Lucas 14
1 Nahitabo usa ka Adlaw niana sa adlaw nga Igpapahulay, sa dihang niadto siya sa balay sa usa sa mga pangulo sa Pariseo aron mokaon ug tinapay, aron nga ila siyang bantayan pag-ayo.
One day--it was a Sabbath--He was taking a meal at the house of one of the Rulers of the Pharisee party, while they were closely watching Him.
2 Tan-awa, sa iyang atubangan adunay tawo nga nag-antos sa sakit nga edema.
In front of Him was a man suffering from dropsy.
3 Nangutana si Jesus sa usa ka eksperto sa balaod sa Judio ug sa mga Pariseo, “Uyon ba sa balaod ang pagpang-ayo sa Adlaw nga Igpapahulay, o dili?”
This led Jesus to ask the lawyers and Pharisees, "Is it allowable to cure people on the Sabbath?"
4 Apan wala sila motingog. Busa gigunitan siya ni Jesus, giayo siya, ug gipalakaw siya sa layo.
They gave Him no answer; so He took hold of the man, cured him, and sent him away.
5 Miingon siya kanila, “Kinsa kaninyo ang adunay anak nga lalaki o baka nga nahulog sa atabay sa Adlaw nga Igpapahulay dili ba ninyo dayon kuhaon pagawas?”
Then He turned to them and said, "Which of you shall have a child or an ox fall into a well on the Sabbath day, and will not immediately lift him out?"
6 Wala sila makahimo sa paghatag ug tubag niining mga butanga.
To this they could make no reply.
7 Sa dihang si Jesus nakamatikod kung giunsa niadtong mga dinapit sa pagpili niadtong mga lingkoranan sa mga halangdon, nagsulti siya sa sambingay, nag-ingon ngadto kanila,
Then, when He noticed that the invited guests chose the best seats, He used this as an illustration and said to them,
8 “Sa dihang dapiton kamo sa usa ka tawo ngadto sa kumbira sa kasal, ayaw paglingkod sa lingkoranan sa mga halangdon, tungod kay tingalig adunay gidapit nga mga tawo nga mas halangdon pa kay kaninyo.
"When any one invites you to a wedding banquet, do not take the best seat, lest perhaps some more honoured guest than you may have been asked,
9 Sa dihang ang tawo nga nagdapit kaninyong duha moabot, moingon siya kaninyo, 'Ihatag sa lain nga tawo kanang imong lugar,' ug unya sa kaulaw mahiadto ka sa mas ubos nga dapit.
and the man who invited you both will come and will say to you, 'Make room for this guest,' and then you, ashamed, will move to the lowest place.
10 Apan sa dihang dapiton kamo, lakaw ug lingkod sa mas ubos nga dapit, aron inig-abot sa tawo nga nagdapit kaninyo, moingon siya kaninyo, 'Higala, anhi diri sa taas.' Unya pasidunggan kamo sa kadaghanan nga naglingkod sa lingkoranan uban kaninyo.
On the contrary, when you are invited go and take the lowest place, that when your host comes round he may say to you, 'My friend, come up higher.' This will be doing you honour in the presence of all the other guests.
11 Tungod kay ang matag-usa nga mopataas sa iyang kaugalingon ipaubos, ug siya nga naagpaubos sa iyang kaugalingon ipataas.”
For whoever uplifts himself will be humbled, and he who humbles himself will be uplifted.
12 Ug miingon usab si Jesus ngadto sa tawo nga nagdapit kaniya, “Kung mohatag ka ug paniudto o panihapon, ayaw dapita ang imong mga higala o mga igsoon o imong mga paryente o ang imong dato nga mga silingan, kay tingalig modapit usab sila kanimo agig balos, ug ikaw mabayran.
Also to His host, who had invited Him, He said, "When you give a breakfast or a dinner, do not invite your friends or brothers or relatives or rich neighbours, lest perhaps they should invite you in return and a requital be made you.
13 Apan sa dihang maghatag ka ug bangkete, dapita ang mga kabus, ang piang, ang pongkol, ug ang buta,
But when you entertain, invite the poor, the crippled, the lame, and the blind;
14 ug panalanginan ka, kay dili man sila makabalos kanimo. Pagabalusan ka ra unya sa pagbanhaw sa mga matarong.”
and you will be blessed, because they have no means of requiting you, but there will be requital for you at the Resurrection of the righteous."
15 Sa dihang ang usa sa ila milingkod sa lamesa uban kang Jesus nakadungog niini nga mga butang, miingon siya kaniya, “Bulahan siya nga magakaon ug tinapay sa gingharian sa Dios!”
After listening to this teaching, one of His fellow guests said to Him, "Blessed is he who shall feast in God's Kingdom."
16 Apan miingon si Jesus ngadto kaniya, “Adunay tawo nag-andam ug dakong panihapon ug gidapit ang kadaghanan.
"A man once gave a great dinner," replied Jesus, "to which he invited a large number of guests.
17 Sa dihang andam na ang panihapon, gipadala niya ang iyang sulugoon sa pagsulti niadtong mga dinapit, 'Ngari kamo, kay ang tanang butang karon andam na.'
At dinner-time he sent his servant to announce to those who had been invited, "'Come, for things are now ready.'
18 Managsama silang nagbuhat ug mga pasangil. Ang usa nag-ingon ngadto kaniya, 'Nakapalit ako ug uma, ug kinahanglan moadto ako aron sa pagtan-aw niini.
"But they all without exception began to excuse themselves. The first told him, "'I have purchased a piece of land, and must of necessity go and look at it. Pray hold me excused.'
19 Palihog pasayloa ako.' Ang uban miingon, 'Nakapalit ako ug lima ka paris nga mga torong baka, ug moadto ako aron sulayan sila. Palihog pasayloa ako.'
"A second pleaded, "'I have bought five yoke of oxen, and am on my way to try them. Pray hold me excused.'
20 Ug ang usa miingon, 'Aduna akoy giminyoan nga asawa, ug dili ako makaadto.'
"Another said, "'I am just married. It is impossible for me to come.'
21 Ang sulugoon miabot ug miingon sa iyang agalon niining mga butanga. Ug ang agalon sa balay nasuko ug miingon sa iyang sulugoon, 'Gawas dayon didto sa kadalanan ug agianan sa mga siyudad ug dad-a dinhi ang mga kabus, ang mga piang, ang buta, ug ang bakol.'
"So the servant came and brought these answers to his master, and they stirred his anger. "'Go out quickly,' he said, 'into the streets of the city--the wide ones and the narrow. You will see poor men, and crippled, blind, lame: fetch them all in here.'
22 Ang sulugoon miingon, 'Agalon, ang imong gisugo natuman na, ug aduna pa gihapoy luna.'
"Soon the servant reported the result, saying, "'Sir, what you ordered is done, and there is room still.'
23 Ang agalon miingon ngadto sa iyang sulugoon, 'Gawas ngadto sa kadalanan ug mga koral ug pugsa sila sa pagpaadto sa akong balay, aron ang akong balay mapuno.
"'Go out,' replied the master, 'to the high roads and hedge-rows, and compel the people to come in, so that my house may be filled.
24 Kay sultihan ko ikaw, wala niadtong mga tawhana nga unang gidapit nga makatilaw sa akong panihapon.'''
For I tell you that not one of those who were invited shall taste my dinner.'"
25 Karon dakong panon sa mga katawhan mikuyog uban kaniya, ug milingi siya ug miingon ngadto kanila,
On His journey vast crowds attended Him, towards whom He turned and said,
26 “Kung bisan kinsa kadtong moduol kanako ug dili niya kasilagan ang iyang kaugalingong amahan, inahan, asawa, anak mga igsoon nga lalaki ug mga igsoon nga babaye—oo, ug ang iyang kaugalingon usab dili siya mahimo nga akong disipulo.
"If any one is coming to me who does not hate his father and mother, wife and children, brothers and sisters, yes and his own life also, he cannot be a disciple of mine.
27 Ug kinsa kadtong dili magpas-an sa iyang kaugalingong krus ug mosunod ngari kanako dili mahimo nga akong disipulo.
No one who does not carry his own cross and come after me can be a disciple of mine.
28 Kay kinsa kaninyo, nga nagplano sa pagtukod ug tore, dili ba una molingkod ug kwentahon ang kantidad aron mabana-bana kung naa bay igo nga kinahanglanon aron makumpleto kini?
"Which of you, desiring to build a tower, does not sit down first and calculate the cost, asking if he has the means to finish it? --
29 Kon dili, sa dihang iyang gibutang ang pundasyon ug dili siya makahimo sa paghuman niini, ang tanang makakita niini mosugod sa pagbiay-biay kaniya,
lest perhaps, when he has laid the foundation and is unable to finish, all who see it shall begin to jeer at him,
30 sa pag-ingon, 'Kining tawhana nagsugod sa pagtukod apan dili makahimo sa paghuman.'
saying, 'This man began to build, but could not finish.'
31 O unsang hari, nga samtang moadto siya aron makig-away sa ubang hari didto sa giyera, dili ba molingkod una aron mokuha ug tambag mahitungod kung makahimo ba siya sa pagpakig-away uban sa napulo ka libo ka kalalakin-an aron makig-away sa ubang hari nga moabot batok kaniya uban sa 20 ka libo nga kalalakin-an?
Or what king, marching to encounter another king in war, does not first sit down and deliberate whether he is able with ten thousand men to meet the one who is advancing against him with twenty thousand?
32 Ug kon dili, samtang ang ubang sundalo layo pa kaayo, nagpadala siya ug mga tigpamaba ug nangutana sa kahimtang sa kalinaw.
If not, while the other is still a long way off, he sends messengers and sues for peace.
33 Busa, kinsa man kaninyo ang dili motugyan sa tanang anaa kaniya dili mamahimong akong disipulo.
Just as no one of you who does not detach himself from all that belongs to him can be a disciple of mine.
34 Ang asin maayo, apan kung ang asin mawad-an ug kalami, unsa-on man kini nga mamahimong parat pag-usab?
"Salt is good: but if even the salt has become tasteless, what will you use to season it?
35 Kini dili na magamit sa yuta o bisan ngadto sa pundok sa hugaw sa mga hayop. Ilabay kini sa layo. Kinsa kadtong adunay dalunggan nga makabati, papamatia siya.”
Neither for land nor dunghill is it of any use; they throw it away. Listen, every one who has ears to listen with!"
