan ug panaksan o ibutang sa ilalom sa iyang katre. Hinuon, iya kining ibutang sa patungan sa lampara, para kung kinsa kadtong mosulod, makakita sa kahayag.
“No one, when he has lit a lamp, covers it with a container, or puts it under a bed; but puts it on a stand, that those who enter in may see the light.
17 Kay walay tinago nga dili mabutyag, o mga sikreto nga dili mahibaw-an ug dili mogawas sa kahayag.
For nothing is hidden, that will not be revealed; nor anything secret, that will not be known and come to light.
18 Busa pagbantay kamo kung unsaon ninyo pagpaminaw tungod kay bisan kinsa ang anaa, pagahatagan pa ug daghan, ug bisan kinsa ang wala, pagakuhaon kaniya ang bisan pa nga gihunahuna niya nga naa siya.
Be careful therefore how you hear. For whoever has, to him will be given; and whoever does not have, from him will be taken away even that which he thinks he has.”
19 Unya ang inahan ug mga igsoong mga lalaki ni Jesus miadto kaniya, apan dili sila makaduol tungod sa kadaghan sa mga tawo.
His mother and brothers came to him, and they could not come near him for the crowd.
20 Ug giingnan siya, “Ang imong inahan ug ang mga igsoon nimo nga lalaki nagtindog sa gawas, nagtinguha silang makigkita kanimo.”
Some people told him, “Your mother and your brothers stand outside, desiring to see you.”
21 Apan si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Ang akong inahan ug mga igsoon mao kadtong mga tawo nga naminaw sa pulong sa Dios ug mosunod niini.”
But he answered them, “My mother and my brothers are these who hear ha D'var Elohim · the Word of God·, and do it.”
22 Ug karon nahitabo kini sa usa sa mga adlaw nga si Jesus ug iyang mga disipulo nanakay ug balangay, ug miingon siya kanila, “Moadto kita sa laing bahin sa linaw.” Unya nangandam sila sa ilang paglayag.
Now on one of those days, he entered into a boat, himself and his disciples, and he said to them, “Let’s go over to the other side of the lake.” So they launched out.
23 Apan sa ilang paglayag, nakatulog si Jesus ug unya miabot ang usa ka unos nga anaay kusog kaayong hangin sa tibuok linaw, ug ang ilang sakayan nagsugod na ug kapuno ug tubig ug namiligro kaayo sila.
But as they sailed, he fell asleep. A wind storm came down on the lake, and they were taking on dangerous amounts of water.
24 Unya miduol ang mga disipulo ni Jesus kaniya ug gipukaw siya, nga nag-ingon, “Agalon, Agalon, hapit na kita mangamatay!” Mibangon siya ug iyang gibadlong ang hangin ug ang kabangis sa tubig ug mihunong sila, ug mikalma.
They came to him, and awoke him, saying, “Master, master, we are dying!” He awoke, and rebuked the wind and the raging of the water, and they ceased, and it was calm.
25 Unya miingon siya kanila, “Hain man ang inyong pagtuo?” Sa ilang kahadlok, nahibulong kaayo sila ug nangutana sa matag usa, “Kinsa man kining tawhana, nga nagmando man siya bisan sa hangin ug tubig, ug sila misunod kaniya?”
He said to them, “Where is your trusting faith?” Being afraid they marveled, saying to one another, “Who is this, then, that he commands even the winds and the water, and they obey him?”
26 Miabot sila sa rehiyon sa Gerasene nga naa sa pikas nga bahin sa Galilea.
They arrived at the country of the Gadarenes, which is opposite Galilee [District, Circuit].
27 Sa pagnaog ni Jesus sa yuta, misugat kaniya ang usa ka tawo gikan didto sa siyudad, ug kining tawhana nasudlan ug mga demonyo. Sa dugay nga panahon, wala siyay bisti, ug wala nagpuyo sa balay, kundili sa mga lubnganan.
When Yeshua [Salvation] stepped ashore, a certain man out of the city who had demons for a long time met him. He wore no clothes, and didn’t live in a house, but in the tombs.
28 Sa pagkakita niya ni Jesus, misinggit siya ug mihapa sa iyang atubangan. Inubanan sa makusog nga tingog siya miingon, “Unsa ang gibuhat ko kanimo, Jesus, Anak sa Labing Taas nga Dios? Ako mangamuyo kanimo, ayaw ako paantosa.”
When he saw Yeshua [Salvation], he cried out, and fell down before him, and with a loud voice said, “What do I have to do with you, Yeshua [Salvation], you Son of the Elyon El [Most High God]? I beg you, don’t torment me!”
29 Kay nagmando man si Jesus sa dili hinlo nga espiritu nga mogawas sa lawas sa tawo, tungod kay daghan na nga panahon nga nadakpan siya. Bisan pa ug nabugkosan siya ug mga kadena, ug gibantayan, iya kining mabugto, ug gidala siya sa demonyo paingon sa kamingawan.
For Yeshua [Salvation] was commanding the unclean spirit to come out of the man. For the unclean spirit had often seized the man. He was kept under guard, and bound with chains and fetters. Breaking the bands apart, he was driven by the demon into the desert.
30 Unya nangutana si Jesus kaniya, “Unsa ang imong ngalan?” Ug siya mitubag, “Kasundalohan”, kay daghan man ang mga demonyo nga misulod ngadto kaniya.
Yeshua [Salvation] asked him, “What is your name?” He said, “Legion,” for many demons had entered into him.
They begged him that he would not command them to go into the abyss, the bottomless netherworld. (Abyssos g12)
32 Unya usa ka panon sa daghang baboy nga gipakaon didto sa bungtod, ug ang mga demonyo nagpakiluoy nga tugotan sila nga sa mga baboy nalang sila mosulod. Gitugotan sila sa pagbuhat niana.
Now there was there a herd of many pigs feeding on the mountain, and they begged him that he would allow them to enter into those. He allowed them.
33 Busa migawas ang mga demonyo sa lawas sa tawo ug misulod didto sa mga baboy, ug ang panon sa baboy nihaguros paubos sa bungtod paingon sa linaw ug nangalunod.
The demons came out of the man, and entered into the pigs, and the herd rushed down the steep bank into the lake, and were drowned.
34 Sa pagkakita sa nag-atiman sa mga baboy kung unsa ang nahitabo, mipalayo sila ug ilang gisugilon didto sa siyudad ug sa kabukiran.
When those who fed them saw what had happened, they fled, and told it in the city and in the country.
35 Busa ang mga tawo nga nakadungog mahitungod niini miadto aron sa pagtan-aw kung unsa ang nahitabo, ug sila miadto kang Jesus ug ilang nakaplagan ang tawo nga gigulaan ug mga demonyo. Nakasinina na siya ug anaa na siya sa maayong panghunahuna, naglingkod siya sa tiilan ni Jesus, ug nangahadlok sila.
People went out to see what had happened. They came to Yeshua [Salvation], and found the man from whom the demons had gone out, sitting at Yeshua [Salvation]'s feet, clothed and in his right mind; and they were afraid.
36 Unya ang mga nakakita kung unsa ang nahitabo, misugilon usab sa ubang mga tawo kung giunsa pagkontrola sa mga demonyo ang tawo nga naluwas.
Those who saw it told them how he who had been possessed by demons was healed.
37 Ang tanang tawo sa rehiyon sa Gerasene ug ang nakapalibot nga lugar giingnan nila si Jesus nga mobiya kanila kay giabot sila ug dakong kahadlok. Busa misakay siya sa balangay aron sa pagbalik.
All the people of the surrounding country of the Gadarenes asked him to depart from them, for they were very much afraid. He entered into the boat, and teshuvah ·completely returned·.
38 Ang tawo nga gikan gigulaan sa mga demonyo nagpakiluoy kang Jesus nga mokuyog siya kaniya, apan gipadala siya ni Jesus palayo nga nag-ingon,
But the man from whom the demons had gone out begged him that he might go with him, but Yeshua [Salvation] sent him away, saying,
39 “Balik ngadto sa imong balay ug isugilon ang tanang maayong buhat sa Dios nga iyang gihimo kanimo. “Unya ang tawo mipauli, ug iyang gimantala sa tibuok siyudad ang tanang maayong butang nga gibuhat ni Jesus kaniya.
“Teshuvah ·Completely return· to your house, and declare what great things God has done for you.” He went his way, proclaiming throughout the whole city what great things Yeshua [Salvation] had done for him.
40 Sa pagbalik ni Jesus, giabi-abi siya sa panon, kay gahulat man silang tanan kaniya.
When Yeshua [Salvation] teshuvah ·completely returned·, the multitude welcomed him, for they were all waiting for him.
41 Tan-awa, adunay tawo nga miabot nga ginganlan ug Jairus, usa siya sa mga pangulo sa sinagoga. Miyukbo si Jairus sa tiilan ni Jesus ug nagpakiluoy siya nga moadto siya sa ilang balay,
Behold, there came a man named Jairus, and he was a ruler of the synagogue. He fell down at Yeshua [Salvation]'s feet, and begged him to come into his house,
42 kay aduna siyay usa ka anak nga babaye, mga napulo ug duha ang pangidaron, ug kamatyunon na. Apan sa iyang pagduol, ang panon sa katawhan miipit kaniya.
for he had an only daughter, about twelve years of age, and she was dying. But as he went, the multitudes pressed against him.
43 Anaa didto ang usa ka babaye nga nagdugo sulod sa napulo ug duha ka tuig ug nahurot na niya ug gasto ang iyang kwarta sa mga manambalay, apan walay nakaayo ni bisan kinsa kanila.
A woman who had a flow of blood for twelve years, she had spent all her living on physicians, and could not be healed by any,
44 Miduol siya sa likod ni Jesus ug gihikap ang tumoy sa iyang bisti, ug diha-diha dayon nahunong ang iyang pagdugo.
came behind him, and touched the tzitzit ·fringes· of his outer cloak, his prayer shawl, and immediately the flow of her blood stopped.
45 Miingon si Jesus, “Kinsa ang nihikap kanako?” Sa diha ang tanan milimod niini, miingon si Pedro, “Agalon, ang mga panon sa mga tawo miipit ug midutdot kanimo.”
Yeshua [Salvation] said, “Who touched me?” When all denied it, Peter [Rock] and those with him said, “Master, the multitudes press and jostle you, and you say, ‘Who touched me?’”
46 Apan miingon si Jesus, “Adunay mihikap kanako, kay kabalo ko nga migawas ang gahom gikan kanako.”
But Yeshua [Salvation] said, “Someone did touch me, for I perceived that power has gone out of me.”
47 Sa pagkakita sa babaye nga dili niya matago kung unsa ang iyang gibuhat, miduol siya nga nangurog. Miluhod siya atubangan ni Jesus, iyang gideklara sa atubangan sa tanang mga tawo ang hinungdan sa iyang paghikap kaniya ug giunsa siya pag-ayo dayon.
When the woman saw that she was not hidden, she came trembling, and falling down before him declared to him in the presence of all the people the reason why she had touched him, and how she was healed immediately.
48 Unya miingon siya kaniya, “Anak nga babaye, ang imong pagtuo mao ang nakapaayo kanimo. Lakaw nga malinawon.”
He said to her, “Daughter, cheer up. Your trusting faith has made you well. Go in peace.”
49 Samtang nagsulti pa siya, adunay miabot gikan sa balay sa pangulo sa sinagoga, nga nag-ingon, “Namatay na ang imong anak nga babaye. Ayaw na samoka ang magtutudlo.”
While he still spoke, one from the ruler of the synagogue’s house came, saying to him, “Your daughter is dead. Don’t trouble the Teacher.”
50 Apan sa pagkadungog ni Jesus niini, mitubag siya kaniya, “Ayaw kahadlok. Tuo lang ug maluwas siya.”
But Yeshua [Salvation] hearing it, answered him, “Don’t be afraid. Only believe, and she will be healed.”
51 Unya sa ilang pag-adto sa balay, wala niya tugoti si bisan kinsa ang mosulod kuyog niya, gawas nilang Pedro, Juan ug Santiago, ug ang amahan ug inahan sa batang babaye.
When he came to the house, he didn’t allow anyone to enter in, except Peter [Rock], John [Yah is gracious], James [Surplanter], the Abba [dear father] of the child, and her mother.
52 Unya ang tanan nga mga tawo nangasubo ug nagminatay alang kaniya, apan miingon siya, “Ayaw kamo pagminatay. Dili siya patay, apan natulog lamang siya.”
All were weeping and mourning her, but he said, “Don’t weep. She is not dead, but sleeping.”
53 Apan gikataw-an siya uban sa pagbiay-biay kay kabalo sila nga patay na ang bata.
They were ridiculing him, knowing that she was dead.
54 Apan, gikuha niya ang batang babaye pinaagi sa kamot ug iyang gitawag nga nag-ingon, “Bata, bangon.”
But he put them all outside, and taking her by the hand, he called, saying, “Child, arise!”
55 Mibalik ang iyang espiritu ug diha-diha dayon mibangon siya. Mimando siya nga hatagan nila ug pagkaon.
Her spirit teshuvah ·completely returned·, and she rose up immediately. He commanded that something be given to her to eat.
56 Nahibulong ang mga ginikanan sa bata, apan gimandoan niya sila nga dili nila isugilon sa uban kung unsa ang nahitabo.
Her parents were amazed, but he commanded them to tell no one what had been done.
