Genesis 30

1 Sa pagkakita ni Raquel nga wala siya makabaton ug mga anak kang Jacob, nasina siya sa iyang igsoong babaye. Miingon siya kang Jacob, “Hatagi ako ug mga anak, o mamatay ako.”

And when Rachel saw that she bore Jacob no children, Rachel envied her sister; and she said unto Jacob: 'Give me children, or else I die.'

2 Hilabihan ang kasuko ni Jacob kang Raquel. Miingon siya, “Anaa ba ako sa dapit sa Dios, nga nagpugong kanimo sa pagbaton ug mga anak?”

And Jacob's anger was kindled against Rachel; and he said: 'Am I in God's stead, who hath withheld from thee the fruit of the womb?'

3 Miingon siya, “Tan-awa, ania ang akong sulugoon nga si Bilha. Pakigdulog kaniya, aron makapanganak siya diha sa akong tuhod, ug makabaton ako ug mga anak pinaagi kaniya.”

And she said: 'Behold my maid Bilhah, go in unto her; that she may bear upon my knees, and I also may be builded up through her.'

4 Busa gihatag niya ang iyang sulugoon nga si Bilha ingon nga asawa, ug si Jacob nakigdulog kaniya.

And she gave him Bilhah her handmaid to wife; and Jacob went in unto her.

5 Nagmabdos si Bilha ug nanganak ug batang lalaki alang kang Jacob.

And Bilhah conceived, and bore Jacob a son.

6 Unya miingon si Raquel, “Midapig ang Dios kanako. Naminaw siya sa akong pag-ampo ug gihatagan ako ug usa ka anak nga lalaki.” Tungod niini ginganlan niya siya ug Dan.

And Rachel said: 'God hath judged me, and hath also heard my voice, and hath given me a son.' Therefore called she his name Dan.

7 Nagmabdos usab ang sulugoon ni Raquel nga si Bilha, ug nanganak sa ikaduhang anak nga lalaki alang kang Jacob.

And Bilhah Rachel's handmaid conceived again, and bore Jacob a second son.

8 Si Raquel miingon, “Pinaagi sa pagpakiglayog nga hilabihan nakiglayog ako sa akong igsoong babaye ug nagmadaogon ako.” Ginganlan niya siya ug Neptali.

And Rachel said: 'With mighty wrestlings have I wrestled with my sister, and have prevailed.' And she called his name Naphtali.

9 Sa pagkakita ni Lea nga mihunong na siya sa pagpanganak, gikuha niya si Zilpa, nga iyang sulugoon, ug gihatag siya kang Jacob ingon nga asawa.

When Leah saw that she had left off bearing, she took Zilpah her handmaid, and gave her to Jacob to wife.

10 Ang sulugoon ni Lea nga si Zilpa, nanganak ug batang lalaki kang Jacob.

And Zilpah Leah's handmaid bore Jacob a son.

11 Miingon si Lea, “Palaran kini!” busa ginganlan niya siya ug Gad.

And Leah said: 'Fortune is come!' And she called his name Gad.

12 Unya si Zilpa, ang sulugoon ni Lea, nanganak sa ikaduhang batang lalaki alang kang Jacob.

And Zilpah Leah's handmaid bore Jacob a second son.

13 Miingon si Lea, “Malipayon ako! Kay ang mga anak nga babaye magtawag kanako nga malipayon.” Busa ginganlan niya siya ug Aser.

And Leah said: 'Happy am I! for the daughters will call me happy.' And she called his name Asher.

14 Milakaw si Ruben sa mga adlaw nga ting-ani sa trigo ug nakakaplag siya ug mandragora sa uma. Gidala niya kini ngadto sa iyang inahan nga si Lea. Unya miingon si Raquel ngadto kang Lea, “Hatagi ako sa pipila ka mandragora sa imong anak nga lalaki.”

And Reuben went in the days of wheat harvest, and found mandrakes in the field, and brought them unto his mother Leah. Then Rachel said to Leah: 'Give me, I pray thee, of thy son's mandrakes.'

15 Miingon si Lea ngadto kaniya, “Diyutay lamang ba kini nga butang alang kanimo, nga gikuha mo usab ang akong bana? Unya gusto mo usab kuhaon ang mandragora sa akong anak nga lalaki?” Miingon si Raquel, “Kung ingon niana man, makadulog siya kanimo karong gabhiona, baylo sa mandragora sa imong anak nga lalaki.”

And she said unto her: 'Is it a small matter that thou hast taken away my husband? and wouldest thou take away my son's mandrakes also?' And Rachel said: 'Therefore he shall lie with thee to-night for thy son's mandrakes.'

16 Miabot si Jacob gikan sa uma nianang gabhiona. Migawas si Lea aron sa pagsugat kaniya ug miingon, “Kinahanglang makigdulog ka kanako karong gabhiona, kay gisuholan ko ikaw pinaagi sa mandragora sa akong anak.” Busa nakigdulog si Jacob kang Lea nianang gabhiona.

And Jacob came from the field in the evening, and Leah went out to meet him, and said: 'Thou must come in unto me; for I have surely hired thee with my son's mandrakes.' And he lay with her that night.

17 Gidungog sa Dios si Lea, ug nagmabdos siya ug nanganak sa ikalimang anak nga lalaki alang kang Jacob.

And God hearkened unto Leah, and she conceived, and bore Jacob a fifth son.

18 Miingon si Lea, “Gihatag sa Dios kanako ang akong balos, tungod kay akong gihatag ang akong sulugoon nga babaye sa akong bana.” Ginganlan niya siya ug Isacar.

And Leah said: 'God hath given me my hire, because I gave my handmaid to my husband. And she called his name Issachar.

19 Nagmabdos pag-usab si Lea ug nanganak sa ikaunom nga anak nga lalaki alang kang Jacob.

And Leah conceived again, and bore a sixth son to Jacob.

20 Miingon si Lea, “Naghatag ang Dios kanako ug usa ka maayong gasa. Karon pasidunggan na ako sa akong bana, tungod kay gianak ko man alang kaniya ang unom ka batang lalaki.” Ginganlan niya siya ug Zebulun.

And Leah said: 'God hath endowed me with a good dowry; now will my husband dwell with me, because I have borne him six sons.' And she called his name Zebulun.

21 Pagkahuman niana nanganak siya ug batang babaye ug ginganlan siya ug Dina.

And afterwards she bore a daughter, and called her name Dinah.

22 Nahinumdom ang Dios kang Raquel ug naminaw kaniya. Gitugot sa Dios nga magmabdos siya.

And God remembered Rachel, and God hearkened to her, and opened her womb.

23 Nagmabdos siya ug nanganak sa usa ka batang lalaki. Miingon siya, “Gikuha sa Dios ang akong kaulaw.”

And she conceived, and bore a son, and said: 'God hath taken away my reproach.'

24 Ginganlan niya siya ug Jose, nga nag-ingon, “Si Yahweh nagdugang kanako ug usa ka anak nga lalaki.”

And she called his name Joseph, saying: 'The LORD add to me another son.'

25 Human manganak si Raquel kang Jose, miingon si Jacob kang Laban, “Palakwa ako, aron nga makauli na ako sa akong kaugalingong panimalay ug sa akong nasod.

And it came to pass, when Rachel had borne Joseph, that Jacob said unto Laban: 'Send me away, that I may go unto mine own place, and to my country.

26 Ihatag kanako ang akong mga asawa ug ang akong mga anak nga akong gialagaran kanimo, ug tugoti ako sa paglakaw, kay nasayod ka sa pag-alagad nga gialagad ko kanimo.”

Give me my wives and my children for whom I have served thee, and let me go; for thou knowest my service wherewith I have served thee.'

27 Miingon si Laban kaniya, “Kung makakaplag ako karon ug kalooy sa imong mga mata, hulat usa, tungod kay akong nasayran pinaagi sa panagna nga gipanalanginan ako ni Yahweh tungod kanimo.”

And Laban said unto him: 'If now I have found favour in thine eyes — I have observed the signs, and the LORD hath blessed me for thy sake.'

28 Unya miingon siya, “Ibungat ang imong mga suhol, ug pagabayaran ko kini.”

And he said: 'Appoint me thy wages, and I will give it.'

29 Si Jacob miingon kaniya, “Nasayod ka kung giunsa ko ikaw pag-alagad, ug kung giunsa ko ang kahimtang sa imong mga kahayopan.

And he said unto him: 'Thou knowest how I have served thee, and how thy cattle have fared with me.

30 Kay diyutay lamang ang imo sa wala pa ako miabot, ug midaghan kini pag-ayo. Gipanalanginan ka ni Yahweh bisan asa ako ang magbuhat. Karon kanus-a pa man ako makahatag usab alang sa akong kaugalingong panimalay?”

For it was little which thou hadst before I came, and it hath increased abundantly; and the LORD hath blessed thee whithersoever I turned. And now when shall I provide for mine own house also?'

31 Busa miingon si Laban, “Unsa man ang akong ibayad kanimo?” Mitubag si Jacob, “Dili ka na maghatag kanako ug bisan unsa. Kay kung buhaton mo kini alang kanako, pasibsibon ko pag-usab ang imong mga panon sa kahayopan ug atimanon kini.

And he said: 'What shall I give thee?' And Jacob said: 'Thou shalt not give me aught; if thou wilt do this thing for me, I will again feed thy flock and keep it.

32 Palakawa ako sa tanang panon sa imong kahayopan karong adlawa, magalain ako sa puntik-puntik ug sa kabang nga mga karnero, ug sa matag itom diha sa mga karnero, ug ang puntik-puntik ug ang kabang nga mga kanding. Mao kini ang akong suhol.

I will pass through all thy flock to-day, removing from thence every speckled and spotted one, and every dark one among the sheep, and the spotted and speckled among the goats; and of such shall be my hire.

33 Ang akong kadungganan magpamatuod kanako human sa pagsusi nimo sa akong mga suhol. Ang tanan nga dili puntik-puntik ug dili kabang diha sa mga kanding, ug ang tanan nga itom diha sa mga karnero, nga makaplagan mo kanako, pagaisipon mo kini nga kinawat.”

So shall my righteousness witness against me hereafter, when thou shalt come to look over my hire that is before thee: every one that is not speckled and spotted among the goats, and dark among the sheep, that if found with me shall be counted stolen.'

34 Miingon si Laban. “Mouyon ako. Mahitabo unta kini sumala sa imong gipamulong.”

And Laban said: 'Behold, would it might be according to thy word.'

35 Nianang adlawa gilain ni Laban ang mga lake nga kanding nga adunay badlis ug kabang, ug ang tanang baye nga mga kanding nga puntik-puntik ug kabang, ang matag usa nga adunay puti niini, ug ang tanang itom diha sa mga karnero, ug gihatag kini sa kamot sa iyang mga anak nga lalaki.

And he removed that day the he-goats that were streaked and spotted, and all the she-goats that were speckled and spotted, every one that had white in it, and all the dark ones among the sheep, and gave them into the hand of his sons.

36 Nagtakda usab si Laban ug tulo ka adlaw nga panaw tali kaniya ug kang Jacob. Busa nagpadayon si Jacob sa pagpasibsib sa tanang nahibilin nga kahayopan ni Laban.

And he set three days' journey betwixt himself and Jacob. And Jacob fed the rest of Laban's flocks.

37 Mikuha si Jacob ug bag-ong putol nga mga sanga sa lunhaw nga poplar, ug sa alamo ug sa palano nga kahoy ug gipal-akan ang panit niini maputi, ug gihimo nga makita ang puti sa kahoy nga pinal-akan nga anaa sa mga sanga.

And Jacob took him rods of fresh poplar, and of the almond and of the plane-tree; and peeled white streaks in them, making the white appear which was in the rods.

38 Unya gibutang niya ang sanga nga iyang pinanitan atubangan sa mga panon sa kahayopan, sa atubangan sa pasungan nga paimnanan kung asa sila manginom. Nagmabdos sila sa dihang mangadto sila aron moinom.

And he set the rods which he had peeled over against the flocks in the gutters in the watering-troughs where the flocks came to drink; and they conceived when they came to drink.

39 Nag-upahanay ang mga kahayopan atubangan sa mga sanga; ug ang panon sa kahayopan nanganak nga may mga badlis, mga puntik-puntik, ug mga kabang.

And the flocks conceived at the sight of the rods, and the flocks brought forth streaked, speckled, and spotted.

40 Gilain ni Jacob kining mga nating karnero, apan gipaatubang ang nahibilin kanila sa may mga badlis nga mga kahayopan ug ang tanang itom nga karnero sa panon sa kahayopan ni Laban. Unya gilain niya ang iyang panon sa kahayopan alang lamang sa iyang kaugalingon ug wala sila itipon uban sa panon sa kahayopan ni Laban.

And Jacob separated the lambs — he also set the faces of the flocks toward the streaked and all the dark in the flock of Laban — and put his own droves apart, and put them not unto Laban's flock.

41 Ug nahitabo nga sa dihang mosanay ang kusgan nga karnero diha sa panon, didto ibutang ni Jacob ang mga sanga sa pasungan nga paimnanan sa atubangan sa mga mata sa panon sa kahayopan, aron manamkon sila taliwala sa mga sanga.

And it came to pass, whensoever the stronger of the flock did conceive, that Jacob laid the rods before the eyes of the flock in the gutters, that they might conceive among the rods;

42 Apan kung moduol ang mga luyahon nga kahayopan sa panon, dili niya ibutang ang mga sanga sa atubangan nila. Busa ang mga luyahon nga kahayopan mao ang kang Laban, ug ang mga kusgan mao ang kang Jacob.

but when the flock were feeble, he put them not in; so the feebler were Laban's, and the stronger Jacob's.

43 Ang tawo nagmalambuon. Nakabaton siya ug dakong panon sa kahayopan, mga sulugoon nga babaye ug mga lalaki, ug mga kamelyo ug mga asno.

And the man increased exceedingly, and had large flocks, and maid-servants and men-servants, and camels and asses.