Lucas 19
1 Si Jesus misulod ug miagi sa Jerico.
And he entered, and passed through Jericho.
2 Ania, adunay usa ka tawo didto nga ginganlan ug Zaqueo. Siya usa ka pangulo sa mga maniningil sa buhis ug siya dato.
And, behold, there was a man called Zacchæus, who was a chief publican; and he was rich.
3 Naningkamot siya pagtan-aw kon kinsa si Jesus, apan dili siya makakita ibabaw sa panon sa katawhan, tungod kay mubo man siya.
And he sought to see Jesus, who he was, and was not able on account of the multitude, because he was of small stature.
4 Busa midagan siya una sa mga tawo ug misaka ngadto sa kahoy nga sikomoro aron makita siya, tungod kay moagi man si Jesus nianang dalana.
And he ran before, and climbed up a sycamore-tree, that he might see him, for he was about to pass that way.
5 Sa dihang si Jesus miabot sa maong dapit, mihangad siya ug miingon, “Zaqueo, pagdali ug naog, kay karong adlawa ako moadto sa imong balay.”
And when Jesus came to the place, he looked up and saw him, and said to him: Zacchæus, make haste and come down, for I must spend this day at your house.
6 Busa midali siya pagnaog ug midawat kaniya nga malipayon.
And he made haste and came down, and received him joyfully.
7 Sa dihang nakita kini sa tanan, nagbagolbol sila, nga miingon, “Mianhi siya sa pagduaw sa usa ka tawo nga makasasala.”
And when they saw it, they all murmured, saying: He has gone to be guest with a man that is a sinner.
8 Mitindog si Zaqueo ug miingon sa Ginoo, “Tan-awa, Ginoo, ang katunga sa akong mga kabtangan ihatag ko sa mga kabos, ug kung ako nakalimbong kang bisan kinsa sa bisan unsang butang, igauli ko sa upat pa ka-pilo nga kantidad.
And Zacchæus stood, and said to the Lord: Behold, Lord, the half of my goods I give to the poor; and if I have taken from any one by false accusation, I restore him fourfold.
9 Miingon si Jesus kaniya, “Karon ang kaluwasan nahiabot niining balaya, tungod kay siya usab usa ka anak ni Abraham.
And Jesus said to him: To-day has salvation come to this house, since he also is a son of Abraham.
10 Kay ang Anak sa Tawo mianhi pagpangita ug pagluwas sa mga tawo nga nawala.”
For the Son of man has come to seek and to save that which was lost.
11 Sa dihang nadungog nila kining mga butanga, siya nagpadayon pagsulti ug nagsugilon sa usa ka sambingay, tungod kay nagkaduol na siya sa Jerusalem, ug sila naghunahuna nga ang gingharian sa Dios motungha man dihadiha.
And as they heard these things, he also spoke a parable, because he was near Jerusalem, and they thought that the kingdom of God would immediately appear.
12 Busa siya miingon, “Usa ka halangdong tawo miadto sa layo nga nasod aron pagdawat sa iyang kaugalingong gingharian ug unya mobalik ra.
He said, therefore: A certain nobleman went into a distant country to receive for himself a kingdom, and to return.
13 Iyang gitawag ang napulo sa iyang mga sulugoon, ug gihatag kanila ang napulo ka mina, unya miingon siya kanila, 'pagpatigayon kamo ug negosyo hangtud ako mobalik.'
And he called his ten servants, and gave them ten pounds, and said to them, Engage in trade till I come.
14 Apan ang iyang lungsoranon nagdumot kaniya ug nagpadalag usa ka delegasyon sa mga tinugyanan ngadto kaniya, nga nagsulti, 'dili kami buot nga kining tawhana magmando kanamo.'
But his citizens hated him, and sent an embassy after him, saying, We will not have this man to reign over us.
15 Nahitabo kini sa dihang siya mibalik pag-usab, human niya madawat ang gingharian, iyang gisugo ang mga sulugoon nga iyang gihatagan ug salapi aron sa pagpakigkita kaniya, aron siya unta masayod kon pila na ang ilang naganansya sa ilang pagnegosyo.
And it came to pass, that, when he had returned, having received the kingdom, he commanded those servants to be called, to whom he had given the money, that he might know what each had gained by trading.
16 Ang nauna miabot sa atubangan niya, nga nag-ingon, 'Ginoo, ang imong mina nadungagan pa ug laing napulo ka mina.'
And the first came and said: Lord, your pound has gained ten pounds.
17 Ang halangdong tawo mitubag, 'Maayo kana, buotan nga sulogoon. Tungod kay matinud-anon ka sa ginagmay, ikaw adunay katungod sa napulo ka siyudad.'
And he said to him: Well done, good servant; because you have been faithful in a very little, have authority over ten cities.
18 Miabot ang ika-duha, nga miingon, “Ang imong mina, ginoo, nadungagan pa ug laing lima.'
And the second came and said: Lord, your pound has gained five pounds.
19 Ang halangdong tawo miingon kaniya, 'Ikaw magdumala sa lima ka siyudad.'
And he said to him also: And be you over five cities.
20 Ug ang laing usa miabot, nga miingon, 'Ginoo, ania ang imong mina, gitago ko kini pagsiguro sa usa ka panapton,
And another came and said: Lord, behold your pound, which I have kept laid away in a napkin.
21 kay nahadlok ako kanimo tungod kay ikaw istrikto nga tawo. Modawat ka sa wala nimo gihagoan, ug mag-ani ka sa wala mo gitanom.'
For I was afraid of you, because you are a hard man; you take up that which you did not lay down, and reap that which you did not sow.
22 Ang halangdong tawo miingon kaniya,' Pinaagi sa imong kaugalingong mga pulong pagahukman ko ikaw, daotan nga sulugoon. Nasayod ka man diay nga usa ako ka tawo nga istrikto, nagadawat sa wala nako gihagoan, ug nagaani sa wala nako gitanom.
Then he said to him: Out of your own mouth will I judge you, you wicked servant. You knew that I was a hard man, taking up what I did not lay down, and reaping what I did not sow.
23 Unya ngano nga wala mo man gibutang ang akong salapi sa tipiganan, aron sa akong pagbalik ako unta magkuha uban sa tubo niini?'
And why then did you not put my money into the bank, that, when I came, I could have collected it with interest?
24 Ang halangdong tawo miingon kanila nga nanagtindog sa duol, 'Kuhaa gikan kaniya ang mina, ug ihatag kini kaniya nga adunay napulo ka mina.'
And he said to those who stood by: Take from him the pound, and give it to him that has ten pounds.
25 Sila miingon kaniya, ' Ginoo, aduna na siyay napulo ka mina.'
And they said to him: Lord, he has ten pounds.
26 'Sultihan ko kamo, nga ang matag usa nga anaa pagahatagan pa gayod, apan siya nga nawad-an, bisan pa ang anaa kaniya kuhaon pa gayod.
For I say to you, To every one that has, it shall be given; but from him that has not, even that which he has shall be taken away.
27 Apan kining akong mga kaaway, sa mga tawo nga dili buot nga maghari ako kanila, dad-a sila dinhi ug patya sila sa akong atubangan.'”
But those who are my enemies, who were not willing that I should rule over them, bring hither, and slay them before me.
28 Pagkahuman niyag sulti niining mga butanga, siya miuna pag-adto, tungas sa Jerusalem.
And when he had said these things, he went before, going up to Jerusalem.
29 Kini nahitabo sa dihang nagkaduol na siya sa Betfage ug Betania, didto sa bukid nga gitawag ug Olivet, siya nagpadala ug duha ka tinun-an,
And it came to pass, that, when he came near to Bethphage and Bethany, to the mount called the mount of Olives, he sent two of his disciples,
30 nga nag-ingon, “Adto sa sunod nga baryo. Sa inyong pagsulod, kamo makakaplag ug batan-ong asno nga wala pa sukad masakyi. Badbari kini ug dad-a nganhi kanako.
saying: Go into the opposite village, in which, when you enter, you will find a colt tied, on which no man ever sat. Loose him, and bring him.
31 Kung adunay mangutana kaninyo, 'Nganong gibadbaran ninyo kini?' ingna, 'Ang Ginoo nagkinahanglan niini.'”
And if any one ask you why you loose him, thus shall you say to him: The Lord has need of him.
32 Kadtong gipadala nangadto ug nakakaplag sa nating kabayo sumala sa gisulti ni Jesus kanila.
And those who were sent, went, and found as he had said to them.
33 Sa dihang gibadbaran nila kini, ang mga tag-iya miingon kanila, “Nganong gibadbaran man ninyo ang batan-ong asno?”
And as they were loosing the colt, the owners of him said to them: Why do you loose the colt?
34 Mitubag sila, “Ang Ginoo nagkinahanglan niini.”
They replied: The Lord has need of him.
35 Gidala nila kini kang Jesus, ug unya ilang gitaklap ang ilang mga bisti ibabaw sa batan-ong asno ug misakay si Jesus niini.
And they brought him to Jesus, and threw their mantles upon the colt, and set Jesus on him.
36 Sa iyang pag-adto, gibukhad nila ang ilang mga bisti sa dalan.
And as he was going on, they spread their mantles in the road.
37 Sa nagkaduol na siya sa Bungtod sa Olibo sa dapit diin sila molugsong, ang tibuok nga panon sa mga tinun-an nagsugod sa pagmaya ug pagdayeg sa Dios sa makusog nga tingog alang sa tanang gamhanang mga butang nga ilang nakita,
And when he was now near the descent of the mount of Olives, the whole multitude of the disciples began to rejoice and to praise God, with a loud voice, for all the mighty deeds which they had seen,
38 nga nag-ingon, “Bulahan ang hari nga mianhi sa ngalan sa Ginoo! Kalinaw sa langit ug himaya sa kahitas-an!”
saying: Blessed is the king that comes in the name of the Lord; peace in heaven, and glory in the highest.
39 Ang uban nga Pariseo diha sa panon sa katawhan miingon kaniya, “Magtutudlo, badlonga ang imong mga tinun-an.”
And some of the Pharisees from among the multitude, said to him: Teacher, rebuke your disciples.
40 Mitubag si Jesus ug miingon, “Sultihan ko kamo, kung kini sila manghilom, mosinggit ang mga bato.”
And he answered, and said to them: I say to you, that if these had been silent, the stones would have cried out.
41 Sa nagkaduol na si Jesus sa siyudad, mihilak siya ibabaw niini,
And when he came near, he looked upon the city, and wept over it,
42 ug miingon, “Kung lamang nakaila ka niining adlawa, bisan kanimo, ang mga butang nga magdala kanimo sa kalinaw! Apan natago na kini karon gikan sa imong mata.
saying: Hadst thou known, even thou, at least in this thy day, the things which were for thy peace! But now, they are hid from thy eyes.
43 Kay ang mga adlaw modangat kanimo, sa dihang ang imong mga kaaway magtukod ug paril palibot kanimo, ug magpalibot kanimo, moasdang sila kanimo gikan sa matag suok.
For the days will come upon thee, when thy enemies will throw up a mound about thee, and inclose thee around, and keep thee in on every side,
44 Maghampak sila kanimo ngadto sa yuta ug sa imong mga anak. Sila dili magbilin ug usa ka bato ibabaw sa uban, tungod kay wala ka moila sa higayon nga ang Dios naningkamot pagluwas kanimo.”
and will destroy thee and thy children within thee, and will not leave in thee one stone upon another, because thou knewest not the time of thy visitation.
45 Misulod si Jesus sa templo ug nagsugod pagpahawa sa tanang namaligya,
And he went into the temple, and began to drive out those who were selling in it, and those who were buying,
46 unya nag-ingon kanila, “Nahisulat kini, ang akong balay usa ka balay alampoanan,' apan inyo kining gihimong tagoanan sa mga tulisan.”
and said to them: It is written, My house is a house of prayer; but you have made it a den of robbers.
47 Busa si Jesus nagtudlo matag-adlaw sa templo. Apan ang mga pangulong pari ug mga iskriba ug mga pangulo sa katawhan buot mopatay kaniya,
And he was teaching daily in the temple. But the chief priests, and the scribes, and the chief of the people sought to destroy him,
48 apan wala sila makakita ug pamaagi sa pagbuhat niini, tungod kay ang katawhan naminaw man pag-ayo kaniya.
and found nothing that they could do, for all the people hung on his words.
