Exodo 18

1 Nadungog ni Jetro, nga pari sa Midian, nga ugangang lalaki ni Moises, ang tanang nabuhat sa Dios kang Moises ug sa Israel nga iyang katawhan. Nadungog niya nga gipagawas ni Yahweh ang Israel gikan sa Ehipto.

When Iethro the Priest of Midian Moses father in lawe heard all that God had done for Moses, and for Israel his people, and howe the Lord had brought Israel out of Egypt,

2 Gidala ni Jetro, nga ugangang lalaki ni Moises, si Zipora, nga asawa ni Moises, human niya siya papaulia sa iyang panimalay,

Then Iethro the father in lawe of Moses, tooke Zipporah Moses wife, (after he had sent her away)

3 ug ang iyang duha ka mga anak nga lalaki; ang ngalan sa usa ka anak nga lalaki mao si Gershom, kay miingon si Moises, “Dumoduong ako sa usa ka langyaw nga dapit.”

And her two sonnes, (whereof the one was called Gershom: for he sayd, I haue bene an aliant in a strange land:

4 Ang ngalan sa lain mao si Eliezer, kay miingon si Moises, “Ang Dios sa akong katigulangan mao ang akong magtatabang. Giluwas niya ako gikan sa espada sa Faraon.”

And the name of the other was Eliezer: for the God of my father, said he, was mine helpe, and deliuered me from the sword of Pharaoh)

5 Si Jetro, nga ugangang lalaki ni Moises, miadto uban sa mga anak nga lalaki ni Moises ug sa iyang asawa ngadto kang Moises didto sa kamingawanan nga anaa sa bukid sa Dios diin nagkampo siya.

And Iethro Moses father in law came with his two sonnes, and his wife vnto Moses into the wildernes, where he camped by ye mout of God.

6 Miingon siya ngadto kang Moises, “Ako, nga imong ugangan nga si Jetro, moanha kanimo uban sa imong asawa ug sa imong duha ka mga anak nga lalaki.”

And he said to Moses, I thy father in law Iethro am come to thee, and thy wife and her two sonnes with her.

7 Migawas si Moises aron sa paghimamat sa iyang ugangan nga lalaki, miyukbo, ug mihalok kaniya. Nagkumostahay sila sa kahimtang sa matag-usa unya misulod ngadto sa tolda.

And Moses went out to meete his father in law, and did obeisance and kissed him, and eche asked other of his welfare: and they came into the tent.

8 Gisultihan ni Moises ang iyang ugangan nga lalaki sa tanan nga gibuhat ni Yahweh ngadto sa Faraon ug sa mga Ehiptohanon alang sa Israel, mahitungod sa tanang kalisdanan nga miabot kanila sa ilang dalan, ug kung giunsa sila pagluwas ni Yahweh.

Then Moses told his father in law all that the Lord had done vnto Pharaoh, and to the Egyptians for Israels sake, and all the trauaile that had come vnto them by the way, and howe the Lord deliuered them.

9 Nagmaya si Jetro sa tanang maayo nga gibuhat ni Yahweh alang sa Israel, niana giluwas niya sila gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon.

And Iethro reioyced at all the goodnesse, which the Lord had shewed to Israel, and because he had deliuered them out of the hande of the Egyptians.

10 Miingon si Jetro, “Pagadayegon si Yahweh, tungod kay giluwas niya kamo gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon ug gikan sa kamot sa Faraon, ug gipalingkawas ang katawhan gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon.

Therfore Iethro sayd, Blessed be the Lord who hath deliuered you out of the hande of the Egyptians, and out of the hand of Pharaoh: who hath also deliuered the people from vnder the hand of the Egyptians.

11 Karon akong nasayran nga mas labaw pa si Yahweh kaysa sa tanang mga dios, tungod kay sa dihang gidaogdaog ug maayo sa mga Ehiptohanon ang mga Israelita, giluwas sa Dios ang iyang katawhan.”

Now I know that the Lord is greater then all the gods: for as they haue dealt proudly with them, so are they recompensed.

12 Nagdala ug halad nga sinunog ug mga halad alang sa Dios, si Jetro, nga ugangan nga lalaki ni Moises. Miadto si Aaron ug ang tanang mga kadagkoan sa Israel aron sa pagpangaon atubangan sa Dios uban sa ugangan nga lalaki ni Moises.

Then Iethro Moses father in lawe tooke burnt offerings and sacrifices to offer vnto God. And Aaron and all the Elders of Israel came to eat bread with Moses father in law before God.

13 Pagkasunod nga adlaw milingkod si Moises aron sa paghusay sa katawhan. Mitindog palibot kaniya ang katawhan gikan sa buntag hangtod sa kagabhion.

Now on the morow, when Moses sate to iudge the people, the people stoode about Moses from morning vnto euen.

14 Sa dihang nakita sa ugangan nga lalaki ni Moises ang tanang niyang gibuhat sa katawhan, miingon siya, “Unsa man kining imong ginabuhat sa katawhan? Nganong ikaw lang man ang naglingkod ug ang tanang katawhan nagtindog sa imong atubangan gikan sa buntag hangtod sa kagabhion?

And when Moses father in law saw all that he did to the people, he sayde, What is this that thou doest to the people? why sittest thou thy selfe alone, and all the people stande about thee from morning vnto euen?

15 Miingon si Moises sa iyang ugangan nga lalaki, “Moduol ang mga tawo kanako aron mangayo ug giya sa Dios.

And Moses sayd vnto his father in law, Because the people come vnto me to seeke God.

16 Kung aduna silay panaglalis, moduol sila kanako. Ako ang mohusay sa usa ka tawo tali sa uban, ug tudloan ko sila sa kasugoan ug mga balaod sa Dios.”

When they haue a matter, they come vnto me, and I iudge betweene one and another, and declare the ordinances of God, and his lawes.

17 Miingon ang ugangan nga lalaki ni Moises ngadto kaniya, “Dili gayod maayo ang imong ginabuhat.

But Moses father in law said vnto him, The thing which thou doest, is not well.

18 Sigurado gayod nga mahago ang imong kaugalingon, ikaw ug ang katawhan nga uban kanimo. Kini nga palas-anon hilabihan kabug-at alang kanimo. Dili ka makahimo niini kung ikaw lamang.

Thou both weariest thy selfe greatly, and this people that is with thee: for the thing is too heauie for thee: thou art not able to doe it thy selfe alone.

19 Paminaw kanako. Tambagan ko ikaw, ug mag-uban ang Dios kanimo, tungod kay ikaw man ang tigpataliwala sa katawhan ngadto sa Dios, ug dad-on mo ang ilang mga panaglalis ngadto kaniya.

Heare nowe my voyce, (I will giue thee counsell, and God shalbe with thee) be thou for the people to Godwarde, and report thou the causes vnto God,

20 Kinahanglan nga tudloan nimo sila sa iyang mga kasugoan ug mga balaod. Kinahanglan ipakita mo kanila ang dalan nga angayng laktan ug bulohaton nga angayng buhaton.

And admonish them of the ordinances, and of the lawes, and shew them the way, wherein they must walke, and the worke that they must do.

21 Dugang pa, kinahanglan nga magpili ka ug angayan nga mga tawo gikan sa tanang katawhan, mga tawo nga nagtahod sa Dios, mga tawo nga matarong nga nagasalikway sa dili pagkamakiangayon. Kinahanglan ibutang mo sila sa pagdumala sa katawhan, aron mahimong mga pangulo sa pagdumala sa liboan, gatosan, tag-singkwenta, ug tag-napulo.

Moreouer, prouide thou among al the people men of courage, fearing God, men dealing truely, hating couetousnesse: and appoynt such ouer them to be rulers ouer thousandes, rulers ouer hundreths, rulers ouer fifties, and rulers ouer tennes.

22 Maghusay sila sa katawhan sa tanang sayon lamang nga mga kaso, apan ang mga lisod nga mga kaso pagadad-on nila kanimo. Alang sa tanang sayon nga mga kaso, makahimo sila sa paghusay niana sa ilang kaugalingon. Niana nga paagi mas mosayon kini alang kanimo, ug yayongan nila ang palas-anon uban kanimo.

And let them iudge the people at all seasons: but euery great matter let them bring vnto thee, and let them iudge all small causes: so shall it be easier for thee, when they shall beare the burden with thee.

23 Kung buhaton mo kini, ug kung nagmando ang Dios nga buhaton mo gayod kini, nan makalahutay ka, ug makapamauli ang tibuok katawhan sa ilang panimalay nga adunay katagbawan.”

If thou do this thing, (and God so command thee) both thou shalt be able to endure, and all this people shall also go quietly to their place.

24 Busa gipatalinghogan ni Moises ang mga pulong sa iyang ugangan nga lalaki ug gibuhat ang tanan nga iyang gisulti.

So Moses obeyed the voyce of his father in law, and did all that he had sayd:

25 Nagpili si Moises ug mga tawo nga makadumala gikan sa tibuok Israel ug gihimo silang mga pangulo alang sa katawhan, mga pangulo nga magdumala sa liboan, gatosan, tag-singkwenta, ug tag-napulo.

And Moses chose men of courage out of all Israel, and made them heads ouer the people, rulers ouer thousandes, rulers ouer hundreths, rulers ouer fifties, and rulers ouer tennes.

26 Naghusay sila sa kasagaran nga mga panaglalis sa mga tawo. Ginadala nila ngadto kang Moises ang lisod nga mga kaso, apan sila sa ilang mga kaugalingon ang mohusay sa tanang sayon nga mga kaso.

And they iudged the people at all seasons, but they brought the hard causes vnto Moses: for they iudged all small matters themselues.

27 Unya gitugotan ni Moises sa paglakaw ang iyang ugangan nga lalaki, ug mibalik si Jetro sa iyang kaugalingon nga yuta.

Afterward Moses let his father in law depart, and he went into his countrey.