Lucas 10
1 Karon pagkahuman niining mga butanga, ang Ginoo nagtudlo ug lain pang 70, ug gipadala ang tagduha una kaniya sa matag siyudad ug lugar kung asa buot usab niyang moadto.
After these things, the Lord appointed other seventy also, and sent them two and two before his face into every city, and place, whither he himself would come.
2 Siya nag-ingon kanila, “Daghan ang anihonon apan diyutay lang ang mga mamumoo. Busa pag-ampo kamo gilayon sa Ginoo sa ani, aron siya magpadala ug mga mamumoo sa iyang anihon.
Therefore said he to them, The harvest truly [is] great, but the laborers [are] few: pray ye therefore the Lord of the harvest, that he would send forth laborers into his harvest.
3 Padayon kamo. Tan-awa, gipadala ko kamo sama sa mga nating karnero taliwala sa mga lobo.
Go: behold, I send you forth as lambs among wolves.
4 Ayaw pagdala ug salapi, mga gamit, mga sandalyas, ug ayaw kamo pagpakighimamat sa bisan kinsa sa inyong dalan.
Carry neither purse, nor sack, nor shoes: and salute no man by the way.
5 Sa bisan asa nga balay kamo mosulod, sultihi una sila, 'Ang kalinaw maanaa unta niining balaya.'
And into whatever house ye enter, first say, Peace [be] to this house.
6 Kung ang tawo sa kalinaw anaa, ang kalinaw magpabilin kaniya, apan kung wala, mobalik kini kanimo.
And if the son of peace be there, your peace shall rest upon it: if not, it shall turn to you again.
7 Pabilin sa maong balay, kaon ug inom sa ilang idalit, kay ang mamumoo takos sa iyang bayad. Ayaw pagbalhin-balhin ug laing balay.
And in the same house remain, eating and drinking such things as they give: for the laborer is worthy of his hire. Go not from house to house.
8 Sa bisan asa nga siyudad kamo mosulod, ug sila magadawat kaninyo, kaon kung unsa ang gidalit sa inyong atubangan,
And into whatever city ye enter, and they receive you, eat such things as are set before you.
9 ug ayoha ang mga masakiton nga atua didto. Isulti ngadto kanila, 'Ang gingharian sa Dios haduol na kaninyo.'
And heal the sick that are therein, and say to them, The kingdom of God is come nigh to you.
10 Apan sa bisan asa nga siyudad kamo mosulod, ug sila dili modawat kaninyo, gawas ngadto sa kadalanan ug sulti,
But into whatever city ye enter, and they receive you not, go out into the streets of the same, and say,
11 'Bisan pa ang abog nga naga gikan sa inyong siyudad nga nanagtapot sa among tiil among itaktak batok kaninyo! Apan hibalo-i kini, haduol na ang gingharian sa Dios.'
Even the very dust of your city which cleaveth on us, we do wipe off against you: notwithstanding, be ye sure of this, that the kingdom of God is come nigh to you.
12 Sultihan ko kamu nga sa adlaw sa paghukom mas maarang-arang pa ang Sodoma kaysa nianang siyudara.
But I say to you, that it shall be more tolerable in that day for Sodom than for that city.
13 Alaot ikaw, Corazin! Alaot ikaw, Betsaida! Kung nahitabo pa lang sa Tiro ug Sidon ang mga gamhanang butang nga nahitabo kaninyo, kaniadto pa unta sila naghinulsol, nanaglingkod diha sa sako ug abo.
Woe to thee, Chorazin! woe to thee Bethsaida! for if the mighty works had been done in Tyre and Sidon, which have been done in you, they had a great while ago repented sitting in sackcloth and ashes.
14 Apan mas maarang-arang pa ang Tiro ug ang Sidon sa adlaw sa paghukom kaysa kaninyo.
But it shall be more tolerable for Tyre and Sidon at the judgment, than for you.
15 Ikaw, Capernaum, nagdahom ba ikaw nga ibayaw ka sa langit? Dili! Ikaw pagalaglagon ngadto sa hades. (Hadēs g86)
And thou, Capernaum, which art exalted to heaven, shall be thrust down to hell. (Hadēs g86)
16 Siya nga nagapatalinghog kanimo nagapatalinghog kanako, ug siya nga nagasalikway kanimo nagasalikway kanako, ug siya nga nagasalikway kanako nagasalikway kaniya nga nagpadala kanako.”
He that heareth you, heareth me; and he that despiseth you, despiseth me; and he that despiseth me, despiseth him that sent me.
17 Ang 70 mibalik uban ang kalipay, nagsulti, “Ginoo, bisan gani ang mga demonyo nagtuman kanamo sa imong ngalan.”
And the seventy returned with joy, saying, Lord, even the demons are subject to us through thy name.
18 Si Jesus miingon kanila, “Nakita ko si Satanas nga nahulog gikan sa langit sama sa kilat.
And he said to them, I beheld Satan as lightning fall from heaven.
19 Nakita ninyo nga, gihatagan ko kamo ug gahom sa pagtamak sa mga serpente, ug sa mga tanga, ug sa tanang klaseng gahom sa kaaway, ug walay makapasakit kaninyo sa bisan unsa mang paagiha.
Behold, I give to you power to tread on serpents and scorpions, and over all the power of the enemy: and nothing shall by any means hurt you.
20 Apan bisan pa ayaw kamo pagmaya tungod lang niini, nga ang mga espiritu nagtuman kaninyo, apan mas labaw kamong angay magmaya nga ang inyong ngalan nakulit na sa langit.”
Notwithstanding in this rejoice not, that the spirits are subject to you; but rather rejoice, because your names are written in heaven.
21 Nianang higayona usab hilabihan ang iyang pagmaya diha sa Balaang Espiritu, ug miingon, “Gidayeg ko ikaw, O Amahan, Ginoo sa langit ug yuta, tungod imong gitago kining mga butanga sa mga ligdong ug may panabot, ug gipadayag kini ngadto sa mga walay alamag, sama sa mga gagmay nga bata. Oo, Amahan, kay kini makapahimuot man sa imong panan-aw.”
In that hour Jesus rejoiced in spirit, and said, I thank thee, O Father, Lord of heaven and earth, that thou hast hid these things from the wise and prudent, and hast revealed them to babes: even so, Father; for so it seemed good in thy sight.
22 “Gisalig kanako sa Amahan ang tanang butang, ug walay usa nga nakaila kinsa ang Anak gawas sa Amahan, ug walay usa nga nakaila kinsa ang Amahan gawas sa Anak, ug si bisan kinsa nga buot sa Anak nga ipadayag siya.”
All things are delivered to me by my Father: and no man knoweth who the Son is, but the Father; and who the Father is, but the Son, and [he] to whom the Son will reveal [him].
23 Siya milingi sa mga disipulo, sa sekretong paagi miingon, “Bulahan kadtong nakakita sa mga butang nga inyong nakita.
And he turned himself to [his] disciples, and said privately, Blessed [are] the eyes which see the things that ye see.
24 Sultihan ko kamo, nga daghan ang mga propeta ug mga hari ang nangandoy nga makakita sa mga butang nga inyong nakit-an, apan wala nila kini nakita, ug makadungog sa mga butang nga inyong nadunggan, apan wala nila kini nadungog.”
For I tell you, that many prophets and kings have desired to see the things which ye see, and have not seen [them]; and to hear the things which ye hear, and have not heard [them].
25 Pagkataud-taud, adunay usa ka magtutudlo sa balaod sa mga Judio nga mibarog ug misulay kaniya, ug misulti, “Magtutudlo, unsa may angay nakong buhaton aron akong maangkon ang kinabuhing dayon?” (aiōnios g166)
And behold, a certain lawyer stood up, and tempted him, saying, Master, what shall I do to inherit eternal life? (aiōnios g166)
26 Si Jesus miingon kaniya, “Unsa man ang nahisulat sa balaod? Giunsa mo man kini pagbasa?”
He said to him, What is written in the law? how readest thou?
27 Sa pagtubag, siya miingon, “Kinahanglan nga imong higugmaon ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok mong kasing kasing, sa tibuok mong kalag, sa tibuok mong kusog, sa tibuok mong hunahuna, ug ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.”
And he answering said, Thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy strength, and with all thy mind; and thy neighbor as thyself.
28 Si Jesus miingon kaniya, “Sakto ang imong tubag. Buhata kini, ug ikaw mabuhi.”
And he said to him, Thou hast answered right: this do, and thou shalt live.
29 Apan ang magtutudlo, buot magpakamatarong sa iyang kaugalingon, miingon kang Jesus, “Ug kinsa man ang akong silingan?”
But he, willing to justify himself, said to Jesus, And who is my neighbor?
30 Sa pagtubag, si Jesus miingon, “Adunay usa ka tawo nga nagakalaw paubos gikan sa Jerusalem paingon sa Jerico. Nahulog siya sa kamot sa mga tulisan, gikuha ang iyang mga gamit, ug gibunalbunalan siya, ug gibiyaan siya nga himalatyon.
And Jesus answering said, A certain [man] went down from Jerusalem to Jericho, and fell among robbers, who stripped him of his raiment, and wounded [him], and departed, leaving [him] half dead.
31 Sa wala damha usa ka pari ang miagi niadtong dalana, ug sa pagkakita niya kaniya, mitipas siya sa lahi nga dalan.
And by chance there came down a certain priest that way; and when he saw him, he passed by on the other side.
32 Sa samang paagi usa usab ka Levita, sa iyang pag-agi sa maong dapit ug sa pagkakita kaniya, mitipas usab siya sa pikas dalan.
And likewise a Levite, when he was at the place, came and looked [on him], and passed by on the other side.
33 Apan adunay usa ka Samaryanhon, ug sa iyang pagpanaw, nahiagi sa iyang nahimutangan. Sa pagkakita niya kaniya, mibati siya sa hilabihang kaluoy.
But a certain Samaritan, as he journeyed, came were he was: and when he saw him, he had compassion [on him],
34 Iya siyang giduol ug gibugkosan ang mga samad, gibuboan niya kini ug lana ug bino. Iya kining gisakay sa iyang hayop, ug gidala sa balay abotanan ug giatiman.
And went to [him], and bound up his wounds, pouring in oil and wine, and set him on his own beast, and brought him to an inn, and took care of him.
35 Sa pagkasunod adlaw, mikuha siya ug duha ka denario ug gihatag niya kini sa tag-iya, ug miingon, 'Atimana siya ug kung pila man ang imong magasto, sa akong pagbalik, ulian ko ikaw.'
And on the morrow, when he departed, he took out two pence, and gave [them] to the host, and said to him, Take care of him: and whatever thou spendest more, when I come again, I will repay thee.
36 Asa man niining tulo, sa imong hunahuna, ang silingan kaniya nga nahulog sa mga tulisan?” Ang magtutudlo miingon, “Kadtong nagpakita kaniya ug kaluoy.”
Which now of these three, thinkest thou, was neighbor to him that fell among the robbers?
37 Si Jesus miingon kaniya, “Lakaw ug buhata ang susama nga buhat.”
And he said, He that showed mercy on him. Then said Jesus to him, Go, and do thou likewise.
38 Samtang sila nagapanaw, nahiabot sila sa usa ka dapit, ug usa ka babaye nga ginganlan ug Marta ang miabiabi kanila ngadto sa iyang balay.
Now it came to pass, as they were going, he entered into a certain village: and a certain woman, named Martha, received him into her house.
39 Siya adunay igsoon nga babaye nga ginganlan ug Maria, nga nagalingkod sa tiilan sa Ginoo ug naminaw sa iyang mga pulong.
And she had a sister called Mary, who also sat at Jesus' feet, and heard his word.
40 Apan si Marta nagkapuliki sa pag-andam sa pagkaon. Siya miduol kang Jesus, ug miingon, “Ginoo, wala ba kay pagpakabana nga gipasagdan rako sa akong igsoon nga nag-inusarang nag-atiman? Busa, sultihi siya sa pagtabang kanako.”
But Martha was cumbered about much serving, and came to him, and said, Lord, dost thou not care that my sister hath left me to serve alone? bid her therefore that she help me.
41 Apan ang Ginoo mitubag ug miingon kaniya, “Marta, Marta, pagkadaghan sa imong gikabalak-an,
And Jesus answered, and said to her, Martha, Martha, thou art anxious, and troubled about many things:
42 apan usa lamang ang butang nga bililhon. Gipili ni Maria ang pinakamaayong bahin, nga dili na gayud makuha gikan kaniya.”
But one thing is needful; and Mary hath chosen that good part, which shall not be taken away from her.
